Дилан

Колумнист: Горазд Чаповски

Мо­же­би и не по­стои по­инс­пи­ра­ти­вен и по­го­лем жив умет­ник, чо­век – дви­же­ње, чо­век – ин­сти­ту­ци­ја, чо­век – ан­то­ло­ги­ја. Ро­ден е во 1941 го­ди­на во Ми­не­со­та, ка­ко Ро­берт Ци­мер­ман, во фа­ми­ли­ја на Евреи еми­гран­ти од Ру­си­ја. Ве­ќе пет де­це­нии пле­ни со сво­ја­та по­е­зи­ја, со сво­ја­та ан­га­жи­ра­ност,со сво­ја­та умет­ност. „Се оби­ду­вам да го об­јас­нам тоа што е не­об­јас­ни­во, по­мог­не­те ми“, из­ја­ви во ед­но од сво­и­те пос­лед­ни ин­терв­јуа за ма­га­зи­нот „Ро­линг сто­ун“, од октом­ври 2012 го­ди­на. „Бе­ше мно­гу по­ед­но­став­но во 50-ти­те го­ди­ни, но ви­дов и по­чув­ству­вав мно­гу ра­бо­ти што ме опре­де­лу­ва­ат и до де­нес. Беа тоа су­ро­ви вре­ми­ња“. Ка­при­ци­о­зен, не­по­ко­леб­лив и се­ко­гаш же­сток кри­ти­чар на по­ли­тич­ки­те ели­ти и на нив­ни­те ме­ди­ум­ски пол­тро­ни.

Во 1965 го­ди­на на­пра­вил огро­мен „стил­ски скок“ упо­тре­бу­вај­ќи еле­ктрич­на ги­та­ра. Кру­та­та и кон­зер­ва­тив­на Аме­ри­ка не би­ла под­го­тве­на за тоа. На си­те кон­цер­ти бил исвир­ку­ван, а му­зич­ки­те кри­ти­ча­ри пи­шу­ва­ле де­ка Ди­лан е ми­на­то: „Не знае да сви­ри, не знае да пее, грд е, па уште и еле­ктрич­на ги­та­ра — ед­но­став­но, тој е чо­век со про­се­чен та­лент“.

„Јас пи­шу­вам по­ли­тич­ки пес­ни“, из­ја­вил Ди­лан во ед­но ин­терв­ју во иста­та, 1965 го­ди­на. „Рок-му­зи­ка­та тре­ба да е ан­га­жи­ра­на и да дејс­тву­ва по­зи­тив­но во оп­штес­тве­ни­те по­ја­ви“. И та­ка и бе­ше. По не­го ве­ќе по­пу­лар­на­та кул­ту­ра до­би­ва дру­га ди­мен­зи­ја, до­би­ва умет­нич­ки предз­нак, кој прет­ход­но го не­ма­ше, би­деј­ќи не из­ле­гу­ва­ше по­да­ле­ку од џан­кфуд-кон­цеп­тот, кој про­па­ги­ра­ше са­мо обич­на за­ба­ва, без мно­гу-мно­гу раз­мис­лу­ва­ње.

„Мо­и­те пес­ни се лич­ни, јас не са­кам лу­ѓе­то да пе­ат со ме­не. Тоа што тре­ба да го на­пра­вам е пре­ку мо­и­те пес­ни лу­ѓе­то да ги по­чув­ству­ва­ат сво­и­те емо­ции. Се­ка­ко, тоа е еден вид ал­хе­ми­ја“. Таа ал­хе­ми­ја мо­жеа да ја по­чув­ству­ва­ат и скоп­ја­ни, по из­во­нред­на­та упор­ност на Бо­бан (Ми­ло­ше­ски, заб. ред.) од „Ава­лон“ и на под­др­шка­та од на­ше­то Ми­ни­стерс­тво за кул­ту­ра пред две го­ди­ни – исто­ри­ски по­тег. Но­ви­на­ри­те од на­ши­те ме­ди­у­ми — кои, обич­но, из­ве­сту­ва­ат за „Скоп­ски­от фе­сти­вал“ и за Це­ца Раж­ња­то­виќ — по кон­цер­тот на­пи­шаа де­ка, за­мис­ле­те — Ди­лан не бил убед­лив. „На­ши­те“ мис­леа де­ка Ди­лан е Ха­рис Џи­но­виќ, па во сти­лот “Ој ка­фа­но, жи­во­те мој“ ќе им ги сви­ри хит­чи­ња­та. Ко­га не би би­ло жал­но, би би­ло смеш­но.

Со сво­ја­та автен­ти­ка и ори­ги­нал­ност
тој на­пра­ви из­во­нре­ден им­пакт врз по­пу­лар­на­та кул­ту­ра и одре­ди го­лем број не­го­ви пок­ло­ни­ци да ја сле­дат не­го­ва­та иде­ја. Со сво­и­те лир­ски ком­по­зи­ции и по­ет­ска моќ прет­ста­ву­ва ви­стин­ски аме­ри­кан­ски џин.

(објавено во 15. број на неделникот „Република“, 14.12.2012)

Ставовите искажани во рубриката Колумни се лични ставови на авторите и не се автоматски и ставови на редакцијата на Republika.mk. Редакцијата на Republika.mk се оградува од ставовите во објавените колумни, а одговорноста за изнесеното во нив е исклучиво на авторот.

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.