Да се биде антидржавен елемент и партиски послушник или да не се биде, прашање е сега

Три де­на пред де­нот „Д“, кој тре­ба да ја пре­ки­не по­ли­тич­ка­та аго­ни­ја што опо­зи­ци­о­не­ри­те ја са­мо­на­мет­на­та пред по­ве­ќе од шест ме­се­ци и кан­ди­да­ти­те и нив­ни­те ли­де­ри ја пот­пев­ну­ва­ат ста­ра­та пес­нич­ка, на­у­че­на во ре­до­ви­те на ЈНА и на АРМ, „Сит­но бро­јам, не мо­жам да сто­јам“. Пр­ви­те се свес­ни де­ка ја др­жат в ра­це сво­ја­та суд­би­на, суд­би­на­та на пар­ти­ја­та, но и де­ка со нив­на­та од­лу­ка ќе вли­ја­ат мно­гу и на ди­на­ми­ка­та и на раз­во­јот на ид­ни­на­та на др­жа­ва­та. Вто­ри­те од вр­ху­шка­та, пак, „сит­но бро­јат“ свес­ни де­ка влез на дел од кан­ди­да­ти­те во пар­ла­мен­тот ќе оз­на­чи нив­но зас­лу­же­но за­ми­ну­ва­ње во исто­ри­ја­та и це­ло­сен де­бакл на по­лу­го­диш­на­та по­ли­ти­ка обе­ле­жа­на со ду­зи­на ка­та­стро­фал­ни по­те­зи.

На ра­ко­водс­тво­то му оста­ну­ва да се кр­сти во сво­јот „пра­ви­лен“ из­бор. По­ло­ви­на го­ди­на по из­бо­ри­те, тие и на­та­му се на­де­ва­ат де­ка ги од­браа „нај­по­доб­ни­те“ кан­ди­да­ти. За­се­га, по­гре­ши­ја са­мо со трој­ца или 2,3 про­цен­ти од кан­ди­да­ти­те, кои ги из­не­ве­ри­ја нив­ни­те оче­ку­ва­ња и не се по­ка­жаа ка­ко сле­пи пос­луш­ни­ци. Дру­ги­те, ве­лат, им би­ле „си­гур­ни“, лу­ѓе на кои мо­же­ле да се пот­прат де­ка бес­по­го­вор­но ќе го спро­ве­дат ба­ра­но­то, без мно­гу да пра­шу­ва­ат, уште по­мал­ку да раз­мис­лу­ва­ат. Па не­ли тре­ба да би­дат пре­за­до­вол­ни од „че­ста“ и од мож­но­ста што им ја да­де ра­ко­водс­тво­то – да ста­нат пра­те­ни­ци, ма­кар и шест ме­се­ци. На по­тег се ток­му тие пот­це­не­ти пар­тиј­ци.

Ло­гич­но­то пра­ша­ње е да­ли, ко­неч­но, овие сто­ти­на лу­ѓе ќе се све­стат и ќе сфа­тат де­ка беа од­на­пред пред­ви­де­на ко­ла­те­рал­на ште­та и „то­пов­ско ме­со“ во игри­те и во ин­те­ре­си­те на не­кол­ку­ми­на ли­де­ри, кои исто­вре­ме­но се ми­ли­о­не­ри и кои се ма­ски­ра­ат ка­ко ре­во­лу­ци­о­не­ри.

Три­би­ни за убе­ду­ва­ње на кан­ди­да­ти­те во ви­сти­на­та на За­ев и на Ше­ке­рин­ска

Хам­ле­тов­ско­то глу­ме­ње лу­ди­ло ли­де­ри­те го за­си­ли­ја пред са­ма­та за­врш­ни­ца на ло­шо изре­жи­ра­на­та шест­ме­сеч­на те­а­тар­ска прет­ста­ва. По­доб­но­ста за уло­га­та на дан­ски­от принц ја наг­ла­су­ва и нив­на­та бо­жем­на „си­на крв“ и ели­тиз­мот ка­ко ос­нов­но од­бе­леж­је. Та­ка, на пет де­на пред крај­ни­от рок, трој­ца­та му­дре­ци те­а­трал­но се со­браа во се­ди­ште­то на СДСМ и утвр­ди­ја мош­не итра стра­те­ги­ја – не се вра­ќа­ле во пар­ла­мен­тот?! Не­ба­ре тоа бе­ше не­што но­во, па ми­на­ти­те 190 де­на ка­ко рас­и­па­на пло­ча ја „верг­лаа“ иста­та при­ка­ска фи­лу­ва­на со ап­сурд­на­та тех­нич­ка вла­да. Од дру­га стра­на, ја уби­ја и сопс­тве­на­та стра­те­ги­ја, ко­ја из­ле­зе де­ка ја не­ма­ле, па ја соз­да­доа во пет до два­на­е­сет.

