Тачер и Страмер

Колумнист: Горазд Чаповски

Иа­ко изг­ле­да де­ка не­ма­ат ни­што за­ед­нич­ко,та­че­риз­мот и панк-ро­кот, всуш­ност, се за­ла­га­ат за исти­те ра­бо­ти, не са­ка­ат да би­де ни­што ка­ко што би­ло до­то­гаш. Та­чер да ги ур­не мрач­ни­те си­ли зад „же­лез­на­та за­ве­са” ,а Стра­мер да го ур­не кон­зер­ва­тив­ни­от и про­фи­та­би­лен ка­пи­та­ли­зам што на­до­а­ѓа­ше. Ед­на од нај­кон­тро­верз­ни­те по­ли­ти­чар­ки на 20 век, ко­ја од Со­ве­ти­те го до­би пре­ка­рот Че­лич­на да­ма, до­а­ѓа на власт во 1979 го­ди­на и со сво­ја­та Кон­зер­ва­тив­на пар­ти­ја ќе уки­не мно­гу со­ци­јал­ни при­до­би­вки, ќе на­пра­ви ин­тер­вен­ции во фи­скал­на­та по­ли­ти­ка и комп­лет­но ќе го за­о­стри ја­зот ме­ѓу бо­га­ти­те и си­ро­маш­ни­те, со еден збор: крај на со­ци­јал­на­та др­жа­ва. Та­че­риз­мот ста­ну­ва оли­це­тво­ре­ние на тра­ди­ци­о­нал­на­та ка­пи­та­ли­стич­ка, про­фит­на иде­о­ло­ги­ја. За­ед­но со Ре­ган, сво­јот нај­го­лем со­јуз­ник, ќе на­пра­ви сè за Со­вет­ски­от Со­јуз да пад­не на ко­ле­на. Фан­та­стич­на со­стој­ба за рок-му­зи­ка­та да блес­не со це­ли­от свој сјај. Панк-ро­кот се ра­ѓа, пред сè, ка­ко ре­ак­ци­ја на алч­но­ста на ди­ско­граф­ска­та ин­ду­стри­ја, пом­пез­но­ста на про­гре­сив­ни­от рок, сла­тка­та поп-про­дук­ци­ја и на ужас­ни­те со­ци­јал­ни окол­но­сти во ве­ќе пад­на­та­та им­пе­ри­ја Ве­ли­ка Бри­та­ни­ја. Пан­ке­ри­те се за­ла­гаа за иде­ја, енер­ги­ја и за сво­ја есте­ти­ка, мно­гу по­и­на­ква од оп­штес­тве­но при­фат­ли­ва­та. За раз­ли­ка од пр­ви­от бран на пан­кот, кој анар­хи­ја­та ја сфа­ќа­ше ка­ко це­ло­сен ха­ос, со по­ја­ва­та на „Клеш“ ве­ќе се гле­да ед­но зре­ло раз­би­ра­ње на анар­хиз­мот, во прв ред, ка­ко бор­ба про­тив се­кој вид ре­пре­си­ја и вос­по­ста­ву­ва­ње но­ва ху­ма­на иде­о­ло­ги­ја, со еден збор: вра­ќа­ње на со­ци­јал­на­та др­жа­ва.

Нив­на­та иск­лу­чи­тел­на му­зи­ка и страс­ни­от ле­во­о­ри­ен­ти­ран иде­а­ли­зам на Стра­мер бе­ше во це­ло­сен кон­траст со кон­зер­ва­тив­ци­те на Та­чер. По­ли­тич­ки ан­га­жи­ран, ле­ви­чар, ан­ти­ра­сист, кој сво­јот ал­бум од 1980 го­ди­на го на­ре­ку­ва „Сан­ди­ни­ста“, спо­ред ле­ви­чар­ско­то ге­рил­ско дви­же­ње во Ни­ка­ра­гва. „Лу­ѓе­то мо­ра­ат да би­дат по­до­бри, / Све­тот ста­ну­ва хо­рор, / Све­тот не смее да би­де тол­ку лош, / ед­но­став­но не смее“, пе­е­ше Стра­мер во сво­и­те пес­ни.

Во 1976 го­ди­на се за­поз­на­ва со Мајк Џонс и та­ка на­ста­ну­ва „Клеш“, гру­па­та го има пр­ви­от по­го­лем на­стап ка­ко пред­гру­па на „Секс пи­столс“, по што пот­пи­шу­ва­ат до­го­вор со „Си-Би-Ес“ (CBS). Во сво­ја­та де­се­тго­диш­на ка­ри­е­ра из­да­ва­ат шест ал­бу­ма и ста­ну­ва­ат ме­га­по­пу­лар­ни од две­те стра­ни на Ат­лан­ти­кот. Уми­ра не­на­деј­но на 50-го­диш­на во­зраст од ср­це­ва сла­бост.

Стра­мер бе­ше глас­но­го­вор­ник на ан­ти­та­че­риз­мот, бе­ше си­но­ним на но­во­то вре­ме, на тие што поч­наа да го пре­зи­ра­ат оп­штес­тво­то, не­го­ва­та кру­тост и хи­по­кри­зи­ја. Не­го­ви­те сти­хо­ви пол­ни со бес, иде­а­ли­зам и по­вик за прав­да и за единс­тво сè уште одек­ну­ва­ат со сво­ја­та енер­ги­ја и про­гре­сив­ност. Не­го­ви­те идеи одек­наа и на овие про­сто­ри, ка­ко по­че­ток на де­мо­кра­ти­за­ци­ја­та на по­ра­неш­на­та др­жа­ва Ју­гос­ла­ви­ја. Из­вр­ши вли­ја­ние врз:„Азра“, „Пан­кр­ти“, „Лет 3“, „Шар­ло Акро­ба­та“, „Идо­ли“, „Лај­бах“, „Ми­зар“, „Па­дот на Ви­зан­ти­ја“, „Еле­ктрич­ни ор­га­зам“, „Филм“…

И двај­ца­та де­нес има­ат свои фон­да­ции ,кои под­др­жу­ва­ат про­е­кти од обра­зо­ва­ни­е­то и од кул­ту­ра­та. Фон­да­ци­ја­та на Стра­мер ја во­ди не­го­ва­та со­пру­га, Лу­син­да.

(објавено во 16. број на неделникот „Република“, 21.12.2012)

Ставовите искажани во рубриката Колумни се лични ставови на авторите и не се автоматски и ставови на редакцијата на Republika.mk. Редакцијата на Republika.mk се оградува од ставовите во објавените колумни, а одговорноста за изнесеното во нив е исклучиво на авторот.

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.