Ча­вков: Хаос, хајки и закани – Спасовски го растура МВР (видео)

Во вре­ме ко­га  др­жа­ва­та се со­о­чу­ва со без­бед­но­сен ри­зик по­ра­ди еми­гра­ци­ски­от нап­лив, се има чув­ство де­ка МВР, сто­же­рот на без­бед­но­ста, не функ­ци­о­ни­ра, а при­тоа вна­тре се ко­му­ни­ци­ра пре­ку со­оп­ште­ни­ја и тол­ку­ва­ња на суд­ски од­лу­ки.

Чавков: Во кон­текст на акту­ел­ни­те без­бед­нос­ни пра­ша­ња, на еми­гра­ци­ска­та кри­за, се на­о­ѓа­ме во иск­лу­чи­тел­но чув­стви­те­лен вре­мен­ски пер­и­од, ко­га се акту­ел­ни и без­бед­нос­ни­те за­ка­ни од ас­пект на на­си­лен ек­стре­ми­зам, те­ро­ри­зам и еми­гра­ци­ски­те про­це­си, но мо­рам да кон­ста­ти­рам де­ка МВР функ­ци­о­ни­ра та­ка што са­мо по се­бе е не­со­од­вет­но за ефи­кас­но и за ефе­ктив­но со­о­чу­ва­ње со ри­зи­ци­те и со пре­диз­ви­ци­те со кои се со­о­чу­ва­ме.

Са­кам да да­дам еден при­каз на МВР пред ова наз­на­чу­ва­ње на тех­нич­ки­от ми­ни­стер и во тој кон­текст, ка­ко дол­го­го­ди­шен ра­бот­ник во Ми­ни­стерс­тво­то, ре­чи­си 30 го­ди­ни, сум ги по­ми­нал си­те ни­воа, мо­жам да ка­жам де­ка го поз­на­вам си­сте­мот, но не би одел исто­ри­ски, ту­ку од 2006 го­ди­на на­ва­му, до наз­на­чу­ва­ње на тех­нич­ки­от ми­ни­стер од СДСМ.

Тоа бе­ше пер­и­од на ин­тен­зив­ни ре­форм­ски про­це­си во МВР, кои да­ваа ре­зул­та­ти. Ова не слу­чај­но го спо­ме­ну­вам би­деј­ќи на До­го­во­рот од Пр­жи­но му прет­хо­деа мно­гу шпе­ку­ла­ции и кон­струк­ции за, на­вод­но, пар­ти­за­ци­ја и по­ли­ти­за­ци­ја во МВР и не са­мо пред до­а­ѓа­ње­то на Спа­сов­ски. Тој и по до­а­ѓа­ње­то во МВР про­дол­жи со та­ква­та ре­то­ри­ка и да­ва та­кви ква­ли­фи­ка­ции.

Но, си­ту­а­ци­ја­та е со­се­ма по­и­на­ква, јас би го де­ман­ти­рал ту­ка со кон­крет­ни фа­кти, ги на­ве­дов ре­форм­ски­те про­це­си, чи­ја­што пос­ле­ди­ца се иск­лу­чи­тел­но ви­со­ки­те до­стиг­ну­ва­ња на МВР ка­ко ин­сти­ту­ци­ја што има важ­на уло­га­та на чу­ва­ње на без­бед­но­ста и на јав­ни­от ред и мир во др­жа­ва­та.

Пос­ле­ди­ца на тие ре­фор­ми се и мно­гу­број­ни­те приз­на­ни­ја. Два­на­е­сет го­ди­ни ОБ­СЕ спро­ве­ду­ва раз­лич­ни оп­сеж­ни ан­ке­ти за до­вер­ба­та на гра­ѓа­ни­те во по­ли­ци­ја­та. Од 2008 го­ди­на ние има­ме кон­ти­ну­и­ран по­раст на до­вер­ба­та од гра­ѓа­ни­те во ра­бо­та­та на по­ли­ци­ја­та, а мо­жам сло­бод­но да ка­жам де­ка по­ка­за­те­ли­те се им­пре­сив­ни би­деј­ќи се над про­се­кот во др­жа­ви­те од ЕУ.

