Проф. Зоран Матевски: Се урива темелното начело на христијанството

Од со­ци­о­ло­шки агол на гле­да­ње, око­лу 70 про­цен­ти од пра­вос­лав­ни­те хри­сти­јан­ски вер­ни­ци има­ат ка­ра­кте­ри­сти­ки на тра­ди­ци­о­на­лен тип вер­ник. Тоа се вер­ни­ци што ни­ту ја про­чи­та­ле Биб­ли­ја­та ни­ту, пак, има­ат ка­ква би­ло ре­ли­ги­ска на­о­браз­ба, па со са­мо­то тоа во­оп­што не ги поз­на­ва­ат су­шти­на­та и зна­че­ње­то на го­ле­ми­те ре­ли­ги­ски праз­ни­ци. По­ра­ди тоа, на Бо­го­јав­ле­ние не го прос­ла­ву­ва­ат кр­ште­ва­ње­то гос­по­до­во, ту­ку се фр­ла­ат во во­да за да до­би­јат ма­те­ри­јал­на ко­рист во вид на по­да­ро­ци од нај­раз­лич­ни до­на­то­ри. Ва­ка Зо­ран Ма­тев­ски, про­фе­со­р по со­ци­о­логија на ре­ли­ги­ја, ги ко­мен­ти­ра слу­чу­ва­ња­та на ово­го­диш­ни­от вер­ски праз­ник Во­ди­ци ко­га се ско­ка­ше по на­гра­ди­те, а не по кр­стот. Про­фе­со­рот, кој е еден од водечките експерти кои се занимаваат со оваа проблематика во светски рамки, истак­нува де­ка МПЦ-ОА има не­га­тив­ни при­ме­ри на ду­хов­ни во­да­чи кои го пре­фе­ри­ра­ат ма­те­ри­јал­но­то во од­нос на ду­хов­но­то. Ја спо­ме­ну­ва ири­ти­ра­но­ста на вер­ни­ци­те ко­га, и по­крај за­ве­тот на си­ро­маш­тво, ќе ви­дат мо­на­си што се слу­жат со ска­пи мо­бил­ни те­ле­фо­ни и се во­зат со лу­ксуз­ни џи­по­ви. Цр­ква­та, со­ве­ту­ва тој, мо­ра да по­све­ти мно­гу по­го­ле­мо вни­ма­ние на ова пра­ша­ње би­деј­ќи мо­наш­тво­то е ја­дро­то на ду­хов­на­та чи­сто­та на Цр­ква­та и со пра­во вер­ни­ци­те најм­но­гу ги ба­ра­ат сво­и­те ду­хов­ни во­да­чи во мо­на­шки­те ре­до­ви.

Пос­ле­ден при­мер на еле­мен­тар­но не­по­чи­ту­ва­ње на вред­но­сти­те на кои учи пра­вос­лав­на­та ве­ра ви­дов­ме на праз­ни­кот Во­ди­ци, и тоа на по­ве­ќе ло­ка­ции во зем­ја­ва. Си­те тие ин­ци­ден­ти ви­стин­ски­те вер­ни­ци ги до­жи­ве­а­ја ка­ко на­вре­да и обес­че­сту­ва­ње на го­ле­ми­от праз­ник, на кој се сла­ве­ше кр­ште­ва­ње­то гос­по­до­во. За жал, та­кви­те по­ја­ви сѐ по­че­сто ни се слу­чу­ва­ат од го­ди­на во го­ди­на. Ко­ја е при­чи­на­та и чи­ја е ви­на­та?

Ма­тев­ски: Искус­тва­та по­ка­жу­ва­ат де­ка се­ко­гаш ко­га одре­де­ни ре­ли­ги­ски праз­ни­ци се по­вр­зу­ва­ат со ма­ке­дон­ски тра­ди­ци­о­нал­ни оби­чаи, по­стои опас­ност да се на­ру­ши су­шти­на­та на хри­сти­јан­ски­от праз­ник. Тоа не е слу­чај са­мо со сла­ве­ње­то на Бо­го­јав­ле­ние, ту­ку и со го­ле­ми­те хри­сти­јан­ски праз­ни­ци, ка­ко што се Бад­ник, Бо­жик, Ус­пе­ние на Пре­све­та Бо­го­ро­ди­ца, па ду­ри и Ве­лиг­ден. Су­шти­на­та ле­жи во тоа што око­лу 70 про­цен­ти од пра­вос­лав­ни­те хри­сти­јан­ски вер­ни­ци, од со­ци­о­ло­шки агол на гле­да­ње, има­ат ка­ра­кте­ри­сти­ки на тра­ди­ци­о­на­лен тип вер­ник. Тоа се вер­ни­ци што ни­ту ја про­чи­та­ле Биб­ли­ја­та ни­ту, пак, има­ат ка­ква би­ло ре­ли­ги­ска на­о­браз­ба, па со са­мо­то тоа во­оп­што не ги поз­на­ва­ат су­шти­на­та и зна­че­ње­то на го­ле­ми­те ре­ли­ги­ски праз­ни­ци. По­ра­ди тоа, на Бо­го­јав­ле­ние не го прос­ла­ву­ва­ат кр­ште­ва­ње­то гос­по­до­во, ту­ку се фр­ла­ат во во­да за да до­би­јат ма­те­ри­јал­на ко­рист во вид на по­да­ро­ци од нај­раз­лич­ни до­на­то­ри. Не поз­на­вај­ќи ја су­шти­на­та на пред­ве­сти­е­то на Хри­сто­во­то ра­ѓа­ње, на Бад­ник се па­лат ог­но­ви око­лу кои се пие и се ја­де пре­ку­мер­но за вре­ме на бо­жик­ни­от пост. Де­ца­та пе­ат бад­ни­кар­ски пес­ни кои не са­мо што не­ма­ат ни­ка­ква вр­ска со Хри­сто­во­то ра­ѓа­ње, ту­ку и го обес­че­сту­ва­ат нај­а­ву­ва­ње­то на Хри­сто­во­то ра­ѓа­ње. И ка­ко кру­на на сѐ, за вре­ме на праз­ни­кот Ус­пе­ние на Пре­све­та Бо­го­ро­ди­ца се ко­лат јаг­ни­ња во дво­ро­ви­те на ре­ли­ги­ски­те об­је­кти, со што се ури­ва и те­мел­но­то на­че­ло во хри­сти­јанс­тво­то.

(целото интервју прочитајте го во 73. број на неделникот „Република“ кој е во продажба од денеска, 24 јануари)

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.