Миноски: Целта е УЈП да биде сервис на граѓаните

Еден ме­сец по ро­кот за под­не­су­ва­ње на го­диш­ни­те да­ноч­ни при­ја­ви, на 15 март, што сле­ду­ва?

Ми­но­ски: Ги спо­ме­ну­ва­те го­диш­ни­те да­ноч­ни при­ја­ви. Прет­ход­но имав­ме опре­де­ле­ни ро­ко­ви во кои и прав­ни­те суб­је­кти и дру­ги­те вр­ши­те­ли на деј­ност, ка­ко што се зем­јо­дел­ци­те на па­у­шал, имаа опре­де­ле­ни ро­ко­ви што тре­ба да ги по­чи­ту­ва­ат. По за­вр­шу­ва­ње на овие актив­но­сти што се по­вр­за­ни со при­би­ра­ње на по­да­то­ци­те, сле­ду­ва ед­на актив­ност во УЈП во ко­ја по­да­то­ци­те во хар­ти­е­на фор­ма се вне­су­ва­ат и се при­ста­пу­ва кон утвр­ду­ва­ње на да­но­кот. Во оваа по­стап­ка се утвр­ду­ва кои од да­ноч­ни­те об­врз­ни­ци се во претп­ла­та, а кои тре­ба да на­пра­ват одре­де­на доп­ла­та и врз ос­но­ва на тоа се из­да­ва­ат ре­ше­ни­ја. В сог­лас­ност со за­кон­ски­те ро­ко­ви, це­ла­та актив­ност тре­ба да за­вр­ши до 15 мај, ко­га ќе го има­ме ко­неч­ни­от ста­тус на да­но­ци­те што ги дол­жат или кои ги по­ба­ру­ва­ат да­ноч­ни­те об­врз­ни­ци.

 

Да раз­го­ва­ра­ме за трен­до­ви­те во УЈП и во да­ноч­на­та по­ли­ти­ка. Кои се трен­до­ви­те око­лу нап­ла­та­та на да­но­ци­те?

Ми­но­ски: Се­га, отка­ко из­ми­на пр­ви­от квар­тал од го­ди­на­та, мо­же­ме да ка­же­ме де­ка има­ме до­бра нап­ла­та оваа го­ди­на и по­крај ни­за­та тур­бу­лен­ции, пред сѐ, во сфе­ра­та на по­ли­ти­ка­та, кои вли­ја­ат и во пси­хо­ло­ги­ја­та на по­тро­шу­ва­чи­те, а по­тро­шу­вач­ка­та е еден од зна­чај­ни­те па­ра­ме­три што вли­јае врз да­но­ци­те. По­да­то­ци­те се за­до­во­ли­тел­ни, ма­са­та да­но­ци што се нап­ла­те­ни за пр­ви­от квар­тал за 2016 го­ди­на е во сог­лас­ност со про­ек­ци­и­те што ги имав­ме и е по­го­ле­ма од ма­са­та на нап­ла­та што ја имав­ме во спо­ред­ба со исти­от пер­и­од во 2015 го­ди­на, што сме­та­ме де­ка е по­зи­ти­вен тренд.

Ја сле­ди­ме и ана­ли­зи­ра­ме со­стој­ба­та на днев­но ни­во, се раз­би­ра де­ка пра­ви­ме сѐ што е мож­но во де­ло­кру­гот на актив­но­сти на УЈП да би­де­ме ефи­кас­ни во нап­ла­та­та, но еко­но­ми­ја­та не е ег­закт­на на­у­ка, таа вклу­чу­ва и дру­ги ди­мен­зии што вли­ја­ат врз неј­зи­но­то дви­же­ње, мно­гу­број­ни дру­ги па­ра­ме­три, од кои, во крај­на ли­ни­ја, за­ви­си и вкуп­на­та ма­са да­но­ци што ќе би­дат нап­ла­те­ни од УЈП.

 

Пред из­вес­но вре­ме, ко­га го­во­ри­ме за трен­до­ви­те, ис­пра­ти­вте ин­фор­ма­ци­ја за еле­ктрон­ска до­ста­ва на акти. Зо­што е тоа важ­но, да­ли со тоа, ед­но­став­но, се за­ште­ду­ва­ат вре­ме и па­ри?

