Вардарова дефиниција за верност

Сти­вен Џе­рард се про­сту­ва од Ли­вер­пул, од­нос­но од сво­јот „Ен­филд ро­уд“ и пре­ки­ну­ва ед­на не­ве­ро­јат­на при­каз­на за вер­ност, за љу­бов кон еден клуб, за веч­на вр­ска ме­ѓу фуд­ба­лер и са­ка­ни­от клуб.

Џе­рард ќе за­ми­не во МЛС-ли­га­та во САД, а ток­му тој бе­ше по­во­дот во фо­ку­сот да би­дат при­каз­ни­те за То­ти, Ини­е­ста, Ме­си, Ча­ви, Гигс, Сколс, Мал­ди­ни, Ба­ре­зи, Ау­ген­та­лер и дру­ги игра­чи што на­ста­пу­ва­ле са­мо за еден клуб од по­че­то­кот до кра­јот на ка­ри­е­ра­та. И ко­га ќе се спом­не Ма­ке­до­ни­ја, си­те се се­ќа­ва­ат на ле­ген­дар­ни­от фуд­ба­лер на Вар­дар, Ко­чо Ди­ми­тров­ски. Фуд­ба­лер чи­ја­што при­каз­на е ед­на­ква на фуд­бал­ски­те ве­ли­ка­ни што се спом­на­ти, а кои зна­ат са­мо за еден клуб.

Или, ка­ко што ве­ли мо­то­то на Вар­да­ро­ви­те на­ви­ва­чи, поз­на­та­та изре­ка „Еден жи­вот, ед­на љу­бов, еден клуб“.

- Мо­јот фуд­бал­ски жи­вот е 50 го­ди­ни ФК Вар­дар. Во са­ка­ни­от клуб сум од 1964 го­ди­на, ко­га ка­ко де­те поч­нав да го но­сам дре­сот со цр­ве­но-цр­ни бои, па сѐ до 2014 го­ди­на, ко­га се пен­зи­о­ни­рав. Ги ми­нав си­те фа­зи од пи­о­нер­ска­та шко­ла, до стан­дар­ден пр­во­ти­мец и ка­пи­тен со де­се­тго­ди­шен стаж, па сѐ до тре­нер на Вар­дар со ти­ту­ла од на­ци­о­нал­ни­от куп во 1999 го­ди­на. Фуд­бал­ска­та ка­ри­е­ра во Вар­дар, во мо­јот единс­твен клуб, ми тра­е­ше точ­но 21 го­ди­ни, а по­тоа бев тре­нер и ра­бо­тев и со пом­ла­ди­те ка­те­го­рии и со се­ни­о­ри­те – ве­ли Ко­чо Ди­ми­тров­ски.

Игри­те во ма­а­ло, на скоп­ски­от асфалт во стро­ги­от цен­тар на гра­дот кај по­ра­неш­ни­от „Гранд хо­тел“, на ин­те­ре­сен на­чин се пре­фр­ли­ја на го­ле­мо­то трев­но игра­ли­ште во Град­ски парк во Скоп­је, и тоа во дре­сот на ма­ке­дон­ски­от фуд­бал­ски ми­ле­ник Вар­дар.

- Јас сум ро­ден скоп­ја­нец и, ве­ро­јат­но, мно­гу ло­гич­но бе­ше да играм за Вар­дар. За мо­ја­та фуд­бал­ска ка­ри­е­ра е зас­лу­жен иск­лу­чи­во та­тко ми. Тој бе­ше упо­рен да би­дам фуд­ба­лер. Ка­ко и си­те де­ца, играв­ме фуд­бал во ма­а­ло, по 4-5 нат­пре­ва­ри на ден, а та­тко ми са­мо ми ре­че де­ка ќе одам во Вар­дар. Ви­де не­ка­ков та­лент во ме­не и мно­гу ме под­др­жу­ва­ше. Ќе ми се ски­неа па­ти­ки­те и вед­наш ми ку­пу­ва­ше но­ви. Ќе се дуп­не­ше ста­ра­та топ­ка и екс­прес­но до­би­вав но­ва. От­то­гаш фуд­ба­лот ста­на гла­вен дел од мо­јот жи­вот – рас­ка­жу­ва ле­ген­да­та на Вар­дар.

