Ги прашавме лидерите на дел од политички партии како е најдобро да се обединат сите во интерес на перспективата на земјата. Што мислат двете најголеми политички партии, кои се на политичката сцена од осамостојувањето, како и двете најмлади партии, кои најавија промени во однос на функционирање на опозицијата во земјава. Се обидовме од ВМРО-ДПМНЕ, СДСМ, ГРОМ и Граѓанската Алијанса за позитивна Македонија да го извлечеме позитивното мислење за своите противници, да видиме што им се допаѓа кај оние од спротивната страна, кој нивни потег бил добар кога е во прашање интересот и придобивките за Македонците… Се обидовме, за момент, да ги натераме на своите конкуренти да не гледаат низ призмата на политиката, туку како обични луѓе, без политички контекст.
На Никола Груевски, Зоран Заев, Стевче Јакимовски и Љупчо Зиков им поставиме пет идентични прашања. Лидерот на најголемата владејачка партија го пофали лидерот на СДСМ за неговата работа како градоначалник на Струмица. Заев, пак, остана на тоа дека во Македонија власта наметнува односи под мотото „низ нишан те гледам, во срце ти стрелам“. Позитивецот Зиков смета дека политичките ривали се „умни и паметни луѓе, за муабет први, со добрина во приватниот однос, „ѓаволести“ во политиката. Лидерот на новоформираната ГРОМ, пак, смета дека ова се прашања на кои одговорот треба да го дадат граѓаните.
Никола Груевски
лидер на ВМРО-ДПМНЕ и премиер на Македонија
Делата и конкретните чекори се тие што можат да обединат
На крај сите ние сме луѓе со семејство, живот, сопствено минато, добри страни, но и со свои мани, и ако се гледаме на тој начин, а не низ фокусот на некои виртуелни ровови, тогаш сѐ би било поинаку
Како можат да се обединат сите македонски политичари за интересите на граѓаните?
Груевски: За обединување на политичарите јас имам неколку пати зборувано, за концептот и за платформата на политичко и на национално обединување околу работите што со сигурност ќе нѐ водат напред. Постојат работи за кои не смееме да имаме делби и поделби, но, секако, никој не треба да очекува дека ќе се согласиме и за сѐ затоа што плуралноста на идеите и на концептите, сепак, ја прават демократијата тоа што е. Но, имено, постојат работи за кои ние мораме да се согласиме бидејќи нивната вредност е поголема и позначајна од кој било поединечен интерес. За да се обединиме мораме да ги препознаеме вистинските вредности и вистинските принципи. И тука зборувам за обединување на сите, политички партии, етнички заедници, религиозни групи. Говорам за помирување, кое носи историска тежина и кое треба да обезбеди напредок, а не само за флоскула, која е редовно употребувана и тоа најчесто за празници. Нам како политички партии ни е потребен пријателски стисок на раката кон секого, а не само подадена рака. Не смееме да дозволиме, како личности на кои граѓаните им дале доверба, да нѐ втурнуваат во дискусии и да ни влијаат обидите за поделби по разни основи, секој секого може да обвини дека другиот е виновен за поделбите и да го оквалифкикува како гневен, полн со омраза, посебно ако ја слушате опозицијата како сѐ ме нарекува мене лично, моите соработници, со какви прекари, навреди настапуваат, со каква фрустрација и агресивност говорат за сето тоа што го правиме или не го правиме, како лесно и од ракав набедуваат, но јас нема да обвинувам во ова интервју, јас ќе кажам дека секој носи еднаква одговорност за своите постапки кон граѓаните, државата, историјата и кон иднината.
Кој е најдобриот начин да се намалат разликите меѓу политичките партии за стратегиските прашања?
