Планот „Барселона 92“ блескав потег на „црвената фурија“

Три­ум­фот на Ра­фа­ел На­дал на Ро­лан Га­рос, кој е ос­ми и ре­кор­ден, по­втор­но ја пот­тик­на де­ба­та­та за су­пе­ри­ор­но­ста на спор­ти­сти­те од Шпа­ни­ја на пла­не­тар­но ни­во, во раз­лич­ни дис­цип­ли­ни, осо­бе­но во пос­лед­на­та пе­то­ле­тка.

На сце­на е вто­ра­та злат­на ера на шпан­ски­от спорт, ка­ко што ве­лат спорт­ски­те екс­пер­ти од Ибе­ри­ски­от По­лу­о­стров. На­дал е са­мо еден од мно­гу­те му­ске­та­ри во ин­ди­ви­ду­ал­ни­те спор­то­ви што ус­пеш­но ги собираат пло­до­ви­те од пла­нот „Бар­се­ло­на 92“. Ту­ка се и пи­ло­тот во Фор­му­ла 1, Фер­нан­до Алон­со, Ал­бер­то Кон­та­дор во ве­ло­си­пе­ди­зам, це­ла пле­ја­да шпан­ски те­ни­се­ри пред­во­де­ни од На­дал, по­тоа мо­то­цик­ли­сти­те Ло­рен­цо, Пе­дро­са и мно­гу дру­ги.

– Из­гра­див­ме пре­поз­нат­лив шпан­ски стил на игра во си­те спор­то­ви. Се­ко­ја не­де­ла, нов три­умф во раз­ли­чен спорт. Пла­нот „Бар­се­ло­на 92“ ги над­ми­на си­те оче­ку­ва­ња. Вло­гот во мо­дер­ни спорт­ски об­је­кти што ги на­пра­вив­ме за Олим­пи­ски­те игри во Бар­се­ло­на, про­ме­на­та на на­чи­нот на ис­хра­на, раз­во­јот на мла­ди та­лен­ти и огром­ни­те вло­жу­ва­ња во спор­тот ап­со­лут­но се исп­ла­теа. Ни до­не­соа ре­зул­та­ти, рес­пект од стра­на на ри­ва­ли­те и, што е нај­важ­но, вер­ба во сопс­тве­ни­те ква­ли­те­ти и мож­но­сти. Шпа­ни­ја не по­тфр­ла ве­ќе на спорт­ски план. Шпа­ни­ја ис­по­ра­чу­ва тро­феи, ме­да­ли, ус­пе­си – ве­ли Сан­ти­ја­го Се­гу­ро­ла, но­ви­нар од шпан­ска „Мар­ка“.

По­ви­со­ки, пос­наж­ни, со нов си­стем на ра­бо­та, из­бор и ка­ле­ње мла­ди та­лен­ти, Шпан­ци­те на­пра­ви­ја ви­стин­ска ин­ва­зи­ја од спорт­ски ус­пе­си во пос­лед­ни­те 20 го­ди­ни, кои осо­бе­но се изра­зе­ни во но­ви­от ми­ле­ни­ум.

„El Siglo de Oro“ или втора злат­на ера на шпан­ски­от спорт сѐ уште е во тренд во свет­ски рам­ки.

Фудбал

Ток­му пре­ку транс­фор­ма­ци­ја­та во фуд­ба­лот, нај­важ­на­та спо­ред­на ра­бо­та на све­тот, Шпан­ци­те де­мон­стри­раа де­ка се под­го­тве­ни за пре­сврт, до­ми­на­ци­ја, по­бе­ди, тро­феи, не­што што го не­маа прет­ход­но иа­ко ква­ли­те­тот бе­ше при­су­тен. И со еден бле­скав фуд­бал­ски ве­ле­мај­стор, ка­ко Ди Сте­фа­но, Пи­ри, За­ра, Ка­ма­чо, Сан­тил­ја­на, Бу­тра­ге­њо и це­ла пле­ја­да врв­ни фуд­ба­ле­ри, Шпа­ни­ја не ус­пе­ва­ше да го ва­ло­ри­зи­ра та­лен­тот и да го пре­то­чи во тро­феи.

