Сериозна програма vs политички памфлет

Ве­лат де­ка ко­ин­ци­ден­ции не по­сто­јат, но слу­чај­но или не, кај ВМРО-ДПМНЕ и СДСМ се сов­пад­наа бро­е­ви­те на ме­ста­та на гла­сач­ки­те лив­чи­ња од ба­ра­жот во ДИК и со­од­но­сот на стра­ни­ци­те на про­гра­ми­те. На лив­чи­ња­та ВМРО-ДПМНЕ до­би број 5, СДСМ број 1. Та­ков е и со­од­но­сот на кван­ти­те­тот, а спо­ред ана­ли­ти­ча­ри­те и на ква­ли­те­тот, на про­гра­ма­та – 5:1. Искре­но, на Би­ха­ќка на­ви­сти­на ка­ко да не се ма­че­ле со соз­да­ва­ње­то на про­гра­ма­та за из­бо­ри­те. Нас­пре­ма огром­на­та про­гра­ма, ко­ја е одраз на ма­ши­не­ри­ја­та на ВМРО-ДПМНЕ – те­шка це­ли 384 стра­ни­ци, СДСМ, бу­квал­но, из­ле­зе со ми­ни-про­гра­ма од „за­о­кру­же­ни“ 100 стра­ни­ци, од кои – ако се од­зе­ме во­ве­дот, мар­ги­ни­те и го­ле­ми­от про­стор за се­кој „столб“, не се со­би­ра­ат ни­ту 70 стра­ни­ци. И са­ми­от ли­дер За­ев приз­на де­ка не пла­ни­ра­ле се­га да да­дат пре­диз­бор­на про­гра­ма за­тоа што не пла­ни­ра­ле ни­ту из­бо­ри, а из­не­на­де­ни, очиг­лед­но, оста­наа и твор­ци­те на пи­ша­но­то на поз­на­та­та улич­ка, кои за­те­че­ни скле­паа не­што што тре­ба да ли­чи на про­гра­ма. Исто­ри­ски гле­да­но, про­гра­ма­та и она­ка ни­ко­гаш не би­ла ја­ка стра­на на пар­ти­ја­та во ко­ја ра­бо­ти­те се­ко­гаш се ре­ша­ваа во од и сти­хиј­но. Но­ви­от стил на игра на­мет­нат од про­тив­ни­ци­те те­шко ста­ну­ва дел од со­ци­јал­де­мо­крат­ски­те ели­ти­стич­ки на­ви­ки за „ле­зет“ из­бо­рен на­стап. По мож­ност со ка­фен­це и со му­а­бет, но без на­пор и стре­со­ви, ка­ко не­по­доб­ни и не­поз­на­ти за ста­на­ри­те на оваа згра­да од Би­ха­ќка. Бр­зи­на­та на кре­а­ци­ја­та ја из­да­де и са­мо­то име на пар­ти­ско­то и про­грам­ско ло­го, кое, за жал, из­ле­зе чи­ста ком­пи­ла­ци­ја и пла­ги­јат на пре­диз­бо­рен сло­ган на нај­го­ле­ми­от ри­вал. Ло­ги­ка­та е ед­но­став­на, ко­га ти се бр­за и си во тес­но, ја ко­ри­стиш ве­ќе из­мис­ле­на­та топ­ла во­да. Во па­ни­ка, средс­тва­та не се из­би­ра­ат. Ори­ги­нал­но­ста е уште еден по­ка­за­тел на со­стој­би­те во пар­ти­и­те и, во­ед­но, ви­зи­ја­та. Кај ВМРО-ДПМНЕ пре­ов­ла­ду­ва­ат ори­ги­нал­ни про­е­кти, со­од­вет­ни на ма­ке­дон­ско­то тло и ус­ло­ви, а кај „от­пор­нич­ка­та“ СДСМ се ра­бо­ти за уни­вер­зал­на про­гра­ма ко­ја би мо­же­ла да се упо­тре­би ка­де и да е во све­тот, без по­треб­но­то прис­по­со­бу­ва­ње за по­тре­би­те на оваа поч­ва. Про­ве­ју­ва чув­ство­то де­ка не­кој ов­де пре­пи­шу­вал и за­бо­шо­ту­вал на ча­со­ви.

