| четврток, 6 декември 2018 |

Случајна грешка или јасна позиција?

Пос­лед­ни­ве две не­де­ли двај­ца аме­ри­кан­ски ам­ба­са­до­ри во ре­ги­о­нов пре­диз­ви­каа не­га­тив­ни ре­ак­ции кол­ку што прет­ход­но за две де­це­нии не на­пра­ви­ле си­те нив­ни прет­ход­ни­ци во Ср­би­ја и во Ма­ке­до­ни­ја за­ед­но. Во Бел­град гне­вот на срп­ска­та јав­ност го нав­ле­че ам­ба­са­до­рот Мајкл Кир­би, кој ѝ се спро­тив­ста­ви на по­се­та­та на Пу­тин на Ру­си­ја и ја воз­не­ми­ри исто­ри­ја­та твр­деј­ќи де­ка Бел­град го ос­ло­бо­ди­ла Тре­та­та укра­ин­ска ар­ми­ја. Во Скоп­је, сѐ уште не­при­стиг­нат, ду­хо­ви­те ги раз­бу­ди чо­век што точ­но знае ка­ко ре­а­ги­ра­ат ши­ро­ки­те на­род­ни ма­си ко­га ќе им се чеп­не во нај­бол­на­та точ­ка

goran-momiroski-kol-90x115

Колумнист: Горан Момироски

Ам­ба­са­до­рот Џес Ли­пин­кот Беј­ли, ка­ко и се­кој друг дип­ло­мат, мо­же да згре­ши. Не мо­же це­лос­но да се иск­лу­чи де­ка во мо­мен­ти ко­га тој се обра­ќа­ше пред Ко­ми­те­тот за над­во­реш­ни ра­бо­ти на аме­ри­кан­ски­от се­нат бе­ше под стрес и по­ра­ди тре­ма­та на­пра­ви ба­нал­на гре­шка што ќе го чи­ни не­га­ти­вен имиџ во на­ред­ни­те три-че­ти­ри го­ди­ни во Ма­ке­до­ни­ја, ка­де што ќе ја прет­ста­ву­ва зем­ја­та-при­ја­тел. Се­пак, ако се ана­ли­зи­ра не­го­ви­от го­вор, мо­же да се зак­лу­чи де­ка тој точ­но зна­е­ше што го­во­ри пред сво­и­те ко­ле­ги, ид­ни ам­ба­са­до­ри и аме­ри­кан­ски се­на­то­ри. Во не­кол­ку на­вра­ти збо­ру­ва­ше за ет­нич­ки Ал­бан­ци, за ма­ке­дон­ски гра­ѓа­ни, но и за ма­ке­дон­ска по­пу­ла­ци­ја мис­леј­ќи на це­ло­то на­се­ле­ние што жи­вее во зем­ја­ва. Ни­ту ед­наш не спо­ме­на Ма­ке­дон­ци, ет­нич­ки Ма­ке­дон­ци или ка­ков би­ло ет­нич­ки ма­ке­дон­ски предз­нак. Тој не са­мо што не го ис­пра­ви пре­тсе­да­ва­чот со ко­ми­те­тот на Се­на­тот, ту­ку и ја по­вто­ри не­го­ва­та на­вред­ли­ва те­за од пра­ша­ње­то и по­твр­ди де­ка во Ма­ке­до­ни­ја, по­крај дру­ги­те, жи­ве­ат две глав­ни гру­пи – Сло­ве­ни и Ал­бан­ци. Со ог­лед на по­ми­на­ти­те 29 го­ди­ни во дип­ло­мат­ска­та служ­ба, те­шко е да се по­ве­ру­ва де­ка Беј­ли на­пра­вил гре­шка. Да­ли се ра­бо­ти за но­ва стра­те­ги­ја на аме­ри­кан­ски­от Стејт де­парт­мент во оби­дот да се на­те­ра Ма­ке­до­ни­ја да по­пу­шти во спо­рот со Гр­ци­ја или, пак, ед­но­став­но, не му бил де­нот на Беј­ли за вре­ме на сос­лу­шу­ва­ње­то, ќе се ви­ди вед­наш по до­а­ѓа­ње­то во Скоп­је. Тој не­ма да мо­же да из­бе­га од пра­ша­ње­то зо­што го сме­ни име­то на це­ла ед­на на­ци­ја и со тоа вед­наш ја за­гу­би под­др­шка­та од ма­ке­дон­ска­та јав­ност, ко­ја ја спо­ме­на ка­ко еден од парт­не­ри­те во не­го­ва­та ми­си­ја да ја на­пра­ви Ма­ке­до­ни­ја член­ка на НА­ТО.

