Села: Рамковниот договор е мртов

Вие бе­вте ме­ѓу тие што ги по­ве­доа протестите за „Монструм“ во пр­ви­те ре­до­ви. Во зад­ни­на­та на про­те­сти­те се ве­ли де­ка стои ини­ци­ја­ти­ва за но­ва по­ли­тич­ка пар­ти­ја на ет­нич­ки­те Ал­бан­ци во Ма­ке­до­ни­ја. Да­ли Вие сте дел од таа ини­ци­ја­тив­на гру­па око­лу ко­ја би се обе­ди­ни­ло но­во членс­тво?

СЕ­ЛА: Не сум единс­тве­ни­от во ни­за­та по­ли­ти­ча­ри во др­жа­ва­та што „по­ве­ду­ва­ат“ гра­ѓа­ни! Сум бил и пре­тсе­да­тел на раз­гра­нок не­кол­ку го­ди­ни, пре­тсе­да­тел на раз­гра­но­кот на ДПА не­кол­ку го­ди­ни, но­си­тел на ли­ста за пра­те­ни­ци во пет­та­та из­бор­на еди­ни­ца, пра­те­ник во Со­бра­ни­е­то на РМ, кан­ди­дат за гра­до­на­чал­ник на оп­шти­на Стру­га и се­га гра­до­на­чал­ник на иста­та оп­шти­на. Тоа пра­ви­ме ние по­ли­ти­ча­ри­те, по­ве­ду­ва­ме лу­ѓе за да гла­сат, да под­др­жат одре­де­на по­ли­тич­ка пла­тфор­ма, да ја ле­ги­ти­ми­ра­ат по­ли­ти­ка­та што ја кре­и­ра­ме. Се­ко­гаш сме во пр­ви­те ре­до­ви ко­га ба­ра­ме не­што од нив, а ред­но е да би­де­ме во исти­те ре­до­ви и ко­га тие ба­ра­ат не­што од нас. Ко­га про­те­сти­ра­ат, на при­мер. Има и ед­на дру­га сим­бо­ли­ка во мо­е­то учес­тво и во учес­тво­то на мо­и­те исто­мис­ле­ни­ци во про­те­сти­те. Им по­ка­жу­ва­ме на прет­став­ни­ци­те на на­ро­дот што се во опо­зи­ци­ја, на пре­тсе­да­те­лот на ДПА, на мо­и­те ко­ле­ги-пра­те­ни­ци, ка­де тре­ба да  би­дат. По­крај на­ро­дот, а не да ја гла­са­ат вла­да­та на ВМРО-ДПМНЕ-ДУИ. Ако ДУИ има до­би­е­но ман­да­ти за да би­де дел од из­врш­на­та власт, ДПА има до­би­е­но ман­да­ти за да би­де со на­ро­дот, пред сѐ ко­га е не­за­до­во­лен. Да ги пред­во­ди во име на прав­да­та имај­ќи пред­вид де­ка опо­зи­ци­ја­та е мо­рал­на­та власт на гра­ѓа­ни­те, а и за да спре­чи да не из­ле­зат про­те­сти­те над­вор од кон­тро­ла.

А, мо­јот став око­лу ва­ше­то пра­ша­ње го имам ка­жа­но не­кол­ку па­ти јав­но и пак ќе  по­вто­рам. Јас сум за вна­треш­ни ре­фор­ми во ДПА, а не за фор­ми­ра­ње но­ва по­ли­тич­ка пар­ти­ја, од­нос­но за оста­вка на г. Та­чи од пре­тсе­да­тел­ско­то ме­сто на ДПА и за сви­ку­ва­ње кон­грес, од кој ДПА ќе из­ле­зе по­ор­га­ни­зи­ра­на, по­пра­вед­на, по­сил­на и по­бед­нич­ка по­ли­тич­ка оп­ци­ја кај ал­бан­ски­от по­ли­тич­ки блок.