Про­е­кти vs „бор­ба за сло­бо­да“

Мо­же­би, не­кој тре­ба­ло да му ка­же на СДСМ де­ка про­гра­ма­та со т.н. стол­бо­ви се по­ка­жа ка­ко по­греш­на и не­функ­ци­о­нал­на. Пре­зе­ме­на е од ЕУ, ко­ја одам­на ја на­пу­шти ка­ко по­греш­на. Но, дек­ла­ра­тив­ни­те вљу­бе­ни­ци во за­пад­ни­те те­ко­ви, очиг­лед­но, оста­на­ле за­ро­бе­ни во тоа вре­ме. Слу­чај­но или не, но тоа бе­ше и нив­но­то вре­ме на вла­де­е­ње, пер­и­од пред ре­чи­си ед­на де­це­ни­ја или по­точ­но ка­жа­но осум го­ди­ни. Се­пак, не­кој тре­ба­ло да им ка­же де­ка вре­ми­ња­та се ме­ну­ва­ат, но на Би­ха­ќка, очиг­лед­но, тој абер сѐ уште не стиг­нал. И до­де­ка нив­ни­те ри­ва­ли на­ста­пи­ја под­го­тве­но и со кон­крет­ни број­ки и це­ли, СДСМ, во сти­лот на ма­ке­дон­ски­те зим­ски служ­би кои се­ко­ја го­ди­на сре­де зи­ма се из­не­на­де­ни од сне­гот, се нај­де за­те­чен од из­бо­ри­те, кои во Ма­ке­до­ни­ја ги има ре­чи­си се­ко­ја го­ди­на. Проб­ле­мот е уште по­го­лем ко­га тре­ба да на­пи­ше­те не­што што ед­но­став­но не ви ле­жи и за кое тре­ба прет­ход­но искус­тво, а се ви­ка про­гра­ма. Пре­диз­ви­кот е уште по­го­лем ако во два­е­сет и не­што го­ди­ни по­сто­е­ње тоа и не ви би­ло сил­на стра­на, а ра­бо­ти­те – не­за­вис­но да­ли сте би­ле на власт или не – сте ги ре­ша­ва­ле во од, од­нос­но сти­хиј­но. Ве­лат на­ви­ка­та е ло­ша ра­бо­та, а на­вик­ну­ва­ње­то на „до­бри­те“ и „уба­ви­те“ не­шта е бр­зо, осо­бе­но ко­га тоа по­драз­би­ра де­ка ќе ви оста­не мно­гу сло­бод­но вре­ме, кое, ина­ку, би го по­тро­ши­ле на не­ка­ква си про­гра­ма за из­бо­ри, ко­ја уште по­страш­но, по­тоа – ве­ру­ва­ле или не – ќе тре­ба да ја ос­тва­ри­те!? Се­то тоа ба­ра мно­гу ра­бо­та и вло­жен труд, кој ели­ти­стич­ки рас­по­ло­же­ни­те пар­тиј­ци од Би­ха­ќка не се под­го­тве­ни да го вло­жат во ва­кви „бес­по­лез­ни“ про­е­кти кои на­ли­ку­ва­ат на те­па­ње вре­ме би­деј­ќи ве­ту­ва­ња­та, ба­рем спо­ред прет­ход­но­то искус­тво, ни­ко­гаш и не­ма да ги ос­тва­ри­те, т.е. на­пи­ша­но­то, ка­ко и се­ко­гаш, ќе оста­не та­му ка­де што при­па­ѓа – са­мо на хар­ти­ја.

