Локалните избори во Карпош ги доби и формираше своја партија, ГРОМ. По караницата со тогашниот лидер Бранко Црвенковски, пукна тиквата меѓу Стевче Јакимовски и СДСМ. Во последен момент реши да се кандидира за градоначалник на Карпош, и покрај партиската одлука СДСМ да не излегува на локални избори (иако, на крај, опозицијата учествуваше на избори). Изборите ги доби лесно, а по изборите во интервју за „Република“ порача дека ни „опрости, извини“ не го враќа во СДСМ. Тогаш со него разговаравме за можноста со Владо Бучковски, уште еден од „отпадниците“ од СДСМ, да формира партија. Иако Бучковски најави дека е можна соработка, Јакимовски беше дециден дека тоа нема да се случи. Неколку месеци подоцна ја оформи ГРОМ. Вели, разликата меѓу него и Бучковски е што, за разлика од некогашниот лидер на СДСМ, тој од партијата излегол како победник. И покрај караниците со Црвенковски, убеден е дека без него паријата би доживеала дебакл не само на овие избори, туку и на наредните. Убеден е дека СДСМ сама си ги создава проблемите, односно тогаш кога нема надворешни непријатели, партијата сама си создава непријатели внатре меѓу членството. Причина – озборувањето и сплетките, кои потекнуваат од високото раководство и се пренесуваат подолу кон самото членство.
Со измените на Изборниот законик се предвидува секоја партија да има јавна бесплатна презентација според остварениот успех на минатите избори. Каде се тука новите партии?
Јакимовски: Тука се гледа некоректниот однос и плачковската навика на СДСМ. Тие плачеа, плачеа, ама плачеа за предноста на власта во однос на опозицијата. А никаде не споменуваат за нивната предност во однос на новите политички партии, кои не учествуваа на минатите избори. Што сака СДСМ да каже? Дека ГРОМ не постои? Дека ГРОМ нема да има пратеници? Дека ГРОМ нема рејтинг? Каде е тука коректноста и реалноста на СДСМ кога настапуваше и цело време плачеше за новиот Изборен законик, кој е направен по теркот на СДСМ. И по која логика политичките партии што не учествувале на претходните избори немаат правична застапеност во јавната презентација, односно за информирањето на граѓаните на јавниот радиодифузен сервис. Тоа е апсолутно некоректно. Од каде знаеме дека СДСМ ќе земе пратеници? Што ако не земе ниту еден? Значи на секои нови избори ние стартуваме од нула. Второ, ние како политички партии немаме членови во избирачките одбори. Може да имаме само посматрачи. Целата борба што ја правеа ја правеа за да остварат некоја предност во однос на власта, но во исто време и во однос на партиите што сега се појавуваат на политичката сцена. Се гледа како се однесуваат тие кон партиите за кои сметаат дека се послаби од нив. Барем во нивната глава се гледаат како посилни.
Следуваат претседателски избори, а Вие зборувате за парламентарни избори. Ајде прво за претседателските, кои се веќе извесни. Ќе кандидира ли ГРОМ свој кандидат или ќе поддржите некој туѓ кандидат?
Јакимовски: Немаме намера да поддржуваме некој туѓи кандидати. Ние сакаме да кандидираме свој кандидат, партијата има капацитет да собере потписи. Впрочем, на јавноста и на тие што не нѐ перцепираат со новиот законик, со собирањето на 10 000 потписи ќе им стане јасно дали партијата има сила или нема. Тој што нема сила нема да собере ниту 10.000 потписи, што значи дека ние ќе имаме свој кандидат.

А колкаво е Вашето членство? Во кои делови сте најактивни?
Јакимовски: Морам да кажам дека ГРОМ има повеќе од 20.000 членови. Видовте пред некоја недела дека Универзална сала беше претесна да ги прими тие 3.500 млади луѓе. И маршот што го правевме на „Партизанска“ покажа колку млади луѓе се приклучуваат кон оваа партија. До изборите ќе имаме повеќе од 25.000 членови, што е сосема доволно да го покриеме целиот терен низ Република Македонија.
Што значи тоа доколку има предвремени парламентарни избори? Колку пратеници очекувате?