Груевски: Не постојат волшебни формули и секоја теза без конкретно дело е само причина за зголемување на меѓусебната недоверба и за одолжување на неуспехот. Треба да знаеме дека секој од нас ја одредува сликата за тоа каква иднина ќе имаме и оттука треба да се вложиме сите еднакво во процесот на изградба. Тука не треба да има воздржување или колебање. Колебливоста раѓа несигурност, а несигурноста конфликти. Мора да нѐ води идејата дека сме независна нација сигурна во своите одлуки, способна и кадарна самата да донесува одлуки, одлуки што ќе ги определат начините за надминување на сите предизвици. Напредок е почитувањето на законите, на нормите, на владеењето на правото, на мислењето на другиот, колку и да не се согласувате со него. Чесноста е таа за која не треба да има двоумење, туку треба да се подразбира со секое наше однесување. Фокусот треба да ни биде ставен на индивидуата и на развој на нејзините способности. Така ќе постигнеме економски напредок и благосостојба, само и така можеме да бидеме силни и обединети во надворешните позиции на државата. И како што опозицијата може да нѐ набедува нас дека сме виновни за разликите, така и ние можеме да го правиме истото, да ги набедуваме нив, но каде е крајот на тоа. Јас велам крајот е во конкретниот чекор, а конкретен чекор е делото.
Кои се најдобрите политички потези на Вашите политички ривали?
Груевски: Ова е, можеби, најдоброто прашање на кое треба да одговориме, односно може да се земе како прв чекор кон меѓусебно почитување, а тоа е да се прифати фактот дека како што кај нас на ниво на локална самоуправа има повеќе од 10.000 дела, проекти, и на ниво на централна власт повеќе од две илјади конкретни мерки, реформи, чекори на ниво на сите сфери, образование, здравство, култура, земјоделство, гранки каде што во минатото не се вложувал ниту денар, а сега има нова опрема, но и проекти од типот „пациентот на прво место“, реновирани болници, едукација, стипендии и специјализации во странство за докторите, но и плаќање според сработеното, нови 135 милиони евра субвенции за земјоделците само за оваа година, но и намалени даноци во земјоделството, нова опрема со поволни услови за користење за земјоделците, двојно зголемување на странските инвестиции во споредба со минатото, инвестиции во сите сфери на културата, од книги, театри, па до градби и културно богатство, но и во образованието каде што само во моментов реновираме 13 училишта, а градиме или доградуваме уште 13 нови, дадовме бесплатни учебници, и компјутери, но и воведовме нови програми за учење низ целиот образовен систем по светски терк…
Така е факт и дека во Струмица подвозникот што го изгради градоначалникот Заев, навистина, го подобри сообраќајот, новиот плоштад, неговиот современ лик, исто така, и црквата што почна да ја гради, се работи што остануваат за народот, за градовите, за државата, и треба да се поздрават, исто како и одлуката на СДСМ и на нивната коалиција за учеството на последните локални избори, што беше исправен политички потег, или одлуката да влезат во разговори за наоѓање компромис за настаните од 24 декември, но и поддршката што ја даваат на процесот на евроатлански интеграции. Сигурно има и некои други потези, или гестови, кои од нивна страна биле, навистина, коректни и добри и добро е што може да зборуваме за тоа кој што направил и да го поздравуваме тоа, место да летаат навреди и говор на омраза. И тоа ме носи на почетокот, делата и конкретните чекори се тие што можат да обединат.
Кој чекор на политичкиот противник донел најмногу придобивки за граѓаните?
Груевски: Мислам дека бев доволно екстензивен при одговорот на претходното прашање и тука само би додал, дека кога политичарот ја гледа својата функција низ призмата на остварување придобивки за граѓанинот, тогаш и самото обединување по значајните прашања за кои граѓанинот е во центарот, би следело како логичен и природен чекор, односно дека самиот таков пристап создава доверба во намерите на другиот и ја отвора вратата за дијалог и за соработка. Еве, на пример, позитивен чекор е враќањето на опозицијата во Собранието, тоа овозможува ова значајна институција да функционира целосни демократски, пратениците се избрани од граѓаните, кои заслужуваат да имаат свои претставници во законодавната власт, и факт е дека со еден ваков потег од опозицијата, без разлика дали тие оправдано или неоправдано го напуштиле парламентот, или дали тоа било поради нивно сценарио за создавање неред, сега се назад и тоа е значајно бидејќи отвора можности за соработка и за дијалог.