За да де­мон­стри­ра во чии ра­це е пар­ти­ја­та, Та­чи ги со­бра на ифтар си­те пре­тсе­да­те­ли на раз­гра­но­ци и на по­драз­гра­но­ци. На кол­ка­ва под­др­шка сме­та­те во ДПА и ме­ѓу ал­бан­ско­то на­се­ле­ние?

СЕ­ЛА: Та­чи не са­ка да приз­нае де­ка одам­на не е ве­ро­до­сто­ен кај ал­бан­ско­то гла­сач­ко те­ло и со се­ка­кви три­ко­ви се оби­ду­ва да ја за­др­жи по­зи­ци­ја­та на ве­чен опо­зи­ци­о­нер кај Ал­бан­ци­те. Ифта­рот и оби­дот да по­ка­же де­ка членс­тво­то стои зад не­го не се раз­ли­ку­ва­ат од сред­би­те што за вре­ме на кам­па­ња­та ги др­же­ше во „Су­ши­ко“, ка­ко што не се раз­ли­ку­ва­ат и од не­го­ви­те чуд­ни твр­де­ња де­ка ДПА ќе би­де дел од вла­ста по се­ко­ја це­на, па ма­кар да има и еден пра­те­ник. Си­те тие се три­ко­ви чи­ја­што цел е не­го­ви­от ли­чен оп­ста­нок на по­ли­тич­ка­та сце­на и по це­на на соз­да­ва­ње лаж­на на­деж кај Ал­бан­ци­те. Та­кво­то не­го­во од­не­су­ва­ње низ го­ди­ни­те ни­ко­гаш не го ве­ли­че­ло не­го лич­но, ту­ку го на­пра­ви­ло лаж­го, ни­што дру­го, со што тој лич­но при­до­нел ДПА да тр­пи по­раз во се­кој из­бо­рен цик­лус.

За вол­ја на ви­сти­на­та, Та­чи не­ма­ше пре­тсе­да­те­ли на раз­гра­но­ци и на по­драз­гра­но­ци на ифтар, ту­ку има­ше чле­но­ви на не­го­во­то се­мејс­тво и на се­мејс­тва­та на не­го­ви­те те­ло­хра­ни­те­ли. Не мо­жам да сфа­там зо­што гос­по­ди­нот са­ка да соз­да­де ла­жен впе­ча­ток и сли­ка ко­га се­ко­гаш се со­о­чу­ва со де­бакл. Јас сме­там на под­др­шка­та на си­те што не беа на ифтар кај Та­чи. А, тие се во огро­мен број. Сме­там и на под­др­шка­та на тие што беа на ифтар кај не­го! На кра­јот на кра­и­шта­та, тоа е единс­твен на­чин ка­ко Та­чи да би­де дел од вла­ста са­мо со еден пра­те­ник (тој са­ми­от ако оста­не) би­деј­ќи то­гаш не­ма да му сме­та на ВМРО да би­де дел од вла­ста за­што не­ма да прет­ста­ву­ва ни­што, а на ДУИ му тре­ба уште еден глас за поч­на­ти­те устав­ни про­ме­ни, по на­ред­ба на ВМРО.

Раз­го­ва­рав­ме за фор­ми­ра­ње но­ва пар­ти­ја, то­гаш мо­ра да Ве пра­шам за од­но­си­те со до­ско­раш­ни­те при­ја­те­ли од ДПА. Ка­кви се Ва­ши­те од­но­си со Мен­дух Та­чи?

СЕ­ЛА: Не ко­му­ни­ци­рам со г. Та­чи. И не­ма да ко­му­ни­ци­рам сѐ до­де­ка не се из­ви­ни јав­но за сѐ што има кле­ве­те­но про­тив ме­не. А, по из­бо­ри пла­ни­рам да ги вик­нам на за­ед­нич­ка сред­ба г. Мен­дух Та­чи и г. Али Ах­ме­ти, ко­га дви­же­ње­то за ре­фор­ми во ДПА ќе ги по­бе­ди.

Ка­ко, пак, ја оце­ну­ва­те со­ра­бо­тка­та во вла­ста ме­ѓу ДУИ и ВМРО-ДПМНЕ? Ка­кви се Ва­ши­те искус­тва со ДУИ? Ве кон­та­кти­раа ли за со­ра­бо­тка, да пре­ми­не­те кај нив по ка­вга­та со Та­чи?