 

Има ли Беј­ли али­би?

Про­сто­рот ус­пеш­но да се од­бра­ни со не­ка­кво не­поз­на­ва­ње на окол­но­сти­те, за жал, е мно­гу мал. Џес Ли­пин­кот Беј­ли е про­фе­си­о­на­лен поз­на­вач на јав­но­ста, бил шеф на прес-цен­та­рот за стран­ски ме­ди­у­ми во Стејт де­парт­мен­тот на САД во Ва­шин­гтон, а на дру­ги по­зи­ции во сво­ја­та ка­ри­е­ра вр­шел порт­па­рол­ски функ­ции, што зна­чи де­ка од­лич­но знае ка­кви се пос­ле­ди­ци­те од не­со­од­вет­но упо­тре­бе­ни ста­во­ви за проб­ле­ма­тич­ни те­ми.

Но­ми­ни­ран е за нов ам­ба­са­дор во САД уште во ју­ли, што зна­чи де­ка имал це­ли два ме­се­ца за да се за­поз­нае со ма­ке­дон­ски­те спе­ци­фи­ки, сла­би и сил­ни стра­ни на јав­но­ста, да доз­нае што го ма­чи и пе­че овој на­род, кој има суд­би­на да не мо­же да го жи­вее тоа што е. Беј­ли имал до­вол­но вре­ме да се рас­пра­ша ме­ѓу сво­и­те при­ја­те­ли што зна­чи на­ци­о­нал­на­та одред­ни­ца Ма­ке­до­нец да се за­ме­ни со пле­мен­ски­от на­зив Сло­вен. Во не­го­ва­та би­о­гра­фи­ја пи­шу­ва де­ка од­лич­но ја поз­на­ва европ­ска­та исто­ри­ја на ко­ја ма­ги­стри­рал на еден од нај­до­бри­те свет­ски уни­вер­зи­те­ти, „Ко­лум­би­ја“, а из­ве­сен пер­и­од во Стејт де­парт­мен­тот бил од­го­во­рен ток­му за Ју­го­и­сточ­на Евро­па во ко­ја жи­ве­ат нај­го­ле­ми­от број Сло­ве­ни, освен Ру­си­те.

Со сво­ја­та из­ја­ва Беј­ли ус­пеа да не го нав­ле­че гне­вот на Гр­ци­ја, ко­ја е среќ­на што Ва­шин­гтон не нѐ име­ну­ва ка­ко Ма­ке­дон­ци, но со тоа ги на­вре­ди не са­мо Ср­би­те, Вла­си­те и Бошњаците, ту­ку и Пол­ја­ци­те, Сло­ва­ци­те, Сло­вен­ци­те, Ру­си­те, Бу­га­ри­те и си­те дру­ги Сло­ве­ни што се гор­де­ат со сво­е­то сло­вен­ско по­тек­ло, исто­ри­ја и кул­ту­ра, а кои се­га, спо­ред аме­ри­кан­ски­от ам­ба­са­дор, це­лос­но му се при­пи­шу­ва­ат на Ма­ке­до­не­цот, од­нос­но на Сло­ве­ни­те од Ма­ке­до­ни­ја.