Вар­дар не треп­на пред Треп­ча

Во ера­та на Ко­чо Ди­ми­тров­ски ста­ри­от Град­ски ста­ди­он во Скоп­је бе­ше ме­ка на ма­ке­дон­ски­от фуд­бал, ме­сто на кое се оди со за­до­волс­тво, со нас­ме­вка на ли­це­то, ме­сто што зна­чи пре­стиж да се по­се­ти. И Вар­дар но­се­ше мно­гу ра­до­сти, но и та­га по по­ра­зи­те. За ле­ген­да­та на Вар­дар еден меч за­се­ко­гаш ќе оста­не во се­ќа­ва­ње. По­бе­да­та про­тив Треп­ча во 1979 го­ди­на има по­себ­но ме­сто и во Вар­да­ро­ва­та исто­ри­ја.

- Ед­на не­де­ла пред ме­чот и по­тоа не се се­ќа­вав што ми се слу­чу­ва. Полн ста­ди­он, еле­ктри­ци­тет до ма­кси­мум, но ус­пе­ав­ме да го до­би­е­ме ме­чот со 2-1 и да се пла­си­ра­ме во Пр­ва­та ли­га. Ду­ел што ја одре­ди по­свет­ла­та ид­ни­на на Вар­дар би­деј­ќи по­тоа клу­бот ни­ко­гаш не ис­пад­на во по­ни­зок ранг. На­пра­ви­ја пе­нал врз ме­не, а Бор­че Ми­цев­ски бе­ше пре­ци­зен. По­тоа Са­во­виќ израм­ни со гол за Треп­ча, но Рин­гов во ви­стин­ски мо­мент го да­де пр­ви­от гол во ка­ри­е­ра­та со гла­ва. За не­за­па­ме­те­на ра­дост и за нас, фуд­ба­ле­ри­те и за пуб­ли­ка­та, па и за це­ла Ма­ке­до­ни­ја. Та­ков нат­пре­вар не се за­бо­ра­ва – се се­ќа­ва Ди­ми­тров­ски.

Пред по­ло­ви­на век, та­лент за фуд­бал кај сла­бо­то 14-го­диш­но мом­че пре­поз­наа и Бла­го­ја Ву­чи­до­лов, Ан­дон Дон­чев­ски и Час­лав Бо­жи­нов­ски. И поч­на ед­на при­каз­на за фуд­ба­лер што ста­на си­но­ним за вер­ност, за љу­бов кон еден клуб, за дол­га по­лу­ве­ков­на вр­ска ме­ѓу Ко­чо Ди­ми­тров­ски и Вар­дар.

- Имав по­ну­ди да за­ми­нам во Ди­на­мо За­греб, во Пар­ти­зан, по­тоа и шан­са да играм во Шпа­ни­ја, Гр­ци­ја и во Ав­стра­ли­ја, но не­ка­ко бев при­вр­зан за оваа сре­ди­на, за ро­ди­те­ли­те, за Скоп­је и за Вар­дар. То­гаш ва­же­ше за­бра­на­та за за­ми­ну­ва­ње на фуд­бал­ска пе­чал­ба пред да се на­пол­нат 28 го­ди­ни, што до­пол­ни­тел­но при­до­не­се да не на­пра­вам ин­тер­на­ци­о­нал­на ка­ри­е­ра. Ве­ро­јат­но ќе играв и за ре­пре­зен­та­ци­ја­та на по­ра­неш­на Ју­гос­ла­ви­ја ако бев, ус­лов­но ка­жа­но, во по­го­лем клуб. Пре­за­до­во­лен сум од мо­ја­та играч­ка ка­ри­е­ра, но на­ста­пи­те за Ди­на­мо или за Пар­ти­зан ќе ми до­не­сеа пе­де­се­ти­на на­ста­пи за на­ци­о­нал­на­та се­лек­ци­ја. То­гаш бе­ше та­ка, глав­ни­от збор го ди­кти­ра­ше го­ле­ма­та че­твор­ка на ју­гос­ло­вен­ски­от фуд­бал. И ток­му про­тив нив бев­ме ек­стра-мо­ти­ви­ра­ни и да­вав­ме најм­но­гу. Ме­не ми се по­го­ди да ја поч­нам ка­ри­е­ра­та со два блок- нат­пре­ва­ри про­тив Пар­ти­зан и Ди­на­мо. Се се­ќа­вам де­ка за­гу­бив­ме од Пар­ти­зан на мо­е­то де­би за Вар­дар, а гол ни да­де из­во­нред­ни­от Бо­ри­вое Бо­ра Ѓор­ѓе­виќ. По­тоа ни го­сту­ва­ше Ди­на­мо и јас ус­пе­ав да го по­стиг­нам мо­јот прв гол за Вар­дар. Тоа се не­за­бо­рав­ни спо­ме­ни – се по­тсе­ту­ва на ста­ри­те до­бри вре­ми­ња Ди­ми­тров­ски.