СЕ­ЛА: Мис­ли­те де­ка ка­вга­та со Та­чи е по­ра­ди лич­на су­е­та? Гре­ши­те. Та­чи им обез­бе­ду­ва по­бе­да на ДУИ и на г. Али Ах­ме­ти во се­кој из­бо­рен цик­лус. Твр­дам де­ка г. Ах­ме­ти ќе оди во опо­зи­ци­ја вед­наш штом ќе за­вр­ши про­це­сот на вна­треш­ни ре­фор­ми во ДПА. За­тоа од­го­во­рот на ва­ше­то пра­ша­ње за тоа да­ли би пре­ми­нал во ДУИ е „не“. Ка­ко пр­во, имам по­чит кон се­бе­си. Ка­ко вто­ро, не мо­жам да би­дам дел од ед­на по­ли­тич­ка оп­ци­ја ко­ја, отко­га е стап­на­та на по­ли­тич­ка­та сце­на, са­мо ги про­да­ва ин­те­ре­си­те на Ал­бан­ци­те во Ма­ке­до­ни­ја. И тоа мно­гу евти­но.

По­крај Ва­ша­та ини­ци­ја­ти­ва, се нај­а­ву­ва­ат и дру­ги но­ви пар­тии во ал­бан­ски­от блок, но си­те тие игра­ат на на­ци­о­на­ли­стич­ка кар­та, а ни­ту ед­на не ну­ди по­до­бра еко­ном­ска пла­тфор­ма со ко­ја ќе им се по­до­бри жи­во­тот на гра­ѓа­ни­те, од ко­го ќе ги ба­ра­ат гла­со­ви­те. Зо­што?

СЕ­ЛА: Мис­лам де­ка сте тен­ден­ци­оз­ни. Ве­ли­те се нај­а­ву­ва­ат, а ве­ќе зна­е­те ка­ква по­ли­тич­ка пла­тфор­ма има­ат. Не­ли не­ма ни­ка­ква смис­ла, уште не се фор­ми­ра­ни, а и не се знае да­ли ќе се фор­ми­ра­ат, а ве­ќе зна­е­те де­ка ќе би­дат на­ци­о­на­ли­сти. Ако е та­ка ка­ко што вие твр­ди­те, Ма­ке­до­ни­ја не­ма зо­што да се пла­ши од ал­бан­ски на­ци­о­на­ли­зам. Тре­ба да се пла­ши од срп­ски­от на­ци­о­на­ли­зам по­ра­ди спо­рот со цр­ква­та, тре­ба да се пла­ши од грч­ки­от на­ци­о­на­ли­зам по­ра­ди иден­ти­те­тот, тре­ба да се пла­ши од бу­гар­ски­от на­ци­о­на­ли­зам по­ра­ди ја­зи­кот. Ако мис­ли­те де­ка Ал­бан­ци­те се на­ци­о­на­ли­сти, то­гаш си­гур­но зна­е­те кол­ку ал­бан­ски спо­ме­ни­ци има из­гра­де­ни во склоп на про­е­ктот „Скоп­је 2014“? А, ако мис­ли­те де­ка сло­бод­ни­те тех­но­ло­шки раз­вој­ни зо­ни се еко­но­ми­ја, то­гаш нај­ве­ро­јат­но зна­е­те де­ка ги не­ма во за­пад­на Ма­ке­до­ни­ја по­ра­ди тоа што ма­ке­дон­ски­те по­ли­тич­ки пар­тии не­ма­ат еко­ном­ска пла­тфор­ма, ту­ку на­ци­о­на­ли­стич­ка. А овој вид на­ци­о­на­ли­зам е по­ри­зи­чен за Ма­ке­до­ни­ја од си­те спо­ме­на­ти.

Што е по­важ­но за ал­бан­ски­те гра­ѓа­ни во мо­мен­тов, по­до­бар стан­дард или дод­во­ру­ва­ње со има­ги­нар­ни про­е­кти за на­ци­о­нал­но обе­ди­ну­ва­ње?

