Ако багдадските власти успеат да ги задржат сунитите подалеку од нафтените полиња, тогаш производството во Ирак, всушност, може да се зголеми – иако светската цена ќе остане висока.
Стравот од прекин во производството на нафта во Ирак, поради бунтовниците, доведе до поскапување на суровата брент нафта за 5 проценти во изминатите десет дена или 115 долари за барел. Ирак произведува околу 3,3 милиони барели дневно и е втор најголем и растечки производител на ОПЕК.
Аналитичарите на „Ситигруп“ во вторникот објавија нов извештај, во кој предвидуваат зголемување на производството на нафта на Ирак, дури и по судирите меѓу ИСИС и багдадската власт, контролирана од шиитите. ИСИС, или исламска држава Ирак и Ал-Шам, зароби многу ирски градови и се бореше за да ја преземе контролата врз најголемата рафинерија во земјата, која се наоѓа во градот Баиџи.
Стекнувањето суверенитет и преземањето контрола врз сопствениот нафтен извоз на курдската регионална влада, која се наоѓа на север (и засега се држи настрана, додека сунитите и шиитите се борат меѓусебно), се клучни за зголемување на производството. Багдад во моментов се натпреварува со Курдите за правото на извоз на суровата нафта и токму затоа некои купувачи одбиваат да купуваат од Курдите.
– Наша цел е добивање повеќе нафта за пократок рок. Тоа зависи од зачувувањето на независноста, безбедноста на курдската регионална влада и од одржувањето контрола врз нафтените полиња на југ – изјави Едвард Морс, кој е одговорен за истражување светски артикли во „Ситигруп“.
Според „Ситигруп“, стравот ќе продолжи да биде составен дел од цената на нафтата и во третиот квартал, но Морс не очекува цената да достигне 120 долари за брент нафтата, освен ако продолжи намалувањето на количината на нафта на светскиот пазар.
– Постојат анголска и нигериска сурова нафта што никој не ги сака. Физичкиот пазар не е толку затегнат како перцепцијата за цената, која скокна за 4 проценти. Тоа, на некој начин, е трупање резерви, но, исто така, е и спектакуларно. Физичкиот пазар остана непроменет по заземањето на Мосул – вели тој.
Во меѓувреме, енергетската индустрија се состана во Москва оваа недела на Светскиот нафтен конгрес. Претседателот на „Ексон Мобил“, Рекс Тилерсон, беше главен говорник. Беше објавено дека од „Ексон“ повлекле голем дел од своите работници од јужен Ирак, но тој одби да коментира за безбедносната ситуација.
Дан Јерџин, вицепретседател на ИХС, учествуваше на московската конференција. Тој изјави дека пред собирот сите очекувале дека Украина ќе биде во фокусот. Наместо тоа, вниманието се пренасочило кон конфликтот во Ирак.
– Заклучокот е дека ништо не запре (во поглед на производството), но сите имаат план за во итен случај и се сосредоточени на безбедноста иако се илјадници милји далеку – изјави тој.
Светската индустрија, исто така, набљудува што ќе направат САД како одговор на тоа, рече Јерџин. Претседателот Барак Обама во вторникот изјави дека воени советници ќе бидат испратени во Ирак, но американските трупи нема да се вратат за да се борат.
Јерџин изјави дека конференцијата е насочена кон идејата оти Курдистан може да настапи со де факто суверенитет и дека ја зајакна соработката со Турција.
– Да не се случеше тоа, можеше да се очекува зголемено производство на ирачка нафта на пазарот. Тоа што сега се случува е поголема слобода на Курдите за нивно сопствено производство на нафта, како и барање суверенитет. Кредибилитетот на Ирак како држава е доведен во прашање – изјави тој.
Според „Ситигруп“, јужните нафтени полиња на шиитите се најбогати во Ирак, и тие во моментов произведуваат околу 2,6 милиони барели на ден. Сепак, се предвидува бројот да достигне рекордни 2,8 милиона барели до јули и 3.000.000 до крајот на годинава.
Извршниот директор на БП, Боб Дадли, изјави за „Си-Ен-Би-Си“ дека БП, всушност, е за зголемување на производството во јужниот дел на Ирак, по барање на Владата, иако непотребните кадри ја напуштаат државата. Дадли, исто така, присуствуваше на Светскиот нафтен конгрес.
