Откако не успеа да ја убеди македонската јавност во провидната манипулација дека Груевски како опозиционер примил еден и пол милион евра поткуп за продажба на банка во времето кога на власт била СДСМ, Заев продолжи со нови проекти. Не економски или социјални, уште помалку дипломатски. Продолжи со фалсификати. Извади документи на кои се користи печат што никогаш не бил во посед на Груевски или на некој од неговите поддржувачи во периодот кога се разделуваа со Љубчо Георгиевски. Што е тоа што го прави лидерот на СДСМ толку невнимателен и неуспешен во тоа што го работи како политичар. Тој во секој случај не е наивен човек. Бизнисмен што заедно со своето семејство заработил, според сопствено признание, 6-7 милиони евра, а според финансиските извештаи 12 милиони евра, со профит од два милиона евра само во 2012 година, мора да е извонредно умен човек.
Од каде тогаш толкав број нелогични и провидни политички чекори кои не само што го претворија во мистер Гаф туку и му го урнаа кредибилитетот како претендент за премиер. Му остана да биде само обичен политичар, и тоа само поради извонредно ниските стандарди во македонската политика.
Приказната за Зоран Заев за подобро информираната политичка јавност почнува во 2003 година кога станува пратеник на СДСМ во македонското собрание. Дипломираниот економист на скопскиот Економски факултет и несудениот магистер по монетарна економија и финансии останува пратеник до 2005 година кога првпат станува градоначалник на Струмица. Во својата кариера никогаш не стана познат по проекти и идеи поврзани со монетарната економија и финансиите, но затоа во својот роден град во своите дваесетти години вршел неколку функции. Член на СДСМ е од 1996 година, по што бил директор на фирмата „Тргопродукт“, член на Управен одбор на штедилницата „Пеон“, бил член на Управен одбор на семејната фирма „ИГМ – Еленица“ и претседател на Управен одбор на јавното претпријатие „Комуналец“ во Струмица.
На широката јавност Зоран Заев ѝ станува познат на 17 јули 2008 година кога заедно со уште петмина соработници е уапсен поради злоупотреба на службената положба во врска со изградбата на трговскиот центар „Глобал“ во Струмица.
Случајот заврши со аболицијата потпишана од страна на тогашниот претседател Бранко Црвенковски. Со одлуката на претседателот, кој, во согласност со тогашните законски можности кои му даваа дискреционо право, ги ослободи Зоран Заев и неговите соработници, обвинувањата против него никогаш не доживеаја судска разврска, а дилемата дали Заев го прекршил законот засекогаш остана да лебди во воздухот.
Како Заев би ја претставувал Македонија
Едно од прашањата кое си го поставуваат голем број од македонските граѓани се однесува на начинот на кој што Заев би ја претставувал земјата на евентуални средби со светски лидери како Обама, Меркел, Путин или Оланд. Како човекот што беше инволвиран во десетици скандали во кои главни актери беа неговите најблиски роднини кои ги водат компаниите во кои беше утврден криминал и прекршување на тендерски процедури, ќе излезе и ќе разговара на рамна нога со светските, европските или регионалните лидери?! Заев на вакви евентуални средби би бил единствен висок државен претставник кој што бил аболициран за криминал кој што е вреден 8 милиони евра, висок дури и за светски прилики. Настрана прашањето како Заев би се снашол во разговори на глобални и сложени регионални теми кога тој не може да избегне гафови дури и за обични домашни прашања? Но овие прашања не се однесуваат на македонските гласачи затоа што ним и е јасно дека Заев ни оддалеку не е дораснат за врвна државна функција. Ова реторичко прашање треба да го одговори човекот што македонската јавност не го памети по некоја голема идеја или изјава туку исклучиво по гафови и погрешни проценки, какви што не се дозволени ниту во македонската политика.
Во септември истата година, кога беше уапсен за случајот „Глобал“, Заев стана вршител на должноста претседател на СДСМ или, како што го нарече опозицијата, чувар на фотелјата на Бранко Црвенковски додека тој е претседател на државата. Веднаш по прекинот на функцијата на Црвенковски, Заев си оди од партиската позиција и станува потпретседател. Во 2009 година вторпат победува во трката за градоначалник на Струмица.
