Што ќе добиете ако Игор Џамбазов реши да раскажува за својот живот? 250 страници фантастично, забавно четиво полно со хумор, куп комични пресврти и неверојатни ситуации, пикантерии, интриги, и најмногу од сѐ – искреност. И сето тоа зачинето со неповторливиот, за Игор толку препознатлив, стил на раскажување. Со него разговаравме неколку дена пред промоцијата на десетте приказни, кои, верувајте, ќе ви дадат десет причини за повторно да ги прочитате, и повторно, и повторно…
Откако се соблече, Игор сега се облече…
Џамбазов: Да, еве, се облеков (се смее). Благодарение на Елена Лука. Изгледа ѝ здодеа да ме гледа како параспур, па сама се јави, со помош на Весна Бејби Петрушевска. Ми направи неколку комбинации, по избор на Деки, еден од нејзините дизајнери.
Се облече и во книгите. По „Гол човек“ и „Прирачник за анти-антиалкохоличари“, во „Приказни од Мјаукедонија“ имавме едно нормално секојдневие низ очите на една мачка. Сега следува „Облечен човек“.
Џамбазов: „Облечен човек“ е една книга раскази од 80-тите и од 90-тите години на минатиот век. Приказни од моето детство, мојата младост… приказни кои целиот живот ги раскажувам на моите најблиски пријатели, но не сум ги раскажал јавно. Тоа се приказните што, како татко ми Џамбаз, ги раскажувам веќе 20-25 години, понекогаш се случува и на истите луѓе по неколку пати, но никогаш не се случило да ги филувам затоа што се вистински, човечки и возможни, иако во животот одамна сѐ е невозможно. Тоа се обични приказни за љубовта, духовноста, безгрижното детство, поведрата страна од мојот живот. Главно, се приказни за жени кои се заштитени со псевдоними. Сите други се со оригиналните имиња или прекари. Станува збор за жени што денеска имаат семејства, а мажите се чудна категорија, па ги заштитувам за да не дојде до несакани последици. Но, нема лош збор во книгата. Во мојот живот жените биле посебно поглавје.
И досега во твоите книги главно немало лош збор за жените.
Џамбазов: Имало за неколку кога сум бил лут, па сим им враќал на таков начин. Јас сум човек што простува, ама не заборава. На некои им простив, ама не им заборавив, а на некои им простив, ама и им заборавив.
Зар по толку раскажани приказни за жените остана некоја нераскажана?
Џамбазов: Некои не биле јавни личности, па сметав дека не се интересни. Иако и дел од тие жени ги има во книгата. Немам посебни раскази за нив, се провлекуваат низ други расказие како објаснување на некоја зададена тема. Преку педесет проценти во книгата се љубовни приказни. Главно, несреќни љубовни приказни во кои жртвата сум бил јас и обично станува збор за доминантни жени во чиишто раце сум бил играчка. Како во цртаниот филм кутриот Том беше играчка во нејзините раце. Се работи за доминантни, моќни жени. Ова е приказна за жените што ме направиле маж.
И досега жените биле претставени под псевдоним во твоите книги, и не само жените, туку и сите ликови, па некако љубопитноста нѐ натера да ги откриеме сите.
Џамбазов: Да, но никој никогаш не се јави да се пожали и да каже дека тоа не било така. Така ќе биде и овојпат, верувам. Особено поради фактот што веќе ти го кажав дека ниеден лош збор. Ги опишувам такви какви што биле, така како што било, и тоа не е никаков престап. Единствен проблем ми е како да ги поканам. Побарав совет од Тони Михајловски како да го изведеме тоа, рече ќе ми помогне. Пак ти вика, мажите, особено сопрузите знаат да бидат незгодни. Тоа денес се сериозни жени, со деца, семејства.
Покрај љубоните приказни има приказни посветени на Петре Прличко, на Анче Џамбазова... Која е приказната посветена на маестро Александар Џамбазов?
Џамбазов: Првиот расказ, кој се вика „Маестро“.
Така како што тој сака да го ословуваат.