Ми­но­ски: Вла­да­та на РМ ор­га­ни­зи­ра ед­на актив­ност поз­на­та ка­ко учи­ме од де­лов­на­та за­ед­ни­ца, тоа е во над­леж­ност на ви­це­пре­ми­е­рот за еко­ном­ски пра­ша­ња Вла­ди­мир Пе­шев­ски. Во рам­ки­те на таа актив­ност че­сто има­ме отво­ре­на ди­ску­си­ја со прет­став­ни­ци­те на ко­мо­ри­те и со сто­панс­тве­ни­ци­те од кои до­би­ва­ме мно­гу­број­ни идеи. Ед­на од тие идеи е, се­ка­ко, да се олес­ни таа ко­му­ни­ка­ци­ја што ја има­ат де­лов­ни­те суб­је­кти со УЈП. Олес­не­та­та ко­му­ни­ка­ци­ја мо­ра да ги зе­ме пред­вид со­вре­ме­ни­те трен­до­ви, а тоа е ко­ри­сте­ње­то еле­ктрон­ски ала­тки. Тие се тренд не са­мо кај нас, ту­ку во си­те со­вре­ме­ни упра­ви. Од тој ас­пект, ние ка­ко УЈП на­сто­ју­вав­ме да ги иско­ри­сти­ме пред­но­сти­те што ни ги ну­дат из­ме­ни­те на За­ко­нот за оп­шта управ­на по­стап­ка и За­ко­нот за да­ноч­на по­стап­ка со кои се овоз­мо­жу­ва еле­ктрон­ска до­ста­ва на акти. Тоа овоз­мо­жу­ва мно­гу­број­ни пред­но­сти не са­мо за УЈП, би­деј­ќи не са­мо што мо­же­ме на по­ед­но­ста­вен на­чин да ко­му­ни­ци­ра­ме со де­лов­ни­те суб­је­кти, ту­ку овоз­мо­жу­ва и за­ште­да, би­деј­ќи го из­бег­ну­ва­ме де­лот на пе­ча­те­ње ре­ше­ни­ја. Тие се во го­лем обем, на го­диш­но ни­во има­ме од 12 до 13 ми­ли­о­ни пра­тки, што е огро­мен из­нос. Бла­го­да­ре­ние на еле­ктрон­ска­та до­ста­ва зна­чи­тел­но ќе се на­ма­лат овие тро­шо­ци и ќе се по­ед­но­ста­ви ко­му­ни­ка­ци­ја­та. Но не са­мо од стра­на на УЈП, пред­но­сти­те на еле­ктрон­ска­та до­ста­ва се го­ле­ми и за ком­па­ни­и­те би­деј­ќи во ре­ал­но вре­ме има­ат при­стап до си­те акти на УЈП и бла­го­да­ре­ние на тоа ги на­ма­лу­ва­ат и тро­шо­ци­те и вре­ме­то за за­вр­шу­ва­ње на об­вр­ски­те кон УЈП.

Ја спо­ме­на­вте еле­ктрон­ска­та ко­му­ни­ка­ци­ја. По­пол­ну­ва­ње­то на го­диш­на­та да­ноч­на при­ја­ва по еле­ктрон­ски пат бе­ше ед­но од пра­ша­ња­та, ба­рем кај пом­ла­да­та по­пу­ла­ци­ја. Кол­ку е тоа стра­те­ги­ско пра­ша­ње во од­нос на еле­ктрон­ска до­ста­ва на да­ноч­на­та при­ја­ва?

Ми­но­ски: Во од­нос на еле­ктрон­ска­та до­ста­ва на да­ноч­на­та при­ја­ва, во рам­ки­те на УЈП спро­ве­ду­ва­ме еден про­ект со шпан­ска­та да­ноч­на упра­ва. Во рам­ки­те на тој про­ект, пред­ви­де­но е вос­по­ста­ву­ва­ње си­стем ка­де што ќе мо­же да се ко­му­ни­ци­ра со ко­ри­сте­ње ПИН. Бла­го­да­ре­ние на тој ПИН за ед­но­крат­на при­ме­на ќе мо­же да се под­не­су­ва­ат дел од овие го­диш­ни да­ноч­ни при­ја­ви во еле­ктрон­ска фор­ма.

