Гордана Јакимовска, Македонка во Шангај која гради аеродроми, стадиони, музеи

Гордана Јакимовска на своето работно место во Шангај

Ко­га пред 16 го­ди­ни Гор­да­на Ја­ки­мов­ска (38) за­ми­на­ла за Гер­ма­ни­ја за да сту­ди­ра ар­хи­те­кту­ра на Уни­вер­зи­те­тот во Бер­лин, не со­ну­ва­ла де­ка еден ден ќе ра­бо­ти во Шан­гај, Ки­на и де­ка во ме­ѓу­вре­ме ќе ма­ги­стри­ра на еден од нај­пре­стиж­ни­те свет­ски уни­вер­зи­те­ти – МИТ во Ма­са­чу­сетс, САД. Да сте ја пра­ша­ле во 1998 го­ди­на ка­де са­ка да жи­вее, таа ќе ви од­го­во­ре­ла де­ка за­ми­ну­ва за да учи, за да на­у­чи по­ве­ќе, а ко­га ќе се вра­ти, не знае. Сле­деј­ќи ја жел­ба­та за зна­е­ње, таа ус­пе­а­ла да дип­ло­ми­ра во Бер­лин, Гер­ма­ни­ја, по­тоа и да ма­ги­стри­ра во САД на вто­ри­от свет­ски уни­вер­зи­тет спо­ред ква­ли­те­тот, да жи­вее и да ра­бо­ти на три кон­ти­нен­ти – Евро­па, Се­вер­на Аме­ри­ка и Ази­ја и уште да со­ну­ва.

Де­нес Ја­ки­мов­ска жи­вее и ра­бо­ти во Шан­гај, ве­ќе тре­та го­ди­на ка­ко по­стар ар­хи­тект во „УН сту­дио“. За нив ра­бо­те­ла не­кол­ку го­ле­ми про­е­кти во по­ве­ќе зем­ји: Ки­на, ОАЕ, Сре­ден Исток, Син­га­пур. Во Гер­ма­ни­ја ра­бо­теј­ќи ка­ко пом­лад ар­хи­тект би­ла вклу­че­на во про­е­ктот за гер­ман­ска­та ам­ба­са­да во Вар­ша­ва, Пол­ска, а во неј­зи­но­то пор­тфо­лио има уште мно­гу ин­те­рес­ни про­е­кти: фуд­бал­ски­от ста­ди­он на Ба­ерн Мин­хен, по­тоа тој на Де­пор­ти­во ла Ко­ру­ња во Шпа­ни­ја, ди­зај­ни­ра­ла пред­ло­зи за Ме­мо­ри­јал­ни­от Свет­ски тр­гов­ски цен­тар во Њу­јорк, а ра­бо­те­ла и на ко­неч­ни­от ди­зајн на Ме­мо­ри­јал­ни­от цен­тар на хо­ло­ка­у­стот во Бер­лин, ка­ко и на по­ве­ќе­функ­ци­о­нал­ни­от ста­ди­он во Ари­зо­на, САД.

Јакимовска работи како постар архитект за „УН сту­дио“

– Во Гер­ма­ни­ја при­стиг­нав во 1998 го­ди­на и во тоа вре­ме уште не го зна­ев од­лич­но ја­зи­кот. Пр­ви­те шест ме­се­ци за­бр­за­но учев гер­ман­ски за да мо­жам да се за­пи­шам на фа­кул­тет. Поч­нав да сту­ди­рам во Скоп­је, на ар­хи­те­ктон­ски­от фа­кул­тет, но по три го­ди­ни сту­ди­ра­ње се пре­фр­лив во Гер­ма­ни­ја и поч­нав сѐ од по­че­ток – ја поч­ну­ва сво­ја­та при­каз­на Ја­ки­мов­ска.

Таа од Лон­дон отиш­ла во Ки­на по­ра­ди еден про­ект што се гра­дел во Шан­гај, и ве­ќе тре­та го­ди­на жи­вее во ми­ли­он­ски­от град.