Што мислите за политичките ривали, како личности, без политичките контексти?
Груевски: За почитување е тоа што секој од лидерите ја добил довербата за да води одредени партии што значи дека имаат способност за да ја добијат довербата и да водат. Генерално, мислам дека имаме повеќе работи што ни се заеднички отколку такви што нѐ прават различни и тоа треба да се искористи како основа за унапредување на меѓучовечките односи што ќе влијае позитивно и за општествените теми. На пример, би сакал во ова пригода да истакнам дека со лидерот на опозицијата имавме, навистина, коректна средба, кога беше во владата, и разговаравме отворено на многу теми и имам впечаток дека не е најважно дали се може да се постигне согласност или заеднички став за некои прашања, туку дали се сака. Исто така, држењето до зборот, кое, пак, произлегува од вербата во ставот и во позицијата, е една од најважните карактеристики што може да спојат и да создадат доверба. Сепак, на крај, сите ние сме луѓе со семејство, живот, сопствено минато, добри страни, но и со свои мани, и ако се гледаме на тој начин, а не низ фокусот на некои виртуелни ровови, тогаш сѐ би било поинаку.
Зоран Заев
лидер на СДСМ
Потребна е волја за дијалог, толеранција, компромис
Во стабилни демократии, политичките противници се однесуваат со меѓусебна почит и уважување. По изборните дуели, лутите ривали, во придружба на семејствата, одат на заедничка вечера во пријателска и релаксирана атмосфера. На задоволство на граѓаните и во интерес на меѓусебно подобро запознавање. За жал, во Македонија власта наметнува односи под мотото „низ нишан те гледам, во срце ти стрелам“
Како можат да се обединат сите македонски политичари за интересите на граѓаните?
Заев: Едноставно. Потребна е волја за дијалог, толеранција, компромис. Тоа се карактеристики што ги красат вистинските лидери. А не популизам, агресија кон политичкиот противник, омраза, закани, уцени, насилство. Градење атмосфера на соработка и на заемно почитување на политичките ривали, а не на поделби и на обвинувања за предавство и за платеништво. Актуелната власт, предводена од Никола Груевски, мотивира и провоцира раздор на општественото ткиво, спротивно на интересите на граѓаните на Република Македонија.
Кој е најдобриот начин да се намалат разликите меѓу политичките партии за стратегиските прашања?
Заев: Економскиот развој и благосостојба на државата се стратегиско прашање. Меѓуетничките односи, евроатланските интеграции, стабилната демократија, човековите права и слободата на јавно изречениот збор, функционалните институции, објективното судство, стабилноста на државата и гаранцијата на мирот и на безбедноста на граѓаните… Катастрофална грешка на власта е што ги монополизира стратегиските прашања и ја третира државата како приватна сопственост. Отсуството на дијалог и на градење зеленинки концепт со опозицијата опасно ги загрозува интересите на земјата.
Кои се најдобрите политички потези на Вашите политички ривали?
Заев: Сериозна политичка понуда подразбира константност, од идеја до реализација. Несериозно е да поделите бесплатни учебници, а потоа да го одолжите нивното користење од три на пет или плус години бидејќи немате средства за печатење нови. Глупост е да набавите компјутери и да ги сместите во руинирани училишта, со санитарни јазли од кои демне зараза, без квалитетна електрична инсталација, необезбедени. Да набавите современа медицинска апаратура, а пациентите да киснат по чекалници во надеж дека ќе бидат прегледани. Да им оперираат бубрег, место слепо црево, матка место јајчник…
Кој чекор на политичкиот противник донел најмногу придобивки за граѓаните?
Заев: Ќе продолжам. Страшно е кога стотици милиони евра субвенции во земјоделството резултираат со пад на земјоделското производство и со претворање на земјоделците во гласачка машинерија. Дополнително, проектите на власта се под огромен сомнеж за сомнителни процедури и проневера на народни пари. „Скопје 2014“ е врв на расипничко и на криминално трошење. За жал, проектите на оваа власт ги краси чист популизам и беззаконие.
