Очигледна е зголемената употреба на велосипедите и на други возила на две тркала низ Скопје, но и надвор од урбаните средини, па и актуелните кампањи се соодветни.
Стаменковски: Сообраќајот е секогаш актуелна тема, особено во летниот период, кога се менуваат условите, односно има зголемен интензитет под висока температура. Велосипедот сѐ почесто се употребува како превозно средство и тоа е добро бидејќи е најекономично и најеколошко средство. Но истовремено, статистиката покажува и зголемена бројка на велосипедисти што се жртви во сообраќајни несреќи. Републичкиот совет за безбедност на сообраќајот на патиштата спроведе кампања за ранливите категории во сообраќајот, односно велосипедистите, мотоциклистите, матурантите и повозрасните лица. Статистички, во вкупната бројка на несреќи, овие категории учествуваат со цели 50 проценти. На почетокот реализиравме кампања за подигнување на безбедноста на пешаците, апелиравме на тоа дека и тие имаат одговорност за тоа како ќе изгледа целата сообраќајна слика. Потоа спроведовме мерки наменети за повозрасните бидејќи тие често се жртви на патишта низ државата. Следуваше периодот на матурски прослави, период кога традиционално, секоја година, ги спроведуваме кампањите наменети за младите. Овој месец беше актуелна кампањата наменета за велосипедистите – апелиравме за помасовно учество на велосипедите во сообраќајот. Истовремено упативме директни пораки до возачите дека треба да ги почитуваат велосипедистите, но и до велосипедистите дека и тие имаат одговорност да ги почитуваат сообраќајните правила.
Летово има и друга кампања за младите и за алкохолот и за возењето во летни услови.
Стаменковски: Таа се базира на светската статистика, која вели дека околу една третина од несреќите се должат на алкохолот, а околу една половина од жртвите се млади. Кампањата е поделена на два сегмента, првиот е младите и алкохолот, додека вториот е возење во летни услови, односно висока температура. Реализацијата на првиот сегмент почна на почетокот на јуни и се реализира во рамки на ноќните клубови. На терен ќе го следиме однесувањето на младите затоа што најчестите грешки кај оваа целна група и пиењето алкохол се случуваат токму во текот на ноќта. Еуфоријата е поголема, придружена со пиење алкохол. Светската статистика покажува дека водечка причина за смртност кај младите се токму сообраќајните несреќи, а голем процент се должи токму на алкохолот и на зголемената брзина.
Како сте прифатени низ баровите, ноќните клубови?
Стаменковски: Генералната слика кога е во прашање сообраќајот е долгорочен процес за кој е потребен долг период за да се изгради. Учеството во сообраќајот претставува и индивидуален придонес на секој учесник кон побезбеден сообраќај. Целиот процес бара заеднички приод на сите институции што ја градат оваа слика. Како собраниско тело што спроведува активности кон подигнување на безбедноста во сообраќајот си ја земавме таа улога да бидеме чадор и да ги координираме тие институции. Ние го работиме тој дел кон превентивните и едукативните активности. Морам да нагласам дека важен придонес во подигнувањето на безбедноста има МВР бидејќи факт е дека побезбеден сообраќај значи и законска регулатива, репресија и слично.
За тоа како сме прифатени на терен, искуството покажува дека младите се свесни за ризикот во кој влегуваат и дека посветуваат внимание на безбедноста во сообраќајот, но има простор за работа и за подигнување на свеста кај оваа категорија. Статистиката покажува дека бројот на сообраќајни несреќи се намалува. За 2014 година имаме пад од 35 проценти во споредба со 2013 година, кога се регистрирани 198 загинати, а првите шест месеци годинава покажуваат надолна тенденција, и тоа е знак дека кампањите, и нашите и владината „Почитувај ги правилата, почитувај го животот“ се позитивно прифатени и даваат резултати. На пример, истражувањето за употребата на безбедносните појаси, во споредба пред и по оваа кампања, покажаа 30 проценти зголемена свесност за употребата на појасите.
Градските власти го најавија „Скопје велоград 2017 година“, каква е вашата улога во тој проект? Европското и светско практикување на таквата инфраструктура, како и користењето на велосипедите и на јавниот превоз место автомобилите не е ново.
Стаменковски: Како тело што има цел унапредување на безбедноста во сообраќајот, ние комуницираме со сите институции на централно и на локално ниво што работат на инфраструктурни проекти. Една од клучните стратегиски активности што треба да се преземат е вложувањето во побезбедна инфраструктура. Нашето искуство, теоретско и практично, како и комуникацијата со соработниците од ЕУ велат дека добра локална самоуправа е таа што вложува во квалитетна инфраструктура и со тоа ја подигнува безбедноста во сообраќајот. И владата и локалните власти ги ставија тие проекти високо на агендата. Таков проект е и „Скопје велоград“, со што ќе се олесни движење низ градот и безбедноста во сообраќајот. Тука се и тие капитални инфраструктурни проекти што се реализираат од владата, од Агенцијата за државни патишта, затоа што тие проекти ќе придонесат за побезбеден сообраќај, а со тоа и за намалување на бројот на несреќи со жртви и со повредени. Со тоа Македонија ќе се доближи до тој европски просек, кој, за жал, ни е сѐ уште далеку по бројот на сообраќајни несреќи и бројот на жртви во нив.
Во таа насока, изработена е втората национална стратегија , стратегиски документ за следните пет години до 2020 година.
Стаменковски: На оваа стратегија е работено подолг период, две до три години, и претставува рамка на активности, мерки и инструменти, кои ќе бидат преземени од сите надлежни институции во оваа област. Постојат краткорочни и долгорочни цели во неа, за преку нив да се намали бројот на жртви во сообраќајните несреќи. Главни приоритети се подигнување на јавната свест, континуирана едукација, традиција на безбедноста во сообраќајот, засилување на улогата на локалната самоуправа, заштитата на ранливите категории учесници во сообраќајот, подобрена патна инфраструктура. Оваа втора национална стратегија е континуитет на првата стратегија. Во оваа пригода морам да нагласам дека борбата за побезбеден сообраќај е заедничка, дека сите треба да го дадеме својот личен придонес, дека никогаш не застанува, односно е еден долг и континуиран процес, кој го водиме заеднички.
Актуелна и чувствителна тема во рамки на безбеден сообраќај е движењето на емигрантите. Бројот на жртвите на железничките пруги беше голем. Следуваше нивно патување со велосипеди на автопатиштата во најфреквентниот период и во екстремни климатски услови.
Стаменковски: Тоа е актуелна тема, која, за жал, е директно поврзана со небезбедно учество во сообраќајот. Секој таков чекор е директна опасност за нив и директно нарушување на безбедноста во сообраќајот. Пред сѐ, движењето по пругите и во денски и во ноќни услови е директен ризик за нивниот живот; беше директна причина за низа несреќи на пругите низ РМ. Сега е актуелно нивното учество во сообраќајот низ фреквентните патиштата со велосипеди, што е спротивно на законските регулативи во РМ. Ситуацијата во која се наоѓаат, веројатно, ги присилува на тоа, но ниту една состојба не е доволна за да ризикуваме живот со учество во сообраќајот. Апелирам до МВР да ги преземе сите мерки за да обезбеди посигурен транспорт на емигрантите низ РМ, а и до граѓаните што се во комуникација со нив, освен да им дадат помош и краток совет дека начинот на кој се однесуваат во сообраќајот е небезбеден.
Разговараше: Наум Стоилковски
Фото: Александар Ивановски
(Интервјуто е објавено во 146. број на неделникот Република, 19.06.2015)
Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.