– То­гаш има­ше по­тре­ба од ло­ка­лен тим, тој да би­де вр­ска­та ме­ѓу ти­мот во Лон­дон и ло­кал­ни­те ар­хи­те­кти и кли­ен­ти­те. Бе­ше пла­ни­ра­но да оста­нам шест ме­се­ци до ед­на го­ди­на, ама еве три го­ди­ни по­доц­на јас сум уште во Ки­на – ве­ли Гор­да­на, ко­ја две го­ди­ни жи­ве­е­ла и ра­бо­те­ла во Лон­дон. Ед­на го­ди­на по магистрирањето на МИТ, таа ра­бо­те­ла во Њу­јорк, во би­ро­то „КПФ“, па по­тоа од исто­то би­ро за­ми­на­ла за Лон­дон.

Аеродромот во Абу Даби на чиј проект работела Јакимовска

– Во Ки­на пр­ва­та го­ди­на ра­бо­тев за „За­ха Ха­дид ар­чи­те­ктрс“, а пос­лед­ни­ве две за „УН сту­дио“. Ги ра­ко­во­дам про­е­кти­те и ко­му­ни­ци­рам со кли­ен­ти­те, ги ор­га­ни­зи­рам и пла­ни­рам ти­мо­ви­те за ра­бо­та, а во се­којд­нев­на­та ра­бо­та тоа вклу­чу­ва и ра­ко­во­де­ње на фи­нан­си­и­те. Мо­јот тим има од шест до 15 лу­ѓе, во за­вис­ност од ин­тен­зи­те­тот на ра­бо­та­та. Пред да поч­не нов про­ект или но­ва фа­за на про­е­ктот, тре­ба да со­ста­вам тим и да исп­ла­ни­рам кол­ку лу­ѓе и кол­ку дол­го тре­ба да се ра­бо­ти за да се за­вр­ши ра­бо­та­та, но во исто вре­ме да имам па­ри да се исп­ла­ти ти­мот. Пред да се пот­пи­шат до­го­во­ри­те со кли­ен­ти­те се­ко­гаш тре­ба да да­дам пре­ли­ми­на­рен бу­џет за ти­мот, за да се оси­гу­ри­ме де­ка има­ме до­вол­но при­ход да се исп­ла­ти ти­мот и да се има про­фит. Во те­кот на про­е­ктот тре­ба се­ко­ја не­де­ла да вр­шам кон­тро­ла на фи­нан­си­и­те и на бро­јот на ча­со­ви по­тро­ше­ни на ра­бо­та – об­јас­ну­ва Ја­ки­мов­ска за сво­и­те од­го­вор­но­сти во ра­бо­та­та.

Аеродромот во Абу Даби

Таа е за­дол­же­на и за вна­треш­на ор­га­ни­за­ци­ја на ти­мот, им до­де­лу­ва но­ви за­да­чи, но ги кон­тро­ли­ра ра­бо­та­та и ди­зај­нот.

– Вр­шам и обу­ка на но­ви вра­бо­те­ни и пра­кти­кан­ти, го кон­тро­ли­рам ди­зај­нот – од пр­ви­те кон­цепт­ни фа­зи до пос­лед­ни­те фа­зи на из­град­ба, ка­ко и кон­тро­ла на гра­ди­ли­ште. Се­којд­нев­но ко­му­ни­ци­рам со кли­ен­ти­те и со кон­сул­тан­ти­те пре­ку те­ле­фон, е-по­шта и со­ста­но­ци. Ка­ко ар­хи­те­кти мо­ра да ја ко­ор­ди­ни­ра­ме ра­бо­та­та на си­те кон­сул­тан­ти, вклу­чу­вај­ќи ги ло­кал­ни­те ар­хи­те­кти, кон­сул­тан­ти­те за кон­струк­ции, ме­ха­ни­ка, еле­ктри­ка и во­до­вод, освет­лу­ва­ње, фа­