Во сво­е­то при­стап­но из­ла­га­ње Беј­ли из­ја­ви де­ка тој ра­бо­ти во ин­те­рес на аме­ри­кан­ски­те гра­ѓа­ни и де­ка тоа е факт што Ма­ке­до­ни­ја мо­ра да го при­фа­ти ка­ко ре­ал­ност, исто ка­ко што ма­ке­дон­ски­те дип­ло­ма­ти, ба­рем нај­го­лем дел од нив, ра­бо­тат за сво­и­те гра­ѓа­ни и др­жа­ва. Во тој кон­текст не е страш­но и тоа што тој во слу­ча­јов мно­гу по­ве­ќе сра­бо­ти во ин­те­рес на гра­ѓа­ни­те на САД што се од грч­ко по­тек­ло, а мно­гу по­мал­ку во ин­те­рес на Ма­ке­дон­ци­те што жи­ве­ат во Аме­ри­ка. Проб­ле­мот е во тоа што ма­ке­дон­ска­та јав­ност, со ко­ја тој има­ше на­деж де­ка ќе со­ра­бо­ту­ва, оче­ку­ва од сво­јот стра­те­ги­ски при­ја­тел да др­жи до прин­ци­пи­те за кои збо­ру­ва со го­ди­ни и во чи­е­што име САД до­се­га за по­мош на Ма­ке­до­ни­ја по­тро­ши­ле по­ве­ќе од ед­на ми­ли­јар­да до­ла­ри.

До­пол­ни­тел­но, Беј­ли за­бо­ра­ви де­ка со сво­ја­та из­ја­ва на­вре­ди и дел од чле­но­ви­те во исти­от тој кон­грес ка­де што ја нај­а­ви сво­ја­та пла­тфор­ма ка­ко ам­ба­са­дор. Име­но, во аме­ри­кан­ски­от кон­грес функ­ци­о­ни­ра гру­па од два­е­се­ти­на кон­грес­ме­ни, ко­ја не се на­ре­ку­ва сло­вен­ска ту­ку ма­ке­дон­ска, од­нос­но Кон­грес­на гру­па за Ма­ке­до­ни­ја и за ма­ке­дон­ски­те Аме­ри­кан­ци (The Congressional Caucus on Macedonia and Macedonian-Americans), чи­ја­што цел е да се одр­жат и зац­вр­стат по­зи­тив­ни­те и за­ем­но­ко­рис­ни од­но­си ме­ѓу САД и Ма­ке­до­ни­ја.

 

Приз­на­ва­ње­то на име­то ни­ко­му не му да­ва пра­во да ни ја ме­ну­ва на­ци­о­нал­но­ста

