Езерото на убавата Дојрана со зголемено ниво на водата

За вре­ме на ве­лиг­ден­ски­те праз­ни­ци До­јран за­бе­ле­жи зго­ле­ме­на по­се­те­ност. Ту­ри­стич­ки­те ра­бот­ни­ци ве­лат де­ка са­мо во те­кот на ви­кен­дот по­ве­ќе од 5.000 го­сти се за­ба­ву­ва­ле во до­јран­ски­те уго­сти­тел­ски об­је­кти, а по­го­лем број би­ле сме­сте­ни во ви­кенд-ку­ќи­те. Во цр­ква­та „Све­ти ве­ли­ко­ма­че­ник Ѓор­ѓи“ во Нов До­јран, цр­ква­та „Све­ти Или­ја“ и во ма­на­сти­рот „Ма­ри­ја Маг­да­ле­на“ во Стар До­јран се одр­жа све­че­на ве­лиг­ден­ска ли­тур­ги­ја, а при­сут­ни­те беа све­до­ци и на ве­ли­чес­твен ог­но­мет на пол­ноќ во знак на сла­ве­ње­то на Хри­сто­ва­та по­бе­да на смрт­та и на во­скре­су­ва­ње­то.

– Се на­ѕи­ра нов ту­ри­стич­ки ка­лен­дар на по­се­те­ност на До­јран, од Ве­лиг­ден, па на­та­му – ве­лат уго­сти­те­ли­те не кри­еј­ќи го за­до­волс­тво­то од зго­ле­ме­ни­от ин­те­рес за по­се­та на До­јран­ско Езе­ро.

Го­лем при­до­нес во на­по­ри­те за зго­ле­му­ва­ње на бро­јот на ту­ри­сти­те во До­јран има и ло­кал­на­та са­мо­у­пра­ва, ко­ја ус­пеа да ги ис­чи­сти пла­жи­те од тр­ска низ це­ло­то крај­бреж­је во дол­жи­на од три ки­ло­ме­три. На­дој­де­ни­те во­ди на езе­ро­то ве­ќе го по­кри­ја пр­ви­от ур­ба­ни­зи­ран дел од пла­жи­те, па та­ка со си­гур­ност пли­тки­те во­ди на езе­ро­то се со под­ло­га од пе­сок.

– Спо­ред пос­лед­ни­те ме­ре­ња на­пра­ве­ни во втор­ни­кот (14.4.2015 го­ди­на) во 7.30 ча­сот ни­во­то на во­да­та до­стиг­на­ла до 146,75 ме­три над нул­та-ко­та­та или, спо­ред пос­лед­ни­те ме­ре­ња на­пра­ве­ни во април, во про­сек, ни­во­то на во­да­та до­стиг­на­ло до 145,69 ме­три над нул­та-ко­та­та. За До­јран­ско Езе­ро да го до­стиг­не ма­кси­мал­но­то ни­во на во­да од 147,30 ме­три над нул­та­та му не­до­сти­га­ат уште са­мо 55 сан­ти­ме­три. Во 2001 го­ди­на или го­ди­ни­те на еко­ло­шка­та ка­та­стро­фа, во­да­та од бре­гот би­ла пов­ле­че­на во про­сек до 800 ме­три кон цен­та­рот на езе­ро­то, а на не­кои ме­ста и до еден и пол ки­ло­ме­тар. Ни­во­то на До­јран­ско Езе­ро би­ло на­ма­ле­но за ре­чи­си пет ме­три и од вкуп­но­то ко­ли­чес­тво во­да би­ло оста­на­то са­мо ед­на че­твр­ти­на – ни ре­коа од Оп­шти­на До­јран.

До­кол­ку има­те жел­ба да по­чув­ству­ва­те ме­ди­те­ран­ска кли­ма, нај­до­бро е да го по­се­ти­те овој исто­ри­ски град во ју­го­и­сточ­ни­от дел на Ре­пуб­ли­ка Ма­ке­до­ни­ја. Во вто­ра­та по­ло­ви­на на август во До­јран­ско Езе­ро цве­та­ат ал­ги­те и то­гаш е нај­ле­ко­ви­то. То­гаш до­а­ѓа­ат и најм­но­гу ту­ри­сти, а осо­бе­но се­мејс­тва со ма­ли де­ца за да го по­до­брат нив­ни­от иму­ни­тет или за со ал­ги­те да ле­ку­ва­ат си­ну­си и крај­ни­ци. Кал­та, пак, од езе­ро­то по­ста­ри­те ја ко­ри­стат за ле­ку­ва­ње рев­ма и слич­ни проб­ле­ми.