Според ИХС, Јерџин рекол дека се очекува да се зголеми производството на „Лукоил“ во Западна Курна, во јужниот дел на Ирак, каде што неговото производство од 120.000 барели на ден би можело да достигне до 400.000 барели на ден до крајот на годинава. Северниот дел на земјата, околу Киркук, сега е под контрола на Курдите и таму се произведуваат од 400.000 до 500.000 барели на ден.
Според „Ситигруп“, областа во северниот дел на Ирак што е контролирана од страна на курдската регионална влада извезува околу 125.000 барели на ден преку новиот ирачко-турски нафтовод и планира да го зголеми извозот за 200.000-250.000 барели на ден во јули, односно до 400.000 до крајот на годинава.
Морс очекува Курдите да постигнат договор за извоз со Багдад.
– Оптимист сум дека ќе постигнат договор пред крајот на годинава, многу порано од крајот на годинава – вели Морс.
Според Барклис, најголемата ирачка нафтена рафинерија „Баиџи“ и електричната централа што произведува околу 1.320 мегавати, надвор од Комисијата, поради борбите, се одговорни за една третина од ирачкото рафинирано гориво и околу 10 проценти од капацитетот на електрична енергија. Рафинеријата се наоѓа 210 километри северно од Багдад.
– Северниот регион на државата е тој што обезбедува нафта за домашна потрошувачка, додека околу 90 проценти од нафтата од шиитскиот југ се извезува – вели Барклис.
Досега, единствениот пријавен прекин на протокот на нафта од Ирак е преку нафтоводот Киркук-Чејхан, од 600.000 барели, кој тече од Киркук до Турција. Нафтоводот е надвор од Комисијата веќе неколку месеци поради активистички напади.
Сунитските региони на Ирак не произведуваат нафта
Мислењето на аналитичари од „Ситигруп“ од Блискиот Исток е дека ИСИС нема да има многу голем напредок во јужниот дел на Ирак или во Багдад. Некои експерти го сметаат Иран за близок сојузник на сегашната ирачка влада, земајќи поголема воена улога доколку светите градови и главниот град во Ирак се навистина загрозени
Аналитичарите од Барклис, пак, велат дека иако досега немало напади врз јужните енергетски области, регионот не е надвор од дофатот на активистите. Тие истакнаа дека околу 11 проценти од нападите на ИСИС во 2013 година биле пријавени во јужниот дел на Ирак, вклучувајќи и убиства, бомбашки напади на автомобили и други напади со импровизирани експлозивни направи. Киркук беше цел на само 5,4 проценти од нападите.
– Веруваме дека малото зголемување на немирите во јужниот дел, дури и ако нафтените објекти беа поштедени, најверојатно, ќе го забрза егзодусот на странските нафтени работници надвор од земјата – пишуваат тие.
Морс вели дека ако продолжи хаосот во Ирак, земјата ќе може да продолжи да произведува нафта, но нема да биде произведувач. Јужните полиња што се предвидени да извезуваат повеќе од 6 милиони барели на ден, во иднина, можеби, ќе можат да произведат само 4 милиони поради ограничувањата да се извезува без нафтоводи.
– Тоа во глобалниот баланс во 2020 година ќе создаде недостиг од 2.000.000 барели на ден – вели тој истакнувајќи дека се очекува Ирак да обезбеди 50 проценти од растот на производството на ОПЕК. Тој вели дека, сепак, сликата на понудата може да се промени, со враќањето на Либија со 1,5 милион барели во која било форма.
Јужниот дел на Ирак најмногу ветува дека ќе го прошири производството бидејќи пет од гигантските јужни полиња се сметаат за 60 проценти од докажаните резерви на земјата. Според Меѓународната агенција за енергетика (ИАЕ), се проценува дека 17 проценти од нафтените резерви се наоѓаат во северниот дел на Ирак, во близина на Киркук, Мосул и на Канакин. Ирак ги проценува своите докажани резерви на 141 милијарда барели, вели ИАЕ, додавајќи дека курдската регионална влада известува за повеќе од 40 милијарди барели докажани резерви.
(Извор: Пати Дом, Си-Ен-Би-Си
Текст објавен во 95. број на неделникот „Република“, 27.06.2014)
Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.