По­си­гур­но е по­сто­ја­но, па и во ва­ша­та т.н. про­гра­ма, да збо­ру­ва­те за „сло­бо­да­та“, на­вод­на­та бор­ба со ди­кта­ту­ра­та, има­ги­нар­ни­от ре­жим, ти­ра­ни­ја­та и што ли уште не. Овие фло­ску­ли не ба­ра­ат от­чет за­тоа што, ре­ал­но, ќе тре­ба да до­ка­жу­ва­те да­ли сте ја вра­ти­ле или не вир­ту­ел­на­та сло­бо­да, нас­пре­ма фа­ктот на­ре­чен от­чет на пи­ша­но­то во про­гра­ма­та, те­шка не­поз­на­ни­ца за ва­ши­от стил на по­ли­тич­ка игра.
И по­тоа се лу­ти­те ко­га на ули­ца по­грд­но ве на­ре­ку­ва­ат „ко­му­ња­ри“, а вие ка­ко ата­виз­ми од ми­на­то­то, во сти­лот на ква­зи­бор­ци за сло­бо­да, упор­но сте за­ро­бе­ни во на­род­но-ос­ло­бо­ди­тел­ни­от пер­и­од и го ко­ри­сти­те во­ка­бу­ла­рот од пер­и­о­дот на 1941-1945 го­ди­на, не­ба­ре Ма­ке­до­ни­ја е по­втор­но оку­пи­ра­на од Гер­ман­ци­те, Бу­га­ри­те или, по­ве­ро­јат­но, од лу­ѓе со про­гра­ма и ви­зи­ја, а вие ка­ко нов тип про­гра­мо­фо­би не мо­же­те да го под­не­се­те фа­ктот што не ги раз­би­ра­те тој кон­цепт и по­тре­ба­та од чи­нот на­ре­чен про­гра­ма, па про­тив­ни­ци­те ви изг­ле­да­ат ка­ко вон­зем­ја­ни.

Дру­ги­от проб­лем е ко­га во про­гра­ма од 100 стра­ни­ци, кои, всуш­ност, се са­мо 70, по­ло­ви­на од нив им по­све­ту­ва­те на сво­и­те ри­ва­ли. Во про­гра­ма­та на СДСМ по­ве­ќе па­ти ќе го про­чи­та­те име­то на ВМРО-ДПМНЕ откол­ку на тие што ја соз­да­ле или, ма­кар, пре­пи­ша­ле про­гра­ма­та, што би би­ло по­ло­гич­но. Во овој дел, де­фи­ни­тив­но и нес­пор­но, оста­ну­ва­те ори­ги­нал­ни – ни­кој во све­тот тол­ку па­ти во про­гра­ма­та не го спо­ме­нал име­то на сво­јот про­тив­ник, ни­ту, пак, во­дел кам­па­ња на тој на­чин. Нај­го­ле­ми­от дел од енер­ги­ја­та на Би­ха­ќка е по­тро­ше­на ток­му на ана­ли­зи­те на вла­де­јач­ка­та пар­ти­ја.

Ка­ра­ка­ми­ше­ва-Јо­ва­нов­ска: Раз­ли­ка­та не е са­мо во бро­јот на стра­ни­ци

Поз­на­ва­чи­те на со­стој­би­те се сог­ла­су­ва­ат за нес­пор­ни­те раз­ли­ки во кон­ци­пи­ра­ње­то на две­те про­гра­ми на пар­ти­и­те кои алу­ди­ра­ат на вла­ста во др­жа­ва­ва. Спо­ред проф. д-р Та­ња Ка­ра­ми­ше­ва-Јо­ва­нов­ска од Прав­ни­от фа­кул­тет во Скоп­је, проб­ле­мот на СДСМ е што ВМРО-ДПМНЕ со сво­е­то до­се­гаш­но дејс­тву­ва­ње на­пра­ви и на­мет­на стил на по­ли­ти­ка и ра­бо­та кои ја сме­ни­ја прет­ход­на­та пер­цеп­ци­ја на гра­ѓа­ни­те, стил во кој пар­ти­ја­та од Би­ха­ќка те­шко се сна­о­ѓа. СДСМ, ед­но­став­но, не мо­же да се но­си со та­кви­от по­бед­нич­ки стил.