По повлекувањето на Црвенковски од партијата, на конгресот на СДСМ во мај 2013 година Заев добива најмногу гласови и конечно станува претседател на најголемата опозициска партија. Од тогаш, па до денес Зоран Заев води две паралелни битки, со оглед на неговите познати вербални испади, тој мака мачи да докаже пред целата јавност дека е разумен политичар и паралелно со тоа да ги убеди своите сопартијци дека е вистинскиот избор за лидер на некогаш моќната партија. Во тие обиди 42- годишниот политичар неретко оди предалеку, со што не само што прави штета за својот имиџ туку и предизвикува сериозни поделби во интелектуалните кругови блиски на СДСМ.
Човекот наречен Гаф обвинува други за правење гафови
За време на кампањата за претседател, Зоран Заев во Куманово порача дека на 13 април Македонија, конечно, ќе добие претседател што нема да прави гафови. Сакајќи да го дисквалификува актуелниот претседател Ѓорге Иванов, кој во првиот круг со огромни 120 илјади гласа повеќе го победи Стево Пендаровски, струмичкиот градоначалник, всушност, тивко се елиминираше себеси како сериозен фактор на политичката сцена. Со споменувањето на темата гафови, Заев ги предизвика и присутните и тие што подоцна ја слушнаа или прочитаа изјавата да си припомнат на сите вербални испади на лидерот на опозицијата.
Еден од најпознатите гафови во кариерата поради кои Заев го доби прекарот Канибал е изјавата на партиски состанок кога на присутните им порача дека кога СДСМ ќе дојде на власт, ќе јаде живи луѓе. Во низата небулози што ги кажа пред камера, Заев спомена дека кога ќе победи на избори, ќе брка од работа вмровци, а на нивно место ќе вработува членови на СДСМ, но сите други останаа во сенка на канибалистичката најава за јадење живи луѓе, којашто останува во аналите како една од најсрамните во македонската политика.
Пред изборите во 2011 година, мислејќи дека зборува со партиски активист на СДСМ, Заев повторно ја разбранува политичката сцена со изјавата дека „ако ВМРО-ДПМНЕ оди сама на избори, ќе има пукање“. Иако подоцна тој потврди дека најавил пукање, но само пукање со љубов, Заев по вторпат беше фатен како употребува фрази и зборови коишто во секоја нормална земја би се квалификувале како политичко лудило, а нивниот автор би бил институционално ослободен од должноста да избира и да биде избиран во политички тела. Но, во Македонија, ваква каква што е, Заев не само што не беше маргинализиран, туку по повлекувањето на Црвенковски лесно победи на партискиот конгрес. Сите членови на конгресот на СДСМ и воопшто членови на партијата заборавија на неговите изјави и гафови и не помислија дека двата тогаш сѐ уште свежи скандали во коишто беше инволвиран ќе бидат тешко бреме за новиот лидер, кој не можеше да се откачи од старата матрица.
Дали поради потребата од финансиските инјекции коишто доаѓаа и веројатно сѐ уште доаѓаат од Струмица, никому од тие што го избраа за претседател не му текна, или барем јавно не проговори, за тоа дека граѓаните нема толку лесно да заборават на канибализмот и на пукањето на лидерот, и, пред сѐ, дека овие два и другите гафови можат да имаат далекосежни и катастрофални последици по успехот на партијата на идните избори.
За дел од неговите гафови, како оној што го направи пред една недела кога наместо за офшор-компании, зборуваше за „офшорт“, веројатно никој нема да му забележи посериозно затоа што се работи за лапсус кој може да му се случи дури и на незавршен магистер по финансии и монетарна економија, каков што е образовниот статус на лидерот на СДСМ. Дури и ако овој гаф се должи на непознавање на англискиот јазик и вокабуларот на овој дел од економската проблематика, не е страшно затоа што тој, како што стојат работите, ќе има најмалку четири години за да научи англиски јазик и да ги научи термините што му се потребни во работата.
