Тачи: Бранко е политички дилетант

Лидерот на Демократската партија на Албанците по неколкумесечни преговори со СДСМ го откажа заедничкиот настап на локалните избори, по што дополнително ја збуни јавноста откако на 24 декември неговите пратеници останаа во Собранието да гласаат за државниот буџет. Во интервју за „Република“ Тачи ги објаснува причините за ваквиот настап на ДПА и дава свое гледиште за политичката ситуација во државата.

По­ли­ти­ча­ри со 18 го­ди­ни не пра­ват ва­кви гре­шки. Да трг­неш да бло­ки­раш бу­џет не е ан­ти­у­став­но, ту­ку ан­ти­де­мо­крат­ско од­не­су­ва­ње, по тоа има са­мо те­ро­ри­зам. Мо­же за дру­ги пра­ша­ња за сло­бо­да на ме­ди­у­ми за чо­ве­ко­ви пра­ва, те до­бил на из­бо­ри и чао, ќе збо­ру­ваш до 5 до 12 и тол­ку.

Оценeте ја ко­а­ли­ци­ја­та на Бран­ко Цр­вен­ков­ски, Љуб­чо Ге­ор­ги­ев­ски, Ти­то­ви­те ле­ви си­ли. Кол­ку би оп­ста­нал тој блок?
Тачи: Тоа се вна­треш­ни по­ли­тич­ки оп­ции на ма­ке­дон­ска­та опо­зи­ци­ја, не е до­бро да ги ко­мен­ти­рам, не са­кам да се по­и­сто­ве­ту­вам со нив, иа­ко во по­ли­ти­ка­та сме исто вре­ме. Се­пак, има раз­ли­ки, јас не сум бил ин­сти­ту­ци­ја: пре­тсе­да­тел или пре­ми­ер. Што би се рек­ло да имам ди­рект­на од­го­вор­ност и за се­гаш­на­та со­стој­ба.

По­ли­тич­ки тоа тоа би го ква­ли­фи­ку­вал ка­ко та­кти­ка без стра­те­ги­ја. Во по­ли­ти­ка­та е мно­гу важ­но вие да си не­гу­ва­те ва­ша ал­тер­на­ти­ва, ва­ша пла­тфор­ма, про­гра­ма. Не­кол­ку ме­се­ци раз­го­ва­рав­ме со ма­ке­дон­ска­та опо­зи­ци­ја и, нај­и­скре­но, на кра­јот за­бе­ле­жав де­ка тие не се раз­ли­ку­ва­ат од вла­ста во две­те мно­гу важ­ни ра­бо­ти за ме­не – ин­те­гра­ци­и­те и ме­ѓу­ет­нич­ки­те од­но­си. Не за­бе­ле­жав ал­тер­на­ти­ва, нов на­чин на мис­ле­ње и тоа мно­гу ми пре­че­ше. Точ­но де­ка Стру­га бе­ше тех­нич­ки проб­лем, кој до­ве­де до пре­ки­ну­ва­ње на тој до­го­вор, но не­ма по­ли­тич­ка ал­тер­на­ти­ва.

Но, Вие на не­кол­ку па­ти се сли­ка­вте, се до­го­ва­ра­вте, па на крај не се до­го­во­ри­вте. Да­ли ги откри Бран­ко Цр­вен­ков­ски пред Вас овие пла­но­ви за на­силс­тво?
Тачи: Од мо­ја стра­на, раз­го­во­ри­те имаа сим­бо­ли­ка, де­ка ДПА ста­ну­ва си­лен по­ли­тич­ки фа­ктор…
Од 2009 го­ди­на, бу­квал­но, сме со но­ва пла­тфор­ма. Ние имав­ме ко­рист од раз­го­во­ри­те. Се­пак, ло­кал­ни­те из­бо­ри се ад­ми­ни­стра­тив­ни, не се ра­бо­ти за го­ле­ма по­ли­ти­ка и се до­го­во­рив­ме прин­ци­пи­ел­но да се под­др­жу­ва­ме, но, очиг­лед­но, си имаа дру­ги пла­но­ви, по­важ­на им бе­ше под­др­шка­та за го­ле­ма­та по­ли­ти­ка. Не ус­пе­ав­ме за ни­што да се до­го­во­ри­ме. Од на­чи­нот ка­ко ги по­ста­ви­ја ра­бо­ти­те не се раз­ли­ку­ва­ат од вла­ста во вр­ска со ин­те­гра­ци­и­те и со ал­бан­ски­те пра­ва. Ни­ту за дру­ги­те пра­ша­ња не­мав­ме до­го­вор, поч­ну­вај­ќи од ин­тер­пе­ла­ци­ја­та на Вла­да­та, па ни­ту до пос­лед­ни­те слу­чу­ва­ња. За ни­што по­тоа не бев кон­сул­ти­ран, ве­ќе три ме­се­ци не се гле­да­ме.