Ре­чи­си се­ко­гаш ме­ѓу глав­ни­те фа­во­ри­ти, ни­ко­гаш на вр­вот во све­тот на фуд­ба­лот. Са­мо ед­на европ­ска ти­ту­ла во да­леч­на­та 1964 го­ди­на бе­ше пре­мал­ку за спорт што е ви­стин­ска ре­ли­ги­ја за тем­пе­ра­мент­ни­те Ибе­риј­ци.

– За нас, Анг­ли­ча­ни­те, единс­тве­но не­што што е важ­но е ре­зул­та­тот. Кај Шпан­ци­те е по­и­на­ку, на­ви­ва­чи­те ба­ра­ат спе­ктакл, умет­ност во фуд­ба­лот, мај­стор­ски по­те­зи, на­ди­гру­ва­ње, тех­ни­ка и сјај во игра­та. По­ра­но го имаа се­то тоа, но не­маа по­бед­нич­ки мен­та­ли­тет. Ко­га ја над­ми­наа тен­ка­та ли­ни­ја, ре­зул­та­ти­те се очиг­лед­ни. Се­га има­ат и спе­кта­ку­ла­рен тим и врв­ни ре­зул­та­ти. На­пра­ви­ја од­ли­чен спој на уба­ви­на и ус­пе­си, и за­тоа се на вр­вот – ве­ли Џон Ху­пер, бри­тан­ски спорт­ски екс­перт и автор на кни­га­та „Но­ви­те Шпан­ци“.

Од од­лич­ни мај­сто­ри на фуд­бал­ска­та игра, но со кре­вка са­мо­до­вер­ба во сопс­тве­ни­те мож­но­сти и огром­на ба­ри­е­ра кон за­да­ва­ње за­вр­шен удар, Шпан­ци­те се пре­тво­ри­ја во фу­ри­оз­на фуд­бал­ска ма­ши­не­ри­ја, и на ре­пре­зен­та­ти­вен и на клуп­ски план. Тие се акту­ел­ни свет­ски и европ­ски шам­пи­о­ни, и тоа не са­мо во се­ни­ор­ска кон­ку­рен­ци­ја, ту­ку и во ре­чи­си си­те мла­дин­ски ка­те­го­рии. Пла­нот АДО или по­пу­лар­но поз­нат ка­ко „Бар­се­ло­на 92“ му по­мог­на мно­гу и на фуд­ба­лот. Ник­наа фуд­бал­ски ака­де­мии низ це­ла Шпа­ни­ја со нај­мо­дер­ни ус­ло­ви за ра­бо­та. Се­лек­ци­ја­та на фуд­ба­ле­ри се пра­ви на по­и­на­ков на­чин, со по­со­вре­ме­ни ме­то­ди, што вро­ди со плод. Бр­зи­на­та и бес­пре­кор­на­та тех­ни­ка на игра­чи­те е за­др­жа­на, а се ин­си­сти­ра­ше на мла­ди ге­не­ра­ции со ак­цент на си­ла и на ви­си­на.

Со пол­на па­реа ра­бо­ти мла­дин­ска­та ака­де­мија на Бар­се­ло­на, Ла Ма­си­ја, по­тоа на Ат­ле­тик Бил­бао, или поз­на­та­та Ле­за­ма, на Ва­лен­си­ја, Ре­ал Со­си­е­дад… И во из­во­нред­но на­пра­ве­ни­те фуд­бал­ски цен­три во Шпа­ни­ја ле­жи еден од клуч­ни­те фа­кто­ри на ус­пе­хот на шпан­ски­от фуд­бал. Ти­ту­ли­те на „цр­ве­на­та фу­ри­ја“, до­ми­на­ци­ја­та на Бар­се­ло­на, Ре­ал Ма­дрид, Ат­ле­ти­ко Ма­дрид со осво­е­ни пе­ха­ри во Ли­га­та на шам­пи­о­ни­те и во Ли­га­та на Евро­па, не за­чу­ду­ва­ат со ог­лед на ин­ве­сти­ци­и­те и ма­ко­трп­на­та ра­бо­та на те­рен. Шпан­ци­те на тие те­ме­ли ги до­гра­ди­ја и клуп­ски­те ими­ња, ка­кви што се нај­бо­га­ти­те на све­тот Ре­ал Ма­дрид и Бар­се­ло­на кои се во топ 5 на свет­ски­от фуд­бал, но и ус­пе­си­те на ре­пре­зен­та­ци­ја­та, ко­ја е на вр­вот на свет­ски­от фуд­бал.

