Драган Довлев: Дадов сè од себе и имам чувство дека работите се одвиваат во позитивен правец

Ва­ша­та нај­но­ва уло­га е ли­кот на сли­ка­рот Фран­ци­ско Го­ја, а пре­ми­е­ра­та на прет­ста­ва­та е оваа не­де­ла. Ка­же­те ни за ко­ја прет­ста­ва ста­ну­ва збор и кои ко­ле­ги ја под­го­тву­ва­те?
Дов­лев: Нас­ло­вот на прет­ста­ва­та е „Зас­па­ни­от раз­ум ра­ѓа чу­до­ви­шта или де­нес не на­пи­шав ни збор“. Пр­во­то е, всуш­ност, име­то на ед­на од нај­поз­на­ти­те гра­фи­ки на Го­ја, од се­ри­ја­та Лос Ка­при­чос, а вто­ро­то е кра­ток из­ва­док од днев­ни­кот на Хармс. Прет­ста­ва­та е ком­пи­ла­ци­ја од не­кол­ку сце­ни од дра­ма­та што го­во­ри за слав­ни­от шпан­ски сли­кар, „Со­нот на раз­у­мот“ од Ан­то­нио Бу­е­ро Ва­ље­хо и из­ва­до­ци од де­ла­та на Да­нил Хармс. Оваа прет­ста­ва е уште еден обид на на­ши­от те­а­тар за за­жи­ву­ва­ње на мла­дин­ска­та сце­на. Во неа се го­во­ри за жи­во­тот на Го­ја и на Хармс, за нив­ни­те не­сог­ла­су­ва­ња со авто­ри­те­ти­те од вла­ста. Иа­ко овие двај­ца жи­ве­е­ле во раз­лич­ни пер­и­о­ди и во два со­се­ма раз­лич­ни по­ли­тич­ки си­сте­ма, се­пак нив­ни­те жи­вот­ни суд­би­ни има­ат мно­гу слич­но­сти. По го­ле­ми­от ус­пех што на­ши­от те­а­тар го по­стиг­на со мла­дин­ска­та прет­ста­ва „На­ши­от клас“, во но­ви­от про­ект по­втор­но во уло­га на ре­жи­сер се ја­ву­ва Вла­ди­мир Мил­чин, сце­но­граф е Кр­сте Џи­дров, а ко­сти­мо­граф Ма­ри­ја Пу­пу­чев­ска. Во актер­ска­та еки­па по­крај ме­не се уште и Мар­тин Јор­да­но­ски (Хармс), Ми­ки Ан­чев­ски, Вла­ди­мир Ла­зов­ски, Пре­драг Пав­лов­ски, Ана Ле­вај­ко­виќ-Бо­шков, Тат­ја­на Пав­лов­ска – Ко­чов­ска, Емра Кур­ти­шо­ва, На­та­ша Пе­тро­виќ, Си­мо­на Спи­ров­ска и Бо­јан Кир­ков­ски.

Го­ја со сво­ја­та гро­теск­на фан­та­зи­ја ус­пе­ал да го прет­ста­ви ап­сур­дот на сво­е­то вре­ме. Тој жи­ве­ел во Шпа­ни­ја во вре­ме ко­га по­ли­тич­ка­та кли­ма ста­ну­ва нап­на­та и за­ми­ну­ва во про­гонс­тво во Бор­до… Да­ли прет­ста­ва­та го оп­фа­ќа и овој дел од жи­во­тот на Го­ја и ка­ко го под­го­тву­ва­вте ли­кот? Бе­ше ли те­шко да се до­ло­ви лич­но­ста умет­ни­кот?
Дов­лев: Сце­ни­те од дра­ма­та „Со­нот на раз­у­мот“ од Ан­то­нио Бу­е­ро Ва­ље­хо што се со­ста­вен дел од на­ша­та прет­ста­ва, го­во­рат ток­му за тој пер­и­од. Го­ја е во по­од­ми­на­ти го­ди­ни и по вра­ќа­ње­то на Фер­нан­до Сед­ми на шпан­ски­от пре­стол, тој од­би­ва да про­дол­жи да би­де двор­ски сли­кар. По­ра­ди уг­ле­дот и сла­ва­та што Го­ја ги има во тој пер­и­од Фер­нан­до Сед­ми ре­ша­ва ме­сто да го ли­кви­ди­ра, да го про­те­ра во Фран­ци­ја, по­точ­но во Бор­до, ка­де што Го­ја оста­ну­ва до сво­ја­та смрт. Уло­га­та е мно­гу комп­лекс­на и тоа не са­мо по­ра­ди тоа што Го­ја има не­кол­ку ди­ја­ме­трал­но раз­лич­ни пер­и­о­ди во сво­е­то сли­карс­тво, ту­ку и по­ра­ди фа­ктот де­ка во пос­лед­ни­те го­ди­ни од не­го­ви­от жи­вот тој со­ну­вал кош­ма­ри во кои глав­ни про­та­го­ни­сти се ток­му ли­ко­ви­те од не­го­ви­те плат­на. Ко­га на тоа ќе се до­да­де и фа­ктот де­ка Го­ја во тој пер­и­од бил ре­чи­си глув, тоа до­пол­ни­тел­но ми ја ус­лож­ни за­да­ча­та. Истра­жу­вав мно­гу на те­ма Фран­ци­ско де Го­ја, го гле­дав и фил­мот „Го­ја во Бор­до“ од Кар­лос Са­у­ра, што ќе из­ле­зе од се­во ова ка­ко кра­ен про­из­вод оста­вам да оце­ни пуб­ли­ка­та. Ина­ку, ко­га сме кај со­но­ви­те и кош­ма­ри­те тре­ба да се ка­же де­ка тоа е ед­на од тие ра­бо­ти што ги по­вр­зу­ва Го­ја и Хармс би­деј­ќи и во тво­реш­тво­то на Хармс со­нот е че­сто за­ста­пен.