По дол­го­го­ди­шен су­шен пер­и­од, во­да­та по­втор­но се вра­ти во До­јран­ско Езе­ро, се ре­ви­та­ли­зи­раа пла­жи­те, а и ри­ба­ри­те се вра­ќа­ат во До­јран. Во ова нај­ма­ло езе­ро, но нај­бо­га­то со ри­ба, се­којд­нев­но се ло­ви сом, крап, ко­стреш, цр­ве­но­пер­ка. Све­жа­та ри­ба по мно­гу при­стап­ни це­ни мо­же да се вку­си во ло­кал­ни­те ре­сто­ра­ни. До­јран има и Езер­ски му­зеј . Сме­стен е во про­сто­ри­и­те на ло­кал­на­та са­мо­у­пра­ва, со ко­лек­ци­ја од рас­ти­тел­ни­от и од жи­во­тин­ски­от свет од До­јран­ско Езе­ро, а е прет­ста­вен и ка­ра­кте­ри­стич­ни­от на­чин на лов на ри­би и е по­ста­ве­на ка­ра­кте­ри­стич­на ри­бар­ска ко­ли­ба.

При­ро­да­та ов­де е мно­гу да­реж­ли­ва. Топ­ла­та кли­ма овоз­мо­жу­ва изо­билс­тво на ме­ди­те­ран­ски рас­те­ни­ја во дво­ро­ви­те на до­јран­ци. На се­кој че­кор ви­ре­ат ка­лин­ки, смо­кви, но и мас­лин­ки со из­во­нре­ден ква­ли­тет.

Не по­стои чо­век што до­шол во До­јран, а да не ја слуш­нал ле­ген­да­та за До­јра­на, по ко­ја До­јран­ско Езе­ро го до­би­ло сво­е­то име. Спо­ред ед­на ле­ген­да, уба­ва­та мо­ма што се ви­ка­ла До­јра­на би­ла вљу­бе­на во ов­чар­че­то Ла­бин. Еден ден сре­де град се ви­е­ло оро ка­де што би­ле со­бра­ни си­те мо­ми и ер­ге­ни. Ту­ка би­ла и До­јра­на со Ла­бин. Во тој мо­мент до­шол Џе­мо арам­ба­ша­та, кој отка­ко ја здог­ле­дал уба­ва­та До­јра­на, ја граб­нал, а Ла­бин те­шко го ра­нил со саб­ја­та. До­јра­на скок­на­ла од ко­њот на Џе­мо и се стр­ча­ла кон Ла­бин. Иа­ко ра­нет, таа ус­пе­а­ла да го дов­ле­че до езер­ски­те во­ди и за да не би­дат за­ро­бе­ни од Џе­мо за­ед­но се уда­ви­ле во езе­ро­то. Од тој тра­ги­чен на­стан, езе­ро­то се на­ре­ку­ва по име­то на До­јра­на, До­јран­ско Езе­ро, а гра­дот го до­бил име­то До­јран. Спо­ред оваа ле­ген­да и го­ле­ми­от ма­ке­дон­ски ком­по­зи­тор Трај­ко Про­ко­пи­ев го на­пи­шал ба­ле­тот „Ла­бин и До­јра­на“, кој за прв­пат бил из­ве­ден во 1957 го­ди­на.