Каракамишева-Јовановска: Не­по­би­тен е фа­ктот де­ка ВМРО-ДПМНЕ, на че­ло со Ни­ко­ла Гру­ев­ски, вос­по­ста­ви со­се­ма но­ви стан­дар­ди и со­се­ма по­и­на­кви вред­но­сти во по­ли­ти­ка­та кои до де­нот ко­га тие дој­доа на власт во­оп­што, или са­мо мал дел од нив, не беа пра­кти­ку­ва­ни на по­ли­тич­ка­та сце­на во Ре­пуб­ли­ка Ма­ке­до­ни­ја. 

Но­ва­та по­ли­ти­ка на Ни­ко­ла Гру­ев­ски на­пра­ви су­штин­ски про­ме­ни и во пер­цеп­ци­ја­та на гра­ѓа­ни­те за по­ли­ти­ка­та и за по­ли­ти­ча­ри­те. Ед­на бе­ше пер­цеп­ци­ја­та пред тоа, дру­га е пер­цеп­ци­ја­та по­тоа. Што е со­се­ма нор­мал­но и за оче­ку­ва­ње.

Сти­лот на по­ли­тич­ко ве­ту­ва­ње со кон­крет­ни про­е­кти во кои има де­тал­ни па­ра­ме­три по се­ко­ја ос­но­ва (цел, ре­а­ли­за­ци­ја, вре­ме, фи­нан­си­ска кон­струк­ци­ја итн.), прос­ле­ден со јас­на по­ли­тич­ка од­го­вор­ност за се­кое да­де­но ве­ту­ва­ње, ка­ко и кон­кре­тен от­чет, е стил кој го на­мет­на ВМРО-ДПМНЕ ка­ко по­бед­нич­ка стра­те­ги­ја.

Тој по­бед­нич­ки стил е уште по­до­ми­нан­тен и уште по­кон­кре­тен во но­ва­та из­бор­на про­гра­ма ко­ја, ка­ко ни­ко­гаш до­се­га, ну­ди ре­кор­ден број ве­ту­ва­ња, па от­та­му и уште по­ви­со­ко ни­во на по­ли­тич­ка од­го­вор­ност на во­деч­ка­та по­ли­тич­ка гар­ни­ту­ра. Не­ма по­ли­тич­ки суб­јект, а уште по­мал­ку ли­дер на по­ли­тич­ка­та сце­на во РМ, што ќе мо­же по­ли­тич­ки да се но­си со та­кви про­грам­ски ре­ше­ни­ја и со та­ква со­др­жи­на на по­ли­тич­ка кон­струк­ци­ја. Уште по­мал­ку гле­дам ли­дер кој на со­од­ве­тен на­чин ќе мо­же да му па­ри­ра во по­ли­тич­ка­та игра на пре­тсе­да­те­лот на ВМРО-ДПМНЕ.

Не тре­ба да си вр­вен поз­на­вач на по­ли­тич­ки­те при­ли­ки и со­стој­би во Ма­ке­до­ни­ја за да мо­жеш да на­пра­виш спо­ред­ба ме­ѓу тоа што го ну­ди ВМРО-ДПМНЕ ка­ко из­бор­на про­гра­ма, од ед­на стра­на, и тоа што го ну­ди СДСМ, од дру­га стра­на, ве­ли Ка­ра­ка­ми­ше­ва-Јо­ва­нов­ска. Не е во пра­ша­ње са­мо кван­ти­те­тот, ту­ку и ори­ги­нал­но­ста и со­од­вет­но­ста на про­гра­ма­та на ма­ке­дон­ски­те ус­ло­ви.