Јакимовски: Сè што е над пет пратеника за нас е успех, тргнувајќи од фактот дека ГРОМ е формирана на 28 септември. И сè што ќе земеме под пет пратеника за нас е неуспех. Нашите очекувања се од пет пратеника, па нагоре.
Се наметнува прашањето, пред евентуални предвремени избори со кого би коалицирале?
Јакимовски: Предизборни коалиции нема да има со ниту една од големите партии. Можна е коалиција со помалите, но не и со големите партии. Меѓутоа, со главната владејачка и со главната опозициска партија можна е само постизборна коалиција.
Со која од албанските партии имате релација? Со која би коалицирале?
Јакимовски: Можна е само коалиција по изборите, зависно од тоа кој колку гласови ќе земе и во македонскиот и во албанскиот блок. Што се однесува до мене, моето мислење е дека ГРОМ е подготвен да направи предизборна коалиција и со албанска партија.
„Моето размислување е дека Заев и Шекеринска ќе влезат во конфликт со луѓето на Бранко Црвенковски и дека следниот конфликт ќе биде меѓу Заев и Шекеринска“
Претпоставувам дека веќе имате програма со која ќе се претставите пред граѓаните. Која е главната порака на ГРОМ?
Јакимовски: Во изработка е. Главното што ГРОМ сака да им го порача на граѓаните е дека ќе водиме политика, која значи повеќе пари за граѓаните и за претпријатијата, помалку за владата, затоа што владата е таа што на лесен начин заработува, а уште полесно троши. Денес имаме пример како лесно заработените пари уште полесно се трошат на нестопански инвестиции. ГРОМ смета дека етничката стабилност е најбитна за стабилноста на Македонија. Без неа нема политичка стабилност, без политичка стабилност немаме безбедносна стабилност, а без безбедносна стабилност нема ни политичка стабилност Македонија не може да има економски просперитет. Затоа ГРОМ е мултиетничка партија, која во своите редови има граѓани од различни националности. Имаме потпретседател Албанец. Следната порака е дескопијализација на Македонија. Ние не се согласуваме со тоа што неколку стотици милиони евра се истурени на еден квадратен километар на централното градско подрачје. Со тие средства може да се направи многу повеќе за граѓаните што живеат надвор од Скопје. Ние сметаме дека живот има секаде, од делчевски Ѕвегор до Радожда, од Лисец на Шар Планина до Гевгелија. Ние како држава мораме да обезбедиме приближно еднакви инфраструктурни услови, образовни, услови за култура и за спорт за сите граѓани на Македонија. Некоректно е целото инвестирање да се прави во градот Скопје, иако е главен административен, културен, образовен и спортски центар. Мора да водиме сметка за сите граѓани затоа што преселбата што се случува сега може да нè доведе до ситуација не само на пусти села, туку и на пусти градови за некои петнаесетина години. Отворено прашувам, колку жители има Пехчево, колку има Демир Хисар, Кратово? Која е стопанската активност, кои се условите за општествена надградба на тие луѓе што живеат таму, кои се перспективите на младите луѓе од тие места?
Самите го наметнувате прашањето – борбата со невработеноста. Тоа е едно од најбитните прашања, како и прашањето за името.
Јакимовски: Сметаме дека во Македонија се наметна погрешна филозофија, очекувањата на луѓето да бидат кон администрацијата, да се вработат во администрацијата и сета нивна перспектива да биде 250-300 евра административна плата. Меѓутоа, администрацијата има ограничени капацитети, не може неограничено да се шири. Сметаме дека перспективите на граѓаните треба да бидат во приватниот сектор. Тие имаат неограничени можности за ширење. Второ, треба да се поддржува и поттикнува претприемачкиот дух кај граѓаните, младите да бидат тие што ќе создаваат доход и ќе вработуваат луѓе, а не да чекаат да бидат вработувани. Сметаме дека со една релаксирана монетарно-кредитна политика, релаксирана даночна политика, со намалување на буџетските расходи ќе останат многу повеќе средства кај претпријатијата, кај претприемачите, а тие средства ќе се вложат не само за проста, туку и за проширена репродукција, со што ќе се отвораат нови работни места, ќе се освојуваат нови пазари, ќе се вложува во маркетинг… Сегашниот концепт, сите пари да бидат кај владата и да владата да врши редистрибуирање на средствата, а секоја влада несоодветно ја врши таа редистрибуција, автоматски става олово на нозете стопанството, се јавува неликвидност, тешко може да ги одржува производствените процеси и да дава услуги што треба да ги дава и, нормално, се затвораат работни места, што значи дека во тој дел мора да се направат сериозни корекции, корекции на монетарната, на фискалната политика, на буџетската политика, на поттикнувањето на претприемаштвото – основните услови за заживување на стопанството.
