Победник во петочната приказна и во постигнувањето на договорот се државата и членството на СДСМ, но тие што беа против бојкот, вели во интервју за „Република“ поранешниот лидер на социјалдемократите, Владо Бучковски. Тој смета дека Црвенковски и дел од раководството („герилците“) беа фатени во заседа поставена од Груевски и од меѓународната заедница, кои ги разоружија. Но, манипулацијата на лидерот не заврши со ова, следуваше нова „победа“?!
По случувањата од мината недела и успешната европска булдожер-дипломатија, до сега својствена на Американците и за нивните политичари, за мислење за резултатите го прашавме поранешниот прв човек на Бихаќка и експремиер Владо Бучковски. Очекува жестока кампања за локалните избори, но и отворање на евроинтеграциите за Македонија со условен датум за преговори и раздвижување на преговорите со Грција. Навестува дека под притисокот на мајскиот Конгрес и ветениот еден глас повеќе, СДСМ ќе тера жестока кампања. Бучковски прогнозира јасна победа на ВМРО-ДПМНЕ на изборите, изразена во бројки 40 наспрема 20 во градоначалнички места, и 50.000 до 70.000 повеќе гласови за владејачката партија на советничките листи.

Како ја оценувате моментната политичка ситуација во Македонија, последните настани и договорот меѓу СДСМ и ВМРО-ДПМНЕ за кој, за да се дојде до него, мораше да интервенира меѓународната заедница?
Бучковски: Моментната политичка ситуација, по петочниот компромис постигнат со посредништво на комесарот Филе и на европратениците Ховит и Бузек, личи на воен прекин на огинот, со постојани прекршувања на договореното примирје. Различното толкување на договорениот компромис, дали има или нема договор за предвремени избори, го засени постигнатиот компромис, од кој, според мене, најмногу треба да добијат граѓаните на РМ, кои нема да ја загубат евроатлантската перспектива поради нечии лични или партиски интереси.
Инаку, актуелната тензична политичка состојба ќе трае и за време на изборната кампања, која почна деновиве. За очекување е да продолжи жестоката политичка реторика во која доминира говорот на омраза и се омаловажува политичкиот конкурент, а многу помалку се говори за проекти што ќе ги решат секојдневните комунални проблеми на граѓаните.
Немаше ли поинаков начин да се дојде до овој договор, мораше ли да се вмеша ЕУ за македонските партии да дојдат до компромис?
Бучковски: Жалосно е што повторно мораше да се вмеша меѓународната заедница за да се дојде до политички компромис меѓу ВМРО-ДПМНЕ и СДСМ. И по 21 година од независноста на РМ, нашите политички елити не демонстрираа капацитет самостојно да најдат решение за актуелната политичка криза, која траеше повеќе од два месеца и сериозно го загрози евроатлантскиот пат на РМ. Ваквата зависност на нашите политички лидери од меѓународната заедница не говори добро за нас самите!
Има ли победник во оваа ситуација, а според тоа и поразена страна?
Бучковски: Пред сѐ, победија Република Македонија и нејзините граѓани. Тие не ја загубија евроатлантската перспектива поради неодговорната политика на поединци што ги држеа како заложници двата милиона граѓани на РМ. Потоа, победник е и членството на СДСМ, кое не се согласуваше со бојкотот на Црвенковски, и дел од раководството, тие добија шанса да изберат свој фаворит на локалните избори.Кој загуби? Загубија Бранко Црвенковски и дел од раководството на СДСМ, кои повикуваа на бојкот, кои беа за партизанско и герилско војување, кои бараа да се оди до крај! На крајот, што се случи…
Црвенковски и дел од раководството беа фатени во заседа, која им ја поставија Груевски и меѓународната заедница. Црвенковски и неговите герилци беа разоружени… Арно ама, кога се вратија на Бихаќка, во седиштето на СДСМ, место да ја признаат капитулацијата и да ја преземат одговорноста за тоа, Црвенковски повторно се обиде поразот да го претстави како победа! Каква манипулација….