Тоа што САД во 2004 го­ди­на ја приз­наа Ма­ке­до­ни­ја под устав­но­то име не мо­же да би­де ар­гу­мент про­тив де­ба­та во вр­ска со из­ја­ва­та на Беј­ли. Прин­ци­пи­ел­но­то од­не­су­ва­ње на САД пред 10 го­ди­ни не смее да би­де при­чи­на да пре­мол­чи­ме се­га ко­га Ва­шин­гтон от­ста­пу­ва од сво­и­те пра­ви­ла на игра. „До­маш­ни­те ку­сог­ле­ди не­ра­ни­мај­ков­ци“ што де­но­ви­ве не­по­треб­но се ста­ви­ја во „од­бра­на“ на ам­ба­са­до­рот на нај­моќ­на­та свет­ска дип­ло­ма­ти­ја не­ма да по­мог­нат во спро­ве­ду­ва­ње на стра­те­ги­ско­то парт­нерс­тво со САД, на кое се гор­ди нај­го­ле­ми­от дел од гра­ѓа­ни­те, што до­пол­ни­тел­но тре­ба да би­де при­чи­на за аме­ри­кан­ска­та ад­ми­ни­стра­ци­ја, чиј­што прет­став­ник се­га но­ми­нал­но е Беј­ли, по­ве­ќе да вни­ма­ва ко­га те­ма­та е ова гор­ли­во пра­ша­ње. Ли­це­мерс­тво­то на дел од тие што до вче­ра твр­деа де­ка Ма­ке­до­ни­ја тре­ба да во­ди сво­ја автен­тич­на по­ли­ти­ка иск­лу­чи­тел­но вте­ме­ле­на на сво­и­те на­ци­о­нал­ни ин­те­ре­си, трг­ну­вај­ќи од свои лу­кра­тив­ни при­чи­ни се­га зап­наа да го бра­нат Беј­ли, кој­што точ­но зна­ел што го че­ка ако на­ме­сто ка­ко Ма­ке­дон­ци нѐ име­ну­ва ка­ко Сло­ве­ни. Ка­ко што знае, не­го­во­то спо­ме­ну­ва­ње не е на­со­че­но кон не­го лич­но, ту­ку кон прин­ци­пи­те на аме­ри­кан­ска­та дип­ло­ма­ти­ја во овој слу­чај. А, ко­га се ра­бо­ти за нив, Ма­ке­до­ни­ја ка­ко ма­ла зем­ја не­ма ал­тер­на­ти­ва освен да гра­ди прин­ци­пи­е­лен од­нос со сво­и­те парт­не­ри и при­ја­те­ли што не е слу­чај со „бра­ни­те­ли­те“, кои, до­кол­ку бе­ше во пра­ша­ње не­ко­ја дру­га зем­ја, вед­наш ќе ба­ра­ше вла­да­та да об­ја­ви вој­на. Освен ако јав­на­та гре­шка на ид­ни­от ам­ба­са­дор не е дел од не­ка­ква тај­на дип­ло­ма­ти­ја ко­ја пр­во тре­ба да ги „сто­пи“ грч­ки­те цр­ве­ни ли­нии, а по­тоа да соз­да­де ос­но­ва за ко­неч­но ре­ше­ние за име­то, Беј­ли ќе има се­ри­о­зен проб­лем да ра­бо­ти во ин­те­рес на САД во зем­ја­ва на ми­рен на­чин, без го­ле­ми по­тре­си во јав­но­ста. За­се­га, за сре­ќа, ин­те­ре­си­те на Ма­ке­до­ни­ја и на САД се исти, влез на зем­ја­ва во НА­ТО и из­град­ба на де­мо­крат­ски ин­сти­ту­ции во кои во це­лост ќе би­дат по­чи­ту­ва­ни ин­ди­ви­ду­ал­ни­те и ко­ле­ктив­ни­те чо­ве­ко­ви пра­ва. Беј­ли мо­ра да знае де­ка по­чи­ту­ва­ње­то на пра­во­то на са­мо­и­ден­ти­фи­ка­ци­ја е дел од кор­пу­сот на еле­мен­тар­ни пра­ва за кои ни­ту се пре­го­ва­ра ни­ту се раз­го­ва­ра. Исто ка­ко што не смее да се спо­ри пра­во­то, но и об­вр­ска­та, на САД во свој и во ин­те­рес на ре­ги­о­нот и на кон­ти­нен­тот да из­вр­шат при­ти­сок врз Гр­ци­ја да се над­ми­не спо­рот за име­то. За по­че­ток до­вол­но е во овој кон­текст да се по­чи­ту­ва пре­су­да­та на Ме­ѓу­на­род­ни­от суд на прав­да­та во Хаг, чии ос­но­ва­чи се САД и Гр­ци­ја.