Имате ли план за сето тоа?
Јакимовски: Да, имаме план и за земјоделството. Во 2006 година земјоделството учествуваше со 11,3 проценти во општествениот бруто-производ. Денеска учествува 9,3 проценти. А, секоја година кажуваме дека вложуваме по 140 милиони евра во земјоделието. Тоа покажува дека или тие пари не се толку дадени или отишле во несоодветни раце. Ние сметаме дека стимулациите и субвенциите треба да придонесат да му поевтини производството на земјоделецот, да има поголем профит, но и ние што не сме земјоделци да имаме поевтина храна на трпезата. И во исто време нашите производи да бидат конкурентни на европските и на светските пазари. Затоа сметам дека вистинска политика ќе биде ако земјоделците имаат нафта без данок и акциза, ако семето биде без данок, како и ѓубривото и пестицидите, ако не плаќаат надомест за вода и ако не се наплаќа данок од доход од земјоделството затоа што сметаме дека таа е нискоакумулативна гранка и сметаме дека не треба од болва да вадиме лој, а тоа е тоа што го вадиме од земјоделците.

Во однос на името?
Јакимовски: Нашиот став за името е јасен. Не прифаќаме промена на името ни заговорот на премиерот за референдум. Тоа не го одобруваме. Македонија не добила име на референдум. Тоа ни е исконско име, кое ни припаѓа од дамнина и прашањето наше е – на кој референдум го добивме името и има ли логика ние тоа име да го потврдуваме или даваме. Македонија доволно направи во спорот со името со Грција што го смени Уставот и се откажавме од нашата поддршка на нашето национално малцинство во соседните земји. Направивме отстапка со тоа што го сменивме знамето, односно го тргнавме тоа знаме со Вергина. И ова знаме, да се потсетиме, е знаме од Грчев, не е наше знаме од милениуми. Го добивме спорот пред Меѓународниот суд во Хаг, на тој суд што го финансира европската заедница и го формирала за да дели правда во вакви спорови меѓу земји, меѓу народи. Сметаме дека не треба и натаму да бидеме тврдокорни, треба да покажеме позитивна енергија, а таа позитивна енергија е да бидеме за сите Република Македонија, а со Грција да се договориме како таа ќе нè именува во меѓусебната комуникација затоа што 137 земји нè признаа под уставно име, вклучувајќи ги САД и Русија, и мислам дека Македонија направи доволно отстапки. Но, еве во меѓусебната комуникација, ако е проблем, ќе се договориме како ќе нè именуваат. Тука треба да се насочиме кон нашата дипломатија, лобирање кон странските држави. Пред некој ден видовме како еден американски конгресмен сериозно зборува за проблем иако е известен од Грците. Вели или јас не сум доволно паметен или ова е апсурдна ситуација за името Македонија. Но, Македонија мора да ги отстрани сите пречки со соседите – Србија, Бугарија, Косово, Грција. Проблемот за името треба да остане изолиран проблем и да ги негуваме добрососедските односи со Грција. Јас го поздравувам тоа што министерот за одбрана беше во Грција, ги поддржувам сите контакти што ги имаме, но името да го оставиме како една апсурдна работа за која Грците создаваат проблем на меѓународна сцена.
Доколку ги освоите парламентарните избори, дали би прифатиле промена на името за евроатлантска интеграција?
Јакимовски: Не. Јасно да кажам – ГРОМ нема ниту да се залага, ниту, пак, да прифати промена на уставното име. Тука нашите позиции се јасни и нема калкулации. Ние многу повеќе треба да работиме на другите делови. Сега веќе Венизелос не го става како клучен проблем името. Го става проблемот со нефункционалната демократија, со Мајскиот договор, проблемот со неслободата на медиумите. За нас, Македонците, потребно е да имаме правда и правна држава, безбедносен систем што ќе ги штити граѓаните, да имаме независно судство, ефикасна и немасивна администрација, процедури по европски стандарди, да имаме квалитет на живот, квалитетна храна, добар воздух. Ако ние го имаме сето тоа, нема тука некој друг, нема да има што да ни нагласува.
