Весела Честоева: За првпат на едно место имаме толку многу артефа­кти

Ма­ке­до­ни­ја до­би ре­пре­зен­та­ти­вен Ар­хе­о­ло­шки му­зеј со кој се вброи во свет­ска­та кул­тур­на ма­па на ва­кви ин­сти­ту­ции. Ми­ни­стер­ка­та Ели­за­бе­та Кан­че­ска-Ми­лев­ска го на­ре­че му­зеј на 21 век. Кол­ку ар­те­фа­кти се из­ло­же­ни во мо­мен­тов, а кои ќе се из­ло­жу­ва­ат по­доц­на? Со ка­кви тех­но­ло­гии рас­по­ла­га об­је­ктот и ка­ков вид пре­зен­та­ции им ну­ди на по­се­ти­те­ли­те?
Че­сто­е­ва: По мал­ку по­ве­ќе од три де­це­нии, ко­неч­но, Ар­хе­о­ло­шки­от му­зеј на Ма­ке­до­ни­ја до­би со­вре­мен му­зеј­ски про­стор во цен­та­рот на Скоп­је, кој ка­ко об­јект ве­ќе е пре­поз­нат­лив во гра­дот. Не­го­ва­та уни­кат­ност е по два ос­но­ва, по сво­ја­та ар­хи­те­ктон­ска гран­ди­оз­ност и по рас­кош­на ар­хи­те­кту­ра (не­ок­ла­си­ци­зам) и по не­го­ва­та ме­сто­по­лож­ба по­крај ке­јот на ре­ка­та Вар­дар, со што, ко­неч­но, го до­би ви­стин­ско­то ме­сто за да го прет­ста­ву­ва на­ше­то вред­но кул­тур­но нас­ледс­тво.

Екск­лу­зив­но са­кам да нај­а­вам де­ка на про­стор од 6.000 ква­драт­ни ме­три број­ка­та од 6.000 ар­те­фа­кти е ве­ќе над­ми­на­та и се­га из­не­су­ва 7.800, со тен­ден­ци­ја да про­дол­жи по на­гор­на ли­ни­ја.

Во по­сто­ја­на­та по­ста­вка е прет­ста­вен ши­рок вре­мен­ски рас­пон – од па­ле­о­ли­тот, 40.000 го­ди­на пред н.е, па сѐ до ото­ман­ски­от пер­и­од до 19 век.

Об­је­ктот рас­по­ла­га со нај­со­фи­с­ти­ци­ра­на му­зеј­ска тех­но­ло­ги­ја по нај­со­вре­ме­ни му­зеј­ски стан­дар­ди, со ви­де­о­а­ни­ма­ции, со ин­те­ра­ктив­ни ЛЕД-по­до­ви и екра­ни, кои на­до­пол­не­ти со ам­би­ен­тал­на му­зи­ка автен­тич­но го до­ло­ву­ва­ат на­ше­то бо­га­то кул­тур­но нас­ледс­тво.

Kопи­ја­та од Але­ксан­дро­ви­­от сар­ко­фаг од 4 век пред но­ва­та ера, чиј­што ори­ги­нал е из­ло­жен во Ар­хе­о­ло­шки­от му­зеј во Истан­бул, е еден од нај­а­тра­ктив­ни­те пред­ме­ти во но­ви­от Ар­хе­о­ло­шки му­зеј во Скоп­је. Мо­же­би евен­ту­ал­но Сра­меж­ли­ва­та Ве­не­ра му па­ри­ра спо­ред атра­ктив­но­ста. Прет­по­ста­ву­вам има со­од­вет­но обез­бе­ду­ва­ње­то на сар­ко­фа­гот, впро­чем и на це­ли­от му­зеј?
Че­сто­е­ва: Освен ко­пи­ја­та на Але­ксан­дро­ви­от сар­ко­фаг, кој е по­ста­вен на по­себ­но ме­сто во ле­во­то кри­ло на при­зем­је­то на му­зе­јот, ка­ко до­бро­поз­на­та ар­хи­те­кту­ра на ма­ке­дон­ски тип на храм со жи­во­пис­ни рел­је­фи на кои е прет­ста­ве­на би­тка­та на ИС, ту­ка се и ре­мек-де­ла­та на ан­тич­ка­та умет­ност, ко­ја би­ла соз­да­ва­на на те­ри­то­ри­ја­та на Ма­ке­до­ни­ја , и за­ед­но со Ве­не­ра Пу­ди­ка се дел од бо­га­ти­от ла­пи­да­ри­ум.