СЕ­ЛА: Европ­ска­та уни­ја не е има­ги­на­рен про­ект, а Ал­бан­ци­те не се преч­ка за членс­тво во ЕУ. А, ЕУ зна­чи по­до­бар стан­дард и ре­а­лен про­ект за на­ци­о­нал­но обе­ди­ну­ва­ње на си­те на­ро­ди.

Вие сте дел од прав­ни­от по­ре­док во др­жа­ва­та, Вие сте гра­до­на­чал­ник, ка­де што се спро­ве­ду­ва­ат пра­во­то и ре­дот. Ка­ко, ако фор­ми­ра­те но­ва пар­ти­ја, би ре­а­ги­ра­ле до­кол­ку се слу­чат на­сил­ни про­те­сти пред суд, исто ка­ко се­га, а Вие сте на власт?

СЕ­ЛА: Гра­ѓа­ни­те на тие про­те­сти ба­ра­ат прав­да, транс­па­рент­ност, диг­ни­тет. Си­те три ра­бо­ти што ги спом­нав се вред­но­сти на де­мо­кра­ти­ја­та. Не би ре­кол де­ка има­ло на­сил­ни про­те­сти пред суд би­деј­ќи таа ин­сти­ту­ци­ја за ко­ја вие ве­ли­те де­ка е суд, е пар­ти­ски и на­ци­о­на­лен штаб на ма­ке­дон­ски­те по­ли­тич­ки пар­тии на­со­чен про­тив Ал­бан­ци­те. А, тоа е до­ка­жа­но по­ве­ќе па­ти. Не е са­мо „Мон­струм“, не за­бо­ра­вај­те на „Со­пот“, „Ра­штан­ски Лоз­ја“, та­ка­на­ре­че­ни­те „Ха­шки слу­чаи“, а за спо­ред­ба ги има­те и пос­лед­ни­те од­лу­ки на та­ка­на­ре­че­ни­те су­до­ви за ма­ке­дон­ски­те про­те­стан­ти во Ѓор­че Пе­тров, кои беа каз­не­ти со ус­лов­на каз­на од ед­на стра­на, а, од дру­га стра­на, ги има­те ал­бан­ски­те про­те­стан­ти, кои се каз­не­ти со ма­кси­мал­ни каз­ни. Пр­ви­те за­па­ли­ја це­ли имо­ти и бо­гат­ства на Ал­бан­ци­те по­ра­ди ет­нич­ка омра­за на­со­че­на кон цел еден на­род, а дру­ги­те скр­ши­ја не­кол­ку стак­ла на ин­сти­ту­ци­ја ко­ја е на­со­че­на про­тив нив.

Ако ве ин­те­ре­си­ра што би на­пра­вил јас, ќе ви од­го­во­рам де­ка не­ма да би­дам дел од власт ко­ја му мон­ти­ра по­ли­тич­ки про­це­си на на­ро­дот на кој му при­па­ѓам, но и на кој би­ло друг ен­ти­тет во др­жа­ва­та. Не­ма да би­дам дел од власт ко­ја раз­лич­но су­ди ко­га е во пра­ша­ње Ал­ба­нец и ко­га е во пра­ша­ње Ма­ке­до­нец. Пре­зи­рам власт ко­ја обес­ште­ту­ва имот на Ма­ке­до­нец, а исто­то не го пра­ви и со имо­тот на Ал­бан­ци­те итн. А на ва­ше­то хи­по­те­тич­но пра­ша­ње, ќе ви од­го­во­рам хи­по­те­тич­ки – ако се слу­чу­ва не­што од спо­ме­на­то­то и јас би бил дел од вла­ста, исти­от ден би из­ле­гол од власт и би бил со на­ро­дот на про­те­сти во мно­гу по­дра­ма­тич­на фор­ма од таа што ја гле­дав­ме де­но­ви­ве.