Што мислите за политичките ривали, како личности, без политичките контексти?
Заев: Во стабилни демократии, политичките противници се однесуваат со меѓусебна почит и уважување. Редовно дебатираат пред јавноста за политичката понуда. Ги штитат државните, а не партиските интереси. По изборните дуели, лутите ривали, во придружба на семејствата, одат на заедничка вечера во пријателска и релаксирана атмосфера. На задоволство на граѓаните и во интерес на меѓусебно подобро запознавање. За жал, во Македонија власта наметнува односи под мотото „низ нишан те гледам, во срце ти стрелам“.
Љупчо Зиков
Граѓанска алијанса за позитивна Македонија
Добрина во приватниот однос, „ѓаволести“ во политиката
За политичките противници важи традиционалниот виц – „дека Влав кога ќе му се отвори `фејсбук‘ на компјутерот, компјутерот го препознава и не му се појавува копче ’сподели‘“!
Како можат да се обединат сите македонски политичари за интересите на граѓаните?
Зиков: Ова е наградно прашање за милион долари! Одговорот се состои во самото прашање. Можат да се обединат само ако зборуваат и дејствуваат во корист на интересите на македонските граѓани. Граѓаните во Македонија денеска имаат многу предизвици и проблеми. Македонското општество се наоѓа на удар на повеќе деструктивни елементи: тешка економска криза, огромна невработеност, сиромаштија, осиромашување поради економската криза, огромна популација се исселува од Македонија (340.000 граѓани за 15 години). Речиси во целиот период на независност на Македонија од 23 години и речиси цел период на транзиција. А велиме дека кризите и транзициите се добри за нов почеток. Но, каков почеток, ако денес забрзано остануваме без основниот потенцијал за развој – луѓето. За што воопшто зборуваме?
Затоа, токму овде го гледам огромниот простор и потенцијал за ментално обединување. Здружување на потенцијалите кај македонските партии. Македонците, Албанците и сите други граѓани. Да се надминат себеси и од зоната на дневнополитичката деструктивна енергија да преминат во просторот каде што треба да се бара македонската иднина. Развојот. Зашто, загубени сме на тој пат.
На пример, зошто малтретираат десет дена со тоа зошто вмровци се потпишале со пенкало на листот хартија наречен записник-извештај за 24 декември, дека не ги прифаќаат правните забелешки за 24 декември, кога тие го потпишале извештајот и удриле печат. Зошто ја малтретираат јавноста!? Па нели е важно дека на крај добивме извештај со што спасивме кандидатски статус за ЕУ. И тоа во присуство на европски месија го потпишавме извештајот (срам да ни е).
Или друг пример, што е важно кој ја донел странската инвестиција за цвеќиња во Струмица. Нели е поважно дека дошла странска инвестиција и ќе се отворат нови работни места и за вмровците и за сдсмовците во Струмица. Се тепаат како нафта да откриле, а не оранжерии за производство на трендафили. Лично сметам дека е топ-инвестиција. Браво што се отвори. И за двата примера се загубени по десет дена, место од двете партии да слушневме нешто попаметно и поважно за сите во оваа земја.
Но, што е десет дена наспроти загубените години на транзицијата во кои политичките партии се занимаваа сами со себе, за свои потреби меѓу своите луѓе. Затоа денеска се решени многу малку прашања од витален национален интерес.
Кој е најдобриот начин да се намалат разликите меѓу политичките партии за стратегиските прашања?
Зиков: Да се намали деструктивниот говор во парламентот и во медиумите. И да се разговара. Да се отворат дебати. Многу дебати за многу прашања. Во оваа земја има многу, многу паметни луѓе, кои не се ниту членови на ВМРО-ДПМНЕ ниту на СДСМ, ниту на ДУИ ниту на ДПА. Ниту се во Владата. Многу паметни луѓе живеат и работат овде во Македонија.
