Не успеа подметнувањето на „украинското сценарио“

Ни­ту на­чи­нот, ни­ту вре­ме­то на пре­вра­тот во Со­бра­ни­е­то на Ре­пуб­ли­ка Ма­ке­до­ни­ја не бе­ше ос­мис­ле­но од та­ка­на­ре­че­но­то но­во пар­ла­мен­тар­но мно­зинс­тво. За иде­ја­та се зна­е­ше од по­ра­но, а се че­ка­ше са­мо сиг­на­лот од ре­жи­се­ри­те на це­ла­та игра. По­ен­та­та бе­ше не са­мо да се за­зе­ме пар­ла­мен­тот, ту­ку и да се ис­це­ни­ра гра­ѓан­ски су­дир, кој ќе ги отво­ри вра­ти­те на вој­на­та, за­го­ва­ра­на со пла­нот „ли­ни­ја на ог­нот“. Всуш­ност, со тој чин на про­во­ка­ци­ја се са­ка­ше да се по­стиг­не и оцр­ну­ва­ње на „За за­ед­нич­ка Ма­ке­до­ни­ја“, но и оцр­ну­ва­ње на ВМРО-ДПМНЕ, ко­ја од по­ли­тич­ка пар­ти­ја, со ва­де­ње на „ку­бу­рот“ ќе бе­ше по­со­че­на ка­ко на­сил­на ор­га­ни­за­ци­ја, ко­ја мо­ра да за­гу­би се­ка­ква по­ли­тич­ка ле­ги­тим­ност. Па­тот на фе­де­ра­ли­за­ци­ја­та на др­жа­ва­та то­гаш ќе се од­ви­ва не­пре­че­но. По­те­гот што го пов­ле­че ВМРО-ДПМНЕ, кол­ку и да за­се­га во чув­ства­та, бе­ше из­бег­ну­ва­ње на ста­пи­ца­та за во­вед во гра­ѓан­ска вој­на во Ма­ке­до­ни­ја. При­тоа, не се доз­во­ли нај­го­ле­ма­та пар­ти­ја што ги шти­ти на­ци­о­нал­ни­те и др­жав­ни­те ин­те­ре­си на Ма­ке­дон­ци­те да би­де оква­ли­фи­ку­ва­на ка­ко ор­га­ни­за­ци­ја што тре­ба да се иско­ре­ни. Да би­де прет­ста­ве­на ка­ко екви­ва­лент на фа­ши­стич­ка­та „Злат­на зо­ра“ во Гр­ци­ја. И, се­ка­ко, со тоа се осу­е­ти пла­нот за во­о­ру­жен су­дир, за гра­ѓан­ска вој­на во др­жа­ва­та за да се при­крие пре­вра­тот, па и фор­ми­ра­ње вла­да без доз­во­ла од пре­тсе­да­те­лот на др­жа­ва­та.

Зар не­кој мо­же да ка­же де­ка е слу­чај­но тоа што приз­на­ва­ње­то на овој пре­врат бе­ше приз­на­е­но са­мо не­кол­ку ми­ну­ти по слу­чу­ва­ње­то, или де­ка слу­чај­но си­те „за­гри­же­ни“ ам­ба­са­до­ри се нај­доа на се­ден­ка во хо­тел во не­по­сред­на бли­зи­на на пар­ла­мен­тар­но­то зда­ние; При­тоа де­ка вед­наш, без кон­сул­та­ции со сво­и­те прет­по­ста­ве­ни, ам­ба­са­до­ри­те ед­ног­лас­но за­ста­наа зад Та­лат? Зар не­кој се по­сом­не­ва во на­мер­но­ста на пла­си­ра­ни­те лаж­ни­те ин­фор­ма­ции де­ка „про­ру­ски си­ли“ се про­ти­ве­ле на „де­мо­крат­ски про­це­си“? Или де­ка на тој на­чин, пре­ку во­о­ру­жен вна­тре­шен су­дир, се не­ма­ше на­ме­ра да се по­крие стран­ска­та вме­ша­ност во сце­на­ри­о­то?