Ин­те­рес­но бе­ше што си­те по про­те­сти­те ги осу­ди­ја на­силс­тва­та, но и обе­леж­ја­та на ор­га­ни­за­ции и др­жа­ви од Бли­ски­от Исток и со ре­ли­ги­ска зад­ни­на. При­тоа на еден од след­ни­те про­те­сти изо­ста­наа тие сим­бо­ли, но за­тоа, пак, изо­ста­на и во­о­би­ча­е­ни­от ам­би­ент од зна­ми­ња и оз­на­ки на САД или на НА­ТО, на при­мер? Ка­ко го тол­ку­ва­те тоа, ка­ко ра­бо­та на ком­про­мис?

СЕ­ЛА:  Бе­ше осу­де­на и по­ли­ци­ска­та ак­ци­ја. Исто та­ка има­ше и ви­де­ос­ним­ки од гра­ѓа­нин што на по­че­ток ги пред­во­де­ше про­те­сти­те, а по­тоа фр­ла­ше ка­ме­ња од стра­на­та на по­ли­ци­ја­та над тие што про­те­сти­раа. За осу­ду­ва­ње е истак­ну­ва­ње­то обе­леж­ја од Бли­ски­от Исток и јас, исто та­ка, ги осу­ду­вам та­кви­те по­ја­ви, за кои има сом­не­ва­ња де­ка се ин­фил­три­ра­ни од лу­ѓе од стра­на на служ­би­те, за­тоа што тие но­сеа ма­ски. Во на­ред­ни­те про­те­сти се­ко­гаш има­ло зна­ми­ња со оз­на­ка  на САД, а за тоа што вие ве­ли­те де­ка има­ло не­ка­ков вид ком­про­мис, ви од­го­ва­рам де­ка не мо­же да би­де ра­бо­та на ком­про­мис не­што што е од ви­тал­но зна­че­ње за Ал­бан­ци­те. А, тоа се САД, НА­ТО И ЕУ.

Ре­ков­ме де­ка ин­терв­ју­то го пра­ви­ме пред од­бе­ле­жу­ва­ње­то на Охрид­ски­от до­го­вор. Па, ка­ко Вие го до­жи­ву­ва­те До­го­во­рот? Да­ли ќе учес­тву­ва­те во актив­но­сти­те за од­бе­ле­жу­ва­ње?

СЕ­ЛА: Оваа го­ди­на не се од­бе­ле­жу­ва 13. ро­ден­ден на Охрид­ски­от до­го­вор, ту­ку 10 го­ди­ни спо­мен над не­што што умре во 2004 го­ди­на. Се мис­лам ка­де да ги но­сам цве­ќи­ња­та за од­бе­ле­жу­ва­ње на овој ден! Нај­зас­луж­ни се Со­бра­ни­е­то и Вла­да­та на РМ, а нај­го­ле­ми­от бу­кет го зас­лу­жу­ва ли­де­рот на ДУИ, г. Ах­ме­ти.

Кол­ку од Рам­ков­ни­от до­го­вор се по­чи­ту­ва во Стру­га, ка­де што Вие сте гра­до­на­чал­ник?