Кошарка и ракомет

Со­се­ма слич­на е и при­каз­на­та на ко­шар­ка­ри­те и на ра­ко­ме­та­ри­те. Во ми­на­то­то, се­ко­гаш фа­во­ри­ти и при вр­вот, но ре­чи­си ни­ко­гаш на тро­нот. Но, Лет­ни­те олим­пи­ски игри во 1992 го­ди­на им по­ну­ди­ја шан­са на ид­ни­те ге­не­ра­ции, пред­во­де­ни од Пау Га­сол, Ху­ан Кар­лос На­ва­ро, Хо­зе Кал­де­рон, по­тоа на Ом­бра­дос, Аги­на­гал­де, Ен­тре­ри­ос…., да го до­стиг­нат вр­вот на свет­ска­та сла­ва и да се за­ки­тат со свет­ски и со европ­ски ти­ту­ли.

Ко­шар­ка­ри­те се ре­чи­си прес­ли­ка­на при­каз­на со фуд­ба­ле­ри­те. И по­ра­но имаа ѕвез­ди од ка­ли­ба­рот на Сан Епи­фа­нио, Кор­ба­лан, Бра­бен­дер, Со­ло­за­бал, Вил­ја­кам­па, бра­ќа­та Мар­тин…, но мо­раа да ја про­ме­нат фи­ло­зо­фи­ја­та на раз­мис­лу­ва­ње за да осво­ју­ва­ат злат­ни ме­да­ли.

– Ако ба­ра­те точ­на де­фи­ни­ци­ја што се про­ме­ни во шпан­ска­та ко­шар­ка, то­гаш точ­ни­от израз е де­ка мла­ди­те ве­ќе не игра­ат са­мо ко­шар­ка, ту­ку учат ко­шар­ка. Ја из­диг­наа ко­шар­ка­та на рам­ни­ште на на­у­ка. Ап­сор­би­раа мла­ди и обра­зо­ва­ни ка­дри за да ра­бо­тат со та­лен­ти­те, а и по­мо­шта од др­жа­ва­та е огром­на. По­стои цел си­стем на над­зор на раз­во­јот на мла­ди­те ко­шар­ка­ри. По­ја­ву­ва­ње­то на бра­ќа­та Га­сол, на На­ва­ро, на Ру­ди Фер­нан­дез и уште мно­гу дру­ги ек­стра-ква­ли­тет­ни ко­шар­ка­ри не е слу­чај­но. Тим­ска­та и план­ска ра­бо­та е клуч на ус­пе­хот на шпан­ска­та ко­шар­ка. Им по­мог­на и опас­ни­от про­бив на НБА-па­за­рот. Ста­наа по­сил­ни, по­бр­зи, по­от­пор­ни на ат­лет­ски­от стил на игра што се пра­кти­ку­ва во Аме­ри­ка и мно­гу се доб­ли­жи­ја до ти­мот од со­ни­шта­та на САД. Има­те ви­стин­ски бум на шпан­ски мом­чи­ња од 8 до 14 го­ди­ни, кои по­сто­ја­но игра­ат ко­шар­ка низ са­ли­те и игра­ли­шта­та во зем­ја­та. До­маш­на­та ли­га им е нај­до­бра во Евро­па, а има­ат и од­лич­на ко­шар­кар­ска кул­ту­ра, што ја поз­на­вам мно­гу до­бро од вре­ме­то ко­га играв кај нив – ве­ли Аме­ри­ка­не­цот Дан Грун­фелд.

