Како известувачот стана доставувач

Колумнист: Горан Момироски

Из­ве­шта­јот на Европ­ски­от пар­ла­мент не­ма об­вр­зу­вач­ки ка­ра­ктер, осо­бе­но не за зем­ја што сѐ уште не е член­ка, но тој има се­ри­оз­ни ре­пер­ку­сии за ид­ни­от имиџ на Ма­ке­до­ни­ја во европ­ско­то мил­је. Во слу­ча­јов, до­кол­ку во не­го не сто­е­ше при­да­вка­та ма­ке­дон­ски, а зем­ја­та бе­ше при­ка­жа­на ка­ко оп­штес­тво во кое ви­рее и се то­ле­ри­ра ул­тра­на­ци­о­на­лиз­мот, Грч­ки­те и Бу­гар­ски­те ул­тра­на­ци­о­на­ли­сти, но и офи­ци­јал­ни прет­став­ни­ци, ќе до­би­е­ја ар­гу­мент што, ед­но­став­но, не мо­же да би­де по­би­ен. Во не­ко­ја ид­на де­ба­та, ка­ко ќе од­го­во­ри кој би­ло ма­ке­дон­ски прет­став­ник на ар­гу­мен­тот де­ка во офи­ци­ја­лен из­ве­штај на вли­ја­тел­ни­от Европ­ски пар­ла­мент фи­гу­ри­ра­ме ка­ко ул­тра­на­ци­о­на­ли­сти?

Но, иа­ко на прв пог­лед мо­же да се по­мис­ли де­ка зад про­ме­на­та на од­не­су­ва­ње­то на Хо­вит сто­јат грч­ки и бу­гар­ски дип­ло­мат­ски и фи­нан­си­ски стру­кту­ри, се­пак ана­ли­за на одре­де­ни ре­ги­о­нал­ни со­стој­би и до­го­во­ри мо­же да нѐ од­ве­де во со­се­ма друг пра­вец, кој не е тол­ку не­о­че­ку­ван до­кол­ку се зна­ат ре­ла­ци­и­те и акте­ри­те вклу­че­ни во про­це­сот.

Дво­ја­зич­но­ста, изо­ста­ва­ње­то на при­да­вка­та ма­ке­дон­ски и ул­тра­на­ци­о­на­лиз­мот им од­го­ва­ра­ат и на Ати­на и на Со­фи­ја во нив­ни­те оби­ди да нѐ прет­ста­ват ка­ко единс­тве­на­та при­чи­на за зла­та енер­ги­ја во ре­ги­о­нот, но има уште еден блок ко­му му од­го­ва­ра оваа си­ту­а­ци­ја. И ал­бан­ски­от фа­ктор во зем­ја­ва и во ре­ги­о­нот би бил ек­стрем­но за­до­во­лен до­кол­ку на ме­ѓу­на­род­но ни­во се приз­нае де­ка Ма­ке­дон­ци­те се ул­тра­на­ци­о­на­ли­сти, а впе­ча­то­кот во европ­ски­те кру­го­ви ќе би­де та­ков до­кол­ку не­ко­гаш по­ми­не иде­ја­та на Хо­вит. Се раз­би­ра, ни­кој не­ма да по­мис­ли де­ка ал­бан­ско­то мал­цинс­тво мо­же да се од­не­су­ва „ул­тра­на­ци­о­нал­но“ со „злоб­ни­те“ Ма­ке­дон­ци, кои ете се во вој­на со си­те на­о­ко­лу, па и со сво­и­те со­гра­ѓа­ни Ал­бан­ци. Не тре­ба да се ана­ли­зи­ра по­себ­но што зна­чи ба­ра­ње­то за дво­ја­зич­ност на це­ла те­ри­то­ри­ја на зем­ја­та во оби­ди­те на одре­де­ни ра­ди­кал­ни стру­кту­ри во ал­бан­ски­от блок, но и кај уме­ре­ни­те ал­бан­ски стру­кту­ри што не­ма­ат ни­што про­тив фе­де­ра­ли­за­ци­ја на зем­ја­та.