На ин­те­ре­сен на­чин не­ко­гаш­ни­от по­луш­пиц на Вар­дар, а по­тоа и халф на „цр­ве­но-цр­ни­те“, рас­ка­жу­ва за дел од две­де­це­ни­ска­та фуд­бал­ска ка­ри­е­ра во нај­тро­феј­ни­от ма­ке­дон­ски клуб. Ре­кор­дер е со 945 ме­ча во си­те нат­пре­ва­ру­ва­ња. По­ло­ви­на од нив се пр­венс­тве­ни, а Ди­ми­тров­ски има по­стиг­на­то вкуп­но 95 по­го­до­ци.

- Ко­га поч­ну­вав ка­ко пр­во­ти­мец на Вар­дар, во ти­мот сѐ уште беа Шу­лин­чев­ски, Ме­то Спа­сов­ски, Ме­то Спа­сов­ски, Со­крат Мој­сов. Се гор­де­ам што сум играл со нив. По­тоа си­те оста­на­ти во мо­ја­та ера играа со ме­не. За­тоа што Ко­чо оста­на, а си­те си одеа или до­а­ѓаа во Вар­дар. Клуб што имал врв­ни игра­чи од кои сло­бод­но мо­же да се на­пра­ват не­кол­ку ти­ма од со­ни­шта­та. Играв и со пом­ла­да­та ге­не­ра­ци­ја, со Рин­гов, Са­вев­ски, Ка­нат­ла­ров­ски, Пан­чев… Има пле­ја­да фуд­ба­ле­ри што оста­ви­ле си­лен пе­чат во Вар­дар. Клуб што е поз­нат и мно­гу по­ши­ро­ко од про­сто­рот на Ма­ке­до­ни­ја. Наш бренд што тре­ба да се по­чи­ту­ва. Јас ги по­чи­ту­вам си­те оста­на­ти на­ши клу­бо­ви, но Вар­дар е еден и по­се­бен. И за­тоа сум по­себ­но горд што сум го но­сел дре­сот со цр­ве­но-цр­ни бои, и тоа на мно­гу че­сен на­чин и се­ко­гаш ма­кси­мал­но по­све­тен на клу­бот. Со кре­на­та гла­ва и без тем­на дам­ка за­ми­нав во пен­зи­ја – ве­ли Ди­ми­тров­ски.

Изг­ле­да мош­не ви­тал­но, иа­ко од ла­ни и офи­ци­јал­но е пен­зи­о­нер, а фуд­бал­ска­та крв сѐ уште врие во не­го. Ги сле­ди со­стој­би­те во ма­ке­дон­ски­от фуд­бал и осо­бе­но во не­го­ви­от оми­лен тим Вар­дар. Се­пак, спо­ред не­го раз­ли­ка­та од вре­ми­ња­та ко­га Ко­чо, Шу­ле, Ме­те и оста­на­ти­те од ста­ра­та Вар­да­ро­ва гар­да играа фуд­бал, а по­тоа и со ге­не­ра­ци­ја­та на Ва­се, Пе­пи, То­ни, Ца­пар, Да­ре, и се­гаш­на­та по­ста­ва е мно­гу го­ле­ма. Има го­ле­ма по­ткре­па за не­го­ва­та те­за де­ка ми­на­ти­те вре­ми­ња имаа мно­гу по­до­бра фуд­бал­ска кли­ма од се­гаш­на­та.

