Велиновска: Први воведовме ембарго против СРЈ. Во 1992 година трговски санкции ни воведе Грција, а ние уште кон север санкциониравме, а исток и запад не ни функционира. Од сите страни сардисани. А требаше да преживееме. Во тој момент, Фрчкоски „маната“ ја претвори во операција за брзи пари. Ја инсталираше мрежата за шверц. Не сам, со тоа што не функционираше одбраната од шверц. Беше толку слободен да ја изведе затоа што знаеше едно, дека Грција не беше санкционирана за нелегитимна блокада. Ние самите се наместивме „да ја казниме“ Србија, да си го пресечеме дотокот. Тоа разви класа на шверцери, а профитираа власта, полицијата, политичари, директори што бакнуваа раце за невидливи камиони… Мрежата се создаде тогаш. Во наши кругови Фрчкоски го викаа Капо, Дон. Тогаш и си забележи со Бранко, затоа што само еден Капо може да е на врвот.
Ние новинарите го напаѓавме за тоа, а Фрчкоски се бранеше дека го исполнува тоа што Црвенковски му го кажува, а двајцата си забележија со Киро Глигоров. И тука мислам лежи евентуалната причина зошто на некое ниво има македонски учесници во атентатот. Веќе 19 години се крие. И од надвор не даваат податоци и тоа е чудно. Шверцот во Македонија не можеше да се одвива на тоа рамниште на кое се одвиваше ако не беше благословено од меѓународните институции. Ваквите операции пота им служат за политички притисок, за да имаат материјални докази за политичарите, кои ќе се „одметнат“,или за да ги натераат да спроведат нешто или за да им дадат шут-карта.
Колку фришопите беа алка?
Велиновска: Беа, ама тоа е ситно. Поради главниот шверц во тоа време, Македонија беше еден од светските лидери во продажба на нафта. Сме пишувале, имаме извори. (44,00). Преку ноќ добивме богаташи. Огромни пари се направија.Шверцувавме нафта, цигари и тоа што ме вчудовиди, оружје. Шеќерот и кафето беа Б-категорија.
Како се шверцуваше оружјето?
Велиновска: Со авиони од Украина. Позицијата министер за одбрана ја имаше Владо Поповски. Другарот на Фрчкоски, кој беше министер за внатрешни работи. Двете контролираат царински премини, авиони, оружје.. И двајцата, ако велите дека исти ликови ни се повторуваат низ историјата, ете ги и двајцата во 2001 година го правеа Рамковниот договор. Од Устав, до промени на Устав, до Рамковен, до предлози на Меѓународната Кризна Група, сè овие луѓе ќе ги видите. Ај тоа, ама Фрчкоски имаше врвна заштита и кога дојде ВМРО на власт, со Доста Димовска и Борис Трајковски. Не му излегуваа од кабинетот, советници му беа…
Каде завршуваа парите од шверцот, на чии сметки?
Велиновска: На приватни странски сметки. На тие што ги организираа сметките. А дел од пленот им се наплаќа.
Партијата знаела за ова, па имало ли ќар за раководството?
Велиновска: За тие во врвот – да, другите што гласаат може ги вработувале како вратари, за да премижат што се случува и за тоа можеби земале 500 до 1.000 марки тогаш, не повеќе. Тие што земаа пари си ги изнесоа парите, само нашиот народ тие пари ги вика колнати пари.
Јавните набавки се јавни народни пари. А една компанија продавала сѐ, од автомобили до уметнички слики и компјутери.
Велиновска: Мислите на АСИБА? Тука некаде би го вметнала и „Ауди“. Знаете зошто „Ауди“ не дојде во Македонија? Јане Миљоски преговараше за тоа, потоа Бузлевски… Бранко не дозволи да влезе. Затоа што АСИБА беше семејна фирма, сестра му со сопругот беа со сопственикот на АСИБА. А Јане Миљоски не го известил, наводно, сакал како посредник да земе процент. Но Бранко Црвенковски имаше едно правило – ништо од тоа што носи пари не може да се случи без негово знаење и одобрување. Така беше и со фришопите. Доколку не ги одобреше немаше да постојат. Кога Фрчкоски и брат му не почнаа да се занесуваат дека се газди, згаснаа. Потоа сопругот на Гордана Силјановска, која беше министерка во кабинетот на Кљусев, сопругот на Ленче Софрониевска, која беше шеф, секретарка на Влада. Така фришопите освен што беа дуќанчиња со мал профит, беа и маска за шверцот со цигари и друго, но и пари не завршуваат кај нив туку во други џебови.