Ка­мен на соп­ну­ва­ње бе­ше Стру­га, важ­на за ДПА. Уште од 2001 го­ди­на по­сто­ја­но сме под про­во­ка­ции, при­ти­сок од ма­ке­дон­ска­та опо­зи­ци­ја, де­ка ако не игра­ме по нив­но ќе има­ат ал­тер­на­ти­ва, на при­мер пр­во со Имер Сел­ма­ни, а се­га со Ру­фи Ос­ма­ни за ин­тер­пе­ла­ци­ја­та и за пос­лед­ни­те слу­чу­ва­ња. Под­др­шка­та од Ос­ма­ни ја сме­там за не­ко­рект­на и за не­прин­ци­пи­ел­на по­ли­ти­ка кон мож­ни­от иден парт­нер.
Со СДСМ сме има­ле де­це­ни­ски кон­фрон­та­ции и иде­о­ло­шки и по­ли­тич­ки. Мо­же­би се на­де­ваа де­ка ќе ус­пе­ат да ос­тва­рат со­ра­бо­тка ка­ко што ус­пе­ва­ат со дру­ги­те нив­ни ал­бан­ски парт­не­ри. Де­ка „ќе нè дис­цип­ли­ни­ра­ат“. Сè ур­наа пред не­кол­ку ме­се­ци, ко­га од­бив­ме да пре­го­ва­ра­ме.

Ста­на ли збор за ва­кви­те че­ко­ри, за ва­кви пла­но­ви, од ули­ца и со на­силс­тво да се ури­ва, ка­ко што ве­лат, не­де­мо­крат­ска­та власт?
Тачи: Не, нај­и­скре­но, не. Да­ли не­ма­ло хра­брост да се спо­де­ли, не знам. Не ста­на збор за ва­кви ра­бо­ти. Мис­лам де­ка се­ри­оз­на опо­зи­ци­ја не би на­пра­ви­ла та­кви че­ко­ри.
Ова ќе ли­чи суб­је­ктив­но, но јас имам цвр­сти ста­во­ви и сум поз­нат по тоа, но сум поз­нат и по тоа де­ка 19 го­ди­ни ни­ко­гаш не ја згаз­нав цр­ве­на­та ли­ни­ја на де­мо­крат­ски про­це­си и на по­ли­тич­ко од­не­су­ва­ње. Ста­ну­ва­ше збор за мно­гу ра­бо­ти, кои ме­не ми се чи­неа не­се­ри­оз­ни.

Јас се­ко­гаш ве­лев де­ка без ал­тер­на­ти­ва, ако се ими­ти­ра вла­ди­на­та по­ли­ти­ка, те­шко де­ка не­кој би ги сфа­тил се­ри­оз­но. И на­ро­дот се пра­шу­ва што да се пра­ви.

Искре­но, мис­лев де­ка е блеф, но ко­га се слу­чи тоа изг­ле­да­ше ка­ко ко­ме­ди­ја што мо­же­ше да ста­не тра­ге­ди­ја. Мис­лам де­ка ние се од­не­су­вав­ме од­го­вор­но. Пр­во, бу­џе­тот бе­ше ист ка­ко во 2012 го­ди­на. Вто­ро, не сме­е­те да ос­по­ру­ва­те бу­џет на вла­да на мно­зинс­тво, из­бра­на на из­бо­ри што ги приз­на­вте. Тре­то, сме­та­ме де­ка бу­џе­тот е не­пра­ве­ден кон Ал­бан­ци­те, до­де­ка СДСМ сме­та де­ка е не­пра­ве­ден кон гра­ѓа­ни­те. Че­твр­то, зву­чи ци­нич­но, но, се­ри­оз­но, ден­та збо­ру­вав­ме за дво­лич­но­ста во пар­ла­мен­тот, се оне­воз­мо­жи да се збо­ру­ва во пар­ла­мен­тот. Пет­то, ва­кво­то од­не­су­ва­ње тре­ба да се ана­ли­зи­ра се­ри­оз­но. Ко­га ре­шив да ви да­дам ин­терв­ју, ре­шив да би­дам искрен до крај. Се сме­там за мен­тал­но здрав. За­мис­ле­те јас и мо­и­те пра­те­ни­ци во Со­бра­ни­е­то, а над­вор по­ви­ка­ни 40-50.000 Ал­бан­ци, па да поч­не конф­ликт со обез­бе­ду­ва­ње­то со мо­и­те пра­те­ни­ци, кој не­ма­ше да би­де тол­ку ко­ми­чен кол­ку што бе­ше. Лу­ѓе­то над­вор да до­би­ја ин­фор­ма­ции де­ка вна­тре не­кој те­пал пра­те­ни­ци, или не дај Бо­же е уби­ен пра­те­ник, се­то тоа не­ма­ше да ли­чи на Ам­ди Ба­јрам или на Зе­ки­ри, ту­ку мо­же­ше ќе дој­де до ди­ре­ктен ме­ѓу­на­ци­о­на­лен конф­ликт. Тре­ба да се сло­жи јав­но­ста де­ка на­ше­то по­ли­тич­ко од­не­су­ва­ње мо­же­ше да до­ве­де до тен­зии и, не дај Бо­же до конф­ликт, кој те­шко мо­же да се кон­тро­ли­ра. За­мис­ле­те ме ме­не ка­ко ли­дер на ал­бан­ска­та опо­зи­ци­ја да га­зам ба­ри­ка­ди и да трг­ну­вам да го осво­ју­вам Со­бра­ни­е­то. Тоа ќе бе­ше ка­та­стро­фа за си­те нас. Ни­кој не оче­ку­ва де­ка ќе се од­не­су­вам та­ка. Ќе се бо­рам „на мр­тво“ за мо­и­те по­ли­тич­ки це­ли и пла­тфор­ма да ги ста­вам на ма­са, но не­ма да га­зам по цр­ве­ни­те ли­нии, кои мо­жат да пре­диз­ви­ка­ат конф­ли­кти.