Се враќаме на македонската политичка сцена. Тука е партијата на Владо Бучковски. Излеговте од исто јадро. Можно ли е преклопување на јадрото и постизборно коалицирање со нив?
Јакимовски: Постои разлика. Јас излегов како победник, го победив СДСМ. Постои разлика меѓу мене и господинот Бучковски. Тој не беше кандидиран за пратеник на парламентарните избори во 2011 година. Значи има разлика во пристапот. Второ, со многу партии ќе имаме преклопување во програмата, меѓутоа, зависи како таа понуда се соопштува и колку граѓаните ви веруваат, колку се подготвени да ви ја дадат довербата и колку вие имате кредибилитет во тоа што го заборавате пред граѓаните. Дали ви веруваат дека тоа што го зборувате ќе го остварите.
„Ако ВМРО-ДПМНЕ победи повторно, треба да ја затвориме устата и да дозволиме мирен постизборен период“
Го споменавме јадрото. Излеговте од СДСМ, долго се познавате. Очекувате ли црна кампања од нив кон Вас?
Јакимовски: Мислам дека нема да имаат време да се занимаваат со мене. Ним и натаму главниот проблем им е Никола Груевски, а не Стевче Јакимовски. Гледам дека СДСМ се обиде со неколку понуди, кои звучеа смешно, како враќање на средната класа, понудата да се враќа ДДВ на граѓаните, недела на купување без ДДВ и така натаму. Увидоа дека тоа не им дава никакви ефекти и се вратија кон критики и црна кампања, односно повторно влегоа во истиот терен, кој го имаа ВМРО-ДПМНЕ. Сакам јасно да кажам дека ГРОМ ќе води исклучително позитивна кампања, проектот од Карпош сакаме да го пренесеме во цела Македонија. Тие нека напаѓаат, а ние ќе кажуваме кои се нашите визии за Република Македонија.
Значи Вашето познавање на СДСМ нема да го искористите за црна кампања кон нив?
Јакимовски: Имам јас свои размислувања за тоа што ќе се случува и како функционира СДСМ, но тоа не е моја грижа. Тоа треба да е грижа на нивното членство. Мене ми е битно да им се наметнеме на граѓаните како сериозна партија, партија што ако дојде на власт, ќе ги реализира своите ветувања.
Споменавте дека имате чувство дека СДСМ ве копира во два-три наврата.
Јакимовски: Апсолутно и тоа можевме да го видиме во повеќе наврати, во делови од програмата што ја има ГРОМ. И нам ни е драго. Зошто да не?! Не само СДСМ, секој што гледа нешто добро од нашата програма слободно нека интерпретира. Имајќи предвид дека тие имаат многу поголем медиумски простор од таа што ја има ГРОМ, ние постојано гледаме како плачат дека се опструирани, дека немаат медиумски простор, а воопшто не ги боли ако ГРОМ има некој настан што не е проследен од медиумите, па дури и од националниот радиодифузен сервис. Тоа воопшто не ги загрижува. Нормално, ГРОМ зема дел и од нивното гласачко тело. И гледаме како тие се однесуваат кон партиите што не се во нивниот табор. Значи, ако сега е ВМРО-ДПМНЕ, утре СДСМ, тие ќе се однесуваат исто по прашањето на медиумите.
Како ги толкувате последните случувања во СДСМ во однос на расправиите меѓу дел од пратениците со раководството? Тука би споменал како Вие, Цветковски, Бучковски излеговте од партијата. Значи ако не се согласува некој со политиката на партијата, добива порака дека треба да си замине. Постои ли демократска идеја во тоа ново раководство или сè е како што беше.