Во 1995 година се затвораат фришопите, ЉДФ е министер за внатрешни работи, а преку него Грција нуди пари и подароци за Глигоров во замена за името.
Велиновска: Не нуди, Фрчкоски си го „лапна“ својот дел, па отиде кај Киро да му го претстави неговиот дел. (80,00) Тоа и Киро во книгата си го напиша. Но, индикатор дека парите што ги имаат земено, а дека не се во нивни џебови, ми е тоа што Љубомир Фрчкоски окапа седејќи во Македонија. Да имам милијарда долари и да сум извршил вакви операции што гарантираат доживотен затвор ќе побегнев со милијардите што ги имам.
А зошто?
Велиновска: Затоа што тој не спие. Мора постојано да биде близок до врвот во полицијата, да контролира дејства. Зошто беше близок до Борис и до Доста? Нели го прибираа, се криеше, нели и Јагнула Куновска раскажуваше дека ѝ тропал на врата да го прибере бидејќи се плашел да спие? Нели го молеше Бранко Црвенковски? Па сите бевме сведоци, јас бев сведок, кога викаше „шефе бе, сфаќаш ли дека јас ни 24 часа не смеам да влезам во затвор?“. А тука беа јавен обвинител, Стеван Павлевски, Чокревски беше, Лазе Китановски, Ѓорѓи Спасов, сите го слушавме ова, каде Фрчкоски му вели на Бранко: „Доаѓа Георгиевски, сега јас сум прв“ и Бранко го зеза, му вика: „Убав си, само ќе ти ставиме сапунче, па ќе нѐ чекаш и нас да дојдеме, само ние во други ќелии ќе бидеме, ќе правиме партија како Моша Пијаде, а ти надвор кромид ќе садиш“… Ова беа муабетите. Тој мораше да се доближи до ВМРО. Љубчо Георгиевски пишуваше во своите колумни дека Фрчкоски го молел и му плачел да го ангажира. И потоа со Димовска и со Трајковски се врза и пак стана гласен.
Со парите од шверцот ке бевме холандиjа
Сите се фокусираат на тоа што сакаат да видиме. „Кокаинот“, фришопите… Тоа се активности што сакале да ги видиме. Кога во Македонија дојде директорот на Европол, со намера да направи интервјуа, неколкумина од нас повика на интервју со акцент за приватизацијата. Имаше список со звучни имиња за кои сме пишувале. Сите олигарси беа наредени, но редоследот не ми беше логичен. На чело беше првиот човек на Скопски пазар, сега починат. Вели: „Ова е фирмата со најмногу готовина во Европа, а ние ги следиме сите. Симптоматично, но сите вреќи пари завршуваат на Бихаќка“. За ова имам записник од разговорот. Го прашав на крај: „Со ваква кражба, имате процена колку тежи, каде ќе беше денеска Македонија во преговарачкиот процес за ЕУ и за НАТО?“ Вели: „Оваа големина со ова население, инфраструктура и организација, со прв слој реформи за пет години ќе беше исто што и Холандија“. Сега замислете колку пари се одлеани. Процената на овој човек беше дека биле излеани 17 милијарди. Толкав беше долгот на СФРЈ. Значи, зборува за шверц на нафта, на оружје, на крупни работи, а не за малинки, капинки или женски тоалетни сапуни. И тоа не може да се одвива, а државата да не знаела, но и НАТО, ОБСЕ, никој да не знае. Но проклетството е што тие пари веќе не се во нивни раце, тие се отуѓени, известени се „љубезно“ дека ги немаат, па затоа седат тука.
Што се случи дента кога се случи атентатот?