Каракамишева-Јовановска: Не е са­мо бро­јот на стра­ни­ци раз­ли­ка ме­ѓу две­те из­бор­ни про­гра­ми, иа­ко и тој број не е за за­не­ма­ру­ва­ње (со­од­нос кој е ре­чи­си ед­на­ков со по­ли­тич­ка­та раз­ли­ка ко­ја ре­ал­но ВМРО-ДПМНЕ ја има пред СДСМ), раз­ли­ка­та е уште по­е­ви­дент­на во од­нос на ори­ги­нал­ни­от при­стап кој про­ве­ју­ва во про­гра­ма­та на ВМРО-ДПМНЕ, кој е вид­лив во си­те до­се­гаш­ни про­е­кти и сопс­тве­ни по­ли­ти­ки, про­е­кти кои се автен­тич­ни, ма­ке­дон­ски, кои про­из­ле­гу­ва­ат од на­ши­те по­тре­би и на­ши­те ин­те­ре­си, нас­про­ти мо­де­лот на по­ли­ти­ка на стол­бо­ви пре­зе­мен од Уни­ја­та, кој, па­тем ре­че­но, е на­пу­штен и од са­ма­та Уни­ја би­деј­ќи се по­ка­жа ка­ко иск­лу­чи­тел­но не­функ­ци­о­на­лен.

В очи па­ѓа и спро­тив­ста­ве­но­ста на кон­цеп­ти­те и при­ста­пот. Спо­ред про­фе­сор­ка­та од Прав­ни­от фа­кул­тет, раз­ли­ка­та е очиг­лед­на и во од­нос на на­чи­нот на во­де­ње на из­бор­на­та кам­па­ња. Има­ме су­дир на по­зи­тив­на нас­про­ти не­га­тив­на кам­па­ња.

Каракамишева-Јовановска: ВМРО-ДПМНЕ, со ог­лед на де­ла­та и про­е­кти­те што тре­ба да ги прет­ста­ви пред гра­ѓа­ни­те, е на­со­че­на пре­теж­но кон по­зи­тив­на кам­па­ња, кон афир­ма­ци­ја на сво­и­те ус­пе­си и сво­и­те ид­ни про­ек­ции. СДСМ во­ди мно­гу по­ве­ќе не­га­тив­на од по­зи­тив­на кам­па­ња, мно­гу вре­ме и енер­ги­ја тро­ши во ана­ли­зи­те на тоа ка­ко вла­дее ВМРО-ДПМНЕ и кои се не­го­ви­те гре­шки откол­ку што се по­све­ту­ва на сопс­тве­на­та про­гра­ма, на сво­ја­та ви­зи­ја. Се­кој по­до­бар со­вет­ник за од­но­си со јав­но­ста, ка­ко и се­кој по­до­бар ана­ли­ти­чар, би им ука­жал на таа гре­шка и би им дал со­вет да во­дат по­му­дра кам­па­ња во ко­ја сопс­тве­на­та по­ли­тич­ка при­каз­на тре­ба да им би­де до­ми­нант­на во кам­па­ња­та, а не­ус­пе­си­те или евен­ту­ал­ни­те гре­шки на по­ли­тич­ки­от про­тив­ник да ги изв­ле­ку­ва­ат од сво­ја­та при­каз­на. Тоа во из­бор­на­та те­о­ри­ја се на­ре­ку­ва во­де­ње кон­траст­на кам­па­ња ко­ја има го­ле­ма пред­ност пред не­га­тив­на­та кам­па­ња. Очиг­лед­но е де­ка ВМРО-ДПМНЕ ја има сов­ла­да­но таа лек­ци­ја, а СДСМ тре­ба да ја учи до­пр­ва.