Што се од­не­су­ва до ви­де­о­над­зо­рот, тој не се од­не­су­ва са­мо на од­дел­ни ар­те­фа­кти,ту­ку овоз­мо­жу­ва 24-ча­со­вен мо­ни­то­ринг – кон­тро­ла на це­ли­от про­стор со вна­треш­ни и со над­во­реш­ни ка­ме­ри, кои се упра­ву­ва­ат со по­се­бен соф­твер за ви­де­о­над­зор, спо­ред нај­ви­со­ки свет­ски стан­дар­ди.

Во Му­зе­јот се из­ло­же­ни и пред­ме­ти­те од­зе­ме­ни во „Фа­лан­га 1“. За кои пред­ме­ти ста­ну­ва збор? Кол­ка­ва е нив­на­та вред­ност и ка­де се нај­де­ни?
Че­сто­е­ва: Од стра­на на су­дот со пра­во­сил­ност на пре­су­да­та на Ар­хе­о­ло­шки­от му­зеј на Ма­ке­до­ни­ја му беа пре­да­де­ни по­ве­ќе ар­те­фа­кти што беа зап­ле­не­ти во ак­ци­ја­та „Фа­лан­га“, кои де­нес ги кра­сат ви­три­ни­те на но­ви­от Ар­хе­о­ло­шки му­зеј. Ста­ну­ва збор за мо­не­ти, на­кит, брон­зе­ни ста­ту­е­тки, те­ра­кот­ни фи­гу­ри­ни, кои, спо­ред ти­по­ло­шки­те ка­ра­кте­ри­сти­ки, по­тек­ну­ва­ат од по­ве­ќе ар­хе­о­ло­шки ло­ка­ли­те­ти и кои има­ат бес­це­не­та вред­ност.

Со по­ста­ву­ва­ње­то на ар­те­фа­кти­те во но­ви­от Му­зеј, ко­неч­но тие из­ле­гоа од де­по­а­та. Да­ли на оваа по­ста­вка ќе ѝ се при­дру­жат и злат­ни­те пред­ме­ти, кои во мо­мен­тов се на из­лож­ба во Гер­ма­ни­ја?
Че­сто­е­ва: Јав­но­ста за прв­пат ќе има мож­ност на ед­но ме­сто да ви­ди тол­кав број ар­те­фа­кти, кои до­се­га се чу­ваа по му­зе­и­те и по нив­ни­те де­поа. Злат­ни­те пред­ме­ти што беа дел од из­лож­ба­та во Гер­ма­ни­ја ка­ко дел од про­е­ктот „Су­дир на кул­ту­ри­те“, по 16 но­ем­ври ќе би­дат дел од на­ци­о­нал­на­та по­ста­вка на Ар­хе­о­ло­шки­от му­зеј.

Де­но­ви­ве ма­ке­дон­ска­та јав­ност ќе мо­же да пог­лед­не уште ед­на уни­кат­на из­лож­ба. За што ста­ну­ва збор?
Че­сто­е­ва: Би са­ка­ла да ја нај­а­вам из­лож­ба­та на мо­за­и­ци­те од Ра­ве­на во со­ра­бо­тка со оп­шти­на­та на гра­дот Ра­ве­на, Ам­ба­са­да­та на Ре­пуб­ли­ка Ита­ли­ја во Ма­ке­до­ни­ја, под по­кро­ви­телс­тво на Ми­ни­стерс­тво­то за кул­ту­ра на Ре­пуб­ли­ка Ма­ке­до­ни­ја, кои во Ар­хе­о­ло­шки­от му­зеј ќе би­дат из­ло­же­ни на 24 октом­ври во 19 ча­сот. Во ид­ни­на, Му­зе­јот ќе би­де отво­рен за со­ра­бо­тка со си­те ме­ѓу­на­род­ни и до­маш­ни ин­сти­ту­ции во пре­зен­ти­ра­ње­то на бо­га­то­то кул­тур­но нас­ледс­тво.

(Пишува: Невена Поповска
Текст објавен во 112. број на неделникот „Република“, 24.10.2014)

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.