Мис­лам де­ка не­маа до­бра ана­ли­за на ра­бо­ти­те. Не мо­же­те со зап­ла­шу­ва­ње и со ин­си­ну­а­ции да по­стиг­не­те це­ли. Исти­от ден се по­ја­ви­ја ал­бан­ски ана­ли­ти­ча­ри, кои ди­рект­но ме­не ме кри­ти­ку­ваа зо­што не сум го бој­ко­ти­рал пар­ла­мен­тот.

Збо­ру­ва­те за Ра­ма­дан Ра­ма­да­ни и за Ед­монд Аде­ми?
Тачи: И гру­па­та, да. Не ми се важ­ни ими­ња­та. Во 2008/09 го­ди­на ние го бој­ко­ти­рав­ме Со­бра­ни­е­то ка­ко ал­бан­ска опо­зи­ци­ја, па, спо­ред нас, се до­не­соа мно­гу ло­ши за­ко­ни, за­кон за на­та­ли­тет, за уче­ње ма­ке­дон­ски ја­зик. То­гаш ка­де беа овие ана­ли­ти­ча­ри да го по­ви­ка­ат СДСМ да го на­пу­шти Со­бра­ни­е­то и да нè под­др­жи нас.

Имав точ­ни ин­фор­ма­ции од ме­ѓу­на­род­на­та за­ед­ни­ца де­ка ќе се слу­чи ова. Мо­и­те сред­би со Фи­ле, Са­ни­но, Ри­кер и со за­ме­ник-ам­ба­са­до­рот на САД беа во таа на­со­ка. Не­ма не­што но­во да ви ка­жам, нив­ни­те су­ге­стии беа да би­де­ме вни­ма­тел­ни би­деј­ќи не е иста тен­ден­ци­ја­та за де­ста­би­ли­за­ци­ја од ма­ке­дон­ска опо­зи­ци­ја и по­ли­тич­ка­та актив­ност за де­ста­би­ли­за­ци­ја од ал­бан­ска опо­зи­ци­ја. Јас­но е де­ка про­из­ве­ду­ва ет­нич­ка де­ста­би­ли­за­ци­ја.

Са­ка­те да ка­же­те де­ка тие би­ле за­поз­на­ти со пла­нот што се спро­ве­ду­ва се­га?
Тачи: Да, би­деј­ќи сè што збо­ру­вав­ме и сè на што ин­си­сти­раа бе­ше мо­ја­та пар­ти­ја да не се вклу­чи би­деј­ќи мо­же да би­де мно­гу опас­но.