За да оста­нат дос­лед­ни на дра­ма­тич­но­ста во сво­и­те дејс­тву­ва­ња, нај­а­ви­ја и де­ка сил­но ќе „удрат“ по вла­ста. А ору­ди­е­то, ве­ру­ва­ле или не, се ви­ка – три­би­ни?! На нив, пак, им дој­де са­мо дел од членс­тво­то, а од се­то ова дра­ма­тич­но се по­тре­се са­мо пар­ти­ски­от бла­гај­ник, кој тре­ба­ше да ги пла­ти са­ли­те, пре­во­зот, сенд­ви­чи­те… А ка­са­та и та­ка е праз­на, ја ис­ци­цаа днев­ни­ци­те за пет­те ил­ја­ди ти­мо­ви, кои до ден-де­не­шен ни­кој не ги ви­дел, но СДСМ твр­ди де­ка по­сто­јат. Та­ка со ти­мо­ви­те вле­гоа во иста­та ше­ма на те­о­ри­и­те за Је­ти, Би­гфут, вон­зем­ја­ни, а се­ди­ште­то на пар­ти­ја­та е пре­и­ме­ну­ва­но во Роз­вел, нај­поз­на­ти­от град по бли­ски сред­би од трет вид.

Три­би­ни­те тре­ба­ше да пос­лу­жат за убе­ду­ва­ње на кан­ди­да­ти­те во „си­ла­та“ на пар­ти­ја­та, но ед­но е си­гур­но, гра­до­на­чал­ни­ци­те-ли­де­ри За­ев и Жер­нов­ски, за­ед­но со Ти­то „ед­ног­лас­но“ (или бе­ше триг­лас­но) се сог­ла­си­ја де­ка бој­ко­тот про­дол­жу­ва. Ин­ди­ка­тив­но е што по нив­на­та сред­ба, на кра­јот, кој го кра­си де­ло­то, нај­ра­зо­ча­ра­ни из­ле­гоа кан­ди­да­ти­те на СДСМ за­тоа што са­мо со нив не­ма­ше сред­ба. Од­лу­ка­та, се­пак, бе­ше до­не­се­на ден­та, а сред­ба­та со нив бе­ше ста­ра ре­чи­си ед­на не­де­ла. Мо­же­би тоа и им по­мог­на­ло во осоз­на­ва­ње­то на ви­сти­на­та за нив­на­та епи­зод­на рол­ја во дра­ма­та, чи­и­што авто­ри, ре­жи­се­ри, фи­нан­си­е­ри, дра­ма­тур­зи и но­си­те­ли на глав­ни­те уло­ги се За­ев и Ше­ке­рин­ска, а си­те кан­ди­да­ти за­ед­но – обич­ни ста­ти­сти и дел од сце­но­гра­фи­ја­та, ко­ја мно­гу бр­зо и лес­но се ме­ну­ва. Во за­вис­ност од по­тре­би­те на вр­ху­шка­та, не­ли…

И нај­вер­ни­те под­др­жу­ва­чи ја уви­доа шуп­ли­во­ста на кон­цеп­тот

Не мис­лам де­ка опо­зи­ци­ја­та е на кр­сто­пат, тоа е ве­ќе комп­ли­мент за неа, ве­ли проф. д-р Та­ња Ка­ра­ка­ми­ше­ва-Јо­ва­нов­ска на пра­ша­ње­то на „Ре­пуб­ли­ка“ да­ли след­ни­те че­ко­ри ќе ја опре­де­лат суд­би­на­та на овие пар­тии. Ве­ли де­ка да сте на кр­сто­пат зна­чи де­ка има­те де­тал­но ана­ли­зи­ра­но и ста­ве­но на ум ба­рем три мож­ни сце­на­ри­ја, кои вле­гу­ва­ат во со­др­жи­на­та на ед­на до­бро ос­мис­ле­на по­ли­тич­ка стра­те­ги­ја на опо­зи­ци­о­нер­ско дејс­тву­ва­ње.

