Барокизација

Ацо Станковски

Ба­ро­ки­за­ци­ја е ед­на од не­до­вет­ни­те из­мис­ли­ци на со­вре­ме­на­та из­гу­бе­на, и ин­те­ле­кту­ал­но, и мо­рал­но, и то­тал­но про­пад­на­та ма­ке­дон­ска опо­зи­ци­ја. Со овој тер­мин – „ба­ро­ки­за­ци­ја“ – ин­те­ле­кту­ал­ни­те тра­бан­ти, сме­сте­ни во лу­кра­тив­ни­те стру­кту­ри на раз­но­раз­ни­те пла­те­нич­ки аген­ту­ри, кои под пла­штот на НВО- комп­ле­ксот се нам­но­жи­ја ка­ко га­дин­ки во гна­сен и за­пу­штен про­стор на нив­на­та иде­о­по­ли­тич­ка авто­но­ми­ја, осво­е­на со под­мол­ни, кри­ми­нал­ни стра­те­гии и, се­ка­ко, со па­ри­те до­би­е­ни ка­ко пла­та за нив­на­та суб­вер­зив­на и пре­дав­нич­ка ра­бо­та про­тив сопс­тве­на­та др­жа­ва и на­род, зна­чи, со овој под­бив­нич­ки не­о­ло­ги­зам, вте­ру­ва­чи­те на не­о­ли­ба­ри­ли­стич­ка­та ти­ра­ни­ја во све­тот и кај нас го опи­шу­ва­ат ре­тро­град­ни­от и ана­хрон при­стап во ар­хи­те­кту­ра­та, со кој е во­об­ли­чен ве­ќе епо­хал­но кон­тро­верз­ни­от про­ект, „Скоп­је 2014“. За овие не­при­јат­ни и не­у­ки, но крај­но агре­сив­ни фи­гу­ри, из­ле­зе­ни од кал­та на опо­зи­ци­ска­та гол­го­та, „ба­ро­ки­за­ци­ја“ оз­на­чу­ва не­што без­вред­но во естет­ска смис­ла, кич, не­а­кту­ел­ност и за­ста­ре­ност.

Не­свес­ни за глу­по­сти­те и за ла­ги­те што ги из­не­су­ва­ат ко­га де­ба­ти­ра­ат око­лу оваа проб­ле­ма­ти­ка на оп­штес­тве­ни­от гра­ди­тел­ски ди­зајн, тие зав­ле­гу­ва­ат во ја­рос­ни ек­стре­ми, кои по­ве­ќе ли­чат, а и тоа се, на по­ли­ти­кант­ска про­па­ган­да откол­ку на искре­на и до­сто­инс­тве­но вте­ме­ле­на кри­ти­ка во од­нос на акту­ел­ни­те со­стој­би во ма­ке­дон­ска­та кул­ту­ра нас­про­ти европ­ска­та и свет­ска­та исто­ри­ја на умет­ност, и, сход­но на тоа, на ар­хи­те­кту­ра­та.

За овие псев­до­ин­те­ле­кту­ал­ци, по­ник­на­ти со це­ла­та сво­ја де­ви­јант­ност и исфру­стри­ра­ност во ед­но крај­но ау­ти­стич­ко и про­вин­ци­ја­но мил­је во рам­ки­те на сво­ја­та кри­ми­нал­но-по­ли­тич­ка, пар­ти­ска дог­ма­тич­ност, тер­ми­нот „ба­ро­ки­за­ци­ја“, исто ка­ко и пред тоа, оној прет­ход­но оз­на­чен ка­ко „ан­ти­кви­за­ци­ја“, е са­мо пе­јо­ра­тив, кој тре­ба да ги оз­на­чи ре­чи­си си­те тво­реч­ки на­по­ри на вла­де­јач­ки­те стру­кту­ри и оние на нив ло­јал­ни твор­ци во си­сте­мот ка­ко без­вред­ни и три­ви­јал­ни, преџ­ва­ка­ни и здо­дев­ни кре­а­ции, не­што што тре­ба да не по­стои во ни­ед­на ва­ри­јан­та за­што, на­вод­но, не со­од­вет­ству­ва­ле со со­вре­ме­на­та ре­ал­ност и, со са­мо­то тоа, го на­гр­ду­ва­ле ли­це­то на гра­дот и ја бру­ка­ле и де­гра­ди­ра­ле до­сто­инс­тве­но­ста на ма­ке­дон­ска­та кул­ту­ра.

Овие збо­ро­ви – ман­три, но крај­но не­га­тив­ни и зло­на­мер­ни, со кои опо­зи­ци­ски­те ју­риш­ни­ци на опо­зи­ци­ска­та ква­зи­ин­те­ле­кту­ал­ност ата­ку­ва­ат на се­кој обид за по­до­бру­ва­ње на се­вкуп­ни­от кул­ту­рен жи­вот во Ма­ке­до­ни­ја, са­мо ги ле­ги­ти­ми­ра­ат нив­ни­те ужас­ни ка­ра­кте­ри, а уште по­ве­ќе од тоа го истак­ну­ва­ат нив­но­то но­тор­но нез­на­е­ње и иг­но­рант­ност по пра­ша­ња­та на ви­тал­ни­те ас­пе­кти на европ­ска­та и на свет­ска­та ци­ви­ли­за­ци­ја.