Навредува политичари, но и обични граѓани
Тоа што многумина нема да му го простат е навредата што ја упати кон премиерот Никола Груевски, која колку и да е дозволена во заострена политичка изборна битка толку е неприфатлива во смисла на човечност и доблест. Со шегата за премиерот Груевски кого го повика да научи да ја користи буквата „р“ соодветно, Заев, всушност, им се обрати на најмалку дваесетина илјади луѓе што го имаат тој проблем како дар од Бога, а не како личен пропуст. Како се чувствуваат родителите на децата што се соочуваат со слични проблеми, а кои не се пречка за нормално функционирање на секој граѓанин, ќе се види на 27 април.
Со таа шега Заев само уште еднаш потврди дека понекогаш навистина не знае какви последици имаат неговите вербални излети во јавноста, со што уште еднаш, по кој знае кој пат, се дисквалификува од позицијата премиер за којашто толку многу се залага.
Потези од очај
Откако стана јасно дека не постојат ниту теоретски шанси да стане дел од извршната власта на државно ниво, Зоран Заев во очај почна кампања против опонентите на која, можеби, има право, но притоа морал да биде свесен дека таа може да му се врати како бумеранг. Заев и правниците во СДСМ морале да знаат дека со објавувањето на монтираните аудиоматеријали, кои не се набавени со дозвола од снимените лица, врши кривично дело, освен ако Заев или тој што снимал нема написмено дозвола за снимање приватни телефонски разговори. Да беа разговорите веродостојни, тогаш барем можеше да добие барем некој политички поен, но бидејќи и обичен аматер со малку подобра аудиотехника може да види дека се работи за монтажа на повеќе тонски парчиња од различни разговори и различна атмосфера, Заев претрпе и политичка штета, а веројатно ќе има и сериозни проблеми на суд.
Кај објавувањето на наводните документи, според кои ВМРО-ДПМНЕ во времето кога Груевски е партиски шеф и пратеник примила донации вредни 80 илјади евра, работата е уште појасна, како што објавија повеќе медиуми, употребениот печат во тој период е пријавен како украден, а новиот печат што партиските претставници го доставиле до судот е сосема различен од тој што го објави Заев. Со тоа струмичкиот градоначалник влезе во уште една од неговите веќе редовни непријатни стории во кои најчесто беше исмеван од пошироката јавност.
Сака да оди на избори, ама да не загуби
Која е политичката филозофија на Зоран Заев, можеби, најдобро се гледа од неговиот став за можен бојкот на парламентарните избори откако неговата партија убедливо ги загуби претседателските избори во првиот круг. На повикот на дел од новинарите блиски на СДСМ да се бојкотираат изборите, Заев вели дека сите опции, вклучувајќи и улична демократија, се можни, но дури по одржувањето на предвремените парламентарни избори.
Тој, всушност, сака да ни каже дека бојкот на институциите и хаос на улиците и пред институциите ќе се случи само ако СДСМ загуби. Со други зборови, Заев вели „да си ја пробаме силата, да не дозволиме други опозициски партии да влезат во парламентот, па ако загубиме, тогаш ќе ги уриваме државните институции“. Како тоа ќе биде изведено во ситуација кога сите меѓународни фактори се против бојкот и блокада на институциите, а притоа знаеме дека Заев беше најголем противник на бојкот на локалните избори минатата година, останува да видиме по изборите.
те избори минатата година, останува да видиме по изборите.
Ако се водиме по неговото однесување кога по локалните избори тврдеше дека се наместени од власта, а не се откажа од градоначалничката фотелја во Струмица, не е исклучено тој ако веднаш не биде тргнат со партиски пуч, откако ќе расчисти дефинитивно со стариот пратенички состав на партијата, да почне нова кампања која треба да донесе резултат на изборите во 2018 година. А, дотогаш мирно да раководи со општинската администрација и со бизнисот во Струмица.
(Текст објавен во 86. број на неделникот „Република“, 25.04.2014)
Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.