 

Те­о­рии на за­го­вор

Да­ли со тоа Беј­ли нај­а­ви де­ка ед­на од ва­ри­јан­ти­те за име­то што ја тур­ка Ва­шин­гтон е Сло­вен­ска Ма­ке­до­ни­ја? По ва­кви шо­кант­ни из­ја­ви со кои се пре­кр­шу­ва ос­нов­ни­от прин­цип и во ме­ѓу­на­род­но­то пра­во, но и во по­вел­ба­та на Обе­ди­не­ти­те на­ции, пра­во­то на са­мо­и­ме­ну­ва­ње и са­мо­и­ден­ти­фи­ка­ци­ја, поч­наа ни­за шпе­ку­ла­ции. Па, та­ка, спо­ред ед­но сце­на­рио САД се ре­ше­ни да ја при­тис­нат Ма­ке­до­ни­ја да по­пу­шти за­тоа што Гр­ци­ја не смее да се при­ти­ска. Беј­ли, мо­же­би, е ва­жен стран­ски прет­став­ник на свет­ска­та си­ла број еден, но, си­гур­но, не­ма да са­ка да би­де за­па­ме­тен ка­ко чо­век што по­ра­ди днев­на по­ли­ти­ка пре­кр­шил ед­но од нај­важ­ни­те пра­ви­ла во кор­пу­сот на ин­ди­ви­ду­ал­ни чо­ве­ко­ви пра­ва. Дру­га­та те­о­ри­ја на за­го­вор што мо­же да се слуш­не од „до­бри поз­на­ва­чи“ на гло­бал­на­та дип­ло­ма­ти­ја, а ко­ја е по­вр­за­на со под­нас­ло­вот од овој текст, е во вр­ска со Ру­си­ја. Има ли по­вр­за­ност ме­ѓу из­ја­ва­та на Беј­ли и фа­ктот де­ка по­крај Ср­би­ја, ко­ја јав­но од­би да ги при­фа­ти аме­ри­кан­ско–европ­ски­те санк­ции кон Ру­си­ја, Ма­ке­до­ни­ја е ед­на од ре­тки­те зем­ји во ре­ги­о­нот што сѐ уште не ги при­фа­ти­ла? Ова е уште ед­но пра­ша­ње на кое Беј­ли ќе мо­ра да од­го­во­ри ко­га ќе при­стиг­не во Скоп­је.

 

Не­мој, не ме бра­ни

Аме­ри­кан­ски­от ам­ба­са­дор во за­ми­ну­ва­ње Во­лерс, во обид да го од­бра­ни сво­јот нас­лед­ник, до­пол­ни­тел­но го ста­ви во не­при­јат­на по­зи­ци­ја. Спо­ред не­го, во зем­ја­ва не­по­треб­но се кре­на­ло вре­ва за из­ја­ва­та, ко­ја, спо­ред не­го, би­ла „не­пре­циз­но пре­не­се­на“. Из­ја­ва­та на Во­лерс во ко­ја тој наг­ла­си де­ка САД не ја про­ме­ни­ле по­ли­ти­ка­та кон Ма­ке­до­ни­ја и де­ка го по­чи­ту­ва­ат иден­ти­те­тот на ма­ке­дон­ски­от на­род, де­лум­но ја сми­ри јав­но­ста, но отво­ри и но­ви те­ми за де­ба­та. Ма­ке­дон­ски­те ме­ди­у­ми во пос­лед­но вре­ме не мо­жат да би­дат мно­гу гор­ди на сво­ја­та про­фе­си­о­нал­ност, но ко­га се ра­бо­те­ло за по­те­зи­те на САД кај нив ре­чи­си и не­ма­ло „гре­шки“ ка­кви што има на дру­ги те­ми, пред сѐ по­ра­ди по­чит­та кон САД ка­ко при­ја­тел на зем­ја­ва. Да­ли, на­ви­сти­на, из­ја­ва­та на Беј­ли би­ла не­пре­циз­но пре­не­се­на и из­ва­де­на од кон­текст ка­ко што твр­ди Во­лерс, мо­же­те да ви­ди­те и са­ми од транс­крип­тот на ви­де­о­то об­ја­ве­но на Ко­ми­те­тот за над­во­реш­ни ра­бо­ти на аме­ри­кан­ски­от се­нат. Ов­де го пре­не­су­ва­ме де­лот од пра­ша­ње­то на се­на­то­рот Мар­фи и спор­ни­от од­го­вор на ам­ба­са­до­рот Беј­ли. Твр­де­ње­то де­ка се ра­бо­ти за ва­де­ње од кон­текст и за не­пре­циз­ност, за жал, најб­ла­го ка­жа­но, не е точ­но.