Во ус­ло­ви на по­де­ле­на на­ци­ја, кон оној евидентно по­мал дел ќе за­ста­неа и го­ле­мо­ал­бан­ски ра­ди­кал­ни струи, ќе беа признаени од сценаристите како група со „про­за­пад­но­де­мо­крат­ска ори­ен­та­ци­ја“. Од дру­га­та стра­на, Ма­ке­дон­ци­те во сво­ја­та бор­ба за оп­ста­нок, без сво­ја вол­ја, ќе беа ста­ве­ни во по­зи­ци­ја на евен­ту­ал­на за­шти­та од ру­ски­те ин­те­ре­си, кои не би ја ис­пу­шти­ле шан­са­та за вос­по­ста­ву­ва­ње рам­но­те­жа на Бал­ка­нот, та­ка ка­ко што се слу­чу­ва во Си­ри­ја. Всуш­ност, Ма­ке­до­ни­ја, ма­ке­дон­ска­та бор­ба ќе се пре­тво­ре­ше во бор­ба за ин­те­ре­си­те на вли­ја­ние на го­ле­ми­те цен­три. Зло­сторс­тва­та од Си­ри­ја во кои се вме­ша­ни исти­те над­во­реш­ни игра­чи во вна­треш­но по­де­ле­ни­те гру­пи, за­ед­но со искус­тва­та од џи­ха­ди­стич­ки­те ѕверс­тва на не­кои „но­во­о­све­сте­ни за­пад­ни си­ли“ ќе се прес­ли­каа на овие ма­ке­дон­ски те­ри­то­рии. Ќе при­стиг­ну­ваа па­ке­ти на­ме­не­ти за две­те стра­ни во оруж­је, опре­ма, хра­на, во­да и сѐ што се­га не мо­же ни­ту да се за­мис­ли. Ма­ке­дон­ски­от на­род по­втор­но по­де­лен за стран­ски ин­те­ре­си и уни­фор­ми ќе се уби­ва­ше до са­мо­у­ни­шту­ва­ње. Ќе поч­неа и ма­сов­ни исе­лу­ва­ња. Ќе ста­нев­ме дел од тој ко­ри­дор што „чо­ве­ко­љуб­на­та“ Евро­па се оби­ду­ва да го за­пре, до­де­ка ги по­ви­ку­ва тие што со ра­бот­на­та си­ла ќе им слу­жат на ин­те­ре­си­те. По­доб­ни­те, кои не­ма да по­ста­ву­ва­ат пра­ша­ња.

До­кол­ку не­кој се сом­не­ва во ва­кви­те пла­но­ви, не­ка се по­тсе­ти кој за­го­ва­ра­ше и спо­ме­ну­ва­ше „укра­ин­ско сце­на­рио“, а по­тоа не­ка ги за­вр­ти стра­ни­ци­те на по­ста­ри­те бро­е­ви на не­дел­ни­кот „Ре­пуб­ли­ка“, та­му ка­де што јас­но се гле­даа сце­ни­те од Скоп­је при пла­те­нич­ка­та ре­во­лу­ци­ја и укра­ин­ски­те не­ми­ри пред во­е­ни­от су­дир. При­тоа, се­то тоа бе­ше ис­це­ни­ра­но во мо­мен­тот на нај­а­ве­на­та по­се­та на дов­че­раш­ни­от по­мош­ник на Ви­кто­ри­ја Ну­ланд, таа по­ра­неш­на ви­со­ка аме­ри­кан­ска функ­ци­о­нер­ка, ко­ја ги „че­сте­ше“ укра­ин­ски­те ид­ни жр­тви со аме­ри­кан­ски сенд­ви­чи.

Очиг­лед­но исти­те тие цен­три беа под­го­тве­ни за та­кво сце­на­рио; ме­сто­то, на­чи­нот и вре­ме­то во кое За­ев мо­ра­ше да го из­ве­де бру­тал­ни­от упад во си­сте­мот со усто­ли­чу­ва­ње­то на Џа­фе­ри и нив­на­та ре­ак­ци­ја го по­твр­ду­ва тоа.

ПО­ЛИ­ТИ­КА НА ВОЈ­НА

Вна­треш­ни­те пра­ша­ња по­вр­за­ни со ид­ни­на­та на ед­на зем­ја со ка­па­ци­тет ка­ко овие на Бал­ка­нот од одам­на не за­ви­сат са­мо од вол­ја­та на гла­са­чи­те. Ин­те­гра­тив­ни­те за­лож­би беа до­бар па­кет со сла­тки по кои оправ­да­но се за­ле­таа но­ви­те де­мо­крат­ски др­жа­ви не гле­дај­ќи ја опас­но­ста што се крие под об­лан­да­та на не­ка­ков прос­пе­ри­тет. Таа ос­нов­на ви­зи­ја за за­ед­нич­ки вред­но­сти и за влез ме­ѓу ед­на­кви оп­штес­тва, мо­же­би на по­че­ток беа единс­тве­ни­те обе­ди­ну­вач­ки фа­кто­ри за мул­ти­кул­тур­ни­те оп­штес­тва раз­о­ру­ва­ни со ве­ко­ви. Беа од­лич­на ос­но­ва за раз­вој на де­мо­кра­ти­ја­та. Сѐ до­де­ка таа де­мо­кра­ти­ја не бе­ше по­гре­ба­на од неј­зи­ни­те кре­а­то­ри.