- Спо­ред­ба­та, спо­ред ме­не, е из­лиш­на. Па, ние го имав­ме Ме­то Спа­сов­ски, за ме­не нај­до­бри­от фуд­ба­лер во Ма­ке­до­ни­ја на си­те вре­ми­ња. Играч што има­ше сѐ што е по­треб­но за да се би­де мо­де­рен фуд­ба­лер. И дриб­линг, и бр­зи­на, и тех­ни­ка. Ед­но­став­но, не­за­држ­лив на те­ре­нот. Ште­та што игра­ше на по­зи­ци­ја ле­во кри­ло, ка­де што бе­ше при­ви­ле­ги­ран Дра­ган Џа­иќ. Ме­те зас­лу­жу­ва­ше мно­гу по­ве­ќе да игра за ре­пре­зен­та­ци­ја­та. Што да се ка­же за Шу­лин­чев­ски, за Или­ев­ски и за мно­гу дру­ги из­во­нред­ни игра­чи од мо­и­те по­че­то­ци во Вар­дар. По­тоа го имав­ме Ва­сил Рин­гов, фуд­ба­лер со нај­до­бра ди­ја­го­на­ла во Ју­гос­ла­ви­ја. Па, Ка­нат­ла­ров­ски, Са­вев­ски, Дар­ко Пан­чев, еден рас­ен стре­лец, кој без­ми­лос­но ги тре­се­ше про­тив­нич­ки­те мре­жи. По­доц­на и европ­ски и свет­ски пр­вак, „Злат­на ко­пач­ка“ на Евро­па. Ква­ли­тет, ти­ту­ли, приз­на­ни­ја и ус­пе­си што се да­леч­ни за се­гаш­на­та ге­не­ра­ци­ја. Вар­дар се­га има ста­би­лен спон­зор, а сѐ дру­го не­ка­ко е не­до­ре­че­но. Во на­ши­те вре­ми­ња ре­ка лу­ѓе се сле­ваа кон Град­ски­от ста­ди­он, се нат­пре­ва­ру­ваа кој по­бр­зо ќе стиг­не за да фа­ти ме­сто на пре­пол­ни­те три­би­ни. Се­га оста­наа са­мо „Ко­ми­ти­те“ да го бо­драт клу­бот и уште грст лу­ѓе што до­а­ѓа­ат да го гле­да­ат Вар­дар. Па, ние имав­ме по­ве­ќе лу­ѓе што ги сле­деа на­ши­те тре­нин­зи откол­ку што се­га до­а­ѓа­ат на нат­пре­ва­ри­те на Вар­дар. Тоа се не­со­бор­ли­ви фа­кти – пра­ви спо­ред­ба Ди­ми­тров­ски.

Чо­век што е и ме­ди­цин­ски фе­но­мен и по­сто­ја­но е ме­ѓу со­нот и ја­ве­то. Спие, но со буд­но око, од 1963 го­ди­на. Од тра­гич­ни­от 26 ју­ли ко­га Скоп­је бе­ше по­го­де­но од стра­во­тен зем­јо­трес.

- Од зем­јо­тре­сот ми оста­на проб­ле­мот со нес­пи­е­ње­то. Ве­ро­јат­но е пос­ле­ди­ца од шо­кот по тра­гич­ни­от удар во Скоп­је во 1963 го­ди­на. И по­тоа мно­гу­ми­на не ми ве­ру­ваа, се пра­шу­ваа ка­ко мо­жам да не спи­јам. И по­сто­ја­но ме те­сти­раа, ду­ри им ста­на и ин­те­рес­но. Ќе за­тво­рам очи и по не­кол­ку ча­са со­и­гра­чи­те што се со ме­не во со­ба ќе ме пра­шаа да­ли спи­јам. И за­чу­де­но ре­а­ги­раа ко­га вед­наш ќе им од­го­во­рев. Нај­че­ста­та ре­ак­ци­ја бе­ше: „Па, ти на­ви­сти­на не спи­еш“. За сре­ќа, се на­вик­нав и не ми прет­ста­ву­ва проб­лем би­деј­ќи утро­то го до­че­ку­вам свеж. Не спи­јам, а сум до­вол­но нас­пан за да мо­жам да функ­ци­о­ни­рам нор­мал­но. Се кон­сул­ти­рав и со до­кто­ри, ми об­јас­ни­ја де­ка не­ма лек за мо­јот проб­лем, но јас функ­ци­о­ни­рам без проб­лем – го об­јас­ну­ва ме­ди­цин­ски­от фе­но­мен што по­сто­ја­но го оста­ва ме­ѓу со­нот и ја­ве­то.