Џамбазов: Да, како што го ословуваат од претседателот на државата до пазарџијата што му продава сокови за мене со поминат рок. Сите го ословуваат така и тој ужива во тоа. Навистина е маестро. Ги има неколку такви за кои уметноста не е фолирање, нема компромиси, не се битни парите – има чиста уметност или нема уметност. Така живее и, веројатно, така ќе живее до крајот на својот живот. Но, ова се негови приказни од времето кога ние сме биле деца, кога јас сум бил студент. Приказни кои произлегле од таа негова уметничка изгубеност која не ја фолирал, не ја играл, не ја драматизирал. Има многу смешни приказни за тоа како прави расолница, како ја поправа гаражата, како го поправа автомобилот, до тоа каков му беше неговиот однос кон мене додека јас си го барав патот во животот и тоа е веројатно една од најсмешните приказни. Една од последните приказни е „Манданата“ посветена на дедо ми Петре. Успеав да соберам приказни за него кои досега јавно не сум ги раскажувал и мислам дека ќе биде освежување за генерацијата што го памети, да дознае нешто ново за Петре Прличко, а новата, младата генерација што и онака не ја интересира, ќе прочита неколку духовити делови без да ја интересира кој бил тој човек. Тие се смешни сами по себе, без разлика кој ги направил. А ако знаеш дека ги направил еден таков великан, како Петре Парличко, тогаш добиваат на значење. Има и приказна што се вика „Скопје, Сарај Матка и Водно, за песната на Венко Андоновски што јас ја изведувам, за тоа како е снимена „Скопје-Сарај-Матка“. како сме дошле до тој резултат, како ја однесов таа приказна во Сараево уште кога беше војната, па на тамошното Радио слободно Сараево, познатата пејачка на „Амбасадори“ Исмета Дервоз Крвавац ја пушти. Има приказна „Порно“ за еротските и за порнофилмовите со кои сме израснале, за тоа како сме оделе во Вардар 1 и 2 да ја гледаме „Емануела“. Има еден убав предговор, вовед во целата приказна, и еден кус ама ефективен епилог. Тоа се првата и десетата приказна. Во секој случај на тие што ги читале моите книги ова ќе им биде четврт бурекче со јогуртче што ќе го лапнат, онака…
Игор е во едно ново поглавје од животот – без алкохол четири и пол години, период во кој не се крие од никого.
Џамбазов: Да ти кажам, дедо ми Петре покоен оваа година ми направи многу голем проблем. Ќе речеш како?! Еве ќе ти кажам. Селејќи некои работи од Скопје до Слепче, го пуштив Трендафил мој горе кај татко ми да побара некои кутии во кои чував албуми со фотографии, некои од моите награди што ми недостигаа. Успеал да најде две-три. Во една од кутиите најдовме неколку шишиња „смедеревка“ и едно шише „клековача“ од 1974 година. Точно 40 години старо шише. Кога дојдовме во Слепче, се собраа пријателите мои да ме пречекаат, го отворив, крцна… лек… Се напив две со нив и многу убаво ми дојде. И не заврши тука, Слепче и околината се познати по добри ракии. Добрата ракија во умерени количини знае да биде лек. Се погоди тука отворањето на Демирхисарското културно лето 1000 години, не можам да оддолеам 25-годишна ракија… Мојот роденден, па сестра ми дојде со зетчето…, така што неколку пати си дозволив да се почестам со домашна ракија. Но, кога дојдов во Скопје, си реков не, тука нема потреба. Ова лето сфатив дека, иако никогаш не се самозалажувам, дека можам да го контролирам тоа зашто уште ми е страв. Никаде не напишав дека нема веќе да пијам. Таква реченица нема. Ова кокетирање со домашната ракија ова лето можеби ми беше грешка, но убаво ми беше. Сфатив дека сум безопасен и за себе и за околината, двапати дури и претеравме. Ќе ми ја дадат гитарата, ќе свирам до 6 сабајле и ќе си заспијам како бебенце.
Напиша нова, поинаква книга. Водиш нов, помирен живот. И тука е коментарот – се нашол во безизлезна ситуација.
Џамбазов: Така е!
Зошто на луѓето им е лошо кога на Игор му е добро?