Ко­га точ­но беа раз­го­во­ри­те? Ко­га поч­наа тен­зи­и­те во ко­ми­си­и­те?
Тачи: Две до три не­де­ли пред слу­чу­ва­ња­та. Не­ма зо­што да се крие ова, исти­те су­ге­стии ги имав и од При­шти­на и од Ти­ра­на. Тоа не зна­чи де­ка ги при­фа­тив. Јас сум чо­ве­кот што до­не­се од­лу­ка ДПА да се од­не­су­ва ва­ка и се гор­де­ам со тоа. Ова е ед­на од нај­зре­ли­те од­лу­ки што ги до­не­ла ДПА. По­ра­ди си­те на­бро­е­ни ра­бо­ти и по­ра­ди бли­ска­та ид­ни­на, ќе би­де јас­но де­ка ма­ке­дон­ска­та опо­зи­ци­ја на­пра­ви гре­шка. До­а­ѓа­ат ло­кал­ни из­бо­ри и ту­ка не­ма­ме ни­ка­ков ар­гу­мент да ги бој­ко­ти­ра­ме, тие се ад­ми­ни­стра­тив­ни и не­ма­ат вр­ска со го­ле­ма по­ли­ти­ка. Ве­ќе има зна­ци де­ка ќе се пов­ле­чат од таа од­лу­ка. Од дру­га стра­на, тоа е пат што сум го по­ми­нал, ги знам ре­зул­та­ти­те, не­кол­ку па­ти сме го бој­ко­ти­ра­ле и пар­ла­мен­тот и из­бо­ри­те. ДПА се­га е но­ва по­ли­тич­ка стру­кту­ра, со ка­дри, на­ши­те пра­те­ни­ци се по­до­бри од си­те до се­га…

Што бе­ше из­ја­ва­та за па­ле­ње на Со­бра­ни­е­то?
Тачи: Таа из­ја­ва бе­ше чи­ста сим­бо­ли­ка. По­ра­ка кон ДУИ, да не е од­не­су­ва­ат ко­мот­но. Би­деј­ќи за да вле­зат во по­ли­ти­ка за­па­ли­ја не­кол­ку ил­ја­ди ку­ќи.

Но, збо­ро­ви­те ка­жа­ни во пар­ла­мен­тот не се упа­те­ни кон ДУИ, ту­ку кон се­то гра­ѓанс­тво.
Тачи: Точ­но, но, се­пак, бе­ше по­ли­тич­ка по­ра­ка кон ДУИ, има­ше мно­гу емо­ции и сим­бо­ли­ка. Кол­ку ус­пеа на­ши­от пра­те­ник да го раз­јас­ни тоа, не сум си­гу­рен, но бе­ше на­со­че­на кон ДУИ. Тие не сме­ат да ни ма­вта­ат со 15.000 лив­чи­ња де­ка не­што бра­нат.

Во 2001 го­ди­на Вие има­вте из­ја­ва, ко­ја си­те ја па­ме­тат. За конф­ли­ктот ре­ко­вте де­ка тоа се не­кои кри­ми­нал­ци во пла­ни­ни­те.
Тачи: Не се тру­дев мно­гу да ја раз­јас­нам таа из­ја­ва. Из­ја­ва­та бе­ше де­ка ако има­ат не­ка­кви по­ли­тич­ки ба­ра­ња тре­ба да ги ка­жат и ние сме под­го­тве­ни да раз­го­ва­ра­ме. Ако не­ма­ат по­ли­тич­ки ба­ра­ња, др­жа­ва­та е под­го­тве­на да дејс­тву­ва, што е нор­мал­но во се­ко­ја нор­мал­на др­жа­ва. Што се од­не­су­ва до из­ја­ви­те на пра­те­ни­ци­те. Ту­ка има мно­гу емо­ции, мно­гу не­га­тив­ни емо­ции кон ли­де­рот на ДУИ, за­тоа што пре­ми­е­рот Ни­ко­ла Гру­ев­ски на де­нот на гла­са­ње­то на ин­тер­пе­ла­ци­ја­та им ре­че де­ка за­ко­нот ќе го до­не­се, ими­ња­та на учи­ли­шта­та ќе оста­нат, мно­гу аро­гант­но им на­ре­ду­ва­ше, а тие ни­што – и гла­саа… а, нив­но­то од­не­су­ва­ње над­вор кон Ал­бан­ци­те е дво­лич­но. По­до­бро Бе­си­ми да им овоз­мо­жи на де­ца­та без ро­ди­те­ли да жи­ве­ат нор­мал­но, откол­ку на ба­на­лен на­чин да ста­ви цве­ќе или да пра­ви друг мар­ке­тинг. Та­ков мар­ке­тинг не нè во­ди ни­ка­де.

СДСМ има­ше не­кол­ку ба­ра­ња… Тех­нич­ка вла­да, во ко­ја СДСМ не би учес­тву­вал. Да­ли пла­ни­ра да го пов­ле­че пре­тсе­да­те­лот на ДИК за да ги ос­по­ри из­бо­ри­те?
Тачи: Ние ги за­гу­бив­ме из­бо­ри­те и им че­сти­тав­ме на ДУИ. Се­га е нив­на од­го­вор­ност да ги ис­пол­нат да­де­ни­те ве­ту­ва­ња. Ние не ба­ра­ме тех­нич­ка вла­да, то­гаш ќе по­мис­лат де­ка сме не­се­ри­оз­ни, по­греш­но сфа­те­ни, де­ка са­ка­ме са­мо власт. Ги че­ка­ме ре­гу­лар­ни­те из­бо­ри.