Ин­тен­ци­ја­та е во след­ни­от вре­мен­ски пер­и­од, бла­го­да­ре­ние на ин­те­ро­пе­ра­бил­но­ста на по­да­то­ци­те, ко­ја е вос­по­ста­ве­на, а од не­о­дам­на е зго­ле­мен и обе­мот на по­да­то­ци што ги раз­ме­ну­ва­ме со дру­ги­те ин­сти­ту­ции, да ја до­ве­де­ме УЈП во си­ту­а­ци­ја да мо­же да из­да­ва та­ка­на­ре­че­на прет­по­пол­не­та да­ноч­на при­ја­ва. Бла­го­да­ре­ние на таа при­ја­ва ние би го на­ма­ли­ле ме­те­жот што се соз­да­ва ко­га до­а­ѓа­ат вре­мен­ски­те пер­и­о­ди ко­га тре­ба да се до­ста­ву­ва­ат овие при­ја­ви од гра­ѓа­ни­те. Од тоа ас­пект сме­та­ме де­ка пред­но­сти­те ќе би­дат мно­гу­број­ни за да­ноч­ни­те об­врз­ни­ци.

 

Што зна­чи и што ќе со­др­жи таа прет­по­пол­не­та да­ноч­на при­ја­ва?

Ми­но­ски: Прет­по­пол­не­та да­ноч­на при­ја­ва зна­чи врз ос­но­ва на па­ра­ме­три­те што ги има­ме од исп­ла­ту­ва­чи­те, на при­мер, до­кол­ку се ра­бо­ти за фи­зич­ко ли­це што по­крај пла­та­та ос­тва­ру­ва и дру­ги при­хо­ди, на при­мер од из­да­ва­ње стан или по­вре­ме­но вр­ше­ње кон­сул­тант­ски ус­лу­ги, да прет­по­пол­ни­ме да­ноч­на при­ја­ва. До­кол­ку ли­це­то се сог­ла­су­ва со таа при­ја­ва и до­кол­ку не­го­ва­та еви­ден­ци­ја се сов­па­ѓа со по­да­то­ци­те из­да­де­ни од УЈП, во тој слу­чај го исп­ла­ќа из­но­сот што евен­ту­ал­но тре­ба да го доп­ла­ти. До­кол­ку по­стои опре­де­ле­на не­у­сог­ла­се­ност, ќе тре­ба да дој­де во УЈП за да се на­пра­ви усог­ла­су­ва­ње на по­да­то­ци­те.

 

Во од­нос на трен­до­ви­те УЈП е ме­ѓу тие што ја прид­ви­жи­ја еко­но­ми­ја­та, се во­ве­де таа кул­ту­ра на пла­ќа­ње да­нок. Мај и ју­ни се важ­ни ме­се­ци за УЈП за во­ве­ду­ва­ње­то на ед­на но­ва ме­то­до­ло­ги­ја, ала­тка ТА­ДАТ. Што зна­чи таа?

