Сергеј Светозарев: Шекс­пир е веч­на инс­пи­ра­ци­ја за ви­зу­а­ли­за­ци­ја

На Ин­тер­на­ци­о­нал­ни­от теа­тар­ски фе­сти­вал што го ор­га­ни­зи­ра Ма­ке­дон­ски­от на­ро­ден те­а­тар (МНТ), „МНТ фест“ ќе би­де отво­ре­на из­лож­ба­та на пла­ка­ти за прет­ста­ви што ги изра­бо­тил мла­ди­от умет­ник Сер­геј Све­то­за­рев, ина­ку од­го­во­рен за мар­ке­тинг во Те­а­тар Ко­ме­ди­ја. Ова е пр­ва са­мо­стој­на из­лож­ба на Све­то­за­рев, но важ­но е да се истак­не тоа што не­кол­ку не­го­ви пла­ка­ти се дел од свет­ска­та еди­ци­ја „Пре­зен­ти­рај­ќи го Шекс­пир“. По по­вод 450 го­ди­ни од ра­ѓа­ње­то на Шекс­пир се слу­чи­ја мно­гу на­ста­ни што го сла­ват ра­ѓа­ње­то на нај­го­ле­ми­от драм­ски автор, а ед­на од нив е из­да­ва­ње­то на мо­но­гра­фи­ја­та „Пре­зен­ти­рај­ќи го Шекс­пир“ (Presenting Shakespeare), ко­ја сво­ја­та про­мо­ци­ја ќе ја има во Њу­јорк. Све­то­за­рев ка­ко автор ќе би­де за­ста­пен со че­ти­ри пла­ка­ти, и тоа за прет­ста­ви­те „Мно­гу вре­ва за ни­што“, „Оте­ло“ и „Би­то­ла Шекс­пир фе­сти­вал“ 2013 и 2014 го­ди­на. Освен со изра­бо­тка на пла­ка­ти, тој се за­ни­ма­ва и со ви­де­о­а­ни­ма­ции и со три­ди­мен­зи­о­нал­ни ма­пи за прет­ста­ви, а во сеп­тем­ври ја че­ка пре­ми­е­ра­та на прет­ста­ва­та „Гос­по­дар на ку­ка­ви­ца­та“ во Те­а­тар Ко­ме­ди­ја, за ко­ја ја изра­бо­ту­ва сце­но­гра­фи­ја­та.

На „МНТ фест“, кој е во тек, ќе има из­лож­ба на пла­ка­ти за прет­ста­ви што  си ги изра­бо­тил. Да­ли е ова тво­ја пр­ва са­мо­стој­на из­лож­ба на пла­ка­ти?

СВЕТОЗАРЕВ: Ова е мо­ја пр­ва из­лож­ба на пла­ка­ти соз­да­ва­ни за те­а­тар­ски прет­ста­ви низ ре­чи­си си­те те­а­три во Ма­ке­до­ни­ја. Пла­кат за ед­на прет­ста­ва прет­ста­ву­ва неј­зи­ни­от ви­зу­е­лен иден­ти­тет, неј­зин ви­зу­е­лен пе­чат. Ве­лат де­ка е нај­те­шко да се рас­ка­же ед­на при­каз­на во ед­на ре­че­ни­ца, а пла­ка­тот е ток­му тоа –  ви­зу­е­лен пан­дан на ед­на ре­че­ни­ца и во­оп­што не е ед­но­став­но точ­но да ја опре­де­лиш прет­ста­ва­та во ед­на сли­ка. Се раз­би­ра, се­то ова оди во ко­ор­ди­на­ци­ја со ре­жи­се­рот и со упра­ва­та на те­а­та­рот би­деј­ќи, се­пак, тоа е дел од мар­ке­тин­гот на ед­на прет­ста­ва. Дра­го ми е што сум мо­жел да со­ра­бо­ту­вам со мно­гу ре­жи­се­ри и те­а­три и та­ка да го гра­дам сво­јот ви­зу­е­лен иден­ти­тет и што по 10 го­ди­ни (пр­ви­от пла­кат го на­пра­вив ко­га имав 14 го­ди­ни за прет­ста­ва­та „Жи­во­тот на про­вин­ци­ски­от плеј­бој“ во ре­жи­ја на Вла­ди­мир Та­ле­ски) мо­жам да ка­жам де­ка сум на­пра­вил по­ве­ќе од 70 те­а­тар­ски пла­ка­ти во ре­чи­си си­те те­а­тар­ски ку­ќи во Ма­ке­до­ни­ја.