Ужи­ва­те во нај­до­бро­то од це­ла­та пла­не­та ако сте на­ви­вач на Бар­се­ло­на, пи­шу­ва „Ел Мун­до Де­пор­ти­во“, би­деј­ќи има­те при­ви­ле­ги­ја да ги гле­да­те Ме­си, Ча­ви, Ини­е­ста, Ру­тен­ка, Ка­ра­ба­тиќ, На­ва­ро и на­ско­ро и Спа­ну­лис. И уште ед­на се­ри­ја врв­ни асо­ви во си­те спор­то­ви.

Тек­стот во це­не­ти­от шпан­ски вес­ник из­ле­зе пред ан­гаж­ма­нот и на на­ши­от ра­ко­ме­тен ас Ки­рил Ла­за­ров. И на­ви­сти­на е за ужи­ва­ње, не са­мо ако сте сим­па­ти­зер на Бар­се­ло­на. Ту­ка се и нај­тро­феј­ни­от спорт­ски ко­ле­ктив на све­тот, Ре­ал Ма­дрид, по­тоа Ат­ле­ти­ко Ма­дрид, Ва­лен­си­ја, па На­дал, Фе­рер, Алон­со, Мар­кез, Ло­рен­цо, Пе­дро­са…

ТЕ­НИС И ИН­ДИ­ВИ­ДУ­АЛ­НИ СПОР­ТО­ВИ

Ра­фа­ел На­дал е си­но­ним за ус­пех во ин­ди­ви­ду­ал­ни­те спор­то­ви кај Шпан­ци­те, во пер­и­о­дот од вто­ра­та злат­на ера, но не е са­мо тој. Ту­ка е и Фер­нан­до Алон­со, најм­ла­ди­от по­бед­ник на Фор­му­ла 1 во исто­ри­ја­та и дво­ен шам­пи­он во нај­бр­зи­от мо­тос­порт на пла­не­та­та. По­тоа и ве­ло­си­пе­ди­стот Кон­та­дор, мо­то­цик­ли­сти­те Ло­рен­цо, Пе­дро­са, па но­ва­та на­деж Марк Мар­кез. Мал­ку­ми­на им не­до­ста­су­ва­ат, а со опас­но до­бри­от план „Бар­се­ло­на 92“ од­лич­но беа под­го­тве­ни стра­те­гии за олим­пи­ски­те спор­то­ви.

Те­ни­сот е дел од таа ка­те­го­ри­ја, а ту­ка ми­тот за шпан­ска­та до­ми­на­ци­ја се из­гра­ди мал­ку по­и­на­ку. Сѐ поч­на со ма­сов­на из­град­ба на те­ни­ски игра­ли­шта са­мо со зем­је­на под­ло­га, а ин­те­рес­но е што по­сто­јат не­кол­ку раз­лич­ни шко­ли иа­ко се ра­бо­ти за ист вид те­рен. Ва­лен­си­ја, Бар­се­ло­на, Ма­дрид се цен­три­те на те­ни­сот во Шпа­ни­ја, а нај­до­бри­от при­мер, се­пак, им до­а­ѓа од Ба­ле­ар­ски­ Остро­ви, од ма­ло­то ме­сто Ма­на­кор. Отка­ко бе­ше пре­поз­на­ен не­го­ви­от фан­та­сти­чен та­лент, чел­ни­ци­те на шпан­ска­та те­ни­ска фе­де­ра­ци­ја ин­си­сти­раа тој да се пре­се­ли во Бар­се­ло­на на 14-го­диш­на во­зраст. По­тоа сѐ е поз­на­то, а На­дал де­нес е крал на зем­је­ни­те под­ло­ги, со ре­корд­ни осум ти­ту­ли на пре­стиж­ни­от Ро­лан Га­рос. Та­кво до­стиг­ну­ва­ње на ист гранс­лем-тур­нир не­ма ни­ту еден друг те­ни­сер во исто­ри­ја­та на игра­та, а Ра­фа е жи­ва ле­ген­да во Па­риз. Ре­кор­дер е со 59 по­бе­ди и са­мо еден по­раз, и тоа од Ро­бин Со­дер­линг во 2009 го­ди­на.