 

Тран­скрипт: Мар­фи – Беј­ли, сос­лу­шу­ва­ње во се­на­тот на САД

Пра­ша­ње: Спо­ме­на­вте но­ва за­гри­же­ност за ет­нич­ки­те тен­зии во Ма­ке­до­ни­ја и, се раз­би­ра, ет­нич­ко­то по­ми­ру­ва­ње е клу­чен еле­мент за тра­ен ре­ги­о­на­лен мир на Бал­ка­нот, зна­чи го има­те сло­вен­ско­то мно­зинс­тво и ал­бан­ско­то мал­цинс­тво, ги има­те из­ве­шта­и­те за зго­ле­ме­ни­те тен­зии и, ка­ко што спо­ме­на­вте, Охрид­ски­от до­го­вор. Што зна­е­те за Охрид­ски­от до­го­вор, со ог­лед на тоа што сѐ уште не сте та­му и сѐ уште не сте дла­бо­ко нав­ле­зе­ни во тој про­цес. Нo, ка­ко што на­ши­ро­ко збо­ру­ва­вте за тоа што мо­же на­ша­та ми­си­ја да на­пра­ви за тој, мо­же­би, сѐ по­го­лем проб­лем, мо­же­би ќe мо­же­те по­де­тал­но да ни об­јас­ни­те и што мо­жат САД да на­пра­ват во од­нос на тој до­го­вор и за по­до­бру­ва­ње на си­ту­а­ци­ја­та?

Одговор: Ви бла­го­да­рам гос­по­дин пре­тсе­да­тел, тоа е до­бра за­бе­ле­шка. Охрид­ски­от до­го­вор ста­ви крај на гра­ѓан­ски­от конф­ликт и пот­тик­на актив­но учес­тво на ал­бан­ско­то мал­цинс­тво во вла­да­та и во еко­но­ми­ја­та на зем­ја­та, ка­ко и во ид­ни­на­та на Ма­ке­до­ни­ја. Има­ше ва­жен на­пре­док во зем­ја­та во мно­гу ас­пе­кти, ка­ко што ве­ќе спо­ме­нав, Вла­де­јач­ка­та ал­бан­ска пар­ти­ја се­га е дел од вла­ди­на­та ко­а­ли­ци­ја, со по­го­ле­ма за­ста­пе­ност во ло­кал­на­та са­мо­у­пра­ва на ло­кал­но ни­во, та­ка што лу­ѓе­то има­ат по­ве­ќе кон­тро­ла врз сво­јот жи­вот. Но, тре­ба да се по­ра­бо­ти на уште мно­гу не­шта. Ка­ко што ви­дов­ме спо­ред де­мон­стра­ци­и­те што се слу­чи­ја во ју­ли по пре­су­да­та, мно­гу Ал­бан­ци се сом­не­ва­ат во пра­вич­но­ста на судс­тво­то. Тоа е сце­на­ри­о­то на кое актив­но ра­бо­ти­ме со цел да се зго­ле­ми до­вер­ба­та во судс­тво­то, не са­мо на ет­нич­ки­те Ал­бан­ци, ту­ку и на Ма­ке­дон­ци­те. Исто та­ка, ра­бо­ти­ме во по­ве­ќе об­ла­сти, од јав­на­та дип­ло­ма­ти­ја до про­гра­ми­те на ми­ров­ни­от кор­пус, сѐ со цел да се соз­да­де чув­ство­то на за­ед­нич­ка ид­ни­на и то­ле­ран­ци­ја ме­ѓу ал­бан­ско­то и ма­ке­дон­ско­то на­се­ле­ние. Јас би за­бе­ле­жал де­ка во стру­кту­ра­та на ма­ке­дон­ско­то оп­штес­тво по­сто­јат и дру­ги на­ци­о­нал­но­сти освен Сло­ве­ни­те и Ал­бан­ци­те. По­сто­јат Тур­ци­те, по­сто­јат Ро­ми­те и дру­ги­те, та­ка што тоа на мно­гу на­чи­ни прет­ста­ву­ва еден ми­кро­кос­мос на бо­гат­ство­то на Бал­ка­нот и мис­лам де­ка САД, со ог­лед на сво­ја­та исто­ри­ја и на сво­јот сет на вред­но­сти, мо­жат да им по­мог­нат на тие на­ци­о­нал­но­сти да ја ви­дат за­ед­нич­ка­та ид­ни­на.

