Претседателите на ДИК од СДСМ обвинуваат: Чичаковски направи хаос со избирачкиот список

Ако до­ку­мен­тот од Пр­жи­но зна­че­ше до­го­вор со кој тре­ба да се вра­ти до­вер­ба­та на гра­ѓа­ни­те (чи­тај: опо­зи­ци­ја­та) во ин­сти­ту­ци­и­те, со по­се­бен ак­цент на из­бор­ни­от про­цес и да се за­ста­не на до­се­гаш­на­та пра­кти­ка на не­приз­на­ва­ња, си­те до­се­гаш­ни пре­зе­ме­ни че­ко­ри кон об­вр­ски­те по­ка­жу­ва са­мо зло­у­по­тре­ба на функ­ци­о­не­ри­те од СДСМ „со огра­ни­чен ман­дат“, за да мо­же да се соз­да­дат ус­ло­ви за но­во из­вр­ту­ва­ње на ре­зул­та­ти­те и кре­и­ра­ње но­ва кри­за – пред или по из­бо­ри­те.

Об­ја­ву­ва­ње­то на спи­со­кот во „су­ро­ва фор­ма“ на ап­ли­ка­ци­ја­та на ин­тер­нет-стра­ни­ца­та на Др­жав­на­та из­бор­на ко­ми­си­ја (ДИК) та­ка ка­ко што бил до­ста­вен од Ми­ни­стерс­тво­то за вна­треш­ни ра­бо­ти (МВР) пре­ку Др­жав­ни­от за­вод за ста­ти­сти­ка (ДЗС), соз­да­де ха­ос и не­до­вер­ба во из­би­рач­ки­от спи­сок, ко­мен­ти­ра­ат по­ра­неш­ни­те пре­тсе­да­те­ли на ова те­ло, ина­ку со­пар­тиј­ци на акту­ел­ни­от Але­ксан­дар Чи­ча­ков­ски.

– Со ог­лед на тоа де­ка ДИК, со из­ме­ни­те, е единс­тве­но над­леж­на да го ажу­ри­ра из­би­рач­ки­от спи­сок, мис­лам де­ка тре­ба­ше оваа ап­ли­ка­ци­ја, ако ве­ќе ја об­ја­ву­ва, да ја об­ја­ви вед­наш ко­га ги до­би­ла по­да­то­ци­те – а тоа е 1.12.2015 го­ди­на. Со ог­лед на тоа де­ка не стои зад по­да­то­ци­те во оваа ап­ли­ка­ци­ја, освен тоа што ка­жу­ва де­ка тоа се по­да­то­ци ажу­ри­ра­ни од За­во­дот за ста­ти­сти­ка, не ка­жу­ва де­ка се неј­зи­ни. Зна­чи, ДИК се вклу­чу­ва ди­рект­но во ха­о­сот – ко­мен­ти­ра Але­ксан­дар Но­ва­ков­ски, пре­тсе­да­тел на ДИК од кра­јот на 2008 го­ди­на до оста­вка­та во 2011 го­ди­на, под­не­се­на, ка­ко што по­со­чи, по­ра­ди „за­гро­зе­на не­при­страс­ност и до­вер­ба“, а „во ин­те­рес на за­шти­та­та на кре­ди­би­ли­те­тот на ДИК и на лич­ни­от до­се­га­шен про­фе­си­о­на­лен ан­гаж­ман“.

– До­кол­ку се об­ја­ву­ва­ше спи­со­кот, тоа тре­ба­ше да го на­пра­ви по­ра­но, а се­га тре­ба­ше да се стр­пи и да об­ја­ви неј­зи­ни по­да­то­ци врз ос­но­ва на вкр­сту­ва­ње­то… Мис­лам де­ка об­ја­ву­ва­ње­то на оваа ап­ли­ка­ци­ја без ни­ка­кво по­јас­ну­ва­ње, кое дој­де до­пол­ни­тел­но, па се­га, не­ли, тре­ба да се при­ја­ву­ва­ат по по­драч­ни­те еди­ни­ци, соз­да­де ат­мо­сфе­ра да не мо­же да се вра­ти до­вер­ба­та во из­би­рач­ки­от спи­сок. Без раз­ли­ка ка­ко ќе се про­чи­сти – е ста­вот на Но­ва­ков­ски.

Се создава ли „Лов на вештерки”?

За Но­ва­ков­ски е не­раз­бир­лив мол­кот од ДИК. До­кол­ку има не­ка­ков кри­ми­нал или фал­си­фи­кат, по­сто­јат над­леж­ни што тре­ба да ис­пи­та­ат.

– Ра­бо­та на ДИК е да не при­до­не­су­ва кон „лов на ве­штер­ки“. Ко­ми­си­ја­та мо­ра што по­ско­ро да из­ле­зе со свои по­да­то­ци и со до­би­е­ни­те по­да­то­ци од вкр­сте­ни­те ис­пи­ту­ва­ња – де­ци­ден е експре­тсе­да­телот на ДИК.

ДИК, со го­ди­ни ра­ко­во­де­на од опо­зи­ци­ја­та, со нов со­став од 16 де­кем­ври, ду­ри се­га ги об­ја­ви „су­ро­ви­те“ по­да­то­ци од 1.12.2015 го­ди­на на МВР под пар­ти­ски­от ге­не­ра­лен се­кре­тар Оли­вер Спа­сов­ски, а про­о­по­зи­ци­ски­те ме­ди­у­ми вед­наш ги „нај­доа“ си­те „фан­том­ски гла­са­чи“ кај функ­ци­о­не­ри­те од ВМРО!? И тоа исти­те ме­ди­у­ми и „нев­ла­ди­ни“ ор­га­ни­за­ции што по­долг пер­и­од ли­ци­ти­ра­ат со број­ки што одат и до 100 или 150 ил­ја­ди „не­по­стој­ни гла­са­чи“. Па зо­што се че­ка­ше до­се­га за да се пла­си­ра­ат овие не­про­ве­ре­ни ин­фор­ма­ции? Спо­ред поз­на­ва­чи­те, ни­ед­на од­лу­ка во ко­ми­си­ја­та, па и за об­ја­ву­ва­ње на ап­ли­ка­ци­ја­та на ин­тер­нет, не мо­же да би­де до­не­се­на без гла­са­ње. Се­пак од ДИК ве­лат де­ка тоа би­ла за­кон­ска об­вр­ска, а и до­кол­ку има­ло гла­са­ње за та­ква од­лу­ка, став на ДИК е де­ка од­лу­ки­те се до­не­су­ва­ат со кон­сен­зус. Ко­мен­ти­рај­ќи го овој по­тег на ко­ми­си­ја­та, поз­на­ва­чи­те ука­жу­ва­ат на со­ста­вот во ДИК во кој ни­е­ден од трој­ца­та струч­ња­ци не­ма до­пир­на точ­ка со из­бор­но­то за­ко­но­дав­ство.

Ко­ми­си­ја­та со из­ме­ни­те е од­го­вор­на за ажу­ри­ра­ње на спи­со­кот, па та­му тре­ба да се „спа­ку­ва“ це­ли­от ма­те­ри­јал до­ста­вен од си­те со­од­вет­ни ба­зи на по­да­то­ци за по­тоа да се ста­ви на увид пред гра­ѓа­ни­те. Ме­сто та­ка, ДИК ги об­ја­ви по­да­то­ци­те са­мо од МВР, во де­лот на ма­тич­ни­те по­да­то­ци и ими­ња­та, и по­да­то­ци­те за гла­сач­ки­те ме­ста, што се ин­фор­ма­ции од За­во­дот за ста­ти­сти­ка. Та­ка, се­га се слу­чи гла­са­чи­те да мо­жат да се нај­дат на са­мо по еден, ту­ку по два или по си­те три ос­но­ви – спо­ред ма­тич­ни­от број, адре­са­та или име­то и пре­зи­ме­то. За­тоа се и тие не­о­фи­ци­јал­ни пр­вич­ни 2.000 при­ја­ви за не­дос­лед­но­сти.

И Ни­ко­ла Рил­ков­ски, прет­ход­ни­кот и со­пар­ти­ец на Чи­ча­ков­ски, оце­ну­ва де­ка ва­кви­от по­тег со об­ја­ву­ва­ње по­да­то­ци без прет­ход­но вкр­сту­ва­ње се соз­да­ва не­до­вер­ба кон из­би­рач­ки­от спи­сок.

– На­пра­ви кон­фу­зи­ја, еви­дент­но е де­ка на­пра­ви, за­тоа што мно­гу­ми­на се за­ин­три­ги­раа. Пр­во, се­кој ба­рај­ќи се се­бе на­шол дру­ги, во со­седс­тво­то. Во оваа си­ту­а­ци­ја тоа ги воз­не­ми­ри. Со ва­ква­та си­ту­а­ци­ја не­до­вер­ба­та е по­рас­на­та – ко­мен­ти­ра Рил­ков­ски, кој се сог­ла­су­ва де­ка во се­чи­ја ко­рист е да се пре­чи­сти спи­со­кот, за ни­кој по­тоа да не го ос­по­ру­ва.

– По­че­то­кот е ва­ков ка­ков што е. Во ме­ѓу­вре­ме, ќе ви­ди­ме што ќе ка­же вкр­сту­ва­ње­то – до­да­ва Рил­ков­ски, спо­ред кој „ва­кви­те не­до­ста­то­ци се вле­че­ле со го­ди­ни“.

Молкот подгрева шпекулации

Тоа што до­пол­ни­тел­но ја ус­лож­ну­ва це­ла­та ат­мо­сфе­ра е мол­кот од ДИК. Иа­ко спи­со­кот на го­ле­мо се зло­у­по­тре­бу­ва во днев­но- по­ли­тич­ки це­ли, од ДИК ни­кој не из­ле­гу­ва со ин­фор­ма­ци­ја или де­мант. Не­ма ни­ту ин­фор­ма­ции до ка­де е вкр­сту­ва­ње­то. И сѐ до­де­ка од та­му вла­дее молк, или шту­ри со­оп­ште­ни­ја, сѐ до то­гаш ќе вла­де­ат шпе­ку­ла­ции, што не во­ди кон здо­би­ва­ње до­вер­ба во ка­ков би­ло спи­сок. До­пол­ни­тел­но, акту­ел­но­то „пре­ба­ру­ва­ње“ низ спи­со­кот што ја пре­о­ку­пи­ра јав­но­ста, во втор, ако не и трет план ги фр­ли ин­фор­ма­ци­и­те за тие сто­ти­на ил­ја­ди гла­са­чи што по­сто­јат са­мо во ба­за­та на МВР, од кои 90 ил­ја­ди се од за­пад­ни­от дел на Ма­ке­до­ни­ја.

Низ ДИК по­ми­на­ле сто­ти­ци до­маш­ни и стран­ски струч­ња­ци што соз­да­ваа ме­то­до­ло­ги­ја за про­чи­сту­ва­ње на спи­со­кот, се гра­де­ше ме­то­до­ло­ги­ја за про­чи­сту­ва­ње. Тех­нич­ки, пак, уште од 2010 го­ди­на ко­ми­си­ја­та ја пре­зе­де об­вр­ска­та за из­би­рач­ки­от спи­сок од Ми­ни­стерс­тво­то за прав­да, од ка­де што беа пре­фр­ле­ни и 76 вра­бо­те­ни во по­драч­ни­те еди­ни­ци на ДИК. И от­то­гаш е поч­на­то про­чи­сту­ва­ње­то, иа­ко за тоа не­ма­ше де­цид­но за­кон­ско по­со­чу­ва­ње ка­ко се­га. То­гаш во тие пр­вич­ни за­фа­ти ду­ри беа и по­со­че­ни не­ка­де по­ве­ќе од 20 ил­ја­ди гла­са­чи што по раз­лич­на ос­но­ва не би тре­ба­ло да се на спи­со­кот. От­то­гаш до се­га не­ма­ше ни­ка­ква ре­ак­ци­ја, иа­ко из­би­рач­ки­те спи­со­ци беа на увид кај си­те учес­ни­ци­те во из­бор­ни­те про­це­си, а се гла­са­ше и во 2011 го­ди­на, и во 2013 го­ди­на и во 2014 го­ди­на.

ДИК се­га ќе ре­ша­ва по при­ја­ви­те од гра­ѓа­ни­те, а сле­ду­ва и нај­а­ве­но­то те­рен­ско ис­пи­ту­ва­ње на дел од по­да­то­ци­те. Тоа што е об­вр­ска на ДИК се­га, спо­ред ро­ков­ни­кот, е да го под­го­тви из­би­рач­ки­от спи­сок до 22 април, па со си­те вкр­сту­ва­ња на по­да­то­ци­те да го ста­ви на ја­вен увид што ќе за­вр­ши на 12 мај. Пет де­на по­тоа ДИК ќе им го до­ста­ви спи­со­кот на по­ли­тич­ки­те пар­тии, кои има­ат рок до 19 мај да до­ста­ват ба­ра­ње за за­пи­шу­ва­ње, до­пол­ну­ва­ње или бри­ше­ње по­да­то­ци. На 21 мај ДИК го пот­пи­шу­ва из­би­рач­ки­от спи­сок по кој ќе се гла­са на пред­вре­ме­ни­те пар­ла­мен­тар­ни из­бо­ри на 5 ју­ни.

Пра­ша­ње­то, пак, зо­што се доз­во­ли пред­вре­ме да се ста­ви дам­ка на из­би­рач­ки­от спи­сок со еле­ктрон­ски­от увид во фор­ма во ка­ква што бе­ше об­ја­вен, ќе мо­ра да до­бие од­го­вор по­ра­но или по­доц­на. Би­деј­ќи, и да гре­ши и да би­де кри­ти­ку­ва­на, ДИК мо­ра да из­ле­зе во јав­но­ста со уве­ру­ва­ње во ис­прав­но­ста на из­би­рач­ки­от спи­сок.

Пишува: Наум Стоилковски
(Текст објавен во 184. број на неделникот „Република“, 11.03.2016)

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.