На крајот сѐ се сведе на итни измени и интервенции во Изборниот законик, кои пред договорот СДСМ ги кудеше за сега сите да се согласат без проблем?
Бучковски: Де факто, на крајот компромисот се сведе само на продолжување на рокот за поднесување на листите за кандидати за градоначалници и за листите на советници. Немаше одложување на локалните избори, нема договор за вонредни парламентарни избори! По изборите, според договорениот компромис, ќе треба да се седне со добра волја, без предрасуди и без прејудицирање на рокови да се разговара за идните парламентарни избори! Црвенковски вети еден глас повеќе на советничките листи од ВМРО-ДПМНЕ. Значи, во таква претпоставена ситуација ќе има простор и добра волја да се отвори и прашањето на предвремени парламентарни избори. Јас лично сум убеден дека по локалните избори многу поактуелен ќе биде мајскиот Конгрес на СДСМ, отколку евентуалните предвремени парламентарни избори.
Преговорите со ЕУ и со ЕП почнаа и завршија со ВМРО-ДПМНЕ, СДСМ и со ДУИ. Но, каде се тука другите партии, во опозицискиот блок се и НП, ЛДП, НСДП, ЛП и другите, но Црвенковски преговараше со Филе опкружен само со своите сопартијци. Истото се случи и со ВМРО-ДПМНЕ и Груевски. Каде се тука „коалициските“ партнери?
Бучковски: Помалите политички партии, кои се дел од коалициските блокови околу ВМРО-ДПМНЕ и СДСМ, со чесни исклучоци, беа само статисти за време на политичката криза, која траеше повеќе од два месеца. Само Либералната партија на Ивон Величковски имаше став што се разликуваше од ставот на Црвенковски, потоа околу кандидатурата на Стевчо Јакимовски, имаше храброст да се спротивстави и Драгиша Милетиќ и неговата Српска напредна партија. Од друга страна, Демократскиот сојуз на Павле Трајанов имаше неколку иницијативи за лидерски средби и беше против избори без опозиција. На крајот, ДОМ на Лилјана Поповска има сопствени листи за советници, што треба да се поздрави како определба на една партија што е дел од владејачката коалиција.
На денот на договорот дојде до протестите против Талат Џафери, цели 12 дена по неговото назначување. Следуваше контрапротест од албанска страна. Имајќи предвид дека, за жал, во Македонија спонтани протести се само апстрактна именка, кој стои зад овие, очигледно, фингирани протести?
Бучковски: Протестите против изборот на Талат Џафери за министер за одбрана секако дека не се спонтани, за жал, на нив учествуваа претежно малолетни Македонци и Албанци, кои во 2001 година биле или штотуку проодени или оделе во јасли или градинка… Опасно е што повторно се врати тензијата во меѓуетничките односи во пресрет на почетокот на изборната кампања. Македонија од политичка криза што ја тресеше во изминатиов период, сега се наоѓа и пред безбедносна криза!