Не­о­ли­бе­рал­ни­те кор­по­ра­тив­ци што ја за­зе­маа свет­ска­та по­ли­ти­ка ја уби­ја де­мо­кра­ти­ја­та и пре­ку до­ми­цил­ни кон­тра­кто­ри го пре­кро­ју­ва­ат све­тот. Ве­ќе и не се крие де­ка под пре­ве­зот на де­мо­кра­ти­ја­та и „мир во све­тот“ се за­ло­жу­ва­ат и за пре­кро­ју­ва­ње на гра­ни­ци­те без при­тоа за та­кво не­што и да се по­ба­ра мис­ле­ње од по­ши­ро­ки­от ре­ги­он. Јас­но е ка­ко бел ден де­ка Ма­ке­до­ни­ја е во со­стој­ба на оку­па­ци­ја. Мо­дер­на, во ко­ја се на­мет­ну­ва при­вид на се­којд­не­вие и на мир до­де­ка ѝ се оку­пи­ра­ат ин­сти­ту­ци­и­те. Тоа е со­вре­ме­ни­от на­чин што го на­мет­наа ку­чи­ња­та на вој­на­та.

Таа вој­на е поч­на­та од по­ра­но, не е но­ва и не е из­не­на­ду­ва­ње. Одам­на из­бра­ни и обра­бо­те­ни се и до­ми­цил­ни­те кон­тра­кто­ри. Чеп­ка­ње­то во прис­лу­шу­ва­ње­то до 2010 го­ди­на, по­ра­ки­те на Зо­ран За­ев за „под­го­тве­но­ста од над­вор“ за „го­ле­ми ра­бо­ти“, тре­нин­зи­те на пла­те­нич­ка­та Со­ро­со­ва вој­ска, тре­нин­зи­те за од­во­ју­ва­ње на грст Ма­ке­дон­ци од сво­јот ко­рен со вгра­ду­ва­ње пре­зир кон сѐ што е на­ци­о­нал­но и ма­ке­дон­ско, вме­ша­но­ста на поз­на­ти кри­ми­нал­ни стру­кту­ри бли­ски до по­ли­тич­ки оп­ции до­ма и во ре­ги­о­нот, по­ра­ки­те на прис­лу­шу­ва­чи­те за „гра­ѓан­ска вој­на“- сѐ ука­жу­ва на дол­го под­го­тву­ван план за вој­на на Ма­ке­до­ни­ја, ко­ја е „на ли­ни­ја­та на ог­нот“.

За неа збо­ру­ва­ше и по­ра­неш­ни­от аме­ри­кан­ски др­жа­вен се­кре­тар Џон Ке­ри. Тоа што „Ке­ри“ се­га има но­во име, не зна­чи и остар рез на поч­на­та­та стра­те­ги­ска игра. При­тоа, нај­мал проб­лем е да­ли и ка­ко на не­ко­ја гру­па, на­ци­ја, пар­ти­ја, ет­нич­ка за­ед­ни­ца ќе ѝ се при­шие „про“ или „ан­ти“ за­пад­но, источ­но, те­ро­ри­стич­ко, кон­зер­ва­тив­но, про­гре­сив­но, аме­ри­кан­ско, европ­ско, ру­ско или ка­ква би­ло на­стро­е­ност и оце­на, ко­ја и не мо­ра да ко­рес­пон­ди­ра со ре­ал­но­ста, ако тоа оди во при­лог на про­е­ктот за пре­кро­ју­ва­ње. За тоа по­стои нај­со­вре­ме­на­та во­е­на ала­тка – ме­ди­у­ми­те и ин­до­кри­на­ци­ја­та. Во ед­на ва­ква со­стој­ба, со ко­ја Ре­пуб­ли­ка Ма­ке­до­ни­ја во це­ли­на се со­о­чу­ва и да­ва от­пор со го­ди­ни, агре­со­рот за мо­мент ќе ус­пе­е­ше да го пре­диз­ви­ка на­силс­тво пре­ку кое не са­мо што ќе ја втур­не­ше др­жа­ва­та во сво­е­то нај­лес­но из­вод­ли­во сце­на­рио, во­е­но­то, ту­ку и по­крај ме­ѓу­ет­нич­ки и ин­те­рет­нич­ки во­е­ни чис­тки, ќе за­га­зе­ше со сво­ја „чиз­ма“ без тро­шка от­стап­ка.

Ба­ра­ње­то на „ку­бу­рот“, по­не­се­ни од емо­ци­и­те, мо­же­ше да на­пра­ви зем­ја­та да вле­та во фил­мот на сце­на­ри­сти­те. Спо­ред нив­на­та во­дил­ка, емо­ци­и­те пре­диз­ви­ка­ни со ти­ран­ска­та пла­тфор­ма, не­ги­ра­ње­то на сѐ што е ма­ке­дон­ско од пар­ти­и­те на ма­ке­дон­ски­те Ал­бан­ци, ре­ак­ци­и­те што се­то тоа ги пре­диз­ви­ка кај јав­но­ста, пре­ду­пре­ду­ва­ња­та и свес­но­ста на ВМРО-ДПМНЕ за тоа што се слу­чу­ва во и со зем­ја­та, ка­ко пар­ти­ја од кон­зер­ва­тив­на­та дес­ни­ца, беа од­лич­на под­ло­га да се изре­жи­ра тој на­си­лен филм.

ВМРО-ДПМНЕ е по­ли­тич­ка пар­ти­ја, со де­це­нии нај­го­ле­ма пар­ти­ја во др­жа­ва­та, чи­ја­што по­ли­ти­ка и стра­те­гии не­при­кос­но­ве­но ја ужи­ва­ат под­др­шка­та од гла­са­чи­те во зем­ја­та, но и од по­ли­тич­ки­те стру­кту­ри над­вор од неа. Во ус­ло­ви­те во кои е по­ста­ве­на пос­лед­ни­те не­кол­ку го­ди­ни, со ве­штач­ки им­про­ви­зи­ра­на­та кри­за по ко­ја сле­ду­ва­ше нај­го­ле­ми­от из­бо­рен, но и по­стиз­бо­рен ин­же­не­ринг на европ­ска те­ри­то­ри­ја, ВМРО- ДПМНЕ на­пра­ви ма­кси­мум. Пре­ду­пре­ди и ги де­ма­ски­ра­ше сце­на­ри­ја­та, ги рас­ту­ри ка­ко „ле­го“ на­ме­ри­те на до­маш­ни­те кон­тра­кто­ри, ги на­те­ра да бр­за­ат и да пра­ват гре­шки во сво­ја­та дол­го­го­диш­на ре­а­ли­за­ци­ја. По­ве­ќе и не мо­же ед­на по­ли­тич­ка пар­ти­ја са­ма, имај­ќи ја, пред сѐ, и че­ста и гри­жа­та за гра­ѓа­ни­те. Сѐ по­на­та­му ќе бе­ше безд­на.

Сѐ по­и­на­ку ќе до­ве­де­ше до пос­лед­ни­от па­ра­ле­ли­зам на оп­штес­тво­то, со два пар­ла­мен­та и со две вла­ди, што им не­до­сти­га во ре­а­ли­зи­ра­но­то сце­на­рио на над­во­реш­ни­те ин­же­не­ри. Ток­му Зи­ја­дин Се­ла за­го­ва­ра­ше фор­ми­ра­ње па­ра­ле­лен пар­ла­мент, ка­ко нај­ле­сен пре­мин кон фе­де­ра­ли­за­ци­ја на др­жа­ва­та и обез­ли­чу­ва­ње на ма­ке­дон­ски­от на­род.

На­та­мош­на­та бор­ба ќе би­де уште по­те­шка. Ни­кој, на­ви­сти­на, не ја знае ви­стин­ска­та сли­ка за те­жи­на­та на при­ти­со­кот и за ре­ал­на­та опас­ност што ви­си врз ма­ке­дон­ски­от на­род. Тоа мо­же са­мо да се на­се­ти не са­мо од по­со­че­но­то од Ни­ко­ла Гру­ев­ски, де­ка штом за­ста­неш во од­бра­на на на­ци­о­нал­ни­те ин­те­ре­си ста­ну­ваш не­сим­па­ти­чен за сце­на­ри­сти­те, ту­ку и од ед­но од обра­ќа­ња­та на пре­тсе­да­те­лот Ѓор­ѓе Ива­нов, де­ка еден ден ќе се отво­рат кла­си­фи­ку­ва­ни­те до­ку­мен­ти за тоа што сѐ се слу­чу­ва­ло во овој пер­и­од и за бор­ба­та за оп­ста­нок.

Ако не дој­де­ше до ов­де, ќе ја кри­ти­ку­вав­ме ВМРО-ДПМНЕ де­ка не­до­вол­но сто­ри­ла. Ако про­дол­же­ше од ов­де, ќе ја уни­ште­ше зем­ја­та.

Пишува: Наум Стоилковски
(Текст објавен во 245. број на неделникот „Република“, 12.5.2017)

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.