Ина­ку, ни­ко­гаш не би си доз­во­ли­ле ва­ка да се бру­ка­ат на јав­на­та сце­на и да оста­ва­ат број­ни све­дош­тва за сво­ја­та при­у­че­ност и не­до­у­че­ност зад се­бе, но и огром­ни ко­ли­чес­тва зло­ба и омра­за, кои, впро­чем, се и глав­ни­от лајт­мо­тив на нив­на­та праз­на и про­пад­на­та оп­штес­тве­на кри­ти­ка, а за онаа, умет­нич­ка­та, и да не го­во­рам – ту­ка се пот­пол­но за­гу­бе­ни.

Изг­ле­да нив­ни­те вос­пи­ту­ва­чи, пред­ци и мен­то­ри не ус­пе­а­ле по­до­бро да ги еду­ци­ра­ат, но, нај­пос­ле, што да се оче­ку­ва од бед­ни­от све­тог­лед на оваа дру­жи­на убиј­ци и крад­ци. Зо­што се­та оваа зло­ба кај ку­рент­ни­те опо­зи­ци­ски стру­кту­ри, кои во ми­на­то­то вла­де­е­ја по­ве­ќе од по­ло­ви­на век со ма­ке­дон­ска­та оп­штес­тве­на хи­е­рар­хи­ја, про­из­ле­гу­ва од отсус­тво­то на по­ка­ја­ние (ма­кар и во фрој­ди­стич­ки, пси­хо­а­на­ли­тич­ки кон­текст, ка­ко чи­сто ра­ци­о­нал­но са­мо­со­о­чу­ва­ње) и ед­на пот­пол­на за­тво­ре­ност за мо­рал­но­то пре­ис­пи­ту­ва­ње за вла­де­е­ње­то на сопс­тве­на­та по­ли­тич­ка и иде­о­ло­шка ка­у­за. За­тоа не­ма увид и пре­у­му­ва­ње. Не­ма са­мо­кри­ти­ка и про­чи­сту­ва­ње, ту­ку зло­ба­та и омра­за­та оста­ну­ва­ат ка­ко не­из­ле­чи­ва бо­лест со це­ла­та са­мо­бен­ди­са­ност и су­ет­ност, кои со вре­ме­то што ми­ну­ва се вос­по­ста­ви­ле ка­ко еден вид култ во пе­кол­ни­те ла­ви­рин­ти на оваа, ве­ќе исто­ри­ски ве­ри­фи­ку­ва­на за­ед­ни­ца на кри­ми­но­ге­ни ге­не­ра­ции пра­кти­кан­ти на про­пад­на­ти­те уто­пии, на ди­сто­пи­и­те, што на­сил­но ги пров­ле­ку­ва­ат во сво­ја­та опо­га­не­та и искри­ве­на свест, ка­ко на­деж за но­во пре­зе­ма­ње на вла­ста, не­што за што не­ма ни­ка­ква шан­са ако се пра­ша вол­ја­та на ма­ке­дон­ски­от на­род.

Ина­ку, за раз­ли­ка од нив­ни­те про­странс­тва, ис­пол­не­ти со гр­до­ти­ја­та и ед­но­лич­но­ста на ар­хи­те­ктон­ски­от функ­ци­о­на­ли­стич­ки бру­та­ли­зам, ам­би­ент кој по­кре­ну­ва на су­и­ци­дал­ни тен­ден­ции, раз­и­гра­но­ста на кла­сич­ни­те стру­кту­ри во пост­мо­дер­на­та ар­хи­те­ктон­ска ви­зи­ја до­да­ва мал­ку ху­ма­ност и ин­вен­ци­ја во уби­е­ни­от ур­бан про­стор на про­ма­ше­ни­те гра­ди­те­ли на исто­ри­ски про­пад­на­та­та то­та­ли­та­ри­стич­ка дру­жи­на, на­ре­че­на „Ко­му­ња­рец“.

А што се од­не­су­ва до пер­и­о­дот на ба­ро­кот, кој ги из­не­дри нај­ге­ни­јал­ни­те ре­мек- де­ла во исто­ри­ја­та на европ­ска­та исто­ри­ја на умет­ност, де­ла чи­и­што авто­ри се ти­та­ни на кре­а­тив­но­ста, ка­ко Ка­ра­ва­џо, Ру­бенс, Халс, Рем­бранд, Вер­мер, Ве­ла­скез и Го­ја во сли­карс­тво­то, Бер­ни­ни во ар­хи­те­кту­ра­та или Шекс­пир, Мо­ли­јер или Сер­ван­тес во кни­жев­но­ста, е са­мо еден то­тал­но не­поз­нат уни­вер­зум за овие жа­лос­ни иг­но­ран­ти и за­та­пе­ни ми­зер­ни­ци на ма­ал­ски­те хи­сте­рии и зло­би. Гу­бит­ни­ци, кои со сво­ја­та мен­тал­на маг­ла не се до­стој­ни да пар­ти­ци­пи­ра­ат, ни­ту во оп­штес­тве­ни­от, а ни­ту, пак, во кул­тур­ни­от жи­вот на ма­ке­дон­ска­та др­жа­ва.

Ставовите искажани во рубриката Колумни се лични ставови на авторите и не се автоматски и ставови на редакцијата на Republika.mk. Редакцијата на Republika.mk се оградува од ставовите во објавените колумни, а одговорноста за изнесеното во нив е исклучиво на авторот.

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.