Бихаќка треба да го смени новото име. Павел Шатев е премногу доблесен и несоодветен назив за дел од станарите на оваа скопска уличка, која и така сите ја именуваат со старото име, толку соодветно поврзано со тамошните ју-носталгичари. Но и старото име веќе го прегази времето. Најновата иницијатива е Бихаќка да се прекрсти во Бојкотска. За само една година во социјалдемократското здание се родија неверојатни четири бојкоти. Благодарница за оваа акутна опсесија пристигна и од Британија, од семејството на Чарлс Канингам Бојкот, кое е многу гордо на обожавателите од Бихаќка.
Британскиот капетан и надзорник на имот од крајот на 19 век, чиешто презиме стана синоним за одбивање соработка од политички причини, треба многу да им заблагодари за одржувањето на неговата „лоза“. Впрочем, СДСМ со него, со бојкотот, влезе во конкуренција за Гинис. Најверојатно е единствената партија во светот што изведе четири различни бојкоти во речиси една година. Воедно, исто толку пати, буквално, ги уништи имиџот и иднината на сопствената држава. Поради опсесивната желба за враќање на власт, Македонија е цела година класичен заложник на луцидните креатори на сценарија од скопската уличка. Ги испробаа ли сите карти и опции, од улична демократија, преку неуспешен бојкот на локални избори, па бојкот на работната група што требаше да го реши 24 декември, сѐ до бојкот на резултатите од претседателските и од парламентарните избори на 27 април?! Што е многу – многу е, па дури и за Бихаќка, а резултатите се понижувачки за партијата.
Кој сака да направи протекторат од Македонија?
Своите надежи СДСМ повторно ги темели на Меѓународната заедница. Како и по кој знае кој пат, немоќни самите да направат нешто, социјалдемократите повторно се во потрага по американската или европска Божја рака, која треба, наспроти волјата на народот, да ги устоличи на толку посакуваните фотелји на Илинденска. Соочени со личната катастрофа на изборите, т.е. со незадоволството на сопствениот народ, СДСМ ја одиграа најперфидната партија во своето постоење. Им удрија шлаканица и на тие 280.000 граѓани што гласаа за нив и на 380.000 за нивниот „натпартиски“ кандидат, кој не мислеше ни дека е потребно да им се обрати на овие гласачи вечерта, туку го пушти својот лидер да ја пренесе трагичната вест. Трагична од аспект на неаргументираноста и на целосната неоснованост на чинот, но и трагична за државата, која повторно стана заложник на нечија желба за власт. Најголемиот проблем е во фактот што ова нивно сценарио граѓаните го прочитаа неколку дена пред изборите. Информациите што протекоа од Бихаќка го обелоденија црниот план за торпедирање на изборите. Фатени во тесно и со рацете во тегла, само малку го видоизменија, но не го напуштија ова црно сценарио. Го одиграа до крај, а трагите од мармаладот останаа на нивните раце и усни… Увидувајќи, пак дека наидоа на силна осуда од македонската јавност, спротивставеност на сите суштински партии и немање поддршка кај меѓународната заедница, деновите што следуваа тие демек одолжуваа, а, всушност, водеа војна во партијата околу бојкотот. Како и да е, иако веројатно потсвесно, беа во право за нешто. Целосно го погодија логото на својата неуспешна кампања: „Промени за нов почеток“. Да, но на Бихаќка…
Опции –„перестројка“ во СДСМ или судбината на ПАСОК