Какви се вашите очекувања околу локалните избори и кампањата? Што можеме да очекуваме по пеколното интро, кое им претходеше?
Бучковски: Кампањата за овие избори ќе биде специфична по тоа што ВМРО-ДПМНЕ ќе инсистира да се говори за локалните проекти и сработеното во општините каде што настапуваат со старо-новите градоначалници, но е евидентно дека Груевски ќе го држи Црвенковски како дежурна тема во своите настапи. Од друга страна, СДСМ и Црвенковски ќе бидат под притисок на мајскиот Конгрес и ветените еден глас повеќе од ВМРО-ДПМНЕ на советничките листи. Мислам дека СДСМ ќе ја води оваа кампања како од овие избори да зависи опстанокот на државата, ќе бара да се гласа против власта… Според мене, ВМРО-ДПМНЕ влегува како голем фаворит на овие избори. Очекувам соодносот на освоените градоначалнички места да биде 40 за ВМРО-ДПМНЕ наспрема 20 за СДСМ. На советничките листи, кои за Црвенковски се репер за победа, очекувам победа на ВМРО-ДПМНЕ со разлика од 50.000 до 70.000 гласови.
Најавивте формирање трета опција во Македонија. До каде е нејзината реализација, каде го гледате просторот за нејзино дејствување и со што ќе биде поинаква од другите, актуелни и минати политички субјекти во државата?
Бучковски: Да, најавив дека по локалните избори ќе се појави граѓанска иницијатива за создавање сериозно политичко движење, кое ќе цели кон промена на состојбите во нашето општество, но и на нашата политичка сцена. Иницијаторите на оваа граѓанска иницијатива ќе се обидат преку свој пример да демонстрираат подготвеност за трансформација на нашето општество во еден позитивен правец. Да се даде свој придонес во создавањето општествен амбиент за да се помири Македонија, да се култивира политичкото дејствување, да се интегрира нашето мултиетничко општество со јасно профилирање на евроатлантската ориентација на Македонија, да се понуди економска програма за зголемување на економскиот пораст, за нудење решенија за жешкиот проблем со армијата невработени, да се зголеми атрактивноста на Македонија за странските инвеститори, но и да се поттикнат инвестициите на домашните инвеститори под исти услови како и за странските… Иницијаторите имаат намера да се изборат за соодветен простор во нашето општество преку нудење конкретни решенија, без предрасуди дека само тие се кадарни да го остварат тоа!
По што ќе се разликува оваа иницијатива од другите што се реализирани досега? Прво, по тоа што се прави обид се обединат видни и афирмирани граѓани на нашата држава, без оглед на својата етничка припадност. Или поинаку кажано, се прави обид да се направи граѓански сојуз за европска и позитивна Македонија на видни Македонци, Албанци, Турци, Срби, Власи, Роми и припадници на другите етнички заедници… Идејата е прво да се формира нивно заедничко движење, како граѓанско здружение, кое во даден моментот ќе процени дали е потребно да се трансформира во политичка партија. Трансформирањето во политичка партија евентуално би било пред идните парламентарни избори…

Многумина најавуваа „интензивна“ пролет на надворешен план, иако засенета со тоа што се случуваше на меѓупартиската сцена, ставајќи го фокусот на односите со Грција и на прашањето за името, кое стана и е неизоставен дел од изборната реторика, иако воопшто не соодветствува на тематиката на локалните избори. Што очекувате во преговорите со официјална Атина, има ли простор за некакви посериозни поместувања?
Бучковски: Прашањето за името е тема околу која мора да се постигне национален консензус, време е по локалните избори да се исцртаат нашите црвени линии затоа што јас лично очекувам наесен да се создадат предуслови за организирање референдум за евентуалното заедничко прифатливо решение меѓу нас и Грците.
Како ги оценувате односите со Бугарија и т.н. Договор за добрососедство, чијашто реализација во моментов е во прекин поради предвремените избори во соседната земја?
Бучковски: Односите со Бугарија, по последната неформална средба на Груевски и на Борисов, очекувам да влезат во една нова позитивна етапа. Јас се надевам, независно од изборните резултати на предвремените избори во Бугарија, дека ние во Бугарија ќе добиеме еден од најсилните сојузници на нашиот пат кон НАТО и кон ЕУ. Убеден сум дека недоразбирањата што беа манифестирани во последната година се минато!
По смирувањето на политичката сцена, со посредство токму на ЕУ, што ќе следува во македонските евроинтеграции? Постои ли сѐ уште шанса за веќе фамозниот датум за преговори, се правеа и различни комбинации за некаков пакет со Србија и со Македонија?
Бучковски: И покрај сѐ што се случуваше во изминатите два месеца, со компромисот од минатиот петок, повторно сме на европскиот колосек. Следен тест се изборите. Тие мора да бидат фер и демократски, ОБСЕ и ОДИХР да дадат позитивна оценка. Тогаш можеме да очекуваме и позитивен пролетен извештај затоа што со Грција, дефинитивно, покажуваме сериозност во намерите да најдеме заеднички прифатливо решение, а со Бугарија бевме пред постигнување договор за добрососедство (да не поднесеше оставка владата на Борисов, убеден сум дека ќе се постигнеше таков договор). Сѐ на сѐ, во јуни очекувам позитивни вести од Брисел и условен датум за преговори, со формулацијата да се најде решение за името во раната фаза на преговорите.

Разговараше: Љупчо Цветановски
Фото: Ѓорѓи Личовски
Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.


