За почеток на ова интервју, до каде е истрагата за случајот што го пријави „Република“во врска со нападот врз фоторепортер од обезбедувањето на СДСМ?
Андонов: Прво сакам да искажам длабоко жалење за настанот пред седиштето на СДСМ кон фоторепортерот на „Република“. Мора да констатирам дека самата пријава доцнеше и од тој аспект сугерирам сите вакви немили настани, од која било страна да се сторени, не само кон новинари, туку кон кој било од граѓаните, веднаш да бидат пријавувани во дежурните служби на МВР за да може побрзо да се откријат сторителите и побрзо да се расчисти случајот. Конкретниот случај, според тоа што го имам како информација од директорот на БЈБ, Митко Чавков, е даден да се работи. Има еден отежнувачки фактор, а тоа е дека случајот ќе го работи СВР Скопје, а по последните промени што се случија не знам до каде ќе дојде целиот случај. Знам дека е наложено да се сработи, да се утврдат сторителите на ова дело и да се преземат мерки против нив. Се надевам на правна позитивна разрешница затоа што се работи за класичен физички напад и насилство врз човек што си ја вршел својата работна задача. Без разлика на политичките ставови на еден или друг граѓанин, не смееме да се однесуваме вака, пред сѐ, ова ја покажува некултурата на однесување и политичката некултура на обезбедувањето на СДСМ.
При претходниот владин состав за спроведување избори се случи партизација на МВР. Сега повторно сме во иста состојба, но овој пат, со анекс на договорот, беше ставена рамка во која би се движела таа партизација во полицијата. Но повторно доаѓаме до проблем во тој дел.
Андонов: Проблематизирањето настана како резултат на слободното толкување на Законот за влада од страна на Спасовски и, како што љуби да каже, од неговиот тим со кого анализира што ќе менува и кого ќе менува. Најнапред да расчистиме, јас сум убеден во тоа дека Спасовски однапред знаеше кого и што ќе менува. Накратко, во една пригода беше децидно предупреден од мене дека јас нема никогаш да потпишам решение за поставување лица што не ги исполнуваат законските услови за да бидат поставени на определени места. Неговиот коментар на тоа беше „Па кого тогаш јас ќе поставам?“. Тој си имаше предвидено или наложено од партијата кого треба да го постави, како да се однесува и со која цел. Таа цел на овој начин стана толку проѕирна што веќе знаеме дека се прави исклучително со партиска цел, а не со цел да се придонесе за фер и демократски избори.
Во минатиот случај имаше унапредување со прескокнување од седум скалила според системот за кариера во МВР. Има ли и сега такви примери?
Андонов: Јас не знам што планира Спасовски, тој не разговара со мене на конкретните теми, дури и на моите барања однапред да знам кого планира да го унапреди, на кои места, за да договараме некои работи, тој не сака да ја открива кадровската поставеност, туку, напротив. Од наша страна тоа беше коректно дадено со официјален акт доставен до него за поставување на дополнителните заменици. Еве сега имаме иста таква работа каква што имавме и во претходниот мандат на Спасовски. Сегашниот началникот на СВР Куманово е унапреден од полицаец во станица за гранично обезбедување за цели 12 скалила. Во исто време, против истиот тој човек се води постапка до СЈО за прекршување на законот со усно прераспоредување вработени во СВР Куманово, кое го направил во првиот мандат на Спасовски; и втората постапка е дисциплинска поради одземање 15 кривични досиеја од секторот за аналитика, кои ги држел кај себе две недели. Ние не знаеме зошто ги држел, со која цел, дали се копирани тие досиеја. И третата работа, веројатно, јас набрзо ќе ја преземам, а тоа е поведување дисциплинска постапка заради 65 дена боледување за него. Овој човек, откако беше сменет, користел боледување, па годишен одмор, па потоа непрекинато 65 дена боледување, за одеднаш да се појави на земање на решението за началник на СВР Куманово не јавувајќи се во полициската станица каде што работи за да се раздолжи, да го регулира својот статус по боледувањето, за да може нормално да продолжи на друго место.
Што подразбира Спасовски под реонски полицаец?
Андонов: Многу би сакал (Спасовски) да го објасни тоа како мисли да го враќа анахроно наназад МВР? Во денешни услови на безбедносни процени и состојби во РМ да упатиш реонски полицаец да патролира, многу е дискутабилно што може да му се случи. Колку и да униформиран и да е овластено службено лице – тој е еден. И затоа МВР премина кон нова тактика на работа во локалната заедница, а тоа е приказната на патролите каде што на интервенција или патролирање одат групи полицајци. Токму контактите со локалната заедница се преземени од одделот за превенција, кој во една, условно, цивилна процедура, во една рака прибира информации за состојбата на терен, а од друга страна, враќа кон населението со едукација, упатства и со совети како да се однесуваат заради сопствена безбедност.
Очигледно, тешко Ви оди комуникацијата со Спасовски.
Андонов: Во рамки на нашата комуникација во која јас се обидов да дојдеме до една состојба на согласност дека ќе работиме коректно и во интерес на РМ и на функционирањето на МВР, ние дојдовме во судир прво за тоа како ќе оди потпишувањето на актите, за да дојдеме до тој степен каде што Спасовски сам ја потпиша и систематизацијата, а исто така и решенијата да ги даде сам, барајќи оправдание на два начина. Прво, дека јас не соработувам и дека менувам одлуки, што е целосна дезинформација и намерно ставена теза во јавноста за да ме прикаже како непостојан. Второ, сосема дезавуирајќи ја јавноста, повикувајќи се на Законот за привремена влада и велејќи дека му дава право на промена на 15 места, што е полуинформација. Да, тој Законот му дава право за 15 промени по вертикала и 10 проценти во хоризонтала од просекот во 2013/2014 година, но децидно вели „во согласност со закон“. Тоа имплицира во согласност со Законот за внатрешни работи и со Законот за полиција каде што е точно предвиден начинот за напредување во МВР. Во него се вели дека едно лице може да напредува едно до две места во вертикала и тоа не во истата година, ако ги исполнува условите и ако против него нема дисциплински изречена мерка и така натаму. Од тој аспект, и кога зборувавме за систематизацијата, Спасовски предложи 13 места, но сега изврши промена на 11. При тоа има 10 повреди на законот. Освен началникот на СВР Скопје, кој доаѓа од позиција државен советник во кабинетот на министерот и нема никакво спорно прашање при преместувањето на тој човек, сите други началници на сектори и на оддели се преместени вонзаконски, со унапредување од четири до 12 скалила во хиерархиското ниво. Во делот на хоризонталните преместувања, за тие 10 проценти, ние немаме разговарано во детали што мисли да прави.
Во овој период тоа што е актуелно се нови аудиоснимки од телефонски разговори на челниците на ДУИ, објавени на социјалните мрежи. Што ќе преземе МВР?
Андонов: Јас можам да кажам дека МВР ќе постапува по службена должност, односно по пријава на оштетените. Според законот, забранети се објавувања на такви снимки, но не се исклучени од практика, го гледаме тоа. Моја анализа е дека тоа што се случува, пред сѐ, треба да влијае врз албанскиот политички блок. Очигледно Заев ги нема предадено снимките на едно место туку на повеќе места и тие, по потреба, се активираат за вршење притисок врз политичкото водство на ДУИ. МВР по службена должност ќе поведе постапка, ќе побара од социјалните мрежи да ги блокира натамошните емитувања на снимките, а за откривање на лицата, на Ај-Пи адресите од каде што се закачени разговорите, ќе треба подолга постапка. Јас се надевам дека со расчистувањето на многу работи поврзани со прислушувањето ќе излезе на крај и во јавноста, но и дека ќе има судска завршница и на ова нелегално објавување разговори.
Доаѓаат избори во оваа атмосфера, помина една третина од периодот од формалните 100 дена на Владата. Има ли МВР капацитет да спроведе, како што се нагласува, фер, демократски и веродостојни избори имајќи ја предвид комуникацијата на врвот на МВР?
Андонов: Од тој аспект, прво морам да направам една дистинкција. Едно е комуникацијата меѓу мене и Спасовски и влијанието врз помошниците на министерот и на директорите на БЈБ и на УБК и државниот секретар, и тоа е првото и второто ниво на раководење, кое потоа се пренесува по хиерархиската структура. Што се однесува до секторите за внатрешните работи и што се однесува до одделите и секторите во БЈБ и во УБК, што се однесува до полициските станици, до колегите на терен, убеден сум дека луѓето ќе си ја одработат работата 100-процентно професионално. Секогаш очекувам исклучоци од таа работа, дури имам и неколку предвремени сознанија за лица вработени во полициски станици, во разни оддели во МВР, кои се веќе активно вклучени во партиските активности на СДСМ. Дел од нив видовме и на конгресот на СДСМ, но тоа е нивни личен избор и за таа работа треба да се однесуваат во согласност со законот, да побараат да бидат привремено ослободени. Имаат право на тоа, но не може и да работат и да остваруваат партиски активности.
Се „активираа“ демонстрации и други форми на кампања, политичка промоција и притисок, при што МВР треба да биде на висина на задачата.
Андонов: Затоа и споменав дека ќе имаме одделни ситуации во кои во партиските активности на СДСМ ќе бидат вклучени луѓе од МВР, го нагласувам тоа од аспект на СДСМ бидејќи знам дека од аспект на ВМРО-ДПМНЕ такви активности ниту некој ги наредил ниту некој инсистирал во полицијата да го прави тоа. Се знае на кое ниво ќе се движи партиската активност, тоа се нивоа на кабинети, нивоа на министер, дополнителен заменик-министер и тука завршуваат сите активности. Дури и на директорите на БЈБ и на УБК строго им е ставено до знаење дека мора професионалноста да биде на прво место и токму затоа господинот Чавков е поставен на тоа место бидејќи БЈБ најмногу ќе понесе товар за спроведување на изборите, а знаеме дека тој е искусен, со години бил полицаец и директор на БЈБ, знае како да го одработи тоа. Државниот секретар во МВР работата ја води професионално, пред некој ден имавме координација во насока на проекти што се редовни во МВР и тоа е многу значајна работа бидејќи не смее Министерството да застане со активностите. Спасовски може да води каква што сака кампања и може да биде шизофреничен во својот однос, еднаш да биде министер, а друг пат да биде генерален секретар на СДСМ, но тоа е негова работа и тоа е политичката активност што ја има. Во таа политичка активност, тој има однос само со мене и тоа јавно го кажувам бидејќи јас во МВР не дојдов за да се скријам зад професионалните службеници во МВР, туку да застанам пред нив и да ги заштитам во однос на манипулациите што ќе се обиде Спасовски да ги прави и кои ги видовме веќе на 29 септември. Затоа велам, јас стојам и пред сите, и сѐ што има Спасовски да каже треба да ми го каже на мене и да биде насочено кон мене. Тие ситни игри што ги прави по однос на преместувањето, по однос на лични ветувања на некои луѓе, тоа е негов личен став и став на неговата партија по однос на врбување луѓе, што во моментов не може да се реализира и ќе биде прекршување на законот и нема да има правно дејство.
Постојат и безбедносните ризици во целата оваа атмосфера, но кои доаѓаат од надвор, како емигрантскиот бран што се најавува, потоа Косово и загреаната состојба околу неговите граници и специјалниот суд…
Андонов: Сѐ што набројавте и тие ризици и закани што не ги набројавте, воопшто, со регионална конотација, меѓусебно се поврзани, но и дисперзирани бидејќи знаеме дека имаат влијание во еден определен момент и определен сектор, како временски, така и безбедносно, на различни нивоа и со различно траење. Засега одговорно тврдам дека безбедносната состојба во РМ е стабилна, процените и на БЈБ и на УБК се дека нема сериозни ризици за загрозување на безбедноста во РМ. При смената на унгарскиот контингент во Битола истакнав дека само во еден сектор имаме спречено 10.000 илегални минувања на границата во последните шест месеци. Голема е поддршката од земјите од средна Европа по однос на персонал и на техничка опрема. Да, постои ризикот од емигрантската криза, ние тоа будно го следиме. Сите служби, особено граничната полиција, работат на тоа, постојано се следи движењето на емигрантите. Ние не можеме херметички да ги затвориме границите и тоа е факт. Ќе имаме илегални преминувања и ќе се обидеме да ги спречиме. Особено сме насочени кон спречување криминално организирани луѓе за шверц на луѓе, на емигранти, така што МВР имаше активности, како во Кумановско, за ослободување емигранти што беа држени во заробеништво. Тоа што може да очекуваме е дека имаме најави за нови емигрантски бранови од Северна Африка.
Во врска со Косово, состојбата таму е долгорочно нестабилна и ќе продолжи да биде долгорочно нестабилна како од криминален аспект, така и од безбедносен аспект. Ние можеме да очекуваме движење на групи преку границата со Косово, тоа никогаш не била ниту исклучена работа во Македонија во последните 15-20 години. И додека беше Косово под контрола на Србија тоа беше иста појава, ниту војската не можеше да ги спречи илегални преминувања, шверц, вооружени групи и екстремистички појави, тоа е постојана закана.
Разговараше: Наум Стоилковски
Фото: Александар Ивановски
(Интервјуто со Оливер Андонов е објавено во 214. број на неделникот Република, 7.10.2016)
Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.
Поврзани вести
-
МВР потврди: Лице од битолско виновен за оштетените камења на македонско-грчката граница
-
Андонов: Кој дал налог да се прислушкува претседателот Иванов?
-
МВР: Добивме потврда од унгарското министерство дека Никола Груевски е во Унгарија и дека побарал азил
-
Кривична пријава за загрозување на сигурноста и ширење ксенофобичен материјал на социјални мрежи