На партијата очајно ѝ се потребни промени, велат познавачите на состојбите. Без смени, особено на раководството – двигателите и одобрувачите на погубната политика што го доведе СДСМ на ова дереџе, многу веројатно го очекува судбината на грчки ПАСОК. Социјалдемократите од соседството во 2009 година добија 160 места во Парламентот, кој има 300 члена, а сега имаат мизерни 27 пратеници?! Постојаниот, слободен пад е очигледен и кај СДСМ. Разликата со ВМРО-ДПМНЕ од 70.000 во 2011 година порасна на дури 200.000 гласови за помалку од три години. 130.000 гласови во минус го вклучија алармот на Бихаќка, но црвениот картон за Заев и на Шеќеринска остана да лебди во воздух, замаскиран со последните очајнички обиди за сопствен спас преку генерализација на поразот, за кој не бил виновен Заев, туку Груевски?! Реално, ВМРО-ДПМНЕ и е виновна што победи со толку голема разлика, што внесе инвестиции од половина милијарда евра за еден месец, отвори 13.000 работни места и имаше многу подобра програма и позитивен настап во кампањата. И додека едниот страв на Заев се вика Пендаровски, кој одамна, а сега и со многу подобар рејтинг, се споменува како негов наследник, другата причина за кошмар се вика Струмица, „неговиот“ град, кој сега го загуби, а со тоа и шансата за нов градоначалнички мандат. И уште полошо, сето тоа пред будното око на менторот, духовниот гуру и регулатор на сѐ на Бихаќка, Бранко Црвенковски…
Клековски – СДСМ да ги побара причините за неуспехот внатре во партијата
Причините и последиците за ваквата ситуација во која се најде СДСМ, според мислењето на политичкиот аналитичар Сашо Клековски, се кријат во повеќе погрешни чекори и во неконзистентноста во дејствувањето. Со најновите решенија, вели тој, социјалдемократите продолжуваат со погрешната потрага по причините надвор, а не во партијата…
Клековски: Изборните резултати на парламентарните избори се засноваат на перцепциите и на довербата на граѓаните која политичка партија подобро ќе ги решава општествените и политичките предизвици на Македонија. Граѓаните таа доверба ја градат врз основа на понудените програми со политика, мерки и проекти и луѓето што треба да ги спроведат тие мерки. ВМРО-ДПМНЕ од 2006 година гради јасна доктрина, програми, како и препознатлив тим одговорен за спроведување. СДСМ во 2009 година и повторно сега во 2014 година се обиде да одговори со програма, но ни и со до крај јасна доктрина, дали е тоа левица или центар, како и со недодефиниран тим. Освен одговорот со прогресивен данок на политиката на ВМРО-ДПМНЕ за рамен данок, СДСМ не успеа да развие јасна и различна политика од таа на политичкиот ривал ВМРО-ДПМНЕ. Тоа се одрази и со полемика во проопозициските медиуми дали СДСМ да биде левица или да практикува популизам. Исто така, СДСМ никогаш не спроведе влада во сенка, што треба да ги профилира луѓето што се конкуренти на тие во ВМРО-ДПМНЕ. А лидерот на СДСМ не успеа да се претстави како сериозен кандидат за позицијата премиер, со разлика од три-четири пати во довербата меѓу лидерите на ВМРО-ДПМНЕ и СДСМ, во корист на ВМРО-ДПМНЕ.
На тие структурни проблеми во СДСМ, пред околу една година дојде до промена на раководството на сите нивоа, кое заврши со темелна промена на кандидатските листи за парламентарните избори, а со отсуство на раководството од истите листи.
Во такви услови се поттикнаа нереални очекувања дека СДСМ на овие избори може да постигне победа. На СДСМ му беа потребни промени, но нереално е да се очекува дека тоа може да доведе до пресврт за само една година. Граѓаните не стигнаа ниту да ги запознат кандидатите.
Место тоа, вели Клековски, СДСМ требаше да се фокусира на програмска и на кадровска обнова и на барање можност на локалните избори во 2017 година, преку победа во повеќе големи општини, како и во повеќе општини во Скопје. Тоа, според аналитичарот, би била одлична основа за можна победа на следните парламентарни избори.
Клековски: Во текот на самата кампања имаше многу колебања, во еден момент Стево Пендаровски беше натпартиски кандидат, во друг кандидата на СДСМ. Еден пат настапуваше сам, втор пат со раководството на СДСМ. Имаше негативна кампања, па немаше негативна кампања. Во еден момент се повлече платената политичка програма од некои телевизии.