Ми­но­ски: Ка­ко УЈП има­ме ин­тен­зив­на ко­му­ни­ка­ци­ја со си­те со­од­вет­ни ин­сти­ту­ции што ну­дат ус­лу­ги, кон­сул­тант­ски ус­лу­ги или кои ну­дат ус­лу­ги во пог­лед на раз­ме­на на зна­е­ње. Пред не­кол­ку го­ди­ни е раз­ви­е­на ед­на ала­тка од струч­ња­ци што ра­бо­тат во ОЕЦД , во ММФ, ко­ја овоз­мо­жу­ва сле­де­ње на актив­но­сти­те на да­ноч­ни­те упра­ви. На­ша­та иде­ја е ние ка­ко Ре­пуб­ли­ка Ма­ке­до­ни­ја да би­де­ме пр­ва да­ноч­на упра­ва во Евро­па што ќе ја при­ме­ни оваа ала­тка. Таа ќе овоз­мо­жи ко­рис­ни ин­фор­ма­ции или по­ка­за­те­ли за тоа ка­де се на­о­ѓа­ме ние ка­ко УЈП во овој мо­мент во спо­ред­ба со дру­ги­те да­ноч­ни упра­ви. Врз ос­но­ва на тие по­ка­за­те­ли што ќе ги до­би­е­ме пла­ни­ра­ме до сеп­тем­ври да изра­бо­ти­ме ед­на стра­те­ги­ја што ќе оп­фа­ти пер­и­од од три до пет го­ди­ни за раз­во­јот на УЈП, ко­ја ќе би­де при­дру­же­на со со­од­ве­тен ак­ци­ски план што ќе ги опи­шу­ва актив­но­сти­те што ние ќе ги пре­зе­ме­ме во овој сред­но­ро­чен пер­и­од. Стра­те­ги­ја­та ќе ги оп­фа­ти си­те сег­мен­ти на ра­бо­те­ње­то, од раз­во­јот на чо­веч­ки­те ре­сур­си, пре­ку про­мо­ви­ра­ње­то на кон­цеп­тот упра­ву­ва­ње на да­ноч­на­та усог­ла­се­ност – ин­те­ре­сен од ас­пект на трен­дот на си­те со­вре­ме­ни да­ноч­ни упра­ви на сти­му­ли­ра­ње на та­ка­на­ре­че­на­та до­бро­вол­на да­ноч­на усог­ла­се­ност, а во рам­ки­те на стра­те­ги­ја­та зна­чи­те­лен дел ќе би­де де­лот на спро­ве­ду­ва­ње­то на но­ви­те соф­тве­ри и но­ви ала­тки на УЈП што ќе го олес­нат про­це­сот на со­би­ра­ње и на обра­бо­ту­ва­ње ин­фор­ма­ции, про­це­сот на сле­де­ње на ра­бо­те­ње­то на Упра­ва­та и раз­ме­на на ин­фор­ма­ции со дру­ги­те др­жав­ни ин­сти­ту­ции и со дру­ги­те да­ноч­ни упра­ви.

 

Ако се ова трен­до­ви­те, мо­же ли да се на­пра­ви ед­на спо­ред­ба ка­де е УЈП во од­нос на европ­ски­те да­ноч­ни упра­ви? 

Ми­но­ски: Во пог­лед на де­лов­на­та пра­кти­ка, мис­лам де­ка го­лем дел од про­це­си­те што ги има­ат со­вре­ме­ни­те да­ноч­ни упра­ви ги има­ме и ние, но ТА­ДАТ ќе ни по­мог­не да ви­ди­ме ка­де се на­о­ѓа­ме ние ка­ко Ре­пуб­ли­ка Ма­ке­до­ни­ја, ка­ко да­ноч­на упра­ва во спо­ред­ба со дру­ги­те да­ноч­ни упра­ви врз ос­но­ва на ме­ѓу­на­род­но ве­ри­фи­ку­ва­на ме­то­до­ло­ги­ја. И тоа ќе ни овоз­мо­жи, врз ос­но­ва на тие по­ка­за­те­ли и на тој стра­те­ги­ски план, на го­диш­но ни­во да го сле­ди­ме про­гре­сот во од­нос на уна­пре­ду­ва­ње на со­стој­ба­та врз ос­но­ва на тие по­ка­за­те­ли.

 

Во трен­до­ви­те на УЈП, пла­ни­ра­те ли но­ви ус­лу­ги кон гра­ѓа­ни­те?