КАРАКАМИШЕВА-ЈОВАНОВСКА: Од тоа што го има ис­по­ра­ча­но опо­зи­ци­ја­та до­се­га на по­ли­тич­ка­та сце­на мо­же да се ви­ди де­ка „опе­ри­ра“ са­мо со ед­на мно­гу бле­да и истро­ше­на по­ли­тич­ка игра на бој­кот и на не­ги­ра­ње на сѐ што не се вкло­пу­ва во по­ли­ти­ка­та на бој­ко­тот. При­тоа, бој­ко­тот ка­ко ед­на од мно­гу­број­ни­те по­ли­тич­ки ала­тки на „пра­кти­ку­ва­ње по­ли­ти­ка“ не е и не мо­же да „на­пол­ни“ ни­ту ед­на мо­дер­на стра­те­ги­ја на по­ли­тич­ко опо­зи­ци­о­нер­ско дејс­тву­ва­ње. Но, тоа што мо­же, до­кол­ку се ко­ри­сти ка­ко единс­тве­на стра­те­ги­ска „ман­тра“ на по­ли­тич­ки­те суб­је­кти, е да да­де јас­на прет­ста­ва за ни­во­то, ка­па­ци­те­тот и за ква­ли­те­тот на по­ли­тич­ка­та по­ну­да на тој што го пра­кти­ку­ва. И ту­ка, фа­ктич­ки, е по­че­то­кот на кра­јот на опо­зи­ци­о­нер­ски­от „кр­сто­пат“. Мно­гу­па­ти до­се­га сум кон­ста­ти­ра­ла де­ка опо­зи­ци­ја­та ге­не­рал­но, а СДСМ по­себ­но, е за­пад­на­та во дла­бо­ка кри­за на опо­зи­ци­о­нер­ски­от иден­ти­тет. Еве по­ми­ну­ва и ос­ма­та го­ди­на од нив­но­то по­сто­е­ње во опо­зи­ци­ја, а тие сѐ уште не мо­жат да се снај­дат во единс­тве­на­та и ви­стин­ска уло­га на опо­зи­ци­о­не­ри­те – да би­дат кон­ку­рент­ни кон­тро­ло­ри и кри­ти­ча­ри на вла­ста и на неј­зи­на­та по­ли­ти­ка. Де­ка опо­зи­ци­ја­та не­ма си­ла и ка­па­ци­тет да ја вр­ши оваа де­мо­крат­ска и мно­гу зна­чај­на функ­ци­ја им ста­на јас­но и на тие што до пред не­кое вре­ме беа неј­зи­ни најг­лас­ни под­др­жу­ва­чи. И до­бро е тоа ко­га нај­вер­ни­те под­др­жу­ва­чи ста­ну­ва­ат свес­ни де­ка под­др­жу­ва­ат не­што што не­ма ни­ка­ква здра­во­ра­зум­ска ло­ги­ка и ос­но­ва. Всуш­ност, оваа точ­ка е по­че­то­кот на де­ма­ски­ра­ње­то на праз­на­та „по­ли­ти­ка“ и шуп­ли­во­ста на „кон­цеп­тот“ со кој опо­зи­ци­ја­та не мо­же веч­но да се во­зи. Кра­јот на без­и­деј­но­ста и на не­кре­а­тив­но­ста се­ко­гаш до­а­ѓа, са­мо пра­ша­ње е на вре­ме да­ли по­ра­но или по­доц­на. А из­ле­зот од це­ла­та оваа со­стој­ба е нај­до­бро да се ба­ра ток­му та­му ка­де што се во­ди по­ли­ти­ка­та – во ин­сти­ту­ци­и­те на си­сте­мот.

Ка­ра­ка­ми­ше­ва-Јо­ва­нов­ска мис­ли де­ка на по­го­лем број опо­зи­ци­ски пра­те­ни­ци им е со­се­ма јас­но де­ка е вре­ме да ја по­не­сат од­го­вор­но­ста што им ја да­ле из­би­ра­чи­те, и де­ка е вре­ме да ги за­ста­пу­ва­ат нив­ни­те ин­те­ре­си во Со­бра­ни­е­то на РМ, пре­ку соз­да­ва­ње сопс­тве­на по­ли­ти­ка што глас­но и ар­гу­мен­ти­ра­но ќе ја бра­нат пред со­бра­ни­ска­та го­вор­ни­ца, но и де­ка е дој­де­но вре­ме да се фа­тат за ра­бо­та и за об­вр­ски­те што ги но­си функ­ци­ја­та пра­те­ник.