И ту­ка се отво­ра глав­но­то пра­ша­ње, ка­ко дој­де до про­ме­на на рас­по­ло­же­ни­е­то на бри­тан­ски­от со­ци­ја­лист Хо­вит. Се раз­би­ра, те­шко е да се твр­ди што би­ло за не­го, осо­бе­но за­тоа што се ра­бо­ти за по­ли­ти­чар што има се­ри­о­зен ста­тус на че­сен и прин­ци­пи­е­лен пра­те­ник, кој до­се­га не­мал ни­ка­кви цр­ни дам­ки зад се­бе. Уште по­мал­ку мо­же да се збо­ру­ва за не­ка­ква ко­руп­ци­ја по­вр­за­на со не­го­во­то од­не­су­ва­ње во вр­ска со Ма­ке­до­ни­ја. Тоа што е мож­но во мо­мен­тов е да се за­бе­ле­жи уло­га­та што ја има­ат во ре­ги­о­нов, пред сѐ во ал­бан­ски­от блок, вид­ни прет­став­ни­ци на бри­тан­ски­те ла­бу­ри­сти, од ка­де што до­а­ѓа и Хо­вит.

Да не за­бо­ра­ви­ме, по­ра­неш­ни­от бри­тан­ски пре­ми­ер То­ни Блер е со­вет­ник на ал­бан­ски­от пре­ми­ер Еди Ра­ма. Об­вр­ска­та на Бри­та­не­цот, кој за­ра­бо­ту­ва и по 30.000 фун­ти за еден час пре­да­ва­ње, е да ја пот­тур­не ал­бан­ска­та евро­ин­те­гра­ци­ја. Што дру­го тре­ба да ис­по­ра­ча Блер не е пре­ци­зи­ра­но, но до­се­га не е об­ја­ве­но де­ка ќе ра­бо­ти и на це­ли по­вр­за­ни со Ал­бан­ци­те во ре­ги­о­нот, ту­ку са­мо за др­жа­ва­та Ал­ба­ни­ја. Блер ла­ни се по­ја­ви на не­кол­ку ча­са и во Ма­ке­до­ни­ја, но то­гаш бе­ше по­ви­кан и пла­тен од мул­ти­ми­ли­јар­де­рот Су­бра­та Рој, а не од ма­ке­дон­ска­та др­жа­ва.

Бри­тан­ски со­вет­ни­ци по­вр­за­ни со ла­бу­ри­сти­те има и во Ко­со­во. Во При­шти­на е сме­стен тим на струч­ња­ци за од­но­си со јав­но­ста под ко­ор­ди­на­ци­ја на нај­поз­на­ти­от свет­ски „до­ктор за из­вр­ту­ва­ње“ или струч­њак за од­но­си со јав­но­ста, Али­стер Кемп­бел, кој во 2011 го­ди­на, по на­рач­ка на Ха­шим Та­чи, под­го­тви ко­му­ни­ка­ци­ска стра­те­ги­ја за вла­да­та во При­шти­на. Тој до­ку­мент, спо­ред бри­тан­ски­те из­во­ри, се од­не­су­вал на ко­му­ни­ка­ци­ја­та со јав­но­ста по­вр­за­на со Ср­би­ја, но ни­кој не иск­лу­чу­ва де­ка ти­мот на Кемп­бел ра­бо­ти и на дру­ги пра­ша­ња од се­ал­бан­ски ин­те­рес.

Во Ма­ке­до­ни­ја ми­на­та­та го­ди­на не­кол­ку но­ви­на­ри и струч­ња­ци спо­ме­ну­ваа де­ка со­вет­ни­кот на То­ни Блер, кој има огром­на зас­лу­га за не­го­во­то де­се­тго­диш­но вла­де­е­ње во Бри­та­ни­ја, е нај­мен од Со­ци­јал­де­мо­крат­ски­от со­јуз, но во јав­но­ста не из­ле­гоа кон­крет­ни ин­фор­ма­ции за не­гов ан­гаж­ман од ма­ке­дон­ска­та опо­зи­ци­ја. Тоа што се знае со си­гур­ност е де­ка единс­тве­ни­от кон­такт што со­ци­јал­де­мо­кра­ти­те го имаа со Али­стер Кемп­бел бе­ше за вре­ме на ед­нод­нев­ни­от се­ми­нар во ор­га­ни­за­ци­ја на Мар­ке­тин­шка­та аген­ци­ја и аген­ци­ја за од­но­си со јав­но­ста „Еле­мент ПР“ во октом­ври 2011 го­ди­на. То­гаш во ед­на од гру­пи­те учес­ни­ци што ра­бо­теа на „Ана­ли­за на слу­чај на ре­брен­ди­ра­ње на ’ЕПЛ‘“ по по­вод смрт­та на ос­но­ва­чот Стив Џоб, беа и пра­те­ни­ци­те на СДСМ На­та­ша Са­во­ва и Гор­дан Ге­ор­ги­ев.

