Флексибилно работно време за поголема продуктивност

До­бро би би­ло ра­бот­но­то вре­ме би­де од 7 ча­сот на­у­тро, или по­ло­ви­на час по­доц­на, да за­ми­нам од ра­бо­та око­лу 15 ча­сот, де­нот да е пред ме­не, да стиг­нам во гра­дин­ка да го зе­мам де­те­то, да имам вре­ме да по­ми­нам со не­го – ова е ед­но од мис­ле­ња­та што ќе ги слуш­не­те ко­га лу­ѓе раз­го­ва­ра­ат за тоа ко­га би са­ка­ле да за­ми­нат на ра­бо­та.

Нас­про­ти нив, има­те дру­га гру­па – тие што ужи­ва­ат во ноќ­ни­от жи­вот, па се под­го­тве­ни да при­фа­тат да одат на ра­бо­та во 10 ча­сот, да за­вр­шат во 18 ча­сот за ве­чер­та по­втор­но да мо­жат да „се ста­ват во но­ќен жи­вот“.

Ге­не­рал­но, Ма­ке­до­ни­ја има ра­бот­но вре­ме од 8.30 до 16.30 или од 9.00 до 17.00. Син­ди­ка­тот на ра­бот­ни­ци­те од упра­ва­та, пра­во­суд­ни­те ор­га­ни и здру­же­ни­ја­та на гра­ѓа­ни на Ре­пуб­ли­ка Ма­ке­до­ни­ја со го­ди­ни се оби­ду­ва да го сме­ни ра­бот­но­то вре­ме. Тој има иде­ја по­втор­но да ја ре­а­кти­ви­ра ини­ци­ја­ти­ва­та за вра­ќа­ње на „ста­ро­то“ ра­бот­но вре­ме.

– На­ши­те чле­но­ви, а и гра­ѓа­ни­те што зна­ат де­ка сме од УПОЗ, че­сто нѐ пра­шу­ва­ат што ста­на со про­ме­на­та на ра­бот­но­то вре­ме, ко­га ќе има про­ме­на. Ге­не­рал­но, лу­ѓе­то са­ка­ат да одат по­ра­но на ра­бо­та, да се вра­ќа­ат по­ра­но до­ма. Ва­ка, осо­бе­но во зим­ски­те ме­се­ци, ста­ну­ва­ме ко­га е тем­но, до­а­ѓа­ме до­ма во мрак – ве­ли Тр­пе Де­ја­нов­ски, ге­не­ра­лен се­кре­тар на УПОЗ.

Тој трг­ну­ва од са­ми­от се­бе – де­ка не­му би му од­го­ва­ра­ло да за­вр­ши по­ра­но со ра­бо­та за да мо­же поп­лад­не да по­ми­не по­ве­ќе вре­ме со де­те­то. Ва­ка, сме­та тој, оста­ну­ва пре­мал­ку вре­ме за сред­ба со де­ца­та, актив­но­сти со нив.

– Со се­гаш­но­то ра­бот­но вре­ме ги гу­би­ме се­меј­ни­те тра­ди­ци­о­нал­ни­те вред­но­сти. Се оту­ѓу­ва­ме ед­ни со дру­ги. И 30 ми­ну­ти мно­гу зна­чат во се­којд­нев­ни­от жи­вот. До­вол­но е да се вра­ти ба­рем за по­ло­ви­на час ра­бот­но­то вре­ме за да не го гу­би­ме вре­ме­то што са­ка­ме и тре­ба да го по­ми­не­ме со се­мејс­тво­то – ве­ли Де­ја­нов­ски.

Ќе ги слуш­не­те по­во­зрас­ни­те ка­ко рас­ка­жу­ва­ат де­ка со ста­ро­то ра­бот­но вре­ме има­ле вре­ме ко­га ќе дој­дат до­ма да на­пра­ват та­зе ру­чек, да сед­нат со се­мејс­т­во­то, да од­мо­рат и да се ви­дат со при­ја­те­ли, да оти­дат на не­кој кул­ту­рен на­стан… Се­га, сме­та­ат тие, жи­во­тот е све­ден на до­ма-ра­бо­та, ра­бо­та-до­ма.