Ако не­кој, Вла­да­та, опо­зи­ци­ја­та, ДУИ, има план да се деб­ло­ки­ра ин­те­гра­тив­ни­от про­цес, то­гаш ну­ди­ме це­лос­на, ко­рект­на кон­стру­ктив­ност од нас, без ни­ка­кво ус­ло­ву­ва­ње. Јас­но е де­ка тоа е при­о­ри­тет.
Ко­га ни­што не за­ви­си од вас, то­гаш мол­че­те. Од опо­зи­ци­ја­та не за­ви­си ни­ту вла­да­та, ни­ту пред­вре­ме­ни­те из­бо­ри, ни­ту тех­нич­ка­та вла­да. Си ги има­ат гла­со­ви­те.

Но, из­бо­ри­те се оце­не­ти од­лич­но.
Тачи: Ту­ка е бит­но де­ка јас приз­нав по­раз. Че­сти­тав по­бе­да. Се­га не е важ­но што јас не сум во вла­да­та, ту­ку де­ка гра­ѓа­ни­те жи­ве­ат по­ло­шо, па че­ка­ме ре­дов­ни пар­ла­мен­тар­ни из­бо­ри за да по­бе­ди­ме.

Пе­ри­о­дов до ју­ни ЕУ нѐ ске­ни­ра, сиг­на­ли­те се јас­ни, опо­зи­ци­ја­та не до­би под­др­шка, за ко­мен­та­ри­те за тоа кој ра­бо­ти за Вла­да­та не­ма да ко­мен­ти­ра­ме, сме­та­те ли де­ка пер­и­о­дов мо­же да ги прид­ви­жи ин­те­гра­тив­ни­те про­це­си? Да­ли ба­ра­ња­та на СДСМ се во таа на­со­ка или обрат­но?
Тачи: Ова е де­ли­ка­тен пер­и­од. Си­те при­ја­те­ли од над­вор по­со­чи­ја де­ка ова е де­ли­ка­тен пер­и­од, нè вред­ну­ва­ат до ју­ли ка­ко се од­не­су­ва­ме. Јас не са­кам да сум али­би на вла­ста за евен­ту­а­лен не­ус­пех.
Ако из­ле­зе не­кој из­ве­штај де­ка опо­зи­ци­ја­та не е кон­стру­ктив­на тоа, не е до­бро.

Не не­гу­вам на­де­жи де­ка на­ско­ро ќе се ре­ши проб­ле­мот со име­то. Тоа е те­жок по­ли­тич­ки проб­лем, не е тех­нич­ки.
Не раз­би­рај­те ме по­греш­но, овој проб­лем мо­ра да го ре­ша­ва­ат ма­ке­дон­ски­те ет­нич­ки пар­тии. Не би сме­е­ле Ал­бан­ци­те да се ме­ша­ат. Мис­лам по­стои тој кон­сен­зус ал­бан­ски­те пар­тии да се ко­рект­ни. Овој проб­лем ќе се ре­ши ко­га глав­ни­те ма­ке­дон­ски пар­тии ќе има­ат хра­брост да се до­го­во­рат ка­ко ќе дејс­тву­ва­ат по­на­та­му по­ли­тич­ки. Овој проб­лем не смее да би­де пред­мет на днев­на по­ли­ти­ка.

Мо­же и да до­би­е­ме по­зи­ти­вен од­го­вор, но не­кој тре­ба да пот­пи­ше не­што (се смее). Тоа е мно­гу те­шко да се пот­пи­ше.
Ве­ру­вам де­ка ќе се ви­ди­ме ка­ко во ог­ле­да­ло во Ср­би­ја, во од­но­си­те со Ко­со­во. Ним не им е лес­но да поч­нат пре­го­во­ри со ко­сов­ски­те вла­сти, но не­ма друг на­чин на ре­ша­ва­ње на тие проб­ле­ми, кои ете исто­ри­ски ги има­ле и Ко­со­во и Ср­би­ја. Не­мам на­деж де­ка ќе се слу­чи не­што до ју­ни. Но, ќе по­вто­рам, не са­кам да би­дам дел од ло­шо­то, да не ме сфа­ти­те по­греш­но ни вие ни Бри­сел. На­ше­то од­не­су­ва­ње ќе би­де опо­зи­ци­ско, но ќе вни­ма­ва­ме на де­мо­крат­ски­те про­це­си и на овој гла­вен при­о­ри­тет на си­те, без ог­лед власт или опо­зи­ци­ја. Не ми е јас­но зо­што се одол­жу­ва. По­ло­ви­на е ре­шен. Ал­бан­ци­те не­ма­ат проб­лем. Има­ме раз­би­ра­ње за крш­ли­во­ста на иден­ти­те­тот. Но, кол­ку по­ве­ќе гу­би­ме вре­ме, ќе до­би­ва­ме по­ло­ши идеј­ни ре­ше­ни­ја. Сè по­ве­ќе ќе ни се одра­зу­ва вна­тре, еко­ном­ски, на ин­ве­сти­ци­и­те. Мис­лам де­ка иде­а­лен пер­и­од се овие шест ме­се­ци, а кол­ку ќе се иско­ри­стат, од­го­вор­но­ста е на Вла­да­та.