Во биз­ни­сот со ме­ѓу­на­род­но ло­би­ра­ње во све­тот и во ре­ги­о­нот се вр­тат ми­ли­јар­ди евра. Се раз­би­ра, ал­бан­ска­та и ко­сов­ска­та вла­да не мо­жат да се ме­рат со ка­тар­ски­от ше­ик, кој за­до­волс­тво­то да го ор­га­ни­зи­ра Свет­ско­то пр­венс­тво во фуд­бал го чи­не­ло де­се­ти­ци, мо­же­би сто­ти­ци ми­ли­о­ни до­ла­ри, но, во се­кој слу­чај, ка­ко и дру­ги­те гра­ѓа­ни во ре­ги­о­нот и ал­бан­ски­те да­ноч­ни об­врз­ни­ци ан­гаж­ма­нот на Блер и на Кемп­бел ги чи­ни ми­ли­о­ни. Вам ви оста­ну­ва да про­це­ни­те да­ли Ал­бан­ци­те во Ал­ба­ни­ја и во Ко­со­во, ко­га ве­ќе да­ва­ат ми­ли­о­ни евра за од­но­си со јав­но­ста и за ло­би­ра­ње, не­ма да им по­мог­нат и на сво­и­те бра­ќа во Ма­ке­до­ни­ја во ос­тва­ру­ва­ње на сво­и­те ба­ра­ња. Тоа што То­ни Блер, Али­стер Кемп­бел и Ри­чард Хо­вит се Бри­тан­ци и ла­бу­ри­сти не мо­ра да зна­чи ни­што кон­крет­но.

Хо­вит не бил све­сен што на­пра­вил

Спо­ред ма­ке­дон­ски дип­ло­мат­ски из­во­ри, Хо­вит не бил вед­наш све­сен ка­ква бе­ља на­пра­вил со два­та де­ла во ре­зо­лу­ци­ја­та – за дво­ја­зич­но­ста и за ул­тра­на­ци­о­на­лиз­мот!

Иа­ко по­тоа е при­фа­тен аманд­ман во кој стои де­ка со­о­чу­ва­ње­то со ул­тра­на­ци­о­на­лиз­мот се од­не­су­ва на си­те зем­ји, тој пред ма­ке­дон­ски­те дип­ло­ма­ти не­мал од­го­вор зо­што тој стои во ре­зо­лу­ци­ја­та за Ма­ке­до­ни­ја? Хо­вит не­мал кон­кре­тен од­го­вор, тол­ку­ва­ње­то би­ло де­ка тоа би­ла нај­до­бро­на­мер­на за­бе­ле­шка, ко­ја би тре­ба­ло да се од­не­су­ва на си­те, на што од ма­ке­дон­ска­та стра­на до­бил за­бе­ле­шка де­ка „па­тот до пе­ко­лот е поп­ло­чен со до­бри на­ме­ри!“

Во од­нос на дво­ја­зич­но­ста, нај­го­ле­ми­от ар­гу­мент на Хо­вит бил де­ка „та­ка му су­ге­ри­ра­ле“ дру­ги евро­пра­те­ни­ци, не по­со­чу­вај­ќи кои. Ова, спо­ред не­го, е до­бро ком­про­мис­но ре­ше­ние, со тоа што по тек­стот „мла­ди­те да го изу­чу­ва­ат ја­зи­кот на дру­ги­от“е до­да­де­но „на не­за­дол­жи­тел­на ос­но­ва“.

При­тоа Хо­вит сме­та де­ка во пр­ви­от па­ра­граф ка­де што стои ба­ра­ње­то Ма­ке­до­ни­ја да поч­не пре­го­во­ри­те („ЕП го по­вто­ру­ва сво­е­то ба­ра­ње до Европ­ски­от со­вет да одре­ди да­тум за по­че­ток на пре­го­во­ри без на­та­мош­но од­ло­жу­ва­ње“) не­ма ни­ка­ква ја­ди­ца на ко­ја би се фа­ти­ле Гр­ци­ја или Бу­га­ри­ја за­тоа што во не­го не е на­ве­де­но – ко­га ќе се ис­пол­нат ус­ло­ви­те или не­ко­ја слич­на та­ква фор­му­ла.

(објавено во 73. број на неделникот „Република“, 24.01.2014)

Ставовите искажани во рубриката Колумни се лични ставови на авторите и не се автоматски и ставови на редакцијата на Republika.mk. Редакцијата на Republika.mk се оградува од ставовите во објавените колумни, а одговорноста за изнесеното во нив е исклучиво на авторот.

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.