Мрачното минато на Новогодишниот концерт на Виенската филхармонија

Новогодишните валцери, полки и маршеви од Јохан Штраус, неговите три сина и нивните современици, изгледаат безвременски и се симбол за почеток на секоја година. Сè за овој настан, од својата формалност, неговите шармантно измислена хумор, нејзиниот дом во речиси пренагласено богатата Златната сала на „Musikverein“, укажуваат на нешто што датира и оддава на 19-тиот век.

Всушност, историјата на Денот на концертот за Нова Година е дел од поновото време. 

Тоа е нацистички „пронајдок“.

Праизведбата се одржала на новогодишната ноќ 1939 година, со цел собирање на пари за таканаречената Зимска помош, годишно прибирање на финансиски средства организиран од Национал-социјалистичката партија. Парите се собирале за да се купат гориво за сиромашните во најстудените месеци од годината.

Уште повеќе, во времето на создавањето на музиката на Штраус, Виенската филхармонија била малку недостижна за семејството. Зошто таква напреден оркестар би свирел „популарни“ песни? Сепак, „популарната“ музика се најде на репертоарот во доцните 1920-ти години. Но, сезонскиот гала Штраус-концерт всушност настанува кога културните комесари на нацистичката партијата добиваат идеја за обединувачки настан кој би можел да се емитува во живо преку Третиот Рајх. Концертот се пресели на првиот ден во јануари во 1941 година.

Како што станувало очигледно дека војната нема да заврши набрзо, валцерот „Синиот Дунав“  и увертирите се сметаат како корисен начин за обезбедување на моралот. Но, кога се дознава дека Штраус имал еврејски претци, Нацистичката министер за пропаганда Јозеф Гебелс „обезбеди“ веста едноставно да сопре.

Фон Ширак (десно) и Херман Геринг во традиционален костум од Тирол, 1935г.

Фон Ширак во 1960г. излегува од затвор. Заедно со синот во момент кога повторно е одликуван од Филхармонијата

Кога заврши војната, а победата е пропуштена – концертите едноставно продолжиле додека нивната непријатна историја тивко заборавена.

Сепак, за потсетување во 1960 година, Виенската филхармонија поздрави и одликува воен поддржувач од нацистичкиот табот, Балдур фон Ширак, Нацистички гувернер од Виена, кој депортирал десетици илјади Евреи. Тој е добитник на престижниот „прстен на честа“ на оркестарот во 1942 година. Откако прстенот се изгубил, тој доби замена, но кога беше ослободен од затворот Спандау каде помина повеќе од 20 години.

Тој факт се појавија откако на независни историчари им беше дозволен пристап до огромна архива на Виенската филхармонија и нивните често шокантни извештаи за своите ставови за време и по војната, сега се објавуваат на интернет страница на оркестарот.

Од тогаш, оркестарот ги повлече наградите на шестмина водечки нацисти, вклучувајќи го меѓу нив и Фон Ширак.

(извор: ББЦ)

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.