Како да имаш уште едно, паралелно семејство, ама тоа таму е друго, токму такво какво што си го замислуваш. Без дневна политика, без серии и озборувања, без посредништво и подметнување сопки. Место и луѓе со кои ќе растеш, ќе созреваш, ќе разговараш, ќе учиш. И на крај ќе глумиш во претстава. Ако си аматер, не си професионалец, ќе бидеш поголем професионалец и од професионалците во театрите. Вака гласно размислуваат членовите на аматерската театарска група „Адоболс“ од Тетово.
Никогаш толку брзо не ми поминало времето колку со овие петмина од вкупно седум театарски фанатици, кои во март годинава ја одиграа драмата „Хај-фај“ по текст на Горан Стефановски, а во режија на Андреја Ѓорѓески. Еден и пол час ми летна за миг, а јас постојано слушав за љубовта кон театарот, неизмерната љубов кон театарот… Со ист жар зборуваат и за претставите и за маките – и за заклучените врати, а пробата е веќе закажана и за немање струја и немање греење и за правење проби во подруми, во викендички…
Аматерската театарска група „Адоболс“ ја сочинуваат Андреја Ѓорѓески, Мери Каталиниќ, Горан Глигориески, Мелиса Ценоска, Борис Симовски, Мартин Билбиловски и Драги Неделчевски. Не забораваат да ги споменат и суфлерот Мирчо Кочовски – Џинле, тон-мајсторот Никола Димовски – Т’мница, Среќко Јаниќиевиќ – Ганди, како и портирот во Домот во Тетово Али Љума. На разговорот во Скопје, од оправдани причини, не присуствуваа Симовски и Билбиловски. Никој од нив не е актер по професија. Сите си имаат други занимања, ама заеднично им е љубовта кон театарот.
– Овде се собрани по еден филолог, економист, педагог, правник, новинар. Ние сме вљубени во театарот. Се познаваме цел живот бидејќи и фамилијарно сме поврзани. Нашите родители се пријатели. Групата „Адоболс“ постои една година, ама ние со театарот сме цел живот. „Адоболс“ е само природен тек на работите. Нашиот најмлад член ни го даде името, кое значи „слобода“, читано наопаку и тоа е извадок од драмата „Хај-фај“. Иако сум професор, од љубов работам во театарот од 1999 година, имам шест театарски проекти зад себе од кои овој последниов, со моите театарски соборци, е најсериозен. Потврда за тоа беше нашиот настап во Драмски театар во Скопје и критиките што ги добивме. Дел од оваа екипа работеше со мене и во „Викенд на мртовци“ со која, исто така, гостувавме во Драмски – ја почнува приказната Ѓорѓевски.
Историјата на театарскиот живот во Тетово е многу богата. Оваа актерска дружина е само продолжувач на таа традиција. Тетово отсекогаш имал образована театарски публика, која знаела да препознае, да цени, да молчи кога треба, знаела да награди и секогаш кога имало претстава од која било од групите што работат, салата е преполна, а собира 600 гледачи. Во овој период има пет-шест аматерски театарски групи со различна програмска шема, кои работат во Центарот за култура. Во Тетово порано имало и професионален театар. Сега има само Театар на албанската драма. Претставите на сите групи се одржуваат во Центарот за култура во Тетово „Иво Антевски – Смок“.
„Хај-фај“ – последна актуелна престава
Драмскиот текст на Горан Стефановски „Хај-фај“ по вторпат се поставува на сцена во Македонија, овој пат од аматерска група. Додека го подготвувале текстот, овие тетовци, сите до еден пргави, ербап луѓе, биле во контакт со авторот, кој со години живее во Велика Британија, а на претставата во Драмски, во Скопје, чест им сторил и дошол да ги гледа и чичкото на Горан, доајенот на театарската критика во Македонија, Ристо Стефановски. Благодарни се и на критиката на Борче Грозданов, кој им поделил многу комплименти за нивната работа откако бил гостин на премиерата во градот под Шара.
Сите нивни претстави се посетени, предизвикуваат интересирање, посебно кај публиката од македонската националност, со оглед на тоа дека Тетово нема народен театар. Но, тие не се доживуваат така.
– Театарот, меѓу другото, помага во зачувување на културниот идентитет на еден народ, а тоа во средина каква што е Тетово, за Македонците е извонредно важно и ние сме свесни за тој момент, но јас отсекогаш сум бил инспириран од самиот театар, сам по себе. Работиме во тешки услови и немаме сила секоја година да го поминуваме тоа. Немам сила моите театарски соборци да ги терам да работат на минус 25 степени. Ние сите, сепак, работиме друга работа. Егзистенцијата и платата ја вадиме од друго место. Ова го работиме само и единствено од љубов. Аматери сме поради аморе – поради љубовта кон театарот, а не затоа што сме послаби од професионалците. Одвреме–навреме, можеби, и ни недостига нешто во изведбите, ама целината е добра. Барем така ни рекле – вели Ѓорѓески.
Според него, зборот анимација значи да оживуваш нешто и ако тие ја оживуваат македонската публика во Тетово, тоа значи дека е умрена.
– Ако таа е умрена, тогаш некој мора да ја оживее. Тоа би било товар за нас како аматери, ние да ја оживееме веќе умрената публика во Тетово. Ваков силен текст од Горан Стефановски е анимација сама по себе – додава професорот.
Највозрасниот во групата, Драги Неделчевски повторува дека тие во ниту еден момент не помислиле да ја делат публиката или да штитат нешто и да напаѓаат.
