Симон Калајџиев, академски сликар: Ко­га па­ту­вам, отво­рен сум за но­ви до­жи­ву­ва­ња

Из­лож­ба­та „Ка­па­до­ки­ја отс­ли­ку­ва­ња“ на ака­дем­ски­от сли­кар Си­мон Ка­лај­џи­ев е во тек во „Јав­на со­ба“ и ќе трае до 25 мај. Цр­те­жи­те изра­бо­те­ни за вре­ме на не­го­ви­от пре­стој во Ка­па­до­ки­ја се сти­ли­зи­ра­ни пеј­за­жи со ак­цент на уни­кат­ни ка­ра­кте­ри­сти­ки од тој пре­дел.

Ка­лај­џи­ев е млад автор. Дип­ло­ми­ра во 2009 го­ди­на на Фа­кул­те­тот за ли­ков­ни умет­но­сти во Скоп­је во кла­са­та на про­фе­со­рот Ру­бенс Ко­ру­бин. Зад се­бе има пет са­мо­стој­ни из­лож­би, а учес­тву­вал и на два­на­е­сет груп­ни прет­ста­ву­ва­ња во зем­ја­ва и во странс­тво. Оми­ле­на те­ма му е ур­ба­ни­от пеј­заж. Па­ту­ва­ња­та му се па­си­ја, а пред ед­на го­ди­на има­ше из­лож­ба со па­то­пис­ни фо­то­гра­фии од Ја­по­ни­ја. Тој по­ве­ќе го­ди­ни се ин­те­ре­си­ра за ја­пон­ска­та кул­ту­ра и умет­ност, па ду­ри го на­у­чил и ја­пон­ски­от ја­зик. Пла­ни­ра да го по­се­ти по­втор­но тој ре­ги­он, а во план му се и по­се­ти на Ис­ланд и на Нов Зе­ланд и на ег­зо­тич­ни остро­ви ка­ко Џе­џу. На та­кви ме­ста ме прив­ле­ку­ва­ат не­о­бич­ни­те ге­о­граф­ски обе­леж­ја и ен­дем­ска­та фло­ра и фа­у­на, ве­ли Ка­лај­џи­ев.

Во тек е Ва­ша­та из­лож­ба „Ка­па­до­ки­ја отс­ли­ку­ва­ња“ во „Јав­на со­ба“. Кол­ку де­ла со­др­жи из­лож­ба­та и во кои тех­ни­ки се изра­бо­те­ни?

КАЛАЈЏИЕВ: Из­лож­ба­та се со­стои од де­вет­на­е­сет де­ла изра­бо­те­ни во по­ве­ќе тех­ни­ки, ка­ко тем­пе­ра, аква­рел, акрил, во­соч­ни бои и сув па­стел. Де­ла­та ги изра­бо­тив за вре­ме на мо­јот пре­стој на умет­нич­ка ре­зи­ден­ци­ја во кул­тур­ни­от дом Ба­ба­јан во Ка­па­до­ки­ја, Тур­ци­ја. Из­ло­же­ни­те де­ла се дел од мо­ја­та се­ри­ја сти­ли­зи­ра­ни пеј­за­жи на на­трон хар­ти­ја, со ак­цент на спе­ци­фич­ни­те ка­ра­кте­ри­сти­ки на тој пре­дел.

Кол­ку вре­ме пре­сто­ју­ва­вте во Ка­па­до­ки­ја? Што е тоа што ве фас­ци­ни­ра­ше та­му? Зо­што е Ка­па­до­ки­ја по­себ­на?

КАЛАЈЏИЕВ: Ка­па­до­ки­ја е пре­дел со не­ве­ро­ја­тен рел­јеф и со уни­кат­но кул­тур­но и исто­ри­ско нас­ледс­тво. Мно­гу на­ро­ди и кул­ту­ри жи­ве­е­ле, се бо­ре­ле и тво­ре­ле на таа те­ри­то­ри­ја. Се­ко­ја ге­о­ло­шка епо­ха оста­ви­ла свој бе­лег во рел­је­фот, а се­ко­ја исто­ри­ска епо­ха оста­ви­ла свој слој во кул­тур­но­то и ма­те­ри­јал­но нас­ледс­тво. До­де­ка се ше­тав се чув­ству­вав ка­ко да гле­дам ди­сек­ци­ја на исто­ри­ја­та. Под­зем­ни­те гра­до­ви пол­ни со древ­ни ста­пи­ци, тај­ни­те ту­не­ли што ги по­вр­зу­ва­ат твр­ди­ни­те, за­мо­ци­те иско­па­ни во ви­со­ки кар­пи, се­то тоа на­ве­де да се чув­ству­вам ка­ко да сум вле­гол во не­кој фан­та­сти­чен ро­ман или филм. Ин­те­рес­ни за ме­не беа мно­гу­број­ни­те пе­штер­ски цр­кви, осо­бе­но тие де­ко­ри­ра­ни во вре­ме на ико­но­бор­ни­от пер­и­од  (725-842 г. н.е.) укра­се­ни со про­сти, но раз­и­гра­ни ге­о­ме­три­ски цр­те­жи со цр­ве­на ли­ни­ја. Тие му да­ва­ат уште ед­на уни­кат­на ка­ра­кте­ри­сти­ка на пре­де­лот и беа по­чет­на инс­пи­ра­ци­ја во мо­јот обид да ја прес­ли­кам ка­па­до­ки­ска­та ат­мо­сфе­ра.

Да­ли па­ту­ва­ња­та Ве инс­пи­ри­ра­ат?

КАЛАЈЏИЕВ: Па­ту­ва­ња­та се­ко­гаш би­ле зна­чај­на инс­пи­ра­ци­ја за умет­ни­ци­те, а не­ко­гаш и прес­втрт­на точ­ка во ни­во­то тво­реш­тво. Ко­га па­ту­вам сум отво­рен за но­ви до­жи­ву­ва­ња. Ко­га ќе ви­дам не­што но­во, не­поз­на­то и воз­буд­ли­во до­би­вам жел­ба да го пре­то­чам искус­тво­то во но­ва сли­ка. Мно­гу са­кам да сли­кам и да цр­там на отво­ре­но, на те­рен, но тоа не е се­ко­гаш из­вод­ли­во. За­тоа но­сам фо­то­а­па­рат и со­би­рам ар­хи­ва на фо­то­гра­фии со си­те де­та­ли од не­кое ме­сто што ме ин­те­ре­си­ра­ат, за по­доц­на, во мо­е­то ател­је да ми ко­ри­стат ка­ко ре­фе­рен­ци­ја при сли­ка­ње­то на плат­но. За ме­не ре­а­ли­стич­но­то прес­ли­ку­ва­ње на не­ко­ја гле­тка не е до­вол­но, ту­ку са­кам пре­ку сти­ли­за­ци­ја да наг­ла­сам из­бра­ни ка­ра­кте­ри­сти­ки и да го пре­не­сам чув­ство­то и до­жи­ву­ва­ње­то на воз­бу­да­та од таа про­ше­тка. За­тоа не­ко­гаш упо­тре­бу­вам пос­ло­бо­ден цр­теж или, пак, не­о­бич­ни и сил­ни ком­би­на­ции на бои.

Пред ед­на го­ди­на има­вте из­лож­ба со па­то­пис­ни фо­то­гра­фии од Ја­по­ни­ја. Ка­кви спо­ме­ни но­си­те од Ја­по­ни­ја?

КАЛАЈЏИЕВ: За ја­пон­ска­та кул­ту­ра и умет­ност се ин­те­ре­си­рам по­ве­ќе го­ди­ни, ду­ри на­у­чив и ја­пон­ски ја­зик. Бев пре­сре­ќен што тоа што го ви­дов та­му мно­гу­крат­но ги над­ми­на мо­и­те оче­ку­ва­ња. За ме­не То­кио е ка­ко за­ба­вен парк за си­те во­зра­сти и це­ло­го­ди­шен са­ем за стри­по­ви во ед­но. Ја по­се­тив и Јуж­на Ко­ре­ја, уште ед­на чу­дес­на зем­ја на Исто­кот. Ко­га се вра­тив на­пра­вив ед­на се­ри­ја сли­ки на плат­но нас­ло­ве­на „Гра­до­пис: гле­тки од То­кио и од Се­ул“, и две из­лож­би на фо­то­гра­фии за­ед­но со мо­ја­та со­пру­га Зо­ри­ца Пе­тко­ска – Ка­лај­џи­е­ва нас­ло­ве­ни „То­кио+“ и „Харт и Се­ул“ (Heart & Seoul).

Спо­ред па­ту­ва­ња­та, се до­би­ва зак­лу­чок де­ка по­го­лем впе­ча­ток Ви оста­ва источ­на­та од за­пад­на­та кул­ту­ра. За­пад­на­та, мо­же­би, ге­о­граф­ски ни е поб­ли­зу, но што е тоа што Ве прив­ле­ку­ва на Исто­кот?

КАЛАЈЏИЕВ: Раз­лич­но­сти­те се прив­ле­ку­ва­ат, нај­про­сто ка­жа­но. Да­леч­ни­от исток за нас е не­што ег­зо­тич­но и во го­ле­ма ме­ра не­поз­на­то. Раз­лич­на­та тра­ди­ци­ја, исто­ри­ја и кул­ту­ра да­ва­ат со­се­ма по­и­на­ква зад­ни­на на со­вре­ме­ни­от жи­вот та­му. Тоа е ре­ги­он што за­бр­за­но се раз­ви­ва под вли­ја­ние на гло­бал­ни­те тех­но­ло­гии, но оста­ну­ва по­и­на­ков. Ори­ен­тот се раз­ви­ва и се ме­ну­ва по сопс­тве­ни те­ко­ви, за нас со­се­ма не­пред­вид­ли­ви. Има мно­гу не­шта што мо­же да ги на­у­чи­ме од нив, а и тие од нас. Мис­лам де­ка умет­но­ста е нај­по­во­лен дви­га­тел за кул­тур­на раз­ме­на, мо­же­би за­тоа се ори­ен­ти­рав кон ори­ен­та­лиз­мот.

Ва­ша­та оми­ле­на те­ма е ур­ба­ни­от пеј­заж. Кои се след­ни­те де­сти­на­ции што ќе ги по­се­ти­те и ќе ги нас­ли­ка­те?

КАЛАЈЏИЕВ: Пла­ни­рам по­втор­но да одам во То­кио, па ду­ри и да пре­сто­ју­вам та­му не­кол­ку го­ди­ни. Та­ка ќе имам вре­ме да по­се­там по­ве­ќе гра­до­ви од по­ши­ро­ки­от ре­ги­он, ка­ко Пе­кинг, Син­га­пур и Хон­гконг. Имам мно­гу при­ја­те­ли и кон­та­кти та­му и ќе ми би­де за­до­волс­тво да се прет­ста­вам на та­мош­на­та сце­на. Мо­и­те сли­ки од То­кио се ин­те­рес­ни и за са­ми­те Ја­пон­ци, мо­же­би за­што јас ка­ко стра­нец го гле­дам тоа на што се на­вик­на­ти од ед­на све­жа и не­својс­тве­на перс­пе­кти­ва. Се раз­би­ра, ним ќе им би­де ми­ло и да ви­дат де­ла со мо­ти­ви од на­ша­та кул­ту­ра. На­ви­сти­на ур­ба­ни­от пеј­заж е те­ма што најм­но­гу ја са­кам, но до­би­вам инс­пи­ра­ци­ја и од при­ро­да­та. Са­кам да ги по­се­там и Ис­ланд и Нов Зе­ланд и ег­зо­тич­ни остро­ви ка­ко Џе­џу. На та­кви ме­ста ме прив­ле­ку­ва­ат не­о­бич­ни­те ге­о­граф­ски обе­леж­ја и ен­дем­ска­та фло­ра и фа­у­на.

Раз­го­ва­ра­ше: Але­ксан­дра М. Бун­да­лев­ска

Фо­то: Але­ксан­дар Ива­нов­ски

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.