Пра­ша­ње: Ја спо­ме­на­вте не­до­вол­на­та до­вер­ба во судс­тво­то, а ко­га Ма­ке­до­ни­ја во 2005 го­ди­на за прв­пат до­би ста­тус на кан­ди­дат во ЕУ се сме­та­ше де­ка зем­ја­та е ви­стин­ски при­мер за ус­пех во За­па­ден Бал­кан. От­то­гаш, за­бе­ле­жа­ни се са­мо нез­на­чи­тел­ни про­пу­сти во спро­ве­ду­ва­ње­то на де­мо­кра­ти­ја­та и во ин­те­гри­те­тот на нив­ни­те ин­сти­ту­ции. Ве пра­шу­вам за не­што за кое би има­ле по­до­бар увид ду­ри ко­га ќе оти­де­те та­му, но да­ли во­оп­што има­ме не­ка­ква прет­ста­ва што е клуч­на­та при­чи­на за вло­шу­ва­ње­то на со­стој­ба­та кај не­кои од нив­ни­те де­мо­крат­ски и суд­ски ин­сти­ту­ции?

Одговор: Мис­лам де­ка ед­на од глав­ни­те при­чи­ни е го­ле­ма­та по­ли­ти­за­ци­ја на не­кои од овие ин­сти­ту­ции, вбро­ју­вај­ќи ги и судс­тво­то и ме­ди­у­ми­те. САД вло­жу­ва­ат на­по­ри во про­гра­ми за под­др­шка, во про­гра­ми за јав­на дип­ло­ма­ти­ја. За да се по­до­бри оваа си­ту­а­ци­ја, ги зго­ле­мив­ме обу­ки­те во судс­тво­то, во­ве­дов­ме но­во­сти ка­ко при­рач­ни­ци за одре­ду­ва­ње каз­ни за по­го­ле­ма пра­вич­ност, авто­мат­ски ме­наџ­мент на пред­ме­ти­те за да се из­бег­не по­ли­ти­за­ци­ја во до­де­лу­ва­ње­то суд­ски пред­ме­ти, етич­ки ко­декс итн. Во су­шти­на, сме­та­ме де­ка се по­треб­ни сил­ни, сло­бод­ни и не­при­страс­ни ме­ди­у­ми, ка­ко ва­жен по­ка­за­тел на по­ли­тич­ка­та моќ. Тоа е дру­га об­ласт на ко­ја ра­бо­ти­ме. Со не­тр­пе­ние оче­ку­вам да ги разг­ле­дам си­те овие пра­ша­ња и да доз­на­ам ка­ко мо­же­ме нај­е­фе­ктив­но да вли­ја­е­ме.

 

