Скопје со кули-близначки

Колумнист: Мојсо Мојсовски

Скоп­је пла­ни­ра да вле­зе во клу­бот на гра­до­ви со сто­кат­ни­ци. На­ши­от гла­вен град, по­крај бе­ле­зи­те што го од­ли­ку­ва­ат од пам­ти­век, ќе се здо­бие и со ку­ли-близ­нач­ки! При­ма­тот на нај­ви­со­ко зда­ние се­га го има МРТ. Сво­е­вре­ме­но, во да­леч­ни­те се­дум­де­сет­ти го­ди­ни на ми­на­ти­от век, ко­га не­го­ва­та из­град­ба би­ла во фа­за на пла­ни­ра­ње и при­би­ра­ње па­ри за ре­а­ли­за­ци­ја, то­гаш­ни­от пре­ми­ер, од­нос­но пре­тсе­да­тел на из­врш­ни­от со­вет, бил кон­кре­тен: До­дај­те уште не­кој кат за да мо­же РТВ да се гле­да уште од да­ле­ку, ко­га ќе се вле­гу­ва во Скоп­је.

Што ли му ста­на на овој на­род што зап­нал да оди во ви­со­чи­на. Не ба­ре ов­де жи­вее не­ка­кво џу­џе­сто пле­ме со комп­лекс на ни­скост и на при­зем­ност, а не стро­ен и убав на­род, на кој му не­до­сти­га, мо­же­би, сѐ, но нај­мал­ку бли­зи­на до не­бо­то и до об­ла­ци­те. Скоп­ски­те пом­ла­ди по­ко­ле­ни­ја, прет­ста­ве­ни со раз­ни ур­ба­ни­сти, пла­не­ри, ар­хи­те­кти, во се­кој слу­чај ви­зи­о­не­ри, ќе да го под­за­бо­ра­ви­ле стра­вот на сво­и­те ро­ди­те­ли, де­дов­ци, ба­би од под­мол­но­то тат­не­ње и ни­ша­ње­то, кои ги бло­ки­ра­ат се­ти­ла­та, го за­пи­ра­ат зди­вот, ги вра­ќа­ат се­ќа­ва­ња­та на под­мол­но­то 26 јул­ско утро од пред ре­чи­си по­ло­ви­на век.

А, ре­чи­си во пред­ве­чер­је­то на 1963 го­ди­на, во за­пад­ни­от дел на гра­дот ник­не­ше на­сел­ба, Кар­пош – пр­во 1, а по­тоа Кар­пош 2. Тоа за нас бе­ше не­и­мар­ски по­тфат ка­ков што не­мав­ме ви­де­но, ба­рем по­ве­ќе­то од нас. За ди­гал­ки­те и кра­но­ви­те и да не ви ка­жу­вам. На Пар­ти­зан­ска, кар­ши ин­же­нер­ски­те ку­ќи кај „Ма­ли од­мор“ ник­на ку­ла во ко­ја жи­ве­е­ја по­доц­на, глав­но, офи­це­ри, а зад неа на сто­ти­на-две­сте ме­три на­кај зо­ло­шка, уште ед­на. Ко­га ќе пог­лед­нев­ме на­го­ре нѐ фа­ќа­ше не­све­сти­ца. Ако не нѐ ви­де­ше чу­ва­рот, зна­ев­ме да се пен­тра­ме сѐ до го­ре, по ска­ли­те из­наш­ла­па­ни со мал­тер и со шут.

Кра­но­ви­те што се дви­жеа по ши­ни ни беа од го­ле­ма по­мош при изра­бо­тка­та на ши­ле­сти и долг­на­ве­сти ору­ди­ја во вид на вр­во­ви на стре­ли­те и нош­чи­ња. Не­ка не ве чу­ди! Дол­ги­те шај­ки што ги има­ше во изо­билс­тво ги ста­вав­ме на ши­ни­те за ко­га ќе по­ми­не­ше те­шки­от кран врз нив да ста­нат пло­ска­ти пар­чи­ња од же­ле­зо, што на нај­раз­лич­ни на­чи­ни ги острев­ме за да до­би­е­ме про­из­во­ди за на­ши­те ин­ди­јан­ски стре­ли, коп­ја и но­жен­ца. Из­мис­ле­ни­те вој­ни ка­у­бој­ци – Ин­ди­јан­ци во тре­ти­от дел на пар­кот и по остро­ви­те на Вар­дар на Ру­ска пла­жа мо­жеа да поч­нат.

По­ми­ну­ваа го­ди­ни. Скоп­је рас­пи­ша ме­ѓу­на­ро­ден кон­курс за из­град­ба и за об­но­ва. Се вос­хи­ту­вав­ме на ма­ке­ти­те на Кен­зо Тан­ге и на Адолф Ци­бо­ров­ски, но и на дру­ги знај­ни и нез­нај­ни ар­хи­те­кти
и ур­ба­ни­сти со ви­зии ка­ко тре­ба да изг­ле­да ра­не­ти­от град. По­ле­ка осоз­на­вав­ме де­ка ќе оди во ви­со­чи­на. И оти­де – Град­ски sид, Ка­пи­штец, по­доц­на Ае­ро­дром. Свет­ски­те искус­тва се при­ме­ну­ва­ат во гра­дот што и ден де­нес го не­ма до­би­е­но сво­јот ко­не­чен лик. Мо­же­би му не­до­сти­га­ат и сто­кат­ни­ци, којз­нае?

(објавено во 19. број на неделникот „Република“, 11.1.2013)

Ставовите искажани во рубриката Колумни се лични ставови на авторите и не се автоматски и ставови на редакцијата на Republika.mk. Редакцијата на Republika.mk се оградува од ставовите во објавените колумни, а одговорноста за изнесеното во нив е исклучиво на авторот.

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.