По­пу­лар­ност што го бло­ки­ра со­о­бра­ќа­јот

Пол­ни ста­ди­о­ни, сил­на ли­га, воз­буд­ли­ви и не­из­вес­ни ду­е­ли ја из­диг­наа то­гаш­на­та ју­гос­ло­вен­ска фуд­бал­ска ели­та на ни­во на нај­сил­ни­те во Евро­па. Со та­ков ква­ли­тет на фуд­ба­лот, со пре­пол­ни три­би­ни и ек­стра-ква­ли­тет оче­ку­ва­но до­а­ѓа­ат и по­пу­лар­но­ста и зас­лу­же­ни­те при­ви­ле­гии за игра­чи­те.

- И се­га ме ла­зат мор­ни­ци ко­га ќе се се­там на нат­пре­ва­ри­те од тие вре­ми­ња. По­крај го­ле­ма­та че­твор­ка, ги имав­ме сил­ни­те Вар­дар, Са­ра­е­во, Же­лез­ни­чар, Ве­леж, Че­лик, Олим­пи­ја, Сло­бо­да… Да не за­бо­ра­вам не­ко­ја од еки­пи­те што но­сеа ква­ли­тет. Бев­ме по­до­бри од Шпан­ци­те и спо­ред ме­не ју­гос­ло­вен­ска­та ли­га во одре­ден пер­и­од бе­ше че­твр­та нај­сил­на во Евро­па, зад Анг­ли­ја, Ита­ли­ја и Гер­ма­ни­ја. Тоа но­се­ше при­ви­ле­гии и за нас фуд­ба­ле­ри­те. Јас ни­ко­гаш не сум ба­рал ни­што по­себ­но, но тоа до­а­ѓа­ше са­мо од се­бе. Не­ма­ше зеј­тин, бе­ше кри­за за мле­ко, за бен­зин, но за нас се­ко­гаш има­ше и од тоа што го не­ма­ше на ра­фто­ви­те во про­дав­ни­ци­те. Во ед­на при­го­да пред мо­јот дом во цен­та­рот на Скоп­је ме за­пре по­ли­ци­ја би­деј­ќи не­на­мер­но на­пра­вив пре­кр­шок. Из­ле­гов од во­зи­ло­то под­го­твен за каз­на, но по­ли­ца­е­цот вед­наш ме пре­поз­на. Од каз­на­та не­ма­ше ни­што, а на­ед­наш се со­браа де­се­ти­на лу­ѓе. Се раз­ви му­а­бет за фуд­бал и во­оп­што не за­бе­ле­жав­ме де­ка го бло­ки­ра­ме со­о­бра­ќа­јот. Да не зву­чи не­скром­но, но бев­ме по­пу­лар­ни, лу­ѓе­то нѐ пре­поз­на­ваа, нѐ бо­дреа, на­ви­ваа за нас. За фуд­ба­лот се го­во­ре­ше со огром­на страст, а ние се­ко­гаш се тру­дев­ме да воз­вра­ти­ме со ма­кси­мал­на бор­бе­ност и со ква­ли­тет­ни игри – ја за­вр­шу­ва сво­ја­та при­каз­на ма­ке­дон­ски­от Ра­јан Гигс.

Разговараше: Зоран Поповски
Фото: Ѓорѓи Личовски
(Текст објавен во 141. број на неделникот „Република“, 15.05.2015)

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.