– Јас и моите колеги во театарот сме токму и исклучително заради театарот. Исклучително сме само за сопствено задоволство, да бидеме артисти, што значи еден момент да бидеме нешто друго од тоа што сме во животот и да направиме претстава со која ќе пренесеме универзални пораки и, можеби, ќе ѝ се допадне на тетовската публика, без разлика на националноста. Ние си го живееме нашиот животец таму во Тетово. Одржуваме проби во невозможни услови, во пеколна температура, на мраз, на минус 20 степени. Плаќаме од свој џеб за салата кога ја даваме претставата – вели Неделчевски.
Тој говори и за ентузијазмот што им е потребен за да истрајат до крајот на секоја престава.
– Ние, ненормално, имаме голем ентузијазам. Многу е важен моментот на самомотивација. На моменти помислувам дека ние со ова се занимаваме од мазохистички причини. Сме доаѓале во ситуација и проектот да се откаже, да се испокараме. Но, на крајот на претставата го слушате аплаузот, се поклонувате двапати, трипати пред публиката и никој не може да знае колку сте среќен од оваа страна. Во денешно време, во трка за пари, за моќ, во ова прагматично и грозно време нема мера за нашата љубов кон театарот – додава неформалниот фотограф на дружината.
Приказните на другите членови…
Мери Каталиниќ, иако конкурирала на Факултетот за драмски уметности во Скопје, не успеала да влезе во првите десет. Била 11. на списокот. Но, тоа не ја поколебало, завршила друг факултет, но љубовта кон театарот не престанала. Има три награди од Драмскиот аматерски фестивал.
– Зад себе имам петнаесетина улоги. Играм и машки ликови. На крајот на денот, секогаш сами решаваме во кој проект ќе учествувавме, со кого ќе соработуваме, како заемно ќе се бориме за тоа што го сакаме – го објаснува Каталиниќ својот порив кон театарската игра.
За тоа колку е таа вљубена во театарот доволно говори фактот што летово заминала за Бриони, Хрватска, заедно со две другарки за да ја гледа претставата „Одисеј“, која ја режираше Александар Поповски, а по текст на Стефановски. Главната улога во таа престава ја игра Никола Ристановски, а „Фолтин“ се автори на музиката.
– Таму се сретнав со Стефановски и тој беше вчудовиден кога му се претставив. Беше изненаден кога разбра дека само поради претставата сме пропатувале повеќе од 1.000 километри – ја раскажува случката Мери.
За дипломираниот новинар Горан Глигориевски неговите колеги имаат само убави зборови и не се штедат кога велат дека тој би бил многу познат светски актер, кога би бил професионалец. И тој си ја пробал среќата на ФДУ, но и тој како Мери, на крајот завршил друг факултет.
– Моето прво учество во театарот беше во 2002 година. Оттогаш, секоја година имаме минимум по две претстави. Некогаш самите се прашуваме дали вреди воопшто сиот овој труд што го вложуваме, таа жртва што ја даваме за театарот. Практично, ние ризикуваме и работни места, караници со семејството бидејќи егзистенцијата ни е од други извори. Слободното време, кое треба да се поминува со семејството, ние го поминуваме во театар. Ама, пустиот наш инает и љубов не нѐ оставаат да седиме мирни. Утре некој да му каже на Андреја да правиме претстава тој веднаш ќе се согласи. По секоја претстава си велам: ова ми е последна, нема веќе! И кога ќе ме повикаат, веднаш се согласувам – вели Глигоровски.
Мелиса Ценоска е најмладата членка во групата. Таа уште веднаш би почнала да подготвува нов лик, само чека да ѝ се даде знак. На 16 години кога отишла на една претстава, случајно, билетот ѝ бил за во првиот ред. Како што се одвивала претставата, таа на мајка ѝ ѝ рекла: Што барам јас овде во гледалиштето, мене местото ми е таму, на сцената. И не погрешила.
– За времето со кое аматерски се занимавам со актерството, еве веќе десетта година, имам повеќе претстави. Желбата за театарот ми ја разбуди токму актуелниот режисер Ѓорѓески, чијашто претстава ја гледав тогаш. Тоа беше претставата „Викенд на мртовци“. При крајот на средното образование бев на мисла да се запишам на ФДУ, но тогаш условите беа полоши, така што на крајот сум економист. Театарот е, можеби, една од ретките работи што ме исполнуваат. Никогаш не е доцна, може ќе се премислам. Сѐ би дала само ако може кога ќе станеме од овде, од ова место каде што сме, да одиме да почнеме со нови проби за нова претстава – раскажува Ценоска.
– Јас сум во улога и на режисер и на продуцент. Многу е важно да се одржи пробата во добри услови, да си одиш релаксиран, отпуштен. Кога, доаѓаш и некој ти „влегол“ во терминот. И аматерите и професионалците работат исто, само што професионалците имаат поблагопријатни услови. Кога ќе заврши претставата ние плачеме од жал бидејќи нема да бидеме толку заедно, нема толку да се дружиме – ја завршува Ѓорѓески приказната за „Адоболс“.
Нивниот непрофесионален ангажман ги прави уште посплотени во тоа што го работат, во кое не се штедат ни трошка и едвај чекаат да почнат да го подготвуваат новиот проект.
Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.
Поврзани вести
-
Обид за убиство во Тетово
-
Монструозно насилство утринава во Тетово: Маж ја прободел својата вонбрачна жена во градите, вратот, грбот и дланките
-
Пред сендвичарница во Тетово го прободел со нож: Момчето е итно пренесено во Скопје
-
Зошто некој сакаше успешна акција на специјалците во МВР да остане незабележана?