Џамбазов: И јас се прашувам, и тоа е една од клучните реченици во предговорот. Не разбирам зошто е тоа така. Зошто има луѓе што уживаат кога не ти е добро? Зошто не се радуваат кога тебе ти е добро? Тогаш нив им е лошо. Јас сум барем човек што не се замерувал со многу луѓе. Не сум истапувал јавно со политички ставови, барем не во последните 12 години. Последен пат 2002 година кога бев независен кандидат на парламентарните избори. Можеби има луѓе на кои не им е јасно како јас не сум се дефинирал јавно. Јас сѐ уште сметам дека нема потреба уметникот да се дефинира јавно. Во оној момент кога ќе го направи тоа, луѓето го препознаваат само по тоа. Па, така кога ќе го игра главниот лик во Шекспир, нема да го гледаат како актер кој добил улога поради квалитетот, туку како актер кој добил улога поради политика. Единствени ставови што сум ги изразил јавно беа кај Јанко кога зборувавме за театарот. Му објаснив зошто не сакам да бидам во театар. Па имам право да имам свои причини зашто не сакам да учествувам во театарот. Не сакам да учествувам во така конципиран театар. Сум бил член на големи театри, во нивните најубави времиња, во нивните златни години и знам како одеше тоа. Театарот е навистина место каде што не смее да продре политиката. Нема потреба. И има колеги од мојата бранша што навистина се уфураа во тие улоги да бидат ем глумци, ем директори…да се обидат да присвојат сѐ што може да се присвои.
Но се чини политиката секогаш, повеќе или помалку, била навлезена во театарот.
Џамбазов: Не во ваква мера. Сериозен сум. Јас бев во театар до 1997, 1998 година. Пред 1998 годна беа можеби најтешките 4 години во историјата на македонските театри, од 1995 до 1998 година. И доволно ми беше. После 1998 година имав само кус излет во една од последните претстави на покојниот Димитар Станковски „Црни куклички“ по текст на Венко Андоновски, тоа беше претстава по нарачка, ја игравме десет пати. И уште само онаа покана од МНТ по повод претставата за дедо ми Петре Прличко „Сомнително лице“ и толку.
Сепак има шанси да се вратиш во театарот – со дуодрама со Тони Михајловски.
Џамбазов: Се видовме со Тони. После интервјуто тој веднаш нашол текст. Стар текст, можеби 45 години. Не е наш текстот, но е познат во сферата на дуодрамите. Станува збор за двајца комичари. Игран е во МНТ, пред четириесетина години, „Соитарии“ се вика текстот и е најподатлив за Тончи и за мене. Стојам на тоа. Можно е да се вратам во театар, но не и да бидам вработен, да одам на состаноци… Едноставно јас тоа го мразев и кога бев многу млад и не смеев да писнам. Не ми беше ич ќејф кога авторитетот над тебе ќе дојде и ќе те ишамара вербално пред другите колеги. Низ животот ми се случија такви работи што на некој начин ме натера да престанам да им верувам на авторитетите, зашто многу авторитети во мојот живот ме разочарале или ме искористиле како салфетка, како крпа. Затоа, ако веќе правам театар сам ќе го направам, денеска е можно сѐ, па и сам да си направиш театар. Финансирај си една претстава, плати си го текстот, изнајми си колеги глумци, изнајми си театарска сала, кино-сала, спортска сала или Дом на култура и играј си. Тоа е сосема легално и регуларно.
Да се навратиме на книгата, некако прашањето за театарот се наметна од самиот разговор. Дали некој изрази желба да го спонзорира издавањето на книгата?
Џамбазов: За „Облечен човек“ во денари најдов нула. Во евра исто така. Никој не сакаше да партиципира, да биде дел од ова. Признавам, јас сум во бегство, должам пари, осум луѓе сакаат да ме убијат, никој не може да ме најде, не излегувам на телевизија, немам концерти… И никој не сака да партиципира. Не чини многу да издадеш книга. Јас им понудив евтина реклама на тие што имаат успешни бизниси, а сметам дека ми се пријатели. Но не можев ни да дојдам до нив. Ако си ми пријател, а стигнале до тебе муабетите дека имам финансиски проблеми, уште повеќе не си човек што имаш шанса да ми помогнеш, а не сакаш. Јас не барам социјална помош. Напишав книга, купи ја. Колку можеш, толку. Но, немам спонзор. Со издавачкиот центар „Три“ влеговме сами во оваа приказна. „Облечен човек“ ќе ја продавам како новогодишен подарок, а направивме и собрани дела од Игор Џамбазов од четирите книги, кои ќе се продаваат во книжарница „Три“, во поголемите книжарници, во „Веро“, „Тинекс“, „Рамстор“ и на веб-сајтот „Книга“. Главниот дел од тиражот се надевам ќе ги продадам сега пред Нова година на фирми кои што сакаат да ги почастат своите главни клиенти со книга. Верувам дека во секое второ семејство има барем еден што ме сака, дали е бабата, дедото, внуката, мајката, таткото… Книгата е еден убав подарок, особено сега, во времето на твитер, фејсбук… Родителите и сами сфаќаат дека книгата е еден од начините да ги отргнат децата од мониторот и асоцијалниот живот.