Ка­ко прв чо­век на Те­а­та­рот за де­ца и за мла­дин­ци во сво­ја­та про­гра­ма пре­зен­ти­ра­вте иде­ја за офор­му­ва­ње на пр­ви­от ма­ке­дон­ски фе­сти­вал на дет­ски те­а­три, про­гра­ма за раз­вој, за те­а­тар­ски про­е­кти, ос­но­ва­ње мла­дин­ска сце­на, пра­ве­ње кук­ле­ни прет­ста­ви за во­зрас­ни, го­сту­ва­ње на стран­ски те­а­тар­ски фе­сти­ва­ли ка­ко ко­про­дук­ци­ски про­е­кти… Со ог­лед на тоа де­ка Ви за­вр­шу­ва ман­да­тот, оста­на ли не­што што не ус­пе­а­вте да ре­а­ли­зи­ра­те?
Дов­лев: Пр­во, мо­ра да се ка­же де­ка таа про­гра­ма сум ја пи­шу­вал од по­зи­ци­ја на вра­бо­тен актер, во пер­и­од ко­га не сум мо­жел ни да прет­по­ста­вам со ка­ква ра­бо­та се за­фа­ќам. Не­кои ра­бо­ти што то­гаш ми изг­ле­да­ле из­вод­ли­ви, по­доц­на, низ пра­кти­ка сум зак­лу­чил де­ка ба­ра­ат мно­гу по­го­лем ан­гаж­ман од тоа што сум прет­по­ста­ву­вал. Ка­ко при­мер ја по­со­чу­вам ток­му иде­ја­та за фор­ми­ра­ње ме­ѓу­на­ро­ден фе­сти­вал за де­ца. Тоа е ан­гаж­ман што ба­ра це­лос­на по­све­те­ност и це­лос­но ра­бот­но вре­ме во те­кот на це­ла­та го­ди­на. Да се би­де ди­ре­ктор на ва­ква ин­сти­ту­ци­ја и исто­вре­ме­но да се ор­га­ни­зи­ра ме­ѓу­на­ро­ден фе­сти­вал, тоа за ме­не бе­ше пре­го­лем за­лак.

Што се од­не­су­ва до мла­дин­ска­та сце­на, ту­ка сме­там де­ка на­пра­вив­ме огро­мен че­кор. На­пра­вив­ме не­кол­ку про­е­кти за оваа пуб­ли­ка. Ту­ка е „Де­ка­ме­рон“, про­ект, кој, всуш­ност, бе­ше и на­ша­та пр­ва ко­про­дук­ци­ја со МНТ, по­тоа во таа гру­па спа­ѓа „На­ши­от клас“, ка­ко и оваа нај­но­ва прет­ста­ва, ко­ја сво­ја­та пре­ми­е­ра ќе ја има на 11 ју­ни. Кон овие три про­е­кти јас би го до­дал и „Оли­вер Твист“, прет­ста­ва адре­си­ра­на до гру­па­та де­ца од 10 до 14 го­ди­ни.

Ко­га ста­ну­ва збор за го­сту­ва­ња­та, по­крај тоа што ус­пе­ав­ме да одр­жи­ме кон­ти­ну­и­тет со на­ше­то при­сус­тво во ре­ги­о­нов (Су­бо­ти­ца, Кра­гу­е­вац, Ко­тор, Хер­цег Но­ви, Под­го­ри­ца, Ба­ња Лу­ка, Ши­бе­ник, Тр­го­ви­ште), те­а­та­рот го­сту­ва­ше и во Сток­холм и во Пра­га, а оваа го­ди­на сѐ уште че­ка­ме од­го­вор од Монс, Бел­ги­ја, кој е Европ­ски град на кул­ту­ра­та за 2015 го­ди­на.