На друга страна ВМРО-ДПМНЕ имаше сигурен настап, со надмоќ во медиумите и во ресурсите.
Така СДСМ влезе во јаз меѓу тоа што сака да постигне и реалноста. Со тешкиот пораз на Стево Пендаровски во првиот круг на претседателските избори, како меур се распаднаа нереалните очекувања, што доведе до демотивација на гласачкото тело.
Со едно ама. А тоа е дека, сепак, резултатот на Стево Пендаровски е битно подобар од тој на СДСМ. Дали Стево Пендаровски има лидерски амбиции во СДСМ не е познато, но може да се очекува внатрешна дебата на што се должи разликата во гласовите за Пендаровски и за СДСМ.
Со сегашниот пристап со непризнавање на резултатите од изборите, СДСМ не покажува промени и не ги бара причините за неуспехот внатре во партијата. Без согледување на внатрешните причини нема да дојде до промените потребни за победа на избори.
Каракамишева-Јовановска: Заев и раководството да ги напуштат фотелјите
Да престанат со кафе-сеирџиството, меѓусебните местенки, лични дисквалификации и да се фатат за работа, вели проф. д-р Тања Каракамишева –Јовановска од Правниот факултет во Скопје. Оставката на Заев и на раководството се подразбира по ваков пораз. Но потребна е не само длабинска реформа и промени во раководството, вели професорката, туку и промени во начинот на дејствување. Инаку, уште повеќе ќе го губат електоратот.
Каракамишева-Јовановска: СДСМ и покрај делумните промени во партиската раководна структура, во целиот овој период, од заминувањето на Бранко Црвенковски, има проблем со политичката волја да направи длабински реформи во партиската инфраструктура, но и во моделот на партиското дејствување, начинот на работа, начинот на презентирање на својата политика, и слично. Посебно загрижува што оваа партија не покажа иновативност во создавањето политика, каде што очекував дека се најподготвени со оглед на фактот дека поголем дел од раководната, но и од пошироката кадровска структура на највисоките партиски тела и органи доаѓа од редот на професорската фела. Имам чувство дека СДСМ залудно го потроши времето во целиов изминат период. Место да се сосредоточи на конципирање политика што ќе ѝ парира на таа на владејачката коалиција, која им е цел да ја победат, тие се занимаваа со лични дисквалификации, меѓусебни местенки, маалски муабети и слични постапки, без многу да се грижат за вистинската цел и функција на партијата – да се наоѓаат алтернативни решенија и политика со кои ќе можат да се натпреваруваат со своите политички конкуренти. Разбирам дека за конципирањето на нови развојни стратегии и идеи треба многу труд, многу непреспиени ноќи, многу читање, анализи, синтези итн., но тоа е единствениот начин да влезат во конкурентската трка со ВМРО-ДПМНЕ. Сите други опции и механизми се губитнички бидејќи ВМРО-ДПМНЕ во целиов изминат период наметна сосема нови политички вредности, постави многу високи политички стандарди во политичкото дејствување на кои граѓаните се навикнаа и кои, ако сакаш да ги победиш, треба на граѓаните да им го свртиш вниманието со концепти што се подобри од тие што им ги нуди власта. Тоа е макотрпен процес, но е единствен добитен процес. Нудење нови кадровски решенија подготвени да се натпреваруваат со пеколното темпо на Никола Груевски, нудење подобри програмски решенија од тие на ВМРО-ДПМНЕ, поголема мотивираност за работа и за креативно дејствување меѓу партиските членови и активисти, елиминирање на трошењето енергија на празни муабети, кафе-сеирџиство, партиски местенки и место тоа насочување на енергијата кон позитивните работи, тоа се, според мене, битните фактори што можат да направат промена во дејствувањето на СДСМ и кон поголем успех на оваа партија во некој нареден изборен процес. Без ваква длабинска реформа не можат да очекуваат ништо повеќе од тоа што им го испорачаа граѓаните како доверба. Дури можат и натаму да го губат својот електорат и да се трансформираат во нови субјекти на политичката сцена.
По дебаклот на избори, Каракамишева-Јовановска очекува заминување на Заев и на раководството. Доколку не знаат како да ја направат промената, нека видат како го направија тоа нивните противници, без козметички и лажни промени, кои веќе не поминуваат кај граѓаните.
Каракамишева-Јовановска: Раководната структура, а посебно лидерот, по ваков изборен резултат, но и по ваква катастрофална политичка стратегија на постизборно однесување, мора да ја напуштат лидерската фотелја со цел почнување постапка за избор на ново раководство. Тоа е нормално политичко однесување на секој разумен и одговорен политичар. Дополнително на оваа констатација, се припишува и поразот што го доживеа Зоран Заев во неговата Струмица, каде што е градоначалник. Многу пати досега сум рекла дека козметичките потези на наводни промени, кои ги презеде СДСМ, не се доволни и не можат да бидат доволни во услови кога основната матрица на политичкото дејствување останува иста. Никој не верува во такви божемни промени и никој не дава доверба за такви квазипромени. Тоа директно се покажа со примерот на ВМРО-ДПМНЕ. Граѓаните му веруваат на Груевски затоа што успеа од корен да ја промени политиката на оваа партија од времето на Љупчо Георгиевски и да внесе драстично различен концепт на работа, на формулирање стратегии, на односи со јавност, на кадровски решенија итн. Примерот на ВМРО-ДПМНЕ треба да им биде јасен показател на насоката на движење за закрепнување на СДСМ, доколку оваа партија има намера да се засили во иднина. Лидерот и другите во партиската структура мора да бидат пример за енергични работници, неуморни политичари што имаат не само иницијатива, туку и конкретни дела што стојат зад нив. Политиката на плукање и на оцрнување на противникот мора да се остави настрана. Таа не е добитна комбинација. Но, за да дојде на површина позитивната енергија во СДСМ, оваа партија ќе мора да внесе позитивни личности на кои сите карактеристики за кои говорев ќе им бидат туѓи и неприфатливи како менталитет на однесување. За тоа се потребни промени и во карактерот на многу личности, приспособување и промена на стилот на сопственото однесување, од плукачи, од критизери да преминат во иновативни и креативни личности. Во политиката не можете да очекувате успех само затоа што ќе се појавите со сопствената титула или успех во својата професија. Тие елементи можат да ви бидат надградба, никако основа за политичкото дејствување. За политиката ви требаат многу повеќе атрибути: позитивна комуникација, емпатија, иновативност, способност за колективно работење, менаџерски способности и уште многу друго.
СДСМ се „крсти“ во стокхолмскиот синдром?!
СДСМ се крстат во Стокхолм и во случувањата во шведската престолнина од 23 до 28 август 1973 година. Чекаат граѓаните, т.е., како и државата, заложниците на елитистичката и напати непромислена опозициска партија, да заболат од стокхолмскиот синдром, односно да се поистоветат и зближат со тие што ги малтретираат. Според психијатрите и криминолозите, кон зближувањето на овие две различни категории најголема улога има времето што го поминуваат заедно, а СДСМ ја тера веќе 24. година во политиката, голем процент на граѓаните се и родени со нив на политичката сцена. Битен фактор во поистоветувањето и создавањето на нелогичната емотивна врска на заложниците со зулумќарите е и големината на просторијата во која престојуваат – колку што е помала, толку е поголема шансата за стокхолмскиот синдром. За среќа на социјалдемократите, пак, Македонија е мала земја, но за нивна несреќа, народот е веќе отрпнат на секакви сценарија…
(Пишува: Љупчо Цветановски
(Текст објавен во 87. број на неделникот „Република“, 2.05.2014)
Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.