Kolumna108-1

Кoј е Џес Беј­ли

Но­ви­от шеф на аме­ри­кан­ска­та ам­ба­са­да во Скоп­је до­а­ѓа од по­зи­ци­ја­та за­ме­ник-шеф на аме­ри­кан­ска­та ми­си­ја во Ан­ка­ра, ка­де што за­ми­нал во 2011 го­ди­на од по­зи­ци­ја­та ди­ре­ктор на Кан­це­ла­ри­ја­та за пра­ша­ња по­вр­за­ни со Ју­го­и­сточ­на Евро­па во аме­ри­кан­ски­от Стејт де­парт­мент. Прет­ход­но Беј­ли бил ди­ре­ктор на кан­це­ла­ри­ја­та на САД за по­ли­тич­ки пра­ша­ња во ОН, при би­ро­то за ме­ѓу­на­род­ни ор­га­ни­за­ции, ка­де што ги ко­ор­ди­ни­рал по­ли­тич­ки­те пра­ша­ња пред Со­ве­тот за без­бед­ност и Ге­не­рал­но­то со­бра­ние на Обе­ди­не­ти­те на­ции. Прет­ход­но бил дип­ло­мат во Ер­бил, Ирак, ка­ко аме­ри­кан­ски ре­ги­о­на­лен ко­ор­ди­на­тор за со­ра­бо­тка со курд­ски­те вла­сти и ли­дер на ти­мот за ре­кон­струк­ци­ја на ре­ги­о­нот Кур­ди­стан во Ирак. Дип­ло­мат­ска­та ка­ри­е­ра ја поч­нал во 1985 го­ди­на и слу­жел во Банг­ла­деш, Се­не­гал, Тај­ланд, Тур­ци­ја и во Хо­лан­ди­ја. Од 2005 го­ди­на до 2007 го­ди­на бил ди­ре­ктор на прес-цен­та­рот за стран­ски ме­ди­у­ми во Стејт де­парт­мен­тот на САД во Ва­шин­гтон. Ро­ден е во Син­си­на­ти, дип­ло­ми­рал на пре­стиж­ни­от уни­вер­зи­тет „Јејл“, ма­ги­стри­рал на европ­ска исто­ри­ја на Ко­лум­би­ја, збо­ру­ва фран­цу­ски, тур­ски и тај­ланд­ски ја­зик. Оже­нет е и има еден син.

 

Гр­ци­те нај­ра­дос­ни

По из­ја­ва­та на Беј­ли вед­наш ре­а­ги­раа дел од грч­ки­те ме­ди­у­ми, кои не­го­ви­те из­ја­ви ги про­тол­ку­ваа ка­ко ап­со­лут­на под­др­шка за грч­ки­те по­зи­ции во спо­рот за име­то. Нај­ти­раж­ни­от не­дел­ник кај јуж­ни­те со­се­ди „Про­то те­ма“ сме­та де­ка од­би­ва­ње­то на Беј­ли да ги оз­на­чи ка­ко Ма­ке­дон­ци гра­ѓа­ни­те на Ма­ке­до­ни­ја е це­лос­но на ли­ни­ја на грч­ки­те ста­во­ви спо­ред кои Сло­ве­ни­те и Сла­во­ма­ке­дон­ци­те пре­диз­ви­ка­ле не­га­тив­ни ре­ак­ции во зем­ја­ва за­тоа што но­ви­от ам­ба­са­дор на САД го не­ги­ра ма­ке­дон­ски­от иден­ти­тет во кој ве­ру­ва­ат Ма­ке­дон­ци­те. Вес­ни­кот се­га сме­та де­ка, ко­неч­но, Гр­ци­ја ба­рем де­лум­но ја по­стиг­на­ла цел­та во сог­лас­ност со ко­ја гра­ѓа­ни­те не сме­та­ат да се на­ре­ку­ва­ат Ма­ке­до­ни­ја све­тот не смее да доз­во­ли зем­ја­ва да ги ко­ри­сти тер­ми­ни­те Ма­ке­до­ни­ја и да ги узур­пи­ра ма­ке­дон­ски­те сим­бо­ли по­ра­ди што ја бло­ки­ра­ше Ма­ке­до­ни­ја во НА­ТО и ЕУ.

 

(Текст објавен во 108. број на неделникот Република, 26.09.2014)

Ставовите искажани во рубриката Колумни се лични ставови на авторите и не се автоматски и ставови на редакцијата на Republika.mk. Редакцијата на Republika.mk се оградува од ставовите во објавените колумни, а одговорноста за изнесеното во нив е исклучиво на авторот.

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.

Top