Не­кол­ку твои пла­ка­ти се дел од свет­ска­та еди­ци­ја „Пре­зен­ти­рај­ќи го Шекс­пир“ (Presenting Shakespeare), ко­ја тре­ба да из­ле­зе на­ско­ро. Ка­ко дој­де до оваа со­ра­бо­тка?
СВЕТОЗАРЕВ: По по­вод 450 го­ди­ни од ра­ѓа­ње­то на Шекс­пир се слу­чи­ја мно­гу на­ста­ни што  го сла­веа ра­ѓа­ње­то на нај­го­ле­ми­от драм­ски автор. Еден од тие на­ста­ни е из­да­ва­ње­то на мо­но­гра­фи­ја­та „Пре­зен­ти­рај­ќи го Шекс­пир“ (Presenting Shakespeare), ко­ја сво­ја­та про­мо­ци­ја ќе ја има во Њу­јорк. Тие имаа отво­рен по­вик на кој се при­ја­вив и не­кол­ку од мо­и­те пла­ка­ти вле­гоа ра­мо до ра­мо со те­а­тар­ски пла­ка­ти од те­а­три низ це­ли­от свет и за ме­не тоа прет­ста­ву­ва огром­на чест и за­до­волс­тво. Еден од три­те авто­ри на кни­га­та е Сти­вен Хе­лер – чо­век што 33 го­ди­ни бил кре­а­ти­вен ди­ре­ктор во „Њу­јорк тајмс“. По из­да­ва­ње­то на еди­ци­ја­та, во Њу­јорк ќе сле­ду­ва и из­лож­ба на си­те пла­ка­ти што се на­о­ѓа­ат во неа. Јас ка­ко автор ќе би­дам за­ста­пен со че­ти­ри пла­ка­ти и тоа за прет­ста­ви­те „Мно­гу вре­ва за ни­што”, „Оте­ло” и „Би­то­ла Шекс­пир фе­сти­вал“ 2013 и 2014 го­ди­на.

За кол­ку прет­ста­ви до­се­га си изра­бо­тил пла­ка­ти и зо­што Шекс­пир е по­себ­но ин­три­ган­тен?
СВЕТОЗАРЕВ: До­се­га сум на­пра­вил око­лу 70 пла­ка­ти за те­а­тар­ски прет­ста­ви, и се­кој од нив но­си сво­ја при­каз­на, во за­вис­ност од тек­стот, кон­цеп­тот на ре­жи­се­рот и до­сет­ли­во­ста на мар­ке­тин­гот во те­а­три­те. До­кол­ку ги пре­бро­јам пла­ка­ти­те, нај­ве­ро­јат­но, ќе из­ле­зе де­ка најм­но­гу од нив би­ле соз­да­де­ни за прет­ста­ви на те­ма Шекс­пир. Тоа е та­ка за­тоа што Шекс­пир е ве­чен, се­ко­гаш акту­е­лен, се­ко­гаш во ду­хот на вре­ме­то во кое жи­ве­е­ме, еве ве­ќе 450 го­ди­ни. Тој збо­ру­ва за веч­ни­те те­ми и проб­ле­ми на чо­ве­кот, се­ко­гаш дла­бок и оп­ши­рен во сво­јот за­мав и се­ко­гаш нај­ин­те­ре­сен за по­ста­ву­ва­ње. Веч­на инс­пи­ра­ци­ја за ви­зу­а­ли­за­ци­ја и пре­то­чу­ва­ње во сли­ка што ќе збо­ру­ва со ил­ја­да збо­ро­ви.

Освен со изра­бо­тка на пла­ка­ти, се за­ни­ма­ваш и со изра­бо­тка на ви­де­о­а­ни­ма­ции и со три­ди­мен­зи­о­нал­ни ма­пи за прет­ста­ви. Да­ли е воз­мож­но во бр­зо вре­ме те­а­тар­ска­та јав­ност да ја ви­ди и тво­ја­та пр­ва сце­но­гра­фи­ја?
СВЕТОЗАРЕВ: Јас се ка­ра­кте­ри­зи­рам се­бе­си за чо­век што без­ус­лов­но при­фа­ќа се­ка­ков вид кре­а­тив­ни пре­диз­ви­ци. Та­ка, до­се­га во не­кол­ку на­вра­ти сум пра­вел 3Д ма­пи и ви­де­о­ди­зајн за прет­ста­ви – и тоа ток­му по­ра­ди жел­ба­та се­ко­гаш да ра­бо­там не­што но­во. Пред ре­чи­си три го­ди­ни  во Те­а­тар Ко­ме­ди­ја ја на­пра­вив пр­ва­та 3д ма­па за прет­ста­ва­та „Же­нид­ба“ од Го­гољ во ре­жи­ја на Де­јан Прој­ков­ски – кој во­ед­но бе­ше прв­пат 3д ма­па да е дел од не­ко­ја прет­ста­ва во ма­ке­дон­ска про­дук­ци­ја. Што се од­не­су­ва до мо­ја­та пр­ва сце­но­гра­фи­ја,– тоа тре­ба да се слу­чи на­ско­ро, ве­ќе во сеп­тем­ври во Те­а­тар Ко­ме­ди­ја. Тек­стот е на Вен­ко Ан­до­нов­ски и се ви­ка „Гос­по­да­рот на ку­ка­ви­ца­та“, а ре­жи­сер е Ан­дреј Цве­та­нов­ски – иск­лу­чи­те­лен дру­гар, чо­век и ре­жи­сер – чо­ве­кот што ме из­бра да би­дам дел од кре­а­тив­ни­от тим, и по­втор­но Те­а­тар Ко­ме­ди­ја е ме­сто­то ка­де што ќе ја на­пра­вам мо­ја­та пр­ва сце­но­гра­фи­ја.