Ми­но­ски: Ед­на од на­ши­те ос­нов­ни це­ли на ко­ја ќе ста­ви­ме по­се­бен фо­кус во стра­те­ги­ја­та е кре­и­ра­ње­то да­ноч­на упра­ва што ќе би­де бли­ска до да­ноч­ни­те об­врз­ни­ци, ко­ја ќе им по­мог­не и ќе го олес­ни при­ста­пот до ус­лу­ги­те што ги ну­ди УЈП. Иде­ја­та е да раз­ви­е­ме комп­ле­тен си­стем на упра­ву­ва­ње кли­ен­ти, та­ка­на­ре­чен ЦРМ, со цел за сѐ што е не­јас­но во вр­ска со ра­бо­те­ње­то на УЈП, или со при­ме­на­та на опре­де­ле­на да­ноч­на ре­гу­ла­ти­ва, да мо­же да се ко­му­ни­ци­ра со УЈП на со­од­ве­тен на­чин. Во таа на­со­ка, со по­мош на опре­де­ле­ни европ­ски фон­до­ви, ра­бо­ти­ме на спро­ве­ду­ва­ње на но­ви­от мо­дел на кон­такт­ни­от цен­тар, кој ќе овоз­мо­жи не­по­сред­но, пре­ку те­ле­фон­ски кон­такт, да­ноч­ни­те об­врз­ни­ци да до­би­ва­ат ин­фор­ма­ции за ра­бо­те­ње­то на УЈП, ка­ко и за со­стој­би­те по­вр­за­ни со сво­и­те да­ноч­ни кар­тич­ки, да­ли дол­жат, да­ли по­ба­ру­ва­ат да­нок или, евен­ту­ал­но, да до­би­јат од­го­вор на дру­ги пра­ша­ња што се по­вр­за­ни со на­ше­то ра­бо­те­ње.

На не­кој на­чин, цел­та ни е ка­ко упра­ва да би­де­ме кли­ент­ски ори­ен­ти­ра­ни кон да­ноч­ни­те об­врз­ни­ци. Би­деј­ќи на­ша­та ос­нов­на цел, цел­та на УЈП, на при­би­ра­ње­то на овие средс­тва е, во су­шти­на, фи­нан­си­ра­ње на про­е­кти­те во сфе­ра­та на со­ци­ја­ла­та, здрав­ство­то, обра­зо­ва­ни­е­то. Па­ри­те што ги со­би­ра УЈП, во су­шти­на, се ко­ри­стат на али­мен­ти­ра­ње­то на си­те функ­ции на др­жа­ва­та.

 

По­сто­е­ше пра­кти­ка по при­би­ра­ње­то на да­ноч­ни­те при­ја­ви да се об­ја­ву­ва кои се­кто­ри има­ле нај­го­ле­ма за­ра­бо­тка, но и за нај­ви­со­ки­те пла­ти во одре­де­ни сег­мен­ти, кој пла­тил нај­го­лем да­нок. Ќе има ли та­ква ли­ста и го­ди­на­ва?

Ми­но­ски: Таа пра­кти­ка ќе ја про­дол­жи­ме, а са­ка­ме да во­ве­де­ме и но­ви­те­ти, не­по­сред­но по­вр­за­ни со овие ИТ ала­тки, кои овоз­мо­жу­ва­ат гра­фич­ки при­ка­зи што се ко­рис­нич­ки ори­ен­ти­ра­ни, кои ќе овоз­мо­жат по­до­бри ана­ли­зи и увид во со­стој­би­те, на при­мер во кои се­кто­ри се со­би­ра­ат нај­го­лем број да­но­ци, ка­ква е стру­кту­ра­та на да­но­ци­те. Ре­дов­но изра­бо­ту­ва­ме квар­тал­ни из­ве­штаи, го­диш­ни из­ве­штаи, и го­лем дел од нив се до­стап­ни, во сог­лас­ност со пра­ви­ла­та за ин­фор­ма­ции од ја­вен ка­ра­ктер, ме­ѓу­тоа кон­ти­ну­и­ра­но ра­бо­ти­ме и на уна­пре­ду­ва­ње и на упра­ву­вач­ки­те ин­фор­ма­ци­ски си­сте­ми и на ви­дот на из­ве­шта­и­те што ги об­ја­ву­ва­ме ка­ко УЈП.

 

Разговараше: Наум Стоилковски
Фото: Александар Ивановски
(Интервјуто со Кирил Миноски е објавено во 189. број на неделникот Република, 15.04.2016)

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.