Ин­те­ре­сен мо­мент е што Шпан­ци­те мно­гу итро се прис­по­со­бу­ва­ат на про­ме­ни­те, ду­ри и ги ди­кти­ра­ат, што е слу­чај и во ко­ле­ктив­ни­те и во ин­ди­ви­ду­ал­ни­те спор­то­ви. Тие се аван­гар­да во мно­гу сег­мен­ти на свет­ски­от спорт. Од­ли­чен при­мер е и те­ни­сот. Отка­ко за­бе­ле­жаа де­ка Аме­ри­кан­ци­те, кои се мно­гу вли­ја­тел­ни во те­ни­сот, при­ти­ска­ат сѐ по­ве­ќе да се игра на по­бр­зи под­ло­ги, што ап­со­лут­но од­го­ва­ра на нив­на­та стра­те­ги­ја, Шпан­ци­те од­го­во­ри­ја на пре­диз­ви­кот.

На­дал, Фе­рер, Ал­ма­гро, Ло­пез и оста­на­ти­те фу­ри­оз­ни мом­ци, од спе­ци­ја­ли­сти за игра на зем­ја лес­но се прис­по­со­би­ја на игра на по­бр­зи под­ло­ги и ста­наа опас­ни ри­ва­ли за кон­ку­рен­ти­те. Кој мо­же­ше да за­мис­ли де­ка На­дал ќе освои ти­ту­ла на Вимбл­дон, во клу­бот „Ол Инг­ланд“, комп­лекс со те­ре­ни со тре­ва. Шпа­нец но­си­тел на кру­на на лон­дон­ски­от гранс­лем. Со до­бра стра­те­ги­ја и не­воз­мож­но­то ста­ну­ва ре­ал­ност, па и На­дал го по­бе­ди кра­лот на Вимбл­дон, Ро­же Фе­де­рер, кој има се­дум ти­ту­ли во Лон­дон.

Ја­ник Ноа: Ус­пе­хот на Шпан­ци­те е со по­мош на до­пин­гот

– Ако не­ма ма­гич­на пор­ци­ја од сти­му­лан­си, не се по­бе­ду­ва во мо­дер­ни­от спорт. Ка­ко мо­же ед­на на­ци­ја пре­ку ноќ да ста­не тол­ку до­ми­нант­на, ве­ли Ја­ник Ноа, ле­ген­дар­ни­от фран­цу­ски те­ни­сер. Тој ди­рект­но ги об­ви­ни шпан­ски­те спор­ти­сти де­ка ко­ри­стат не­доз­во­ле­ни сти­му­лан­си и де­ка тоа е те­мел на нив­ни­те ус­пе­си.

– Да ја со­пре­ме хи­по­кри­зи­ја­та и да не се ла­же­ме. Нај­до­бро е да не се кри­е­ме и да не доз­во­ли­ме да до­ми­ни­ра до­пин­гот, и тоа кри­шум. По­до­бро е да го ле­га­ли­зи­ра­ме ко­ри­сте­ње­то сти­му­лан­си откол­ку да нѐ ла­жат. Шпан­ци­те си има­ат свои хе­рои и ги шти­тат со сво­и­те при­каз­ни, но ние не сме де­ца и зна­е­ме што се слу­чу­ва – остар е Ноа.

Шпан­ци­те вед­наш ги де­ман­ти­раа не­го­ви­те твр­де­ња, па се кре­на вре­ва око­лу ми­на­то­то на фран­цу­ски­от те­ни­сер. Шпан­ци­те го об­ви­ни­ја Ноа де­ка из­мис­лу­ва и му по­ра­чаа да ја сле­ди ка­ри­е­ра­та на си­нот Жо­а­ким Ноа, кој игра во Чи­ка­го булс. Пораката е јас­на – Ноа Се­ни­ор тре­ба да вни­ма­ва на тоа да­ли не­го­ви­от син ко­ри­сти не­доз­во­ле­ни сти­му­лан­си.

Подготви: Зоран Поповски
(објавено во 41. број на неделникот „Република“, 14.06.2013)

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.