Јакимовски: Навистина, СДСМ не е моја грижа. Меѓутоа, кога веќе ме прашувате, оваа партија има проблем како да има автоимуно заболување. И кога нема проблеми и непријатели од нигде-никаде си ги создаваа внатре, во рамките на структурата на својата партија. Погледнете го вие ВМРО-ДПМНЕ. Во сите овие осум години дали излезе една внатрешна пресметка? Дали излезе еден внатрешен конфликт? Сè се држи внатре во кругот на партијата. СДСМ без разлика дали е на власт или во опозиција, меѓу себе има пресметки. Тоа е резултат на дворските игри што постојат внатре, на озборувањата што ги има, кои тргнуваат од самиот врв на партијата и се шират надолу кон членството. И, нормално, како резултат на тоа се создаваат анимозитети или преголеми сакања кон одредени кадри во партијата и, сосема очекувано, доаѓа до вакви подвојувања. Моето размислување е дека Заев и Шекеринска ќе влезат во конфликт со луѓето на Бранко Црвенковски и дека следниот конфликт ќе биде меѓу Заев и Шекеринска.
Има ли партијата во овој состав капацитет да расчисти со минатото и со Црвенковски?
Јакимовски: Тешко дека некој толку лесно ќе може да расчисти со Црвенковски. Тој што мисли така, се лаже. Во тој случај, многу би ја ослабнал партијата. Црвенковски има свои фанови и поддржувачи, без разлика дали во партијата или надвор од неа. Ако СДСМ е подготвен за дебакл на овие избори, па дури и на наредни, тогаш може да врши такво расчистување. Ако не е, нека ги голта кнедлите што ги сервира Црвенковски. Дел од членството, од кадрите во високата политика, нормално дека ќе прават опструкции и ќе прават бојкоти во избори и во функционирањето на партијата и тоа ќе ѝ носи штета на целата партија.
Отвора ли тоа простор за спектакуларно враќање на Црвенковски на чело на партијата?
Јакимовски: Мислам дека тука се цели кон друго име што е замислено да биде претседател на СДСМ по тргањето на Заев, а кој ќе биде човек на Бранко Црвенковски.
Со години сте во политиката. Што мислите, ќе има ли предвремени парламентарни избори?
Јакимовски: Предвремените парламентарни избори се логичен редослед на настаните и, навистина, би бил политички незрел доколку некој не го очекува тоа. Знаеме дека ВМРО-ДПМНЕ ги прифати сте забелешки на СДСМ за Изборниот законик, им ги изби сите адути и сега, нормално, ќе распише предвремени парламентарни избори. Сега гледаме дека СДСМ бара прво да сме го испробале законот на претседателските избори, за да видиме како тој закон би функционирал. Па ако не му се допаѓа нешто, пак да бара корекции. Само сакам да кажам дека законот за избори не е производствен процес, па да го пробуваме. Законот за избори е закон донесен со консензус и ако ѝ мислиме добро на оваа држава, ние нема да правиме избори секоја година. Второ, ќе ги деблокираме овие затворени политички процеси. Според мене, ако ВМРО-ДПМНЕ победи повторно, треба да ја затвориме устата и да дозволиме мирен постизборен период. А ако дојде до прегрупирање на политичките сили во парламентот, нормално, партијата што ќе го добие мнозинството треба да има смирен постизборен период за да може да влече напред во развојот на државата и да граби напред кон евроатлантските интеграции. Сѐ што правевме досега од 24 декември 2012 година, со блокади и караници во Собранието, ѝ штети на Македонија.
Донесувањето на Изборниот законик беше со консензус, беа прифатени забелешките на СДСМ. Сега како повторно да бараат проблем во тој закон за да може да се правдаат одредени изборни резултати?
Јакимовски: Не, сега се моли албанскиот блок да не прифаќа распуштање на парламентот и се оди кај дипломатите, се моли тие да вршат притисок да нема избори. А јас гарантирам дека дали сега или в година, главната опозициска партија ќе помине лошо на избори. Сакам да им порачам дека ГРОМ ќе биде толку силна, што в година ќе земе голем дел од колачот од политичките гласови во Македонија. Ние постоиме само четири месеци. Ќе имаме уште една година за заокружување на партиската структура, заживување и етаблирање на партијата меѓу гласачкото тело, на политичката сцена и во медиумите и ќе биде сосема друга работа на наредните избори в година, во март. Така што, мислам дека СДСМ се наоѓа во една многу независна положба, но за тоа нека размислуваат тие што ја водат партијата.
Разговараа: Билјана Зафирова и Наум Стоилковски
Фото: Александар Ивановски
(Интервјуто Стевче Јакимовски е објавено во 74. број на неделникот Република)
Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.