Велиновска: На 28 август 1995 година јас и Колемишевски бевме во Охрид, во вилата „Билјана“, кај Глигоров. Да се поздравам, заминував како дописник на „Нова Македонија“ за Лондон. И Колемишевски го праша: „Претседателе, како седите вака на балкон, не ли ви е страв, нема никаква безбедност“. Тој вели: „Интересно, од април до сега, тоа што е практика, да добиваме извештаи од разузнавачките служби и од контраразузнавањето, немам добиено ништо“.
Дента кога се случи атентатот бев во Лондон, Колемишевски ми се јави. За цел свет тоа значи дека е нападната државата. Нацијата е во шок. Јас во Лондон телефонски барав став во британскиот Форин офис, тие немаа поим. Во сите англиски редакции се јавив, никој немаше поим. Ристо Никовски (тогаш амбасадор во Лондон) вртеше по колегите амбасадори, но никој немаше поим. Значи Европа немаше поим што се случи во Македонија. Како црна дупка да е Македонија. Реакциите почнаа со задоцнување.
Некои дејства ги дознаваме подоцна, како камчиња од мозаик. Нашата држава ги замолила Германците да им пратат информации, овие не им пратиле. Исто и од Американците, Британците, Французите.. Значи главните што имаа свои интереси на Балканот не даваа информации. Најсимптоматични беа Германците, кои максимално го покриваа Балканот.
Јас брзо допатував во Македонија, мислев ќе ја затворат границата. Фрчкоски беше загубен, изваден од памет, Бранко Црвенковски не можеше да се соземе… И чудна работа, истовремено Бранко се обидуваше да го обвини Стојан Андов за несоодветно однесување, а Андов со сите сили се трудеше да го обвини Фрчкоски дека нешто знае. Но, со инсинуации кон нас новинарите, да воведе во спин. Поводот на Бранко беше упадот на Андов во кабинетот на Глигоров уште додека беше во болница. По Устав, вториот човек на државата треба да ги врши функциите, но не и да му влезе во кабинет, да отвора фиоки. Шефот на државата е уште „болен“, така се водеше. Бранко тоа го сметаше за пуч. Андов, пак, тврдеше дека не може ваков атентат да се случи без знаење на полиција или делови.
Индикативно, неколку месеци пред атентатот од депоата на АРМ исчезнаа пет килограми експлозив каков што се употребува за вакви терористички дејства. Таа афера потоа доби име афера „Шаклев“ бидејќи обвинетиот побегна во Германија. Но тогашниот министер, Благој Ханџиски, не настрада, немаше политички консеквенции. Ниту, пак, некој друг, како министерот за полиција. Немаше политички, морални, никакви одговорности и консеквенции. И тоа е само по себе индикативно.
А само еден настан се случуваше во сенка, а тоа е подготовката за потпишување на привремената спогодба, чијшто автор и спонзор беше (американскиот претседател) Бил Клинтон. А не ООН, каде што имавме резолуции и обврски. Таа спогодба ја знаеме, а целата беше смислена во полза на Грција, освен еден член, кој, пак, ни помогна да ја добиеме тужбата во Хаг.
Ако немаше таква спогодба некој „шоков настан“ кој ја смрзне нацијата и го одвлече вниманието, немаше да помине лесно, а веројатно ниту Киро Глигоров немаше да ја потпише. И нема негов потпис на неа. Ја потпишаа премиерот и министерот за надворешни работи (Бранко Црвенковски и Стево Црвенковски). Глигоров не сакаше да ја потпише резолуциите во ООН за разговори околу името не сакаше да ги потпише ако немаше анекс во кој стои дека Македонија не се согласува со нив. Одговорен политичар не потпишува ваков документ, ќе преговара…
Андов сега вели дека Киро Глигоров се согласил со Славомакедонија?