Прис­по­соб­ли­во­то ра­бот­но вре­ме е по­про­ду­ктив­но

Но, ќе ги слуш­не­те и пом­ла­ди­те ко­га ќе ка­жат де­ка им е кош­мар ста­ну­ва­ње­то на­у­тро, отка­ко ве­чер­та има­ле од­лич­на за­ба­ва во не­кој од ноќ­ни­те клу­бо­ви, ко­ја тра­е­ла до ра­ни­те утрин­ски ча­со­ви.

Де­ја­нов­ски ве­ли де­ка со­се­ма ги раз­би­ра и тие што се за ра­бот­но­то вре­ме да поч­ну­ва по­доц­на. За­тоа и ба­ра­ње­то на УПОЗ е да се во­ве­де ра­бот­но лет­но вре­ме од 7.30 до 15.30 и од 8.00 до 16.00 ча­сот ка­ко зим­ско ра­бот­но вре­ме, или да се опре­де­ли флексибилно ра­бот­но вре­ме во за­вис­ност од по­тре­би­те на ин­сти­ту­ци­и­те.

– Зо­што да не се на­пра­ви ра­бот­но­то вре­ме да би­де прис­по­соб­ли­во, да мо­же да се дој­де на ра­бо­та од 7.30 до 9.00 ча­сот и да за­ми­неш од ра­бо­та за­вис­но од тоа ко­га си до­шол?! Од раз­го­во­ри­те што сме ги има­ле со ин­сти­ту­ци­и­те, ми­ни­стерс­тва­та, ак­цен­тот на ра­бо­та го има­ат од 9 ча­сот до 15 ча­сот. Та­ка што со прис­по­соб­ли­во­то ра­бот­но вре­ме тој уда­рен пер­и­од е це­лос­но по­кри­ен. Од дру­га, стра­на шал­те­ри­те би ра­бо­те­ле од 7.30, па лу­ѓе­то ќе има­ат мож­ност да си ги за­вр­шат об­вр­ски­те пред ра­бо­та, без да из­ле­гу­ва­ат во пер­и­о­дот ко­га им е ра­бот­но вре­ме – ко­мен­ти­ра Де­ја­нов­ски.

Од УПОЗ об­јас­ну­ва­ат де­ка до­ста­ви­ле до Вла­да­та ини­ци­ја­ти­ва за про­ме­на на ра­бот­но­то вре­ме, отка­ко прет­ход­но се рас­пра­ва­ло на ра­бот­на­та гру­па фор­ми­ра­на од Еко­ном­ско–со­ци­јал­ни­от со­вет на РМ. Спо­ред нив, би­ла по­стиг­на­та сог­лас­ност од си­те за­ин­те­ре­си­ра­ни стра­ни. Бил до­не­сен зак­лу­чок де­ка про­ме­на­та на ра­бот­но­то вре­ме ќе вли­јае по­зи­тив­но на усог­ла­су­ва­ње­то на де­лов­ни­от и на при­ват­ни­от жи­вот на ра­бот­но­то ме­сто. Но ра­бот­но­то вре­ме сè уште не е про­ме­не­то.

И од Конфедерација на работодавачи се согласни со прилагодливото работно време.

– Ние долго време се залагаме и инсистираме на воведување флексибилно работно време. Од тоа бенефит ќе имаат и фирмите и вработените, бидејќи работното време ќе се прилагоди на нивните потреби, со што ќе дојде до зголемување и на продуктивноста, но и на вработеноста. Постојат сезонски активности кои бараат свој тамјинг на завршување, а за тоа најдобро е работно време кое ќе може да се менува по потреба. Токму затоа ние сметаме дека од големо значење за бизнисот би било воведување на прилагодливо работно време – вели Миле Бошков од Конфедерација на работодавачи.

Вре­мен­ска­та зо­на е нај­го­лем проб­лем

Од УПОЗ сме­та­ат де­ка вре­мен­ска­та зо­на во ко­ја се на­о­ѓа Ма­ке­до­ни­ја е не­при­род­на. Спо­ред нив, да сме во вре­мен­ска­та зо­на со Бу­га­ри­ја и со Гр­ци­ја, ка­де што, ка­ко што ве­лат, ре­ал­но при­па­ѓа­ме, би би­ло со­се­ма по­и­на­ку. Но со вре­мен­ска­та зо­на што ја има­ме и ра­бот­но­то вре­ме што ни е опре­де­ле­но не мо­же­ме да ги по­чув­ству­ва­ме сон­це­то и свет­ли­на­та за­тоа што во тој пер­и­од сме вр­за­ни со ра­бо­та.