Во еден наш разговор спомена дека сака да направиш аудио за книгите.
Џамбазов: Тоа веќе се прави. За несреќа е Нова година, па ќе морам малку да паузирам. И заради промоцијата на книгата, ќе бидам на пат низ Македонија, да ја промовирам, да ја продадам. Па некаде на крајот на јануари ќе биде. За почеток правам аудиоиздание за „Гол човек“ и за „Прирачникот“, а до јуни и за „Облечен човек“. Барам и актерка што ќе ја чита Емилија Џамбазова од „Приказните од Мјаукедонија“.
Маестро Џамбазов во една прилика, пред некоја година, ми рече: „Сè ќе му простам на Игор, за сè што направи во животот, но нема да му простам што не остави поколение, што не го продолжи генот“. Дали сѐ уште го споменува тоа?
Џамбазов: Не, не, не. Го сфати тоа. Сега има друга приказна, која не е толку радикална. Да си бидеме искрени, сега на 52 години јас навистина не би можел да најдам кандидатка што може тоа да го направи. Е сега приказната е барем да најдам кандидатка. Сега бебето не е битно, ама битно е да имам некоја. Родител, си се грижи. И тоа навистина ми фали мене.
За поранешните кандидатки ќе читаме во книгата. Но што е со сегашните кандидатки?
Џамбазов: Кандидатките… Што знам, некако не можеме да се разбереме. Тие се исплашени од моето минато, јас сум исплашен од иднината со нив. И така, некаде во сегашноста сме како на ослободена територија, во некоја забранета зона. Слушај да ти кажам. И јас да сум на нивно место би се замислил. Тие пет проценти, ај да најдам некој соодветен збор, кај Јанко ги нареков „бурекџии“, по скопски се „гомнари“, ама еве сакам да најдам некој за да звучам пристојно… сѐ уште раскажуваат легенди и преданија за тоа каде е Игор Џамбазов, што му се случува на Игор. Знаеш ова лето доаѓаа во манастирот во Слепче за да прашуваат каде спијам. Не можам да им објаснам на луѓето дека не спијам во манастир. Во манастир спијам само кога ми е убаво, а не кога ми било лошо. „А… не е во манастир?! Ееее“ – демек сега немаме за што да јадеме трици. Сите приказни тргнуваат од таму, Скопје и натаму го има приматот на најголемото село, а најголемото село ги има најголемите озборувачи. Одамна сум раскрстил со нив. Јас барем се обидувам сѐ уште да бидам актуелен, интересен, продуктивен. Има луѓе на кои тоа им предизвикува ментална ерекција, а јас сум порно ѕвездата на која тие онанираат, и ок, се сложувам.
Го споменавме Слепче во неколку наврти. И не може да не се спомене Слепче во ниту еден разговор со тебе. Што направи Слепче за Игор, што Игор за Слепче?