Не­кол­ку па­ти ги спо­ме­на­вте Ти­ра­на и При­шти­на, но не прос­ла­ви­вте со нив сре­де Скоп­је за де­нот на зна­ме­то. Не учес­тву­ва­вте во при­друж­ни­те ма­ни­фе­ста­ции, зна­ми­ња, мар­шот, спо­ме­ни­ци­те. Тоа не бе­ше пар­ти­ска, ту­ку на­ци­о­нал­на прос­ла­ва?
Тачи: Ние има­ме власт во Те­то­во, но не по­ста­вив­ме ни­ед­на би­ста. Тоа е не­по­треб­но тро­ше­ње на кре­ди­би­ли­те­тот. Пре­ми­е­рот Бе­ри­ша ме за­мо­ли, но не бев на прос­ла­ва­та. Не од су­е­та или ча­лам, ту­ку од прин­ци­пи­ел­на по­ли­ти­ка. Прос­ла­ва­та ние ја од­бе­ле­жав­ме со сто­ти­ци исе­ле­ни во Тур­ци­ја или со за­тво­ре­ни. Не мо­же­ме да пра­ви­ме свад­би за на­ше­то ма­че­ниш­тво. Ако ли­де­рот на ал­бан­ска­та опо­зи­ци­ја учес­тву­ва во таа са­ла со зур­ли и та­па­ни, пес­ни и ка­та­стро­фал­ни по­ли­тич­ки из­ја­ви без по­кри­тие, ќе при­до­не­се це­ли­от свет да ви­ди де­ка ние Ал­бан­ци­те жи­ве­е­ме ка­ко цве­ќе во ра­јот. А ре­ал­но­ста е спро­тив­на. Во ус­ло­ви на те­па­ње ме­ѓу де­ца­та, на­вред­ли­ви скан­ди­ра­ња на спорт­ски нат­пре­ва­ри, ети­ке­ти­ра­ња… Но, тоа по­ми­на и ду­ри по 10 де­на и Бе­ри­ша го спо­ме­на Охрид­ски­от до­го­вор.

Чие по­ен­ти­ра­ње? На Бе­ри­ша?
Тачи: На си­те, не го сфа­ќам не­га­тив­но, и Бе­ри­ша го че­ка­ат из­бо­ри…
Зо­што се по­треб­ни та­кви евти­ни про­во­ка­ции кон Ма­ке­дон­ци­те, што се до­би­ва од тоа? Ни­што, са­мо се соз­да­ва не­га­тив­на кли­ма во ко­ја ќе при­до­не­се­те уште од по­че­ток да би­де­те од­би­е­ни за ва­ши­те ба­ра­ња, да не­ма раз­би­ра­ња. Ако про­во­ци­ра­те та­ка, тре­ба да би­де јас­но де­ка, од дру­га­та стра­на, ќе до­а­ѓа­ат дру­ги про­во­ка­ции, твр­ди по­ли­тич­ки ста­во­ви. Важ­но е да се не­гу­ва­ат иден­ти­те­тот, кул­ту­ра­та, да се гри­жи­ме за тие 200- 300 уби­е­ни Ал­бан­ци, да ги ба­ра­ме пра­ва­та ка­ко бра­ни­те­ли.

Но, не се гри­жат за жи­ви­те Ал­бан­ци, ту­ку одат по са­ли или ста­ва­ат цве­ќе по гро­бо­ви… Тоа е ста­ра по­ли­ти­ка, на по­че­ток соз­да­ва по­зи­тив­ни им­пре­сии, но ли­чи на пи­јанс­тво. Утре­ден­та ко­га ќе се отрез­ни­те ја гле­да­те ре­ал­но­ста.