Тво­јот та­тко е поз­на­ти­от сце­но­граф Ва­лен­тин Све­то­за­рев. На што те на­у­чи тој и кој со­вет најм­но­гу го пра­кти­ку­ваш?
СВЕТОЗАРЕВ: Мо­јот нај­го­лем кри­ти­чар во жи­во­тот, чо­век без влак­на на ја­зи­кот е та­тко ми – без раз­ли­ка да­ли се ра­бо­ти за про­фе­си­о­на­лен или за при­ва­тен план. Ток­му по­ра­ди тоа што и тој се за­ни­ма­ва со кре­а­тив­на ра­бо­та – се­ко­гаш се со­ве­ту­вам со не­го за што и да ра­бо­там, што не зна­чи де­ка се­ко­гаш го при­фа­ќам не­го­ви­от со­вет. Ко­га имаш та­ков та­тко и дру­гар, пред сѐ, кој е го­лем дел од тво­е­то се­којд­не­вие, мно­гу е те­шко да изд­во­иш еден со­вет би­деј­ќи пот­свес­но тој ста­ну­ва дел од тоа ка­ков сум јас ка­ко лич­ност. Ако, се­пак, тре­ба да спо­ме­нам ед­но не­што што ми има оста­на­то в гла­ва, тоа е мо­ја­та за­чу­де­ност ко­га имав 15-16 го­ди­ни и ко­га про­чи­тав ед­но не­го­во ин­терв­ју во кое на пра­ша­ње­то: „Зо­што се за­ни­ма­ва­те со сце­но­гра­фи­ја“ не­го­ви­от од­го­вор бе­ше: „Ра­бо­там за еден ден да би­дам до­бар“, а во тој мо­мент зад се­бе има­ше 10-го­диш­на ус­пеш­на те­а­тар­ска ка­ри­е­ра. Ве­ро­јат­но тоа што тој са­кал да го ка­же, а јас го раз­брав по дол­го вре­ме – бе­ше тоа де­ка без раз­ли­ка на искус­тво­то и на ба­га­жот што го но­си се­кој чо­век во сво­ја­та про­фе­си­ја – тре­ба се­ко­ја на­ред­на ра­бо­та да се ра­бо­ти со ма­кси­мал­на по­све­те­ност и љу­бов, ка­ко да ти е пр­ва.

Од­го­во­рен си за мар­ке­тин­гот во Те­а­тар Ко­ме­ди­ја. Најм­ла­ди­от те­а­тар со, мо­же­би, најм­лад ко­ле­ктив има од­лич­на по­се­те­ност, мно­гу пре­ми­е­ри, ак­ции, се ор­га­ни­зи­раа и из­лож­би… ка­ко е да се ра­бо­ти во тој ам­би­ент?
СВЕТОЗАРЕВ: Во Те­а­тар Ко­ме­ди­ја поч­нав со ра­бо­та пред ед­на го­ди­на, бла­го­да­ре­ние на хра­бро­ста на ди­ре­ктор­ка­та Је­ле­на Жу­гиќ, ко­ја за свои со­ра­бот­ни­ци из­би­ра мла­ди лу­ѓе, за што сум ѝ бе­скрај­но бла­го­да­рен. Бла­го­дат е да се ра­бо­ти во та­ква ат­мо­сфе­ра, ка­де што си оп­кру­жен со мла­ди и со ма­кси­мал­но ам­би­ци­оз­ни лу­ѓе. Не са­кам да зву­чи кли­ше, но на­ви­сти­на со одре­ден дел од ко­ле­ги­те сме ка­ко се­мејс­тво. По­стои ед­на мис­ла од ки­не­ски­от фи­ло­зоф Кон­фу­чиј, ко­ја ве­ли: „Нај­де­те ја ра­бо­та­та што, на­ви­сти­на, ја са­ка­те, и ни­ко­гаш не­ма да тре­ба да ра­бо­ти­те до кра­јот на жи­во­тот“ – што за ме­не е со­вр­ше­ни­от опис за тоа ка­ко се чув­ству­вам јас во Те­а­тар Ко­ме­ди­ја. Те­а­та­рот за ме­не е мно­гу по­ве­ќе од про­фе­си­ја – тоа е на­чин на жи­вот. Ед­но­став­но – се бу­ди­те и жи­ве­е­те со те­а­та­рот. Те­а­тар Ко­ме­ди­ја по­стои са­мо три го­ди­ни и до­се­га сме има­ле 12 пре­ми­е­ри, изи­гра­ни се 270 прет­ста­ви, а сме има­ле по­ве­ќе од 80.000 по­се­ти­те­ли, а тоа нѐ пра­ви нај­по­се­те­ни­от те­а­тар во др­жа­ва­ва – со што са­мо се по­твр­ду­ва и оправ­ду­ва по­сто­е­ње­то на жа­нров­ски опре­де­лен те­а­тар.

Раз­го­ва­ра­ше: Але­ксан­дра М. Бун­да­лев­ска

Фо­то: При­ват­на ар­хи­ва

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.