А ра­бот­но­то вре­ме во Ма­ке­до­ни­ја бе­ше про­ме­не­то по­ра­ди усо­гла­су­ва­ње со европ­ско­то ра­бот­но вре­ме. Тоа бе­ше на­пра­ве­но на кра­јот на 2006 го­ди­на, од ко­га др­жав­на­та ад­ми­ни­стра­ци­ја, но и мно­гу­број­ни при­ват­ни ком­па­нии го сме­ни­ја ста­ро­то ра­бот­но вре­ме во но­во што поч­ну­ва од 8.30 ча­сот и трае до 16.30 ча­сот или кај не­кои од 9 до 17 ча­сот. Ра­бот­но­то вре­ме од 8 до 16, од­нос­но од 9 до 17 ча­сот за по­го­лем број од при­ват­ни­те ком­па­нии е дел од европ­ска­та пра­кти­ка на жи­ве­е­ње. Ре­чи­си си­те европ­ски зем­ји ра­бо­тат спо­ред ова ра­бот­но вре­ме. Имај­ќи ја пред­вид де­лов­на­та со­ра­бо­тка со прет­став­ни­ци од дру­ги­те зем­ји, би­ло не­оп­ход­но усог­ла­су­ва­ње од ва­ков тип.

– Раз­бир­ли­во е да са­ка­ме и да гле­да­ме да се усог­ла­си­ме со Евро­па. Но во Евро­па во 17 ча­сот сè уште е ден, до­де­ка кај нас се стем­ну­ва во 16 ча­сот. Ова ра­бот­но вре­ме оди на ште­та на гра­ѓа­ни­те, но и на фир­ми­те – наг­ла­су­ва Де­ја­нов­ски.

Ра­бот­но вре­ме од шест ча­са

Ра­бот­ни­ци­те се по­про­ду­ктив­ни до­кол­ку ра­бот­но­то вре­ме им е по­кра­тко, утврдија Швеѓаните. Ком­па­ни­и­те во зем­ја­та ја спро­ве­де про­ме­на­та по­ра­ди це­ло­го­диш­но­то истра­жу­ва­ње за да се спо­ре­дат тро­шо­ци­те и при­до­би­вки­те од по­кра­тко­то ра­бот­но вре­ме. Спо­ред истра­жу­ва­ње­то спро­ве­де­но ми­на­ти­от ме­сец, во кое би­ле вклу­че­ни 600.000 лу­ѓе, тие што ра­бо­тат по 55 ча­са не­дел­но има­ат 33 от­сто по­го­лем ри­зик од до­би­ва­ње ср­цев удар, за раз­ли­ка од тие што ра­бо­тат 35-40 ча­са не­дел­но.

Од­лу­ка­та за скра­ту­ва­ње на ра­бот­но­то вре­ме се дол­жи на ре­зул­та­ти­те од истра­жу­ва­ња­та што по­ка­жа­ле де­ка со по­крат­ки­от ра­бо­тен ден пер­со­на­лот би бил по­мо­ти­ви­ран и би имал по­ве­ќе енер­ги­ја да сра­бо­ти по­ве­ќе за по­кра­ток пер­и­од.

Ли­нус Фелдт, из­врш­ни­от ди­ре­ктор на ком­па­ни­ја­та од Сток­холм „Фи­ли­мун­дус“ ве­ли де­ка со во­ве­ду­ва­ње­то на скра­те­но­то ра­бот­но вре­ме не са­мо што про­ду­ктив­но­ста оста­на­ла иста, ту­ку се за­бе­ле­жу­ва­ат и по­мал број конф­ли­кти ме­ѓу пер­со­на­лот за­тоа што лу­ѓе­то се по­среќ­ни и по­од­мо­ре­ни. За да се со­о­чат со зна­чај­но­то скра­ту­ва­ње на ра­бот­но­то вре­ме, Фелдт по­со­чу­ва де­ка вра­бо­те­ни­те би­ле за­мо­ле­ни да се др­жат на­стра­на од со­ци­јал­ни­те мре­жи и од дру­ги­те ра­бо­ти што би им го од­зе­ма­ле вре­ме­то на ра­бот­но­то ме­сто и на со­ста­но­ци­те.

Пишува: Билјана Зафирова
(Текст објавен во 171. број на неделникот „Република“, 11.12.2015)

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.