Кога сме кај стратегиските прашања за земјата, моето прашање е – знае ли воопшто некој во Македонија кои се стратегиските прашања за развојот на земјата. За нејзината иднина. Или, можеби, за нејзиниот опстанок? Зашто, како што гледаме, сите опции се во игра. Цело време. Решението е во искреното отворање на темите и во искрено и продуктивно разговарање, преговарање и во добри компромиси.
Кои се најдобрите политички потези на Вашите политички ривали?
Зиков: Не можам да набројам некои спектакуларни потези на македонската политичка сцена. Паметни идеи има, но малку се потези. Би ја издвоил позитивната енергија и градителскиот дух во Македонија во последните години. Не навлегувајќи во дневнополитичка дебата дали нешто треба да се прави или не, сепак секогаш е добро да се гради. Да не се урива само. Овде еднакво заслужуваат аплауз сите што шират таков дух. Коце Трајановски за Скопје, Зоран Заев за Струмица. Тоа е добра градителска енергија, која полека се шири насекаде. Тоа се вистинските вредности … И ова е новата основа од која мора да тргне секоја идна власт ако ја сака довербата на граѓаните.
Кој чекор на политичкиот противник донел најмногу придобивки за граѓаните?
Зиков: Преферирам проекти што не се врзани со финансирања директно од Буџетот! Учен сум и воспитан да растам и да се развивам на улица и преку пазар. И тоа единствено го сметам за здрав развој. Оттука, не можам да издвојам којзнае каков проект што е од голема корист за граѓаните во сите овие 23 години независна Македонија. Сепак, ако веќе треба да издвојам таков проект ќе кажам дека субвенционирањето на аграрот на среден и на долг рок ќе изгради силен земјоделски комплекс и оспособени претпријатија во оваа област. Да не заборавиме дека најголемиот дел од македонското население е рурално, без разлика каде живее – град или село. Овде го гледам и најголемиот потенцијал за развој на Македонија на краток и на среден рок.
Што мислите за политичките ривали, како личности, без политичките контексти?
Зиков: Сѐ се тоа умни и паметни луѓе. За муабет се први. Убавки се, наивни во погледот, со добрина во приватниот однос, совесни во разговор, „ѓаволести“ во политиката, рационални, пресметливи и хазардери во потезите! Не се подготвени на никаков ризик! За нив важи традиционалниот виц – „дека Влав кога ќе му се отвори ’Фејсбук‘ на компјутерот, компјутерот го препознава и не му се појавува копче ’сподели‘“!
Тоа сѐ се мачо типови какви што во последната деценија светската политика и меѓународните односи повеќе не ги „прима“! Едноставно, „Да ги грабнеш и да бегаш!“
Стевче Јакимовски
лидер на ГРОМ
Каде сте виделе да се фали политичкиот противник?!
Не е умесно јас да ги анализирам емотивните карактеристики на политичките ривали. Таа анализа ја прават граѓаните и ни ја соопштуваат на избори
Како можат да се обединат сите македонски политичари за интересите на граѓаните?
Јакимовски: Тоа најмногу зависи од тие што се во власта. Тие треба да зрачат со потребно ниво на партиска толеранција и трпеливост.
Кој е најдобриот начин да се намалат разликите меѓу политичките партии за стратегиските прашања?
Јакимовски: Да се намали поларизацијата на стратегиските прашања. Затоа се потребни лидерските средби. Мислам дека тука недоволно се ангажира претседателот Иванов.
Кои се најдобрите политички потези на Вашите политички ривали?
Јакимовски: Наша задача е да ги бараме нивните најлоши потези. Не знам каде сте виделе да се фали политичкиот противник.
Кој чекор на политичкиот противник донел најмногу придобивки за граѓаните?
Јакимовски: Одговорот на ова прашање треба да го дадат граѓаните.
Што мислите за политичките ривали, како личности, без политичките контексти?
Јакимовски: Не е умесно јас да ги анализирам емотивните карактеристики на политичките ривали. Таа анализа ја прават граѓаните и ни ја соопштуваат на избори.
Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.