Џамбазов: Јас и не барав Слепче да направи нешто за мене, зошто Слепче доволно направи за мене. Слепче само ги рашири рацете кога ме виде првиот пат. Слепче ми го даде сѐ она што очекував дека ќе ми го даде. А и јас за Слепче го направив сето она што најмалку можев – да му посветам едно лето – над 80 дена. Тоа беше навистина напорно. Секој ден имаше различна приказна, гостувања, концерти, изложби, промоции на книги. Во таа легендарна Горна куќа која се наоѓа измеѓу селото и манастирот направивме концертот со актерот од битолски театар, Петар Горко, со еден многу добар оркестар. Свиревме староградски песни, песни од „Макфест“ и од „Скопски фестивал“, од времето, тој рецитираше стихови… Направивме заеднички концерт со Димитар Андоновски… Не успеав секаде да стигнам зашто се случуваше во исти ден во исто време да се прославува во повеќе села. Но за идната година имаме идеја како тоа да го изведеме. Годинава ни беше првпат, ја изгубивме невиноста, сега знаеме што точно ни треба. Сфативме дека не се потребни многу пари за да се оддржи едно Демирхисарско културно лето, понудивме видео-снимки од она што го направивме, едно документарнофилмче кое го понудивме во Министерството за култура и верувам дека тоа ќе биде прифатат. Логото ќе си остане за 1000 години од манастирот, а веќе идното лето ќе се обидам да донесам и некои од големите музички ѕвезди. Се радувам затоа што Демир Хисар е една од најзаборавените градски општини, а сега живна. Особено му се радувам на она што му се случува на Слепче, зашто Слепче сега е навистина мал Париз. Направивме неколку радикални промени, патот, се среди сред село, манастирот ова лето работеше 24 часа. Горна куќа ни беше канцеларија на сите, таму ја пишував и книгата. Совршено место.
Сега си гостин-домаќин кај баба Маца.
Џамбазов: Така е!
Има ли план за нешто свое во Слепче?
Џамбазов: Да, оваа година почнав да разгледувам парцели, најдов и една куќичка која е во сопственост на скопјанец кој нема многу време да оди, неговите ќерки одамна изјавиле дека не доаѓаат. Оваа година пробав тоа да го направам, пред да дојдам во Скопје. Тоа многу ја погоди баба Маца. Ѝ објаснив дека не можам јас цел живот да бидам на товар, а и заради поголема сопствена слобода. Сега се чувствувам како на времето кога им соопштив на мајка ми и на татко ми дека ќе одам да живеам сам. Само што мајка ми не се потресе толку како баба Маца. Па се договоривме дека уште ова лето ќе поседиме, па после ќе се отселам. Имам ветување од тамошните другари дека тоа ќе го направиме со големо срце, ќе помагаат сите. Мене не ми треба многу.
Има нешто што те враќа во Скопје освен работата?
Џамбазов: Па само пријателите. Еве ние сме во истата фаза во која нè остави ти минатата година. Се дружиме, нема потреба да излегувам никаде за да ги најдам. Тие одат во град, и доаѓаат кај мене после еден саат сабајле како да е 8 и 15. И пријателите доаѓаат во Слепче. И оние кои ми викаа „што бараш таму во тоа Слепче?“ кога дојдоа рекоа – „а, како знаеш ти кај да одиш!“.
Што се случи по оној голем концерт пред една година? Имаше најава дека ќе се направи обид тој да прерасне во традиција?
Џамбазов: Многу работи во оваа држава не можат да бидат такви какви што ги замислуваш. Мене ми се случи крах после концертот, кога сфатив дека ни од далеку не е тоа што требаше да биде. Зборувам само за финансиската страна, сѐ друго беше совршено на тој концерт. И требаше со исто темпо да се продолжи, да се направат турнеи низ градовите. И татко ми Џамбаз ме искара: „како тоа ти ме натера да објавам дека идната година ќе има концерт, а нема да има. Излегов лажго“. Му викам, имало и поголеми работи што биле најавени, па не се случиле. Ако треба да ме врзат на столбот на срамот за тоа, нека ме врзат. Имав една идеја, но за да направиш таков концерт треба најмалку 25 000 евра. А ти кажав колку најдов за „Облечен човек“… 0 денари.
Разговараше: Билјана Зафирова
Фото: Александар Ивановски
Видео: Дејан Станчевски
Монтажа: Илија Јовановски
Целиот разговор, погледнете го во видео-разговорот на Република ТВ.
Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.
Поврзани вести
-
Шок во Бордо: Суботиќ во бесознание, доби удар од голманот на Ст.Етјен
-
Кузмановска: Неспособната власт ги задолжи граѓаните за нови 21,1 милион евра
-
И јас трпев насилство од поранешниот партнер: Министерката си ја отвори душата!(видео)
-
Руси масовно дрифтаат во снег, ни полицијата не им може ништо (Видео)