СЕ­ЛА: Оп­шта кон­ста­та­ци­ја е де­ка Охрид­ски­от до­го­вор не се по­чи­ту­ва, а оп­шти­на Стру­га не мо­же да би­де иск­лу­чок од таа оп­шта кон­ста­та­ци­ја, ко­ја се­ко­ја го­ди­на ја до­би­ва­ме и ка­ко за­бе­ле­шка во из­ве­шта­јот на ЕУ. Оп­шти­на Стру­га мо­же да би­де до­бар до­каз за не­функ­ци­о­нал­но­ста на Охрид­ски­от до­го­вор, а за тоа ќе ви да­дам са­мо еден при­мер. Три­на­е­сет го­ди­ни по пот­пи­шу­ва­ње­то на Охрид­ски­от до­го­вор во Стру­га не е про­ме­не­то ни­ту ед­но име на ули­ца. Ка­ко ре­зул­тат на тоа, ние има­ме ули­ци што се име­ну­ва­ни од вре­ме­то на Ју­гос­ла­ви­ја и би­вши­от си­стем. Ка­ко, на при­мер, ЈНА, Јо­сип Броз Ти­то, Маркс Ен­гелс, Про­ле­тер­ски бри­га­ди, Пар­ти­зан­ска … А не мо­же да се нај­де ни­ту ед­на ули­ца со име на не­кој Ал­ба­нец во град ка­де што мно­зинс­тво­то е ал­бан­ско. Тоа се слу­чу­ва по­ра­ди тоа што ме­ха­низ­мот што бе­ше до­не­сен за спре­чу­ва­ње ма­јо­ри­за­ци­ја или надг­ла­су­ва­ње на по­ма­ли­те ет­нич­ки за­ед­ни­ци, т.е. Ба­ден­те­ро­ви­от прин­цип, е пре­тво­рен во ме­ха­ни­зам што не им овоз­мо­жу­ва на по­ма­ли­те ет­нич­ки за­ед­ни­ци да ре­а­ли­зи­ра­ат не­кое пра­во во сре­ди­ни­те ка­де што се мно­зинс­тво. Зна­чи, за­мис­ле­те го ап­сур­дот се­га! Тие што гра­дат на­ци­о­нал­на др­жа­ва, тие што се во ап­со­лу­тен број вра­бо­те­ни во др­жав­на­та ад­ми­ни­стра­ци­ја, тие што има­ат служ­бен ја­зик во др­жа­ва­та (Ма­ке­дон­ци­те) ко­га тре­ба да спре­чат не­што, се од­не­су­ва­ат ка­ко мал­цинс­тво во ло­кал­на власт, ко­ја бу­квал­но е цен­тра­ли­зи­ра­на од се­кој ас­пект. Зна­чи, Рам­ков­ни­от до­го­вор чу­ва са­мо ста­тус кво, а со тоа се обес­пра­ве­ни Ал­бан­ци­те и дру­ги­те по­ма­ли ет­нич­ки за­ед­ни­ци. Ако ви е пра­ша­ње­то кол­ку во Стру­га се по­чи­ту­ва пра­вич­на­та за­ста­пе­ност, ви од­го­ва­рам де­ка Ма­ке­дон­ци­те се за­ста­пе­ни по­ве­ќе од кол­ку што се ка­ко про­цен­ту­а­лен вку­пен број на на­се­ле­ние во Стру­га, и тоа се­ка­де со по­ве­ќе од 50 про­цен­ти. А, во ре­ги­о­нал­ни­те ин­сти­ту­ции на цен­трал­на­та власт во Стру­га се за­ста­пе­ни со по­ве­ќе од 90 про­цен­ти, што не е во ред, не­ли?

Да ѝ се вра­ти­ме на по­ли­ти­ка­та. Прет­стои пер­и­од во кој фо­ку­сот на вни­ма­ни­е­то по­втор­но ќе би­де свр­тен кон евро­ин­те­гра­ци­и­те и кон од­но­си­те со Гр­ци­ја. Од бер­лин­ски­от са­мит се оче­ку­ва но­ва стра­ни­ца во про­це­сот со Ни­миц. Кои се Ва­ши­те оче­ку­ва­ња?

СЕ­ЛА: Се пра­ви по­ли­ти­ка со не­што што е од ви­та­лен ка­ра­ктер за др­жа­ва­та и за гра­ѓа­ни­те на РМ. Са­ми­от факт што ВМРО-ДПМНЕ бе­ше под­го­тве­на да го про­ме­ни име­то пред са­ми­тот на НА­ТО во Бу­ку­решт во 2008 го­ди­на и не е под­го­тве­на да на­пра­ви ком­про­мис се­га, до­ка­жу­ва де­ка твр­ди­от став око­лу име­то ѝ но­си до­бри по­ли­тич­ки по­е­ни кај ма­ке­дон­ско­то на­се­ле­ние. Па, не оче­ку­вам не­што раз­лич­но од тоа што сме го ви­де­ле до­се­га и та­ка ќе би­де сè до­де­ка Ни­ко­ла Гру­ев­ски пла­ни­ра да по­бе­ду­ва на из­бо­ри.

Разговараше: Наум Стоилковски

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.