Спо­ред дру­га ле­ген­да, во гра­дот По­лин има­ло ед­на мно­гу уба­ва де­вој­ка што се ви­ка­ла До­јра­на. Би­ла ви­со­ка и цр­но­о­ка, со ви­та ста­ва. До­јра­на со сво­и­те дру­гар­ки се­ко­ја ве­чер до­а­ѓа­ла на чеш­ма­та што се на­о­ѓа­ла во про­стра­на­та до­ли­на источ­но од гра­дот. Ед­на ве­чер ко­га До­јра­на отиш­ла по во­да со сво­и­те дру­гар­ки, кај чеш­ма­та до­шол и неј­зи­ни­от са­кан, уба­ви­от Ла­бин. До­де­ка До­јра­на и Ла­бин си раз­го­ва­ра­ле за нив­ни­те љу­бов­ни чув­ства, дру­гар­ки­те на До­јра­на ги на­пол­ни­ле бар­ди­ња­та и ѓу­мо­ви­те со сту­де­на во­да и трг­на­ле на­кај до­ма. До­јра­на и Ла­бин оста­на­ле са­ми. Се за­др­жа­ле по­дол­го вре­ме. Ко­га ви­де­ле де­ка дру­гар­ки­те си за­ми­на­ле и ја оста­ви­ле са­ма, мно­гу се збу­ни­ла, на­бр­зи­на ги на­пол­ни­ла со во­да сво­и­те бар­ди­ња и по­бр­за­ла да ги стиг­не дру­гар­ки­те. Би­ло ноќ и До­јра­на се пла­ше­ла да си оди до­ма са­ма. Во бр­за­ње­то да ги стиг­не сво­и­те дру­гар­ки ја за­бо­ра­ви­ла чеш­ма­та отво­ре­на. Го­ле­ма­та ко­ли­чи­на во­да од чеш­ма­та те­че­ла це­ла ноќ, па дру­ги­от ден на­ро­дот со чу­де­ње гле­дал де­ка це­ла­та до­ли­на е ис­пол­не­та со во­да и ме­сто уба­ва ли­ва­да, на­ста­на­ло езе­ро. Би­деј­ќи пол­јан­ци доз­на­ле де­ка До­јра­на ја за­бо­ра­ви­ла чеш­ма­та да те­че це­ла ноќ, од­нос­но таа е ви­нов­ни­кот што на­ста­на­ло езе­ро­то, по неј­зи­но­то име го на­рек­ле До­јран­ско Езе­ро, а гра­дот го на­рек­ле исто та­ка по неј­зи­но­то име До­јран.

Во чест на До­јра­на, жи­те­ли­те из­гра­ди­ле спо­ме­ник ке­јот на До­јран­ско Езе­ро и на не­го е прет­ста­ве­на уба­ва­та мо­ма До­јра­на, спо­ред ко­ја гра­дот и езе­ро­то го до­би­ле име­то.

Во ми­на­то­то езе­ро­то за­мрз­ну­ва­ло. Се прет­по­ста­ву­ва де­ка тур­ски­те осво­ју­ва­чи пред­во­де­ни од пол­ков­ни­кот Евре­нос-бег, по­ми­на­ле пре­ку за­мрз­на­то­то езе­ро, кое би­ло по­кри­е­но со снег, без да зна­ат де­ка е езе­ро. Впро­чем та­ква ле­ген­да жи­вее ме­ѓу до­јран­ци. Ко­га аске­ри­те влег­ле во гра­дот, на­се­ле­ни­е­то оста­на­ло из­не­на­де­но од тоа ка­ко вој­ска­та не се уда­ви­ла, а и па­ша­та по ве­ста де­ка вој­ска­та по­ми­на­ла пре­ку за­мрз­на­то езе­ро бил за­чу­ден. Во чест на спа­су­ва­ње­то на вој­ска­та од си­гур­на смрт и осво­ју­ва­ње­то на До­јран, Евре­нос – бег ја из­гра­дил Са­ат-ку­ла­та, ко­ја и де­нес по­стои во гра­дот. Та­ка би­ла на­ре­че­на би­деј­ќи на неа бил по­ста­вен ча­сов­ник од на­ро­дот. Таа би­ла ви­со­ка око­лу 10 ме­три и со сво­ја­та ви­со­чи­на до­ми­ни­ра­ла во око­ли­на­та. На вр­вот од ку­ла­та ча­сов­ни­кот бил мно­гу го­лем и от­чу­ку­вал од 1 до 12 па­ти, од­нос­но тол­ку кол­ку што е вре­ме­то. Ча­сов­ни­кот си­те гра­ѓа­ни ги из­ве­сту­вал за вре­ме­то, тр­гов­ци­те и за­на­ет­чи­и­те за отво­ра­ње и за за­тво­ра­ње на ду­ќа­ни­те, ри­ба­ри­те за оде­ње на ман­дри­те, а по­себ­но им слу­жел на Тур­ци­те за со­оп­шту­ва­ње на вре­ме­то за мо­ли­тва.

Фотогалерија од Дојран

(Пишува: Невена Поповска
Фото: Ѓорѓи Личовски
Текст објавен во 137. број на неделникот „Република“, 17.04.2015)

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.