Ги спо­ме­на­вте ет­нич­ки­те „за­кач­ки“, кои мо­же да се тол­ку­ва­ат раз­лич­но, по­ли­тич­ки, ко­му­ни­ко­ло­шки, со­ци­о­ло­шки. Има мла­дин­ци што тра­га­ат по иден­ти­тет пре­ку ре­волт по три­би­ни­те, но се слу­чу­ва­ат и дру­ги ра­бо­ти – па­ле­ње на зна­ми­ња, па и фр­ла­ње со јај­ца по де­ле­га­ци­ја­та на Ни­ко­ла Гру­ев­ски во Те­то­во и тоа во пре­срет на прос­ла­ва­та во Скоп­је. Та­кви ин­ци­ден­ти мо­же да се иско­ри­стат за ло­ша по­ли­тич­ка про­па­ган­да.
Тачи: Јас апе­ли­рам за пре­вен­тив­на по­ли­ти­ка и за санк­ции. Да се ви­ди да­ли не­кој ор­га­ни­зи­ра. Ако е пу­бер­те­тот, тре­ба да ра­бо­тат дру­ги ин­сти­ту­ции. Но, јас не знам де­ка не­кој пра­ви се­ри­оз­на ак­ци­ја за да се ре­ши тоа. Но, ко­га вла­ди­ни­те парт­не­ри пра­ват мар­ке­тинг во име на на­ци­о­на­лиз­мот, нор­мал­но е да се оче­ку­ва тоа да се пре­лее осо­бе­но кај мла­ди­те.

За ин­ци­ден­тот во Ти­ра­на, (се смее) ве убе­ду­вам, ве­ру­вај­те, тоа е мно­гу лич­на ра­бо­та, го знам чо­ве­кот што го на­пра­ви тоа. Тоа е ед­на це­лос­но не­се­ри­оз­на лич­ност, ко­ја са­ка да на­пра­ви по­ли­тич­ка пар­ти­ја. Тоа не­ма вр­ска со ор­га­ни­зи­ран на­пад од Ал­ба­ни­ја или од ту­ка. Тоа не е ни­што се­ри­оз­но. Искре­но, ме­не не­кој да ми фр­ли та­ка до­ма­ти или јај­ца, јас не би се воз­не­ми­рил.

Ај­де мал­ку за еко­но­ми­ја­та, и во Те­то­во има­те еко­ном­ска зо­на, Те­то­во се гле­да ка­ко еко­ном­ски цен­тар во Ма­ке­до­ни­ја.
Тачи: Зо­на­та е во дру­га оп­шти­на, та­му вла­дее ДУИ, пра­шај­те го Ах­ме­ти (се смее). Ше­га на­стра­на, пет го­ди­ни слу­ша­ме од ми­ни­стри­те од ДУИ са­мо при­ка­ски за Тур­ци и за Нор­ве­жа­ни.

Но, Те­то­во е Ва­ше, а ло­би­ра­ње­то на си­те.
Тачи: Но, тоа не е на­ша ра­бо­та, не­ма­ме ние ин­стру­мент. По­греш­но ќе би­де­ме сфа­те­ни, ка­ко опо­зи­ци­ја. Но, се­ри­оз­но, таа сло­бод­на еко­ном­ска зо­на не­ма да про­ра­бо­ти. ДУИ има сре­ќа што по­го­ле­ми­от број гра­ѓа­ни не зна­ат што е СЕЗ. Тоа зна­чи 10.000 вра­бо­ту­ва­ња на лу­ѓе од ре­о­нот.

Да ви ка­жам не­што. На­ши­те аманд­ма­ни за бу­џе­тот беа исти­те од ми­на­ти­от бу­џет. Јас мис­лев де­ка ДУИ ќе се фа­тат за тоа и ќе по­со­чат де­ка се исти­те. Па, исти­те се, би­деј­ќи ни­што не е на­пра­ве­но ед­на го­ди­на. Во Те­то­во, Го­сти­вар жи­ве­ат 600.000 лу­ѓе, има уни­вер­зи­те­ти, ста­ну­ва­ат го­ле­ми гра­до­ви. Се на­де­вам де­ка го­ди­на­ва ќе на­пра­ви­ме не­што за еко­ном­ска­та зо­на. Ние не­ма­ме ин­стру­мен­ти да на­пра­ви­ме што би­ло. Отво­ре­но да збо­ру­ва­ме. Ова што не ги ре­ша­ва­ме ин­те­гра­ци­и­те, ги др­жи и ин­ве­сти­ци­и­те, ка­ко и си­те дру­ги идеи, без тоа не се сфа­ќа­ат се­ри­оз­но.