КАРАКАМИШЕВА-ЈОВАНОВСКА: Ве­ќе е со­се­ма јас­но де­ка по­ли­тич­ко­то та­кти­зи­ра­ње на вла­ста и мно­гу­број­ни­те оби­ди за сми­ру­ва­ње на по­ли­тич­ка­та со­стој­ба во зем­ја­та се во функ­ци­ја на обез­бе­ду­ва­ње не­оп­ход­ни ус­ло­ви за вра­ќа­ње на нор­мал­ни­от по­ли­тич­ки ди­ја­лог ме­ѓу вла­ста и опо­зи­ци­ја­та во ин­сти­ту­ци­и­те на си­сте­мот. Ток­му одол­жу­ва­ње­то на со­бра­ни­ско­то по­ста­пу­ва­ње во од­нос на под­не­се­ни­те оста­вки и пре­зе­ма­ње на след­ни че­ко­ри во сог­лас­ност со Уста­вот, Де­лов­ни­кот на Со­бра­ни­е­то и со Из­бор­ни­от за­ко­ник е во функ­ци­ја на сми­ру­ва­ње на на­мет­на­ти­те по­ли­тич­ки стра­сти од стра­на на опо­зи­ци­ја­та, и нор­ма­ли­зи­ра­ње на по­ли­тич­ки­те про­це­си во зем­ја­та. Од дру­га стра­на, во сог­лас­ност со Уста­вот и Де­лов­ни­кот на Со­бра­ни­е­то, се стес­ну­ва ма­не­вар­ски­от про­стор за одол­жу­ва­ње на оваа по­ли­тич­ка со­стој­ба, ко­ја не мо­же да трае до не­дог­лед до­кол­ку не­ма изг­ле­ди за неј­зи­но нор­ма­ли­зи­ра­ње.

Пре­тсе­да­те­лот на Со­бра­ни­е­то е дол­жен, наг­ла­су­ва про­фе­сор­ка­та од Прав­ни­от фа­кул­тет, со не­о­прав­да­но­то отсус­тво на опо­зи­ци­о­не­ри­те од Со­бра­ни­е­то по­ве­ќе од шест ме­се­ци да го акти­ви­ра ме­ха­низ­мот на од­зе­ма­ње на пра­те­нич­ки­те ман­да­ти.

КАРАКАМИШЕВА-ЈОВАНОВСКА: За ова пра­ша­ње пр­во тре­ба да се из­јас­ни Ко­ми­си­ја­та за ман­дат­но-иму­ни­тет­ски пра­ша­ња, по чиј­што пред­лог тре­ба да ре­ша­ва Со­бра­ни­е­то на по­себ­на сед­ни­ца. Ко­неч­на­та од­лу­ка за од­зе­ма­ње на ман­да­тот ја до­не­су­ва­ат пра­те­ни­ци­те со дво­тре­тин­ско мно­зинс­тво од гла­со­ви­те. Мно­гу е важ­но ка­ко се во­ди оваа по­стап­ка во отсус­тво­то на опо­зи­ци­ски­те пра­те­ни­ци – да­ли ка­ко оправ­да­но или ка­ко не­о­прав­да­но и да­ли ќе има дво­тре­тин­ско мно­зинс­тво за да се до­не­се од­лу­ка­та за од­зе­ма­ње на ман­да­ти­те. Шан­си­те за по­втор­но по­ли­тич­ко та­кти­зи­ра­ње око­лу од­зе­ма­ње­то на пра­те­нич­ки­те ман­да­ти ги гле­дам ток­му во обез­бе­ду­ва­ње­то дво­тре­тин­ско мно­зинс­тво гла­со­ви на пра­те­ни­ци­те. Ка­ко и да е, ед­но е јас­но, опо­зи­ци­ја­та не­ма иде­ја, не­ма и не мо­же да соз­да­де се­ри­оз­на стра­те­ги­ја на по­ли­тич­ко дејс­тву­ва­ње до­кол­ку и на­та­му се за­ни­ма­ва со тоа кој ќе сед­не на фо­тел­ја­та пре­тсе­да­тел на не­ко­ја пар­ти­ска ко­ми­си­ја, кој ќе би­де гла­вен ко­ор­ди­на­тор на вир­ту­ел­ни­те ко­ор­ди­на­то­ри на те­рен, кој ќе би­де гла­вен на глав­ни­от. По­треб­на е комп­лет­но но­ва на­со­ка, но­ва ма­три­ца и енер­ги­ја пре­то­че­на во труд, акти­ви­зам и мно­гу ра­бо­та за не­шта­та да дој­дат до нор­ма­ла.

(Пишува: Љупчо Цветановски
(Текст објавен во 114. број на неделникот „Република“, 7.11.2014)

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.