Де­лот од про­гра­ма­та нас­ло­вен ка­ко Про­гра­ма на про­е­кти, исто та­ка бе­ше не­кое мое ви­ду­ва­ње од пред че­ти­ри и пол го­ди­ни. Не­кои нас­ло­ви што то­гаш сум ги нај­а­вил не се по­ста­ве­ни, но, се­пак, цел­та е по­стиг­на­та би­деј­ќи во ве­ќе ре­а­ли­зи­ра­ни­те про­е­кти има и ле­кти­ри за си­те во­зра­сти и атра­ктив­ни нас­ло­ви и мла­дин­ски прет­ста­ви и бро­јот на ре­а­ли­зи­ра­ни про­е­кти е за­ви­ден.

Те­а­та­рот за де­ца и за мла­дин­ци во вре­ме ко­га Вие бе­вте на че­ло на ин­сти­ту­ци­ја­та до­би ре­кон­струк­ци­ја на вна­треш­но­ста на об­је­ктот, се за­ки­ти со мно­гу­број­ни на­гра­ди и приз­на­ни­ја во зем­ја­ва и во странс­тво… Спо­ред Вас, што е нај­го­ле­ми­от ус­пех во те­кот на Ва­ши­от ман­дат?
Дов­лев: Би са­кал да по­тсе­там де­ка пред по­ве­ќе од четири го­ди­ни проб­ле­мот со не­со­од­вет­ни­от про­стор во кој ра­бо­ти­ме бе­ше та­бу-те­ма. Се­га око­лу овој проб­лем се ди­ску­ти­ра мно­гу отво­ре­но и че­сто и во Ми­ни­стерс­тво­то за кул­ту­ра и во­оп­што во те­а­тар­ски­те кру­го­ви. Ка­ко ре­зул­тат на ова про­из­ле­зе и про­е­ктот за ре­кон­струк­ци­ја и ре­но­ви­ра­ње на по­стој­ни­от об­јект, иа­ко ние изра­бо­тив­ме и идеј­но ре­ше­ние за трај­но ре­ша­ва­ње на овој проб­лем. За ова има­ме и нед­вос­мис­ле­на под­др­шка од стра­на на ми­ни­стер­ка­та и тоа е не­што на што тре­ба да се ра­бо­ти во ид­ни­от пер­и­од. Исто та­ка, пред че­ти­ри го­ди­ни бев­ме во си­ту­а­ци­ја во ко­ја имав­ме са­мо 17 вра­бо­те­ни, од кои осум­ми­на беа акте­ри. Крај­но вре­ме бе­ше да го подм­ла­ди­ме ан­самб­лот и да се до­е­ки­пи­ра­ме и во ад­ми­ни­стра­тив­ни­те и во тех­нич­ки­те служ­би. Па, та­ка вра­бо­тив­ме осум мла­ди акте­ри, сме­тко­во­ди­тел, прав­ник, со­ра­бот­ник за мар­ке­тинг, сцен­ски ра­бот­ни­ци и др. Во мо­мен­тов на­ши­от те­а­тар има 36 вра­бо­те­ни и сме­там де­ка во тој пра­вец тре­ба да се про­дол­жи, за­што со но­ви­те вра­бо­ту­ва­ња те­а­та­рот функ­ци­о­ни­ра по­е­фи­кас­но и по­до­бро.

Да­ле­ку сме од тоа да твр­дам де­ка се­га е иде­ал­но и де­ка си­те проб­ле­ми се ре­ше­ни, но со кре­на­та гла­ва мо­жам да ка­жам де­ка да­дов сѐ од се­бе и имам чув­ство де­ка ра­бо­ти­те се од­ви­ва­ат во по­зи­ти­вен пра­вец. Во умет­нич­ки­от дел ги вра­бо­тив­ме нај­до­бри­те и нај­со­од­вет­ни кан­ди­да­ти. Твр­дам де­ка кај но­во­вра­бо­те­ни­те умет­нич­ки ка­дри во на­ши­от те­а­тар не­ма ни „п“ од пар­ти­за­ци­ја и за тоа сум под­го­твен да ди­ску­ти­рам со ко­го би­ло.

За жал, по­сто­јат проб­ле­ми што не ус­пе­ав да ги ре­шам, и по­крај до­бра­та вол­ја од стра­на на Ми­ни­стерс­тво­то. Пред сѐ, ту­ка са­кам да го истак­нам проб­ле­мот со убед­ли­во нај­ни­ски­те те­а­тар­ски пла­ти на на­ши­те вра­бо­те­ни, на ни­во на це­ла др­жа­ва. Тоа е стар проб­лем, кој во ус­ло­ви на не­ма­ње ко­ле­кти­вен до­го­вор во об­ла­ста на кул­ту­ра­та те­шко де­ка мо­же да се ре­ши. Тоа што јас ус­пе­ав да го на­пра­вам е тоа де­ка овој проб­лем е акту­а­ли­зи­ран и ап­сол­ви­ран од стра­на на Ми­ни­стерс­тво­то и си­гу­рен сум де­ка со от­стра­ну­ва­ње на об­је­ктив­ни­те преч­ки, ќе би­де ре­шен.

Разговараше: Невена Поповска
Фото: Република

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.