Ло­кал­ни­те из­бо­ри, да се на­вра­ти­ме на нив. Има­те ли до­го­вор со ДУИ за за­ед­нич­ки на­стап во Ки­че­во?
Тачи: Ние та­му не­ма­ме ни­што. Има­ме ли­ста на со­вет­ни­ци, за гра­до­на­чал­ник не­ма да кан­ди­ди­ра­ме ни­ко­го, ќе ги под­др­жи­ме нив. А, искре­но ќе би­де мно­гу ин­те­рес­но. Ме­сто 18.000 гла­са, ко­га ќе из­ле­зат са­мо 5.000, тоа ќе би­де ка­те­го­ри­ја на ја­вен не­мо­рал на Ах­ме­ти.

Но, ако не кан­ди­ди­ра­те гра­до­на­чал­ник, зна­чи ги под­др­жу­ва­те.
Тачи: Да, да, да ние ќе го под­др­жи­ме нив­ни­от кан­ди­дат, кој не­ма да по­бе­ди (се смее). Јас­но е, раз­ли­ка­та е 6.500 гла­са. Со гла­со­ви­те на СДСМ и на ВМРО, и на ДУИ од 2011 го­ди­на, раз­ли­ка­та е јас­на. 12.000 и не­што има ДУИ, Ру­фи 600-700, ние 300 гла­са, тоа се 13.000. ВМРО 12.000 во си­те оп­шти­ни, СДСМ има 6.900. Раз­ли­ка­та е 5.000. Не знам зо­што се крие тоа? Во Ки­че­во 54 про­цен­ти се Ал­бан­ци, ама ка­ко гра­ѓа­ни, ка­ко гла­са­чи се 41 про­цент би­деј­ќи дру­ги­те не се во­зрас­ни за да гла­са­ат. Дру­го, 60 про­цен­ти од Ал­бан­ци­те не жи­ве­ат ту­ка, ди­јас­по­ра­та не е во Евро­па. Де­ве­де­сет про­цен­ти од нив се во Аме­ри­ка. А, тие не­ма да се вра­тат да гла­са­ат. На ДУИ му од­го­ва­ра, на­вод­но, да ја сми­ри со­стој­ба­та со нас, но не е та­ка. Прем­но­гу дол­го сум во по­ли­ти­ка­та за не­кој да ре­че де­ка дејс­тву­вам од по­зи­ци­ја на ина­ет. Не е точ­но. Ба­рам раз­би­ра­ње за мо­е­то по­ли­тич­ко од­не­су­ва­ње. Не­мам јас до­го­вор со вла­да­та или со дел од Вла­да­та, ДУИ е во Вла­да­та, без јас­ни си­ту­а­ции, си­гур­но не­кој ќе ре­че де­ка сум потп­ла­тен или уп­ла­шен. Јас се бо­рам да го одр­жам мо­ра­лот на опо­зи­ци­о­нер и ка­ко ли­дер и ка­ко пар­ти­ја.

Ве ви­ка­ат ли уште вој­во­да?
Тачи: Не ми пре­чи.

Но, да­ли уште Ве ви­ка­ат вој­во­да?
Тачи: Не, но уште ме по­чи­ту­ва­ат. Исто ка­ко во 1998, 2001, 2008 го­ди­на и до­бро се чув­ству­вам ко­га гле­дам де­ка лу­ѓе­то има­ат по­чит кон ме­не. Ло­шо би се чув­ству­вал ко­га би ме вик­на­ле чет­ник. Со ова им пра­ќам по­ра­ка на тие што од­вре­ме-на­вре­ме ме про­во­ци­ра­ат по­ра­ди тоа вој­во­да. Вој­во­да е збор, имен­ка, за ре­во­лу­ци­о­нер и кај Ма­ке­дон­ци­те и кај Цр­но­гор­ци­те и кај Бу­га­ри­те, па и кај Ал­бан­ци­те.

Ни­ка­ко не ус­пе­ва­ат да ми на­пра­ват по­ли­тич­ки про­фил, те ме сме­та­ат за на­ци­о­на­лист, те за вој­во­да што им по­ма­га на Ма­ке­дон­ци­те. Се тру­дам да се од­не­су­вам по­ли­тич­ки ко­рект­но, ќе се бо­рам ма­ко­трп­но од мо­ја­та по­ли­ти­ка да не­ма гро­бо­ви. Горд сум и ис­пол­нет од­на­тре што ус­пе­ав да им по­ка­жам и на нај­го­ле­ми­те скеп­ти­ци де­ка јас и мо­ја­та пар­ти­ја ќе оп­сто­и­ме и ќе би­де­ме фа­ктор.

Разговараше: Наум Стоилковски
Фото: Игор Ангеловски

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.