До­дов­ска: По­ли­тич­ки памф­лет vs се­ри­оз­на прог­ра­ма

И до­цент до­ктор Иван­ка До­дов­ска од Прав­ни­от фа­кул­тет сме­та де­ка кам­па­ња­та за пред­вре­ме­ни­те пар­ла­мен­тар­ни из­бо­ри поч­на во ед­на ин­те­рес­но по­ла­ри­зи­ра­на по­ли­тич­ка ат­мо­сфе­ра. Тоа што го со­чи­ну­ва пр­ви­от впе­ча­ток во од­нос на са­ми­от старт на пред­вре­ме­ни­те пар­ла­мен­тар­ни из­бо­ри во Ма­ке­до­ни­ја, спо­ред неа, е во со­се­ма раз­лич­ни­от при­од во се­кој пог­лед со кој пар­ти­и­те од­лу­чи­ја да ги прет­ста­ват сво­и­те по­ли­тич­ки про­гра­ми пред гра­ѓа­ни­те. Про­гра­ма­та на СДСМ ја оце­ну­ва ка­ко евтин по­ли­тич­ки памф­лет, нас­пре­ма се­ри­оз­на­та и комп­лекс­на про­гра­ма на ВМРО-ДПМНЕ. До­дов­ска е уве­ре­на де­ка и во след­ни­от пер­и­од, сѐ до 27 април ко­га ќе го има­ме фи­нал­но­то со­о­чу­ва­ње на по­ли­тич­ки­те пла­тфор­ми и кон­цеп­ти и ко­га гра­ѓа­ни­те ко­неч­но ќе го да­дат сво­јот суд за тоа кој ја зас­лу­жу­ва нив­на­та до­вер­ба, глав­на­та по­ли­тич­ка би­тка ќе се од­ви­ва ме­ѓу круп­ни­те по­ли­тич­ки пар­тии, ка­ко во ма­ке­дон­ски­от та­ка и во ал­бан­ски­от блок.

Додовска: Во овој кон­текст не­ми­но­вен е впе­ча­то­кот де­ка до­се­гаш­ни­те искус­тва по­ка­жаа де­ка за сме­тка на ма­ли­те пар­ти­ски ри­би, од кои гра­ѓа­ни­те до се­га не­маа ама баш ни­ка­ков бе­не­фит и кои до­ка­жаа де­ка не се рен­та­бил­ни, со ова са­кам да ка­жам де­ка исти­те до­се­га не­маа ни­ка­ков „фид­бек“ кон сво­јот еле­кто­рат и од тие при­чи­ни ста­наа де­гу­тант­ни за вку­сот и за по­тре­би­те на гра­ѓа­ни­те, го­ле­ми­те пар­ти­ски бло­ко­ви од дес­ни­ца­та и од ле­ви­ца­та во Ре­пуб­ли­ка Ма­ке­до­ни­ја се единс­тве­ни­те ви­стин­ски но­си­те­ли на по­бе­да­та или на евен­ту­ал­ни­от по­раз кој ќе ус­ле­ди врз ос­но­ва на она што прет­ход­но го на­пра­ви­ле и врз ос­но­ва на она што до­пр­ва ќе го по­ну­дат пред еле­кто­ра­тот пре­ку сво­и­те на­цр­ти и про­гра­ми во тр­ка­та за до­би­ва­ње на под­др­шка­та за след­ни­от че­ти­ри­го­ди­шен ман­дат.

За раз­ли­ка од ми­на­ти­те, исто та­ка, пред­вре­ме­ни пар­ла­мен­тар­ни из­бо­ри од 2011 го­ди­на, ве­ли До­дов­ска, на овие из­бо­ри опо­зи­ци­ска­та СДСМ из­ле­зе со из­бор­на про­гра­ма со­чи­не­та од сто­ти­на стра­ни­ци, а ВМРО-ДПМНЕ пре­зен­ти­ра­ше от­чет за сра­бо­те­но­то во пер­и­о­дот 2011-2014 го­ди­на, по што ја про­мо­ви­ра­ше и сво­ја­та про­гра­ма.

Додовска: Од по­ну­де­но­то во две­те при­ло­же­ни из­бор­ни про­гра­ми кај ле­ви­ца­та и кај дес­ни­ца­та мо­же­ме да кон­ста­ти­ра­ме де­ка Со­ци­јал­де­мо­крат­ски­от со­јуз има мал на­пре­док во од­нос на раз­би­ра­ње­то и трет­ма­нот на ма­ке­дон­ски­от гла­сач, би­деј­ќи, за раз­ли­ка од прет­ход­ни­те из­бо­ри во 2011 го­ди­на, ка­ко што ве­ќе и спо­ме­нав, де­но­ви­ве по­ну­ди и на пис­ме­но што од при­ли­ка би пра­ве­ле до­кол­ку ја осво­јат вла­ста. Тоа што во се­кој слу­чај ја прет­ста­ву­ва глав­на­та ви­зи­ја во со­ци­јал­де­мо­крат­ска­та про­гра­ма е но­сеч­ки­от сло­ган нас­ло­вен ка­ко „Про­ме­ни за нов по­че­ток – да ја вра­ти­ме сред­на­та кла­са“. Сме­там де­ка тоа е три­ге­рот што не са­мо што ги из­не­на­ди по­ли­тич­ки­те про­тив­ни­ци ту­ку исто­вре­ме­но по­втор­но ја отво­ри Пан­до­ри­на­та ку­ти­ја од ко­ја, со из­ле­гу­ва­ње­то на оваа по­ли­тич­ка по­ра­ка, де­но­ви­ве бев­ме све­до­ци на глас­ни­те не­го­ду­ва­ња од стра­на на гра­ѓа­ни­те, кои го­ре- до­лу ре­а­ги­ра­ат на след­ни­ов на­чин: „Ка­ко ќе ни ја вра­ти­те сред­на­та кла­са ко­га вие, СДСМ, ја уни­шти­вте?“ Оваа ди­ле­ма, ко­ја из­ви­ра од стра­на на еле­кто­ра­тот, до­пол­ни­тел­но ја зго­ле­ми тен­зи­ја­та во СДСМ, осо­бе­но по истак­ну­ва­ње­то на кан­ди­да­ти­те за пра­те­ни­ци од оваа по­ли­тич­ка оп­ци­ја. По­на­та­му, при те­мел­на­та ана­ли­за на три­те стол­ба со кои ле­ви­ца­та се од­лу­чи да до­пре до из­би­рач­ко­то те­ло, не­ми­нов­но е за­бе­леж­ли­во отсус­тво­то на ре­а­лен план, на ви­зи­ја и на се­ри­о­зен при­од кои се не­оп­ход­ни за ед­на по­ли­тич­ка пла­тфор­ма да до­жи­вее ус­пех и да ја освои вла­ста. Су­ма су­ма­рум, со по­ну­де­но­то СДСМ за­ста­на и не­ка­ко тро­ма­во се заг­ла­ви на пр­во­то ска­ли­ло пред Пан­те­о­нот на по­бе­да­та, т.е. ја пре­ви­де ве­ќе по­стиг­на­та­та цел за ко­ја се бо­реа ма­ке­дон­ски­те ре­во­лу­ци­о­не­ри и пре­род­бе­ни­ци, илин­ден­ци и ас­ном­ци, а тоа е ве­ќе осво­е­на­та твр­ди­на на плу­ра­лиз­мот и де­мо­кра­ти­ја­та. Од тие при­чи­ни, сме­там де­ка со­ци­јал­де­мо­крат­ска­та про­гра­ма прет­ста­ву­ва по­ли­тич­ки памф­лет кој ре­ал­но не му ве­ту­ва ни­што но­во и ни­што ре­ал­но на ма­ке­дон­ски­от гла­сач и не по­се­ду­ва ни­ка­ква об­вр­ска и ре­а­лен план де­ка не­што се­ри­оз­но ќе сто­рат до­кол­ку за­ста­нат на че­ло на вла­ста во Ре­пуб­ли­ка Ма­ке­до­ни­ја.

Во кон­текст на тоа, ако се освр­не­ме на из­бор­на­та про­гра­ма на ВМРО-ДПМНЕ и ако ја спо­ре­ди­ме со по­ли­тич­ки­от памф­лет на СДСМ, оце­ну­ва До­дов­ска, ќе ви­ди­ме де­ка та­му ста­ну­ва збор за из­бор­на про­гра­ма ко­ја без ни­ка­кво воз­др­жу­ва­ње прет­ста­ву­ва ед­на се­ри­оз­на, те­мел­на и мош­не комп­лекс­на про­гра­ма.

Додовска: Во оваа из­бор­на про­гра­ма се по­ну­де­ни ни­за стра­те­шки при­о­ри­те­ти и пла­но­ви за на­ред­ни­те че­ти­ри го­ди­ни, кои се рас­про­стра­не­ти на не­што по­мал­ку од че­ти­ри­сто­ти­ни стра­ни­ци. При те­мел­на­та ана­ли­за на по­ну­де­на­та из­бор­на про­гра­ма од стра­на на ВМРО-ДПМНЕ јас­но се по­ка­жу­ва кон­ти­ну­и­ра­но­то раз­ви­ва­ње на си­те оп­штес­тве­но-по­ли­тич­ки сфе­ри и во нив е имп­ле­мен­ти­ран комп­лет­но нов, свеж и рас­теч­ки дух со кој оваа по­ли­тич­ка пар­ти­ја цвр­сто и ви­зи­о­нер­ски че­ко­ри кон ре­а­ли­за­ци­ја на акту­ел­ни, но и кон ид­ни раз­вој­ни це­ли кон кои сме­та­ат де­ка тре­ба да се стре­ми Ре­пуб­ли­ка Ма­ке­до­ни­ја. Кон­цеп­ци­ски и на долг рок, та­кви­от при­од и кон­ти­ну­и­ра­ни­от тренд од стра­на на дес­ни­от блок во Ре­пуб­ли­ка Ма­ке­до­ни­ја, пред­во­ден од ВМРО-ДПМНЕ, сло­бо­дар­ски­от дух и раз­во­јот ка­ко на ма­ке­дон­ско­то оп­штес­тво та­ка и на се­кој по­е­ди­нец, оста­ва огро­мен про­стор зад се­бе зад кој не­у­меш­но ка­ска ма­ке­дон­ска­та ле­ви­ца, на че­ло со Со­ци­јал­де­мо­крат­ски­от со­јуз. От­та­му, не­ми­нов­но е да се по­тсе­ти­ме и на еден сег­мент од де­ло­то „Две рас­пра­ви за вла­ста“ од та­тко­то на мо­дер­ни­от ли­бе­ра­ли­зам Џон Лок, а во кој нај­експ­ли­цит­но се иска­жу­ва со­стој­ба­та што се отс­ли­ку­ва во по­ли­тич­ки­те про­гра­ми кои се ви­стин­ски одраз на ди­ја­ме­трал­но спро­тив­ни­те па­ра­ме­три кои вла­де­ат во две­те круп­ни по­ли­тич­ки оп­ции во Ре­пуб­ли­ка Ма­ке­до­ни­ја: „… Ни­ту до­бри­на­та ќе ис­чез­не, ни­ту рас­и­па­но­ста ќе би­де иско­ре­не­та, ни­ту љу­бо­вта ќе сек­не, ни­ту омра­за­та ќе ове­не“. Од тоа што до­се­га го ви­дов­ме и од тоа што до­пр­ва тре­ба да го ви­ди­ме, сме­там де­ка по овие из­бо­ри во ле­ви­ца­та ќе се слу­чи де­фи­ни­ти­вен ко­лапс на де­це­ни­ски из­гра­де­ни­от си­стем на функ­ци­о­ни­ра­ње или комп­лет­но рас­па­ѓа­ње и по­че­ток на ед­на комп­лет­но но­ва по­ли­тич­ка оп­ци­ја ко­ја ќе ја за­ме­ни оваа без­и­деј­на по­ли­тич­ка ма­три­ца. Но, да по­че­ка­ме вре­ме­то да по­ка­же.

(Пишува: Љупчо Цветановски | Фото: Ѓорѓи Личовски
Текст објавен во 84. број на неделникот „Република“, 11.04.2014)

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.