Велиновска: Ме нервираат луѓе на кои веднаш им проработува меморијата кога актерите и сведоците не се меѓу живите. Што не кажа додека беше жив Глигоров? Никој од нас не го слушнал тоа од Глигоров. Ни формално ни неформално. Имаше една несреќна изјава, која сите ја слушнавме и е забележана, можеби политички непромислено, но за да каже дека не претендираме на грчката антика, но тој нема оставено документ, никаде официјално или на некој формун го нема кажано. „Името не го даваме“ е негова кованица. Најдалеку што успеаја да го натераат е двојната формула, но таа не е како што сака да се толкува сега, туку „едно име за Грција, а другото за цел свет“. Сега низ разни операции ние стигнавме до Тројанскиот коњ – едно име за цел свет, а да имаме име за внатрешна употреба.
Јас се плашам и сега, и предупредувам, овој „пакет“ сега ми личи дека пак ќе предизвикаат ситуација на шок во земјава, за наеднаш потоа да преговараме, а познати сме како добри преговарачи, па да потпишеме „колективно самоубиство“.
Тоа е атентатот на Киро Глигоров. Очигледно им пречел и дома и надвор. Со позицијата дека не сака.
Кога се шверцуваше и кога меѓународната јавност го пушти шверцот, кај него дојде лорд Дејвид Овен, со рацете в џеб и порача дека Македонија во ситуација со блокада од Грција, вето кон СРЈ, без никаков приод од исток и од запад, ќе издржи само три месеци. И со понуда: „Подобро да прифатите што ви нуди Грција“. Глигоров лут како никогаш дотогаш го истера Овен: „Не ја знаете Македонија, ќе издржиме сѐ“. Значи, им пречеше. Но тој почна да се распрашува за шверцот во кабинетот. Почнал паралелно да работи за шверцот. И се заканил дека ќе прозбори, а тогаш…
Но, остана жив, а веднаш од САД дојдоа од министерот за одбрана до други врвни луѓе. А Глигоров им одржа „едночасовен шоу“ од моторика, логика, концентрација, и тоа на македонски и на англиски јазик, тоа го раскажуваа Американците. Сфатија дека човекот ќе се врати на сцена и му се заканија. Тоа е тоа зошто Глигоров никогаш не прозбори? Панде Колемишевски потоа му го правеше интервјуто и рече: „Знае кои се, ама не сака да каже“. Панде знае што му рекол Киро Глигоров. И јас, и Невенка Митрева, кои бевме повикани од него да го видиме, први бевме таму. Ни рече дека нема да прозбори.
Јас последните месеци пред да почине дознав дека и нему му се заканиле и директно го исплашиле дека ако прозбори ќе му го уништат семејството што живее надвор. Но, уверена сум дека има оставено некаде документ, кој ќе излезе по извесен број години. Ова се факти и, според мене, кој и да е од надвор, од кој и да е центар на моќ, организацијата на второ ниво и извршителите се од дома.
Затоа ли е тој впечаток дека тоа е моментот кога Црвенковски, фактички, станува „број еден“ во СДСМ?
Велиновска: Тоа го најавија и Фрчкоски и Чокревски во интервјуата за „Пулс“. Дополнително го прогласија за „британска кралица“ и дека треба да се редизајнира политичкиот поредок, претседателот на држава да се избира во Собрание и да се сведе на протоколарна функција.
Се вели дека телохранителот на Глигоров, очевидец на атентатот, го снајде лоша судбина, нерасчистена смрт?
Велиновска: Не само него, сите тие несреќници што се нашле таму случајно. Сите ги најде иста судбина. И тие што го следеле, и тие што сркале супа во Бристол, и тие што се возеле, што шетале. Просто да се чуди човек, никој не остана жив.
Исто така, предметот не беше заведен судски, Ставре Џиков кога дојде во 1998 година го отвори и заведе случајот како што треба. Папката, предметот го нашле на плакар, прав да фаќа.
Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.
Поврзани вести
-
Фељтон: Црните страници на УДБА – Лустрацијата – недовршен процес (Том IX)
-
Груевски: Грантови за компаниите кои ќе ги рестартираат фабриките жртви на транзицијата
-
Димовски: Државата ќе помогне да се рестартираат фирмите жртви на транзицијата
-
Фељтон: Црните страници на УДБА – Борци за независна и обединета Македонија (Том VII)