Јустинијан Први, византиски цар од Македонија

Ју­сти­ни­јан Пр­ви, ви­зан­ти­ски цар од Ма­ке­до­ни­ја

Пе­трус Са­ба­ти­ус е ро­ден во ма­ло­то се­ло Тауресиум, де­неш­но се­ло Таор во ви­зан­ти­ска­та пре­фе­кту­ра Илирик, во бли­зи­на на Скупи (де­неш­но Скоп­је), ве­ро­јат­но на 11 мај 483 го­ди­на од Ви­ги­лан­ти­ја, се­стра­та на ге­не­ра­лот Ју­стин, кој по­доц­на ќе ста­не ви­зан­ти­ски им­пе­ра­тор Ју­стин Пр­ви. Ју­стин Пр­ви го по­сво­ил и го зел кај се­бе во Константинопол, обез­бе­ду­вај­ќи му со­лид­но обра­зо­ва­ние, осо­бе­но од об­ла­ста на правото, теологијата и историјата. Ко­га Јустин Први  бил прог­ла­сен за им­пе­ра­тор, тој до­бил ви­сок во­ен чин во цар­ска­та гар­да.

Уште пред до­а­ѓа­ње­то на им­пе­ра­тор­ски­от пре­стол, Ју­сти­ни­јан по­ка­жу­вал го­ле­ма на­да­ре­ност за вла­де­е­ње. По смрт­та на Ју­стин Пр­ви, Ју­сти­ни­јан ста­нал единс­твен им­пе­ра­тор на Источ­но­то Рим­ско Царс­тво, од­нос­но Византиското Царство.

Исто­ри­ја­та го па­ме­ти и ка­ко нај­го­лем ко­ди­фи­ка­тор на кла­сич­но­то римско право. Ју­сти­ни­јан бил ед­на од најз­на­чај­ни­те лич­но­сти во доц­на­та ан­ти­ка и со не­го за­вр­шу­ва пер­и­о­дот на бла­го­со­стој­ба во Ви­зан­ти­ја.

Бил го­лем вер­ник, ве­ру­вал и жи­ве­ел спо­ред ве­ра­та. Из­гра­дил го­лем број храмови, од кои нај­у­бав е „Света Софија“ во Цариград. По­ра­ди зас­лу­ги­те за раз­во­јот на цр­ква­та и ши­ре­ње­то на ве­ра­та, све­ти­от цар Ју­сти­ни­јан се сме­та за све­тец во пра­вос­лав­но­то хри­сти­јанс­тво.

Се­пак, Ју­сти­ни­јан по­стиг­нал ци­ви­ли­за­ци­ска вред­ност пре­ку за­кон­ски­те ре­фор­ми, осо­бе­но пре­ку комп­лет­на­та ре­ви­зи­ја на си­те до­то­гаш­ни рим­ски за­ко­ни. Збир­ка­та од Ју­сти­ни­ја­но­во­то за­ко­но­дав­ство де­нес е поз­на­та ка­ко Кор­пус на гра­ѓан­ско­то пра­во (Лат. Corpus juris civilis). Се со­стои од Ју­сти­ни­ја­нов ко­декс, Ди­ге­ста, Ин­сти­ту­ци­о­нес и Но­ве­ли.

На по­че­то­кот на сво­е­то вла­де­е­ње, Ју­сти­ни­јан го наз­на­чил кве­сто­рот Три­бо­ни­јан да ја надг­ле­ду­ва оваа за­да­ча. Пр­ви­от на­црт на „Ко­декс Ју­сти­ни­ја­нус“, ко­ди­фи­ка­ци­ја на им­пе­ри­јал­ни­те за­ко­ни од II век до­то­гаш, бил из­да­ден на 7 април 529 го­ди­на (ко­неч­на­та вер­зи­ја из­лег­ла во 534 го­ди­на). По­тоа сле­де­ле „Ди­ге­ста“ – збир­ка од по­ста­ри прав­ни тек­сто­ви во 533 го­ди­на и „Ин­сти­ту­ци­о­нес“ – упат­ство кое ги опи­шу­ва прин­ци­пи­те на пра­во­то. „Но­ве­ли­те“ – збир­ка од но­ви за­ко­ни до­не­се­ни во вре­ме­то на вла­де­е­ње­то на Ју­сти­ни­јан, би­ла про­дол­же­ние на „Ко­де­ксот“. За раз­ли­ка од оста­на­ти­те де­ло­ви од Кор­пу­сот кои би­ле об­ја­ве­ни на ла­тин­ски, „Но­ве­ли­те“ би­ле об­ја­ве­ни на грч­ки.

Ко­ди­фи­ка­ци­ја­та овоз­мо­жи­ла пре­жи­ву­ва­ње на рим­ско­то пра­во. Таа ја фор­ми­ра­ла ос­но­ва­та на по­доц­неж­но­то ви­зан­ти­ско пра­во. Единс­тве­на­та за­пад­на про­вин­ци­ја ка­де што би­ло во­ве­де­но ју­сти­ни­ја­но­во­то пра­во би­ла Ита­ли­ја, од ка­де што по­тоа се пре­не­ло низ за­пад­на Евро­па во XII век и ста­на­ло ос­но­ва за со­вре­ме­ни­те европ­ски прав­ни си­сте­ми.

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.