Друг по­ка­за­тел се гло­бал­ни­те из­ве­штаи на аме­ри­кан­ски­от Стејт де­парт­мент за ка­па­ци­те­ти­те на др­жа­ви­те во иско­ре­ну­ва­ње­то и во бор­ба­та со тр­го­ви­ја­та со лу­ѓе. Ма­ке­до­ни­ја по­ве­ќе го­ди­ни на­на­зад се на­о­ѓа во пр­ва­та гру­па др­жа­ви со раз­ви­е­ни ка­па­ци­те­ти, во друш­тво со не­кол­ку др­жа­ви од ЕУ, Ве­ли­ка Бри­та­ни­ја, Фин­ска, Ита­ли­ја, Фран­ци­ја, Гер­ма­ни­ја, или по­ши­ро­ко во друш­тво со САД.

И да не на­бро­ју­вам мно­гу за по­ка­за­те­ли­те за кои јав­но­ста зна­е­ и бе­ше ин­фор­ми­ра­на во кон­ти­ну­и­тет за се­то тоа што бе­ше до­стиг­ну­ва­ње во бор­ба­та про­тив ор­га­ни­зи­ра­ни­от кри­ми­нал и те­ро­ри­зам. Не­ма исто­ри­ски да се освр­ну­вам, ќе ги спо­ме­нам са­мо „Ди­во На­се­ље“, ак­ци­ја­та „Ќе­ли­ја“, кои се пос­лед­ни од та­ков обем на МВР и мис­лам де­ка Ми­ни­стерс­тво­то е зас­луж­но за чу­ва­ње на без­бед­нос­на­та со­стој­ба во  др­жа­ва­та, ко­ја бе­ше до­ве­де­на во пра­ша­ње, осо­бе­но со слу­ча­јот „Ди­во На­се­ље“, но со ефи­кас­на и ефе­ктив­на енер­гич­на ак­ци­ја беа спре­че­ни за­ка­ни­те и на­ме­ри­те за де­ста­би­ли­за­ци­ја на др­жа­ва­та.

И со До­го­во­рот од Пр­жи­но, наме­сто струч­њак, до­а­ѓа ге­не­рал­ни­от се­кре­тар на СДСМ, кој поч­ну­ва да но­си и вра­бо­ту­ва партиски лу­ѓе, уна­пре­ду­ва­ња без да се по­чи­ту­ва си­сте­мот на ка­ри­е­ра во МВР,, за по­тоа вра­бо­те­ни во МВР и по­ли­ци­ја­та да ис­пра­ќа­ат по­ра­ки за на­силс­тво кон јав­но­ста. Ка­ко вли­јае се­то тоа и што мо­же да се на­пра­ви за да се пре­ве­ни­ра?

Чавков: Не слу­чај­но по­со­чив на пер­и­о­дот пред до­а­ѓа­ње­то на Спа­сов­ски. Се­га, пра­ктич­но, се гле­да еден пре­о­ден по­и­на­ков пер­и­од. Тоа што дој­де ге­не­рал­ни­от се­кре­тар на функ­ци­ја­та, сме­тав и имав про­це­на де­ка ќе има зна­чи­те­лен то­вар на до­пол­ни­тел­на по­ли­тич­ка од­го­вор­ност би­деј­ќи се ра­бо­ти за ге­не­рал­ни­от се­кре­тар во СДСМ, нај­го­ле­ма­та опо­зи­ци­ска пар­ти­ја. Ток­му од таа по­зи­ци­ја Спа­сов­ски тре­ба­ше да би­де вни­ма­те­лен за си­те тие по­стап­ки и дејс­тва што ги пре­зе­де. Оче­ку­вав по­стап­ки во ду­хот на До­го­во­рот од Пр­жи­но, на вос­по­ста­ву­ва­ње ед­на до­вер­ба во оп­штес­тво­то, но, ме­сто тоа, бев из­не­на­ден, се слу­чи­ја со­се­ма спро­тив­ни ра­бо­ти.

Има ли ред се­га во МВР?

Чавков: Мо­рам да ви ка­жам де­ка не­ма ред во МВР би­деј­ќи тој што тре­ба да го вос­по­ста­ву­ва и га­ран­ти­ра ре­дот, тој е ге­не­ра­тор на ха­ос, на не­ред, на прав­на не­си­гур­ност. Во тој кон­текст ќе трг­нам од пр­ви­от не­гов по­тег ко­га дој­де за ми­ни­стер. Пр­ва­та од­лу­ка бе­ше од­зе­ма­ње на ов­ла­сту­ва­ња­та од ди­ре­кто­ри­те на Би­ро­то за јав­на без­бед­ност и на Упра­ва­та за без­бед­ност и за кон­тра­ра­зуз­на­ва­ње, ка­ко и ов­ла­сту­ва­ња­та на на­чал­ни­ци­те на ре­ги­о­нал­ни­те се­кто­ри за вна­треш­ни ра­бо­ти.

Тоа бе­ше прв че­кор што за ме­не бе­ше еден ја­сен по­ка­за­тел де­ка ра­бо­ти­те не­ма да се дви­жат по до­бар пат. Втор че­кор по­на­та­му бе­ше не­го­во­то оп­кру­жу­ва­ње со по­ли­ци­ски со­вет­ни­ци, пра­ктич­но, со ли­ца што се чле­но­ви на ма­тич­ни­те ко­ми­сии во СДСМ. Вед­наш поч­на со пар­ти­за­ци­ја на МВР пре­ку ре­гру­ти­ра­ње нив­ни пар­ти­ски акти­ви­сти, кои над­вор од си­сте­мот за упра­ву­ва­ње чо­веч­ки ре­сур­си беа по­ста­ву­ва­ни на раз­лич­ни не­со­од­вет­ни по­зи­ции со ско­ка­ње на не­кол­ку по­зи­ции на­го­ре. Со тоа, пра­ктич­но, на­пра­ви­ја ха­ос.

Ор­га­ни­за­ци­ја­та, стру­кту­ра­та и функ­ци­о­ни­ра­ње­то на МВР е утвр­де­но со За­ко­нот за вна­треш­ни ра­бо­ти. Мно­гу јас­но и нед­вос­мис­ле­но  е утвр­де­но де­ка во функ­ци­о­ни­ра­ње­то на МВР има три ни­воа. Тоа е по­ли­тич­ко ни­во – ми­ни­сте­рот и не­го­ви­те со­вет­ни­ци; стра­те­ги­ско ни­во – око­лу ди­ре­кто­ри­те за Би­ро­то за јав­на без­бед­ност, Упра­ва­та за раз­уз­на­ва­ње и за кон­тра­ра­зуз­на­ва­ње; и опе­ра­тив­но-та­ктич­ко­то ни­во пре­ку ре­ги­о­нал­ни­от се­ктор за вна­треш­ни ра­бо­ти. Зна­чи, ја­сен си­стем на де­цен­тра­ли­за­ци­ја, кој це­лос­но го на­ру­ши­ја со ди­рект­но ме­ша­ње лич­но од стра­на на ми­ни­сте­рот, кон­крет­но во опе­ра­тив­но-та­ктич­ки пра­ша­ња. Ме­шај­ќи се во раз­ни истра­ги и за­ни­ма­вај­ќи се со по­ви­ку­ва­ње ли­ца за кои се во­дат не­ка­кви кон­стру­и­ра­ни слу­чаи, па еве има­ме ин­фор­ма­ции де­ка тоа по­ви­ку­ва­ње е прос­ле­де­но со одре­де­ни за­ка­ни, и да не на­бро­ју­вам… тоа е, пра­ктич­но, ге­не­ри­ра­ње ха­ос. И тоа ток­му во вр­вот на ад­ми­ни­стра­ци­ја­та на МВР.

Тоа не мо­же да во­ди на до­бро за­тоа што соз­да­ва ед­на прав­на не­си­гур­ност кај вра­бо­те­ни­те. Не­за­кон­ски сме­ни­ја пет на­чал­ни­ци на ре­ги­о­нал­ни цен­три за вна­треш­ни ра­бо­ти, а на нив­но ме­сто по­ста­ви­ја лу­ѓе што не се вкло­пу­ва­ат во за­кон­ски утвр­де­ни­те кри­те­ри­у­ми. Ско­ка­ат по не­кол­ку хи­е­рар­хи­ски ни­воа за да би­дат по­ста­ве­ни за на­чал­ни­ци на ре­ги­о­нал­ни цен­три. Во Ку­ма­но­во по­ли­ца­ец е по­ста­вен за на­чал­ник на ре­ги­о­на­лен цен­тар. Во Скоп­је е по­ста­вен акти­вист на СДСМ, кој мис­лам де­ка бе­ше ан­га­жи­ран во обез­бе­ду­ва­ње­то на Ше­ке­рин­ска на ед­ни од из­бо­ри­те. Од не­го ќе оче­ку­ва­те де­пар­ти­за­ци­ја? Би­деј­ќи тие на­ста­пу­ва­ат со те­зи де­ка ВМРО-ДПМНЕ го пар­ти­зи­ра­ло МВР, што не е точ­но. Прет­ход­ни­те по­ка­за­те­ли што ги ка­жав го­во­рат ток­му за спро­тив­но­то. Де­ка МВР е про­фе­си­о­нал­но.

Ту­ка до­а­ѓа­ме до  слу­чајот со при­ве­ду­ва­ње­то на Ед­монд Те­мел­ко, кој го спо­ре­ди од­не­су­ва­ње­то на на­чал­ни­кот во Би­то­ла со од­не­су­ва­ње во вре­ме­то на грч­ки­те по­ли­цај­ци.

Чавков: Ин­те­ре­сен е при­ме­рот што го да­до­вте. Тој при­мер ја до­ка­жу­ва те­за­та де­ка се из­ме­ша­ни од­го­вор­но­ста и актив­но­сти­те што се до­ве­ду­ва­ат на раз­лич­ни ни­воа. Има­те ми­ни­стер за вна­треш­ни ра­бо­ти што ди­рект­но, во до­го­вор со на­чал­ни­кот на се­кто­рот за вна­треш­ни ра­бо­ти во Би­то­ла, со уште еден по­ли­ца­ец, без зна­е­ње на ди­ре­кто­рот за јав­на без­бед­ност, без зна­е­ње на ко­ман­ди­рот на по­ли­ци­ска­та ста­ни­ца во ма­тич­но­то ме­сто ка­де што жи­вее Ед­монд Те­мел­ко, ор­га­ни­зи­рал упад врз ос­но­ва на не­ко­ја на­ред­ба од СЈО и вр­ши не­за­кон­ско ли­шу­ва­ње од сло­бо­да. За што мис­лам де­ка од кри­вич­ни­от со­вет во Ос­но­вен суд Скоп­је 1 ве­ќе е утвр­де­но де­ка се ра­бо­ти за не­за­кон­ско ли­шу­ва­ње од сло­бо­да. Зна­чи, ек­ла­тант­но кр­ше­ње на про­пи­си­те во МВР.

Што е со пре­те­пу­ва­ње­то на То­дор Пе­тров? Ра­бо­ти ли по­ли­ци­ја­та на тој слу­чај?

Чавков: Еве два слу­ча­ја во кои мо­же­ме да ви­ди­ме раз­ли­чен при­стап на по­ли­ци­ја­та. Ако кај Ед­монд Те­мел­ко, на не­кој на­чин, има­те трг­ну­ва­ње на си­сте­мот на­стра­на, па се ан­га­жи­ра­ни не­кол­ку лу­ѓе за ли­шу­ва­ње од сло­бо­да, ту­ка има­те не­е­фи­кас­но по­ста­пу­ва­ње на по­ли­ци­ја­та. Се ра­бо­ти за слу­чај на на­силс­тво во кој, спо­ред ме­не, се ис­пол­не­ти ус­ло­ви­те за опре­де­лу­ва­ње при­твор. Во тој слу­чај по­ли­ци­ја­та мо­же да ли­ши од сло­бо­да без наредба од су­ди­ја на прет­ход­на по­стап­ка и ли­це­то кое ќе би­де ли­ше­но од сло­бо­да да го спроведе пред су­ди­ја на прет­ход­на по­стап­ка кој од­лу­чу­ва за за­ко­ни­сто­ста на по­ста­пу­ва­ње­то. Во овој слу­чај МВР не по­ста­пу­ва­ше со­од­вет­но, ре­а­ги­ра­ше тро­ма­во, со до­пи­си, со по­ка­ни, со служ­бе­ни бе­ле­шки…

Ви­сок по­ли­ци­ски служ­бен во Ча­ир во мо­мен­тот ко­га То­дор Пе­тров бе­ше на­пад­нат, пре­ку Фејсбук упа­ти порака „си­те ќе за­вр­ши­те ка­ко не­го“.

Чавков: Су­штин­ско е пра­ша­ње­то да­ли има ли­чен и про­фе­си­о­на­лен ин­те­гри­тет, а не да­ли има по­ли­тич­ко убе­ду­ва­ње. По­сто­јат пра­ви­ла што тре­ба да би­дат при­ме­не­ти во оваа си­ту­а­ци­ја , има мно­гу та­кви при­ме­ри во кои е не­оп­ход­но да се спро­ве­де дис­цип­лин­ска по­стап­ка за на­ру­шу­ва­ње на уг­ле­дот на МВР со сопс­тве­ни те­зи. Ние ка­ко при­пад­ни­ци на МВР тре­ба да би­де­ме га­ран­ци­ја за без­бед­но­ста и за јав­ни­от ред и мир, да би­де­ме га­ран­ци­ја за гра­ѓа­ни­те, а не да на­ста­пу­ва­ме од пар­ти­ски по­зи­ции и при­тоа да иска­жу­ва­ме мис­ле­ње и ста­во­ви што се спро­тив­ни на стан­дар­ди­те што тре­ба да ва­жат за ед­но од­не­су­ва­ње со ин­те­гри­тет на по­ли­ци­ски служ­бе­ник. Во тој кон­текст мо­рам да ка­жам де­ка ги сле­ди­ме си­те тие со­стој­би , ги де­те­кти­ра­ме, и во тој кон­текст би са­кал да ис­пра­там две по­ра­ки. Ед­на­та по­ра­ка е во пра­вец на не­про­фе­си­о­нал­но­то и не­е­тич­ко од­не­су­ва­ње на одре­де­ни при­пад­ни­ци на МВР, кои го ури­ва­ат уг­ле­дот на МВР. За овие ли­ца ќе се пре­зе­ма­ат дејс­тва и мер­ки……

Ве­ро­јат­но е де­ка тие ќе се со­о­чат со ин­сти­ту­ци­о­нал­на од­го­вор­ност во рам­ки­те на МВР. Зна­чи не со про­ме­ни, не со не­за­кон­ски пре­ме­сту­ва­ња, ту­ку со ин­сти­ту­ци­о­нал­на од­го­вор­ност. Тоа е по­ра­ка што са­кам да ја ис­пра­там до си­те тие при­пад­ни­ци на МВР што го ури­ва­ат уг­ле­дот на ми­ни­стерс­тво­то. Дру­га­та по­ра­ка што са­кам да ја ис­пра­там, пра­ктич­но, се од­не­су­ва на нај­го­ле­ми­от дел на при­пад­ни­ци­те на МВР, кои се ви­стин­ски про­фе­си­о­нал­ци. Ги охра­бру­вам да оп­сто­јат и да из­др­жат и на при­ти­со­ци­те со кои не­кои од нив се со­о­чу­ва­ат или се из­ло­же­ни. Да не на­сед­ну­ва­ат да пре­зе­ма­ат не­за­кон­ски дејс­тва да про­дол­жат да се од­не­су­ва­ат про­фе­си­о­нал­но. Тоа е единс­тве­на га­ран­ци­ја за функ­ци­о­ни­ра­ње­то на МВР на на­чин ка­ко што оче­ку­ва­ат гра­ѓа­ни­те.

Целото интервју со Митко Чавков, до­пол­ни­тел­ни­от за­ме­ник-ми­ни­стер во МВР, е објавено во Неделник Република бр. 183 (4 март 2016 година).

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.