Александар Велиновски, директор на „Јавна соба“: Скоп­је до­би­ва га­стро­ном­ски цен­тар

Де­вет ме­се­ци по отво­ра­ње­то на Цен­та­рот за ди­зајн и за ино­ва­ции „Јав­на со­ба“ ста­на пре­поз­нат­ли­во ме­сто за мла­ди­те ди­зај­не­ри, ин­же­не­ри, ам­ба­са­до­ри, ди­ре­кто­ри на ком­па­нии, кои ту­ка раз­ме­ну­ва­ат мис­ли и идеи. Но „Јав­на со­ба“ ста­на и ме­сто ка­де што се оди на вку­сен по­ја­док, ру­чек, ве­че­ра, ме­зе со при­ја­те­ли. Ур­ба­ни­от и ино­ва­ти­вен про­стор е за­мис­лен ка­ко лул­ка на кре­а­тив­ни­те ин­ду­стрии во зем­ја­та и во ре­ги­о­нот.

Од сеп­тем­ври е пла­ни­ранo да поч­не да ра­бо­ти Цен­та­рот за га­стро­но­ми­ја ка­де што врв­ни го­тва­чи ќе ги откри­ва­ат сво­и­те тај­ни на го­тве­ње­то.

– Ќе им да­де­ме шан­са на не­кол­ку мла­ди та­лен­ти од Ма­ке­до­ни­ја, кои од­лич­но ра­бо­тат и раз­мис­лу­ва­ат. На тој на­чин ќе ја збо­га­ту­ва­ме га­стро­ном­ска­та по­ну­да не са­мо во „Јав­на со­ба“ ту­ку и во це­ла­та зем­ја – ве­ли Але­ксан­дар Ве­ли­нов­ски, ди­ре­кто­рот на Цен­та­рот за ди­зајн и за ино­ва­ции „Јав­на со­ба.

Александар Велиновски: Ќе им да­де­ме шан­са на не­кол­ку мла­ди та­лен­ти од Ма­ке­до­ни­ја, кои од­лич­но ра­бо­тат и раз­мис­лу­ва­ат

Цен­та­рот за диз­јан и за ино­ва­ции „Јав­на со­ба“ од сеп­тем­ври нај­а­ви де­ка ќе ста­не Цен­тар за га­стро­но­ми­ја, ка­де што врв­ни го­тва­чи ќе ги откри­ва­ат сво­и­те тај­ни на го­тве­ње­то. Ка­ко е за­мис­лен „Вку­сот на Скоп­је“?

ВЕЛИНОВСКИ: „Вку­сот на Скоп­је” е за­мис­лен да се раз­ви­ва се­којд­нев­но со збо­га­ту­ва­ње на по­стој­но­то ме­ни  во „Јав­на со­ба“ и со го­сту­ва­ња на врв­ни го­тва­чи од зем­ја­ва и од странс­тво, кои ќе ги де­мон­стри­ра­ат сво­и­те ве­шти­ни и мај­сто­рии пред по­ши­ро­ка­та пуб­ли­ка. Си­те ние са­ка­ме но­ви­те­ти, са­ка­ме из­не­на­ду­ва­ња, ша­ре­на и бо­га­та тр­пе­за, и со впи­ва­ње на но­ви­те ин­фор­ма­ции, во овој слу­чај тех­ни­ки и вку­со­ви, се здо­би­ва­ме со но­ви зна­е­ња. Ова е чин на не­фор­мал­но уче­ње, мо­мен­ти што нѐ пра­ват среќ­ни и нѐ ис­пол­ну­ва­ат, ги ме­мо­ри­ра­ме и пре­ку тие спо­ме­ни на­со­би­ра­ме зна­е­ње. Ку­ли­нар­ски­те ра­бо­тил­ни­ци и ве­че­ри се отво­ре­ни за це­ла­та јав­ност би­деј­ќи цел­та е да се спо­де­ли зна­е­ње­то со по­го­лем број лу­ѓе во Скоп­је и во Ма­ке­до­ни­ја. Ма­сов­но­ста за си­те овие ку­ли­нар­ски на­ста­ни од сеп­тем­ври ќе би­де уште по­го­ле­ма со но­ва­та про­гра­ма што ја раз­ви­ва­ме во со­ра­бо­тка со агeнци­ја­та „Ре­борн“ од Скоп­је.

Кои го­тва­чи ќе го­сту­ва­ат во Цен­та­рот за га­стро­но­ми­ја?

ВЕЛИНОВСКИ: До­се­га имав­ме чест да вку­си­ме од ре­дов­но­то и од во­нред­но­то ме­ни на Ка­те­ри­на Ни­ко­лиќ, Марк де Јонг, Пол Хот­ха­у­зен и Мир­ко Ми­тров­ски. За след­на­та се­зо­на, по­крај на­ве­де­ни­те, ќе  има­ме про­ши­рен со­став на до­маш­ни и стран­ски го­тва­чи. На при­мер, ра­бо­тил­ни­ца ќе одр­жи Игор Чу­па­хин – свет­ски га­стро­ном од Хр­ват­ска, но во пре­го­во­ри сме и со дру­ги го­тва­чи од ре­ги­о­нот. Ќе да­де­ме шан­са на не­кол­ку мла­ди та­лен­ти од Ма­ке­до­ни­ја, кои од­лич­но ра­бо­тат и раз­мис­лу­ва­ат. На тој на­чин ќе ја збо­га­ту­ва­ме га­стро­ном­ска­та по­ну­да не са­мо во „Јав­на со­ба“, ту­ку и во це­ла­та зем­ја.

„Јав­на со­ба“ по­стои ед­на го­ди­на, но по­ле­ка се пре­тво­ра во цен­тар за жи­вот­но обра­зо­ва­ние. Што сѐ се ор­га­ни­зи­ра и се одр­жу­ва во „Јав­на со­ба“? 

ВЕЛИНОВСКИ: Про­гра­ма­та и актив­но­сти­те што се слу­чу­ва­ат во „Јав­на со­ба“ по­ве­ќе по­ка­жу­ва­ат обра­зо­ва­ние и тоа од не­фор­ма­лен ка­ра­ктер, кое е по­треб­но во си­те по­ри на оп­штес­тво­то. Тоа е и цел­та на по­сто­е­ње на „Јав­на со­ба“, да обра­зу­ва, да про­ду­хо­ву­ва, да сти­му­ли­ра но­ви лич­но­сти актив­но да при­до­не­су­ва­ат во оп­штес­тво­то и да го пре­не­су­ва­ат сво­е­то зна­е­ње на тие на кои им е нуж­но. Хра­на­та не е слу­чај­но од­бра­на ка­ко ме­ди­ум пре­ку кој ќе ги доз­на­е­ме дру­ги­те кул­ту­ри и ќе ја раз­бе­ре­ме и вред­ну­ва­ме и сво­ја­та кул­ту­ра мно­гу по­ве­ќе. До­кол­ку го пог­лед­не­те ме­ни­то во „Јав­на со­ба“, ќе ви­ди­те де­ка ос­но­ва­та е ма­ке­дон­ска, но де­ка има вли­ја­ни­ја од цел свет. Но, „Јав­на со­ба“ не е са­мо ре­сто­ран, се­којд­нев­но се слу­чу­ва­ат де­гу­ста­ции на но­ви ма­ке­дон­ски и стран­ски ви­на. Ли­ков­ни­те из­лож­би­те се ме­ну­ва­ат на ме­сеч­но или на по­лу­ме­сеч­но ни­во, има по­ет­ски чи­та­ња, про­мо­ции на но­ви кни­ги на авто­ри од цел свет. Во пер­и­од март – ју­ли се ре­а­ли­зи­раа не­кол­ку ра­бо­тил­ни­ци за ди­зајн за сту­ден­ти и ре­зи­ден­ции за ди­зајн на осум стран­ски ди­зај­не­ри што про­из­ве­ду­ва­ат ме­бел во со­ра­бо­тка со до­маш­ни ком­па­нии.

Ком­па­нии се­којд­нев­но ор­га­ни­зи­ра­ат нај­раз­лич­ни на­ста­ни во „Јав­на со­ба“. Се­ми­на­ри, ра­бо­тил­ни­ци и пре­да­ва­ња се ре­дов­на пра­кти­ка во про­сто­рот. За­тоа и по­сто­и­ме, да по­ну­ди­ме мож­но­сти за си­те на ед­но ме­сто.

Александар Велиновски: За­тоа и по­сто­и­ме, да по­ну­ди­ме мож­но­сти за си­те на ед­но ме­сто

За ко­гo сѐ е отво­рен Цен­та­рот за ди­зајн и за ино­ва­ции?

ВЕЛИНОВСКИ: Са­мо­то име, кое, ко­неч­но, по­ши­ро­ки­те кру­го­ви во гра­дов ус­пе­а­ја да го ап­сол­ви­ра­ат, ка­жу­ва де­ка про­сто­рот е ја­вен и де­ка се­кој мо­же да дој­де сло­бод­но, да вку­си до­бра хра­на за по­ја­док, ру­чек или за ве­че­ра, но мо­же и да ра­бо­ти од ту­ка со свој комп­ју­тер, да има де­лов­на сред­ба, да иско­ри­сти ала­ти и ма­ши­ни во ра­бо­тил­ни­ца или да прос­ле­ди не­кој ин­те­ре­сен му­зич­ки на­стан со де­гу­ста­ци­ја на ча­ша до­бро ви­но. Во „Јав­на со­ба“ на­ви­сти­на до­а­ѓа­ат од 7 до 77-го­диш­на во­зраст и се­ка­ков про­фил лу­ѓе: ин­же­не­ри, до­кто­ри, ам­ба­са­до­ри, ми­ни­стри, до чел­ни­ци на го­ле­ми ком­па­нии. Се­пак, мла­ди­те про­фе­си­о­нал­ци ги има најм­но­гу. Ста­ну­ва збор за уба­ва и ин­те­ли­гент­на пуб­ли­ка, ко­ја са­ка и не се пла­ши од но­ви­те­ти. Пра­шу­ва­ат, учат и по­ка­жу­ва­ат што зна­ат пред дру­ги­те. Ди­на­мич­но е се­кој ден!

„Јав­на со­ба“ пр­вич­но е за­мис­ле­на ка­ко цен­тар за ди­зајн и за ино­ва­ции. Кол­ку е иско­ри­стен цен­та­рот? До­а­ѓа­ат ли мла­ди ино­ва­то­ри за ту­ка да ги ре­а­ли­зи­ра­ат сво­и­те идеи?

ВЕЛИНОВСКИ: Во пос­лед­но вре­ме по­ве­ќе­то ди­зај­не­ри што ра­бо­тат во „Јав­на со­ба“ на нов ди­зајн и на ино­ва­ции се од странс­тво. Не знам да­ли ин­те­ре­сот за про­дук­ци­ја и за ино­ви­ра­ње зап­на кај инерт­но­ста на ма­ке­дон­ски­те ди­зај­не­ри!? Не мо­жам да ка­жам де­ка не­ма актив­ни ме­ѓу нив, но оче­ку­вав да би­дат по­прет­при­мач­ки на­стро­е­ни и тие да до­а­ѓа­ат да  нѐ мо­лат да ра­бо­тат во про­сто­рот би­деј­ќи им е бесп­лат­но. Во мо­мен­тов има две мла­ди диз­ја­нер­ски ком­па­нии што го ко­ри­стат цен­та­рот и ус­ло­ви­те,  „Ви eнд нејчр“ (weandnature.com) и  „Ри­но­ка“ (rinocca.mk), и бра­во за де­вој­ки­те! Јав­на со­ба е ве­ќе ре­ги­о­нал­но афир­ми­ран кон­цепт и тоа не са­мо ме­ѓу ди­зај­нер­ска­та фе­ла. Пред са­мо еден ме­сец на фе­сти­ва­лот „Ми­ксер“ во Бел­град слу­шав ко­мен­та­ри де­ка за хра­на­та и за са­ми­от кон­цепт на „Јав­на со­ба“ се збо­ру­ва и низ За­греб, Ти­ра­на, При­шти­на и Љуб­ља­на. Се­којд­нев­но има­ме по­се­ти­те­ли од странс­тво, осо­бе­но од ре­ги­о­нот. Се чи­ни тре­ба да по­че­ка­ме да нѐ преп­ла­ват стран­ци­те за до­маш­ни­те да сфа­тат де­ка и за нив вле­зот е сло­бо­ден. По ед­на го­ди­на ра­бо­те­ње ќе ги су­ми­ра­ме ре­зул­та­ти­те и ќе зна­ме до ка­де сме.

Да­ли по­стои ма­ке­дон­ски ди­зајн? Да­ли „Јав­на со­ба“ е ма­ке­дон­ски ди­зајн?

ВЕЛИНОВСКИ: Јав­на со­ба е 100 про­цен­ти  ма­ке­дон­ски ди­зајн, без ни­ка­кви при­ме­си од над­вор. Ста­ну­ва збoр за автох­тон мо­дел на функ­ци­о­ни­ра­ње на ос­но­ва на со­ци­јал­но прет­при­е­маш­тво. Пред да го соз­да­де­ме на­ши­от мо­дел на функ­ци­о­ни­ра­ње на­пра­вив­ме ана­ли­за на не­кол­ку мо­де­ли од кои мо­же­ше мно­гу да се на­у­чи, но мал­ку од тоа мо­жев­ме да иско­ри­сти­ме во пра­кти­ка. Се­ко­ја сре­ди­на е по­себ­на и тех­ни­ка­та на ко­пи­ра­ње е че­сто по­греш­на, ду­ри и фа­тал­на во не­кои слу­чаи.

Раз­го­ва­ра­ше: Але­ксан­дра М. Бун­да­лев­ска

Фо­то: Але­ксан­дар Ива­нов­ски

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.