ЧУДА

Колумнист:
Адрапо Спараи

Ма­ке­до­ни­ја е ма­ла зем­ја спо­ре­де­но со Бра­зил, на при­мер, ба­рем што се од­не­су­ва до го­ле­ми­на­та на те­ри­то­ри­ја­та што ја за­фа­ќа. Но, во спо­ред­ба со чу­да­та што ги со­др­жи Ма­ке­до­ни­ја, таа не са­мо што мо­же да се но­си со оваа нај­го­ле­ма јуж­но­а­ме­ри­кан­ска зем­ја, ту­ку и ги над­ми­ну­ва.

Се­ка­ко би­о­ди­вер­зи­те­тот во Бра­зил е оче­ку­ва­но по­го­лем, по те­че­ни­е­то на Ама­зон се на­о­ѓа нај­го­ле­ми­от ба­сен на ви­до­ви рас­те­ни­ја и жи­вот­ни, но во ма­ке­дон­ски­те би­о­ре­зер­ва­ти има не­о­че­ку­ва­но мно­гу ви­до­ви и жи­вот­ни и рас­те­ни­ја, по­себ­но ако се зе­ме пред­вид кол­ка­ва е оваа те­ри­то­ри­ја.

Но, чу­да­та што ед­на зем­ја ги има не се те­ме­ли са­мо врз кван­ти­те­тот на ви­до­ви­те иа­ко и овој фе­но­мен има свој удел во овој спе­ци­фи­чен увид, кван­ту­мот на чу­да­та се ак­цеп­ти­ра по­ве­ќе по ау­ра­та на нес­твар­ност или, ако са­ка­те, по ми­то­ло­шки­те ко­но­та­ции на одре­де­ни по­ја­ви кои, и по­крај не­ве­ро­јат­но­ста што ги об­ви­тку­ва, се­пак, по­сто­јат во зо­ни­те на ре­ал­но­ста. Ба­рем по све­до­че­ње­то на број­ни­те оче­вид­ци. Ед­но од нај­ин­те­рес­ни­те чу­да за кои све­до­чат број­ни­те ри­ба­ри што сво­и­те актив­но­сти ги оба­ву­ва­ат по те­че­ни­е­то на Вар­дар, од Де­мир Ка­пи­ја, па сѐ до дел­та­та на оваа нај­го­ле­ма ма­ке­дон­ска ре­ка е огром­на­та зми­ја што жи­вее во овие пре­де­ли. Ри­ба­ри­те се кол­нат де­ка ја ви­де­ле оваа ги­гант­ска зми­ја со го­ле­ми­на на ана­кон­да или ази­ски или афри­кан­ски пи­тон ка­ко ле­жи об­ви­тка­на на гран­ки­те од не­кое др­во по­крај ре­ка­та. Дру­ги ја ви­де­ле ка­ко од ка­ме­ња­та на бре­гот вле­гу­ва во во­ди­те на Вар­дар. Се­пак, за раз­ли­ка од го­ле­ми­те змии од троп­ски­те де­ло­ви на пла­не­та­ва, оваа зми­ја има­ла гри­ва зад гла­ва­та што и да­ва ре­чи­си ми­то­ло­шка ди­мен­зи­ја.

До­се­га ни­кој не ус­пе­ал да ја фа­ти или фо­то­гра­фи­ра, но има оче­вид­ци кои се сто­про­цент­но си­гур­ни де­ка таа по­стои, а нив­ни­те све­до­че­ња да­ва­ат иден­ти­чен опис.

Овие ри­ба­ри, по­све­те­ни­ци во оваа не­ве­ро­јат­на ствар­ност, го­во­рат де­ка овој мон­струм од зми­ја се хра­ни со со­мо­ви, но и со ов­ци, те­ли­ња, па и по не­ко­ја ди­ва сви­ња што има­ла ло­ша сре­ќа да оди на по­и­ло по­крај ре­ка­та, ко­га зми­ја­ва би­ла во бли­зи­на, и тоа трг­на­та по плен.

Ма­ке­дон­ско­то ан­тро­по­ло­шко нас­ледс­тво е огром­но. Нај­ста­ри­от фо­си­лен оста­ток во Евро­па е нај­ден ток­му на те­ри­то­ри­ја­та на оваа ма­ла зем­ја, ток­му во егеј­ски­от дел. Тоа е че­реп на пра­чо­век стар по­ве­ќе од 750.000 го­ди­ни. Овој фо­сил бил слу­чај­но откри­ен од еден ко­зар кој ба­рај­ќи ед­но за­лу­та­но ја­ре, на­ле­тал на ма­ла пе­ште­ра во ко­ја ви­дел чуд­на кал­ци­фи­ци­ра­на гла­ва. Тој го при­ја­вил на­о­дот по што дош­ло до отко­пу­ва­ње и те­мел­на екс­пер­ти­за. На­о­ди­те, ка­ко што ре­ков­ме, да­ле фра­пант­ни ре­зул­та­ти. Та­ка мо­же­ме да прет­по­ста­ви­ме де­ка во овој дел од Евро­па по­сто­е­ле лу­ѓе уште пред ре­чи­си цел еден ми­ли­он го­ди­ни.

Ако ги по­се­ти­те при­род­но-на­уч­ни­те му­зеи во овој дел на Бал­ка­нот (Ма­ке­до­ни­ја), ќе на­и­де­те на из­во­нред­но бо­гат­ство од жи­во­тин­ски фо­си­ли. На оваа те­ри­то­ри­ја жи­ве­е­ле жи­вот­ни кои де­нес мо­же­те да ги срет­не­те уште са­мо во Афри­ка и во троп­ски­те де­ло­ви на Ази­ја. Ту­ка има­ло ан­ти­ло­пи, жи­ра­фи, ла­во­ви, а во дла­бин­ски­те сло­е­ви на дел­та­та на Вар­дар се откри­е­ни фо­си­ли на нил­ски ко­њи и кро­ко­ди­ли. Ве­ро­јат­но де­ка кли­ма­та пред не­кол­ку де­се­ти­ци ил­ја­ди го­ди­ни би­ла мно­гу по­топ­ла откол­ку де­нес. За­тоа ни­во­то на во­ди­те би­ла мно­гу по­ви­со­ка, а ве­ге­та­ци­ја­та слич­на на де­неш­ни­те троп­ски пре­де­ли. За­тоа се про­нај­де­ни тол­ку мно­гу фо­сил­ни оста­то­ци од школ­ки, и тоа мор­ски, во Пе­ла­го­ни­ја, но и во окол­ни­те при­леп­ски кар­пе­сти пре­де­ли, по­не­ко­гаш на не­кол­ку сто­ти­ци ме­три над­мор­ска ви­со­чи­на, што би се рек­ло во бр­да­та. Ова инс­пи­ри­ра­ло одре­ден број истра­жу­ва­чи на древ­но­ста да прет­по­ста­ват со го­ле­ма до­за на ве­ро­јат­ност де­ка исто­ри­ски­от град Тро­ја се на­о­ѓал над де­не­шен При­леп. Тие го пра­ват тоа врз ба­за на ге­о­граф­ски­те опи­си што бри­ги­ски­от по­ет Хо­мер ни го оста­вил во „Или­ја­да“, а кои ни­ка­ко не од­го­ва­ра­ат во од­нос на то­по­гра­фи­ја­та што ја на­о­ѓа­ме во ре­о­нот на шли­ма­но­ва­та Тро­ја, во Ма­ла Ази­ја.

Се­пак, нај­фас­ци­нант­ни­те чу­да во Ма­ке­до­ни­ја се пи­ра­ми­ди­те. За нив све­до­чи и еден од нај­поз­на­ти­те и нај­у­па­те­ни свет­ски ар­хе­о­ло­зи, Се­мир Ос­ма­на­гиќ, кој е откри­ва­чот на фа­моз­ни­те пи­ра­ми­ди кај Ви­со­ко – Бос­на и Хер­це­го­ви­на. Овој вр­вен екс­перт за пи­ра­ми­ди и дру­ги чу­дес­ни град­би, кои се над­вор од се­ка­ков исто­ри­ски кон­ти­ну­и­тет, ве­ли де­ка на Бал­ка­нот по­сто­јат сто­ти­ци пи­ра­ми­ди во мо­ну­мен­тал­ни раз­ме­ри, а нив­на­та кон­цен­тра­ци­ја е нај­го­ле­ма ток­му во Бос­на и Ма­ке­до­ни­ја.

Ако вни­ма­тел­но гле­да­те, ќе ви­ди­те де­ка пи­ра­ми­дал­ни­те фор­ми се на­ви­сти­на ту­ка, во ма­ке­дон­ски­от пеј­заж, по­не­ко­гаш не­о­че­ку­ва­но и до на­ши­те жи­ве­а­ли­шта.

И на кра­јот да ги спо­ме­не­ме вон­зем­ја­ни­те кои че­сто­па­ти се по­ја­ву­ва­ат во Ма­ке­до­ни­ја. Се­те­те се са­мо на бли­ски­те сред­би од трет вид што пред два­на­е­се­ти­на го­ди­ни се слу­чи­ја во Штип. Не­кол­ку­те све­до­ци што те­ле­ви­зи­и­те ги беа сни­ми­ле, беа во то­та­лен шок од не­ве­ро­јат­но­то со­о­чу­ва­ње со не­по­им­ли­ви­те ен­ти­те­ти од дру­ги све­то­ви. Ту­ка е се­ка­ко и ло­ран­ди­тот од руд­ни­кот „Ал­шар“, за кој се вр­за­ни еден куп не­ве­ро­јат­ни на­ста­ни. А, ту­ка е и фа­моз­ни­от Ди­љо од Га­зи Ба­ба, кој имал не­ве­ро­јат­но го­лем фа­лус. Дол­жи­на­та на Ди­љо­ви­от фа­лус би­ла це­ли 75 цен­ти­ме­три и се­ко­гаш ко­га до­жи­ву­вал ерек­ци­ја го но­се­ле во бол­ни­ца за­што па­ѓал во не­свест по­ра­ди не­до­сти­гот од крв во оста­на­ти­от дел од те­ло­то.

*(Колумните на Адрапо Спараи ќе бидат објавувани секој петок)

Ставовите искажани во рубриката Колумни се лични ставови на авторите и не се автоматски и ставови на редакцијата на Republika.mk. Редакцијата на Republika.mk се оградува од ставовите во објавените колумни, а одговорноста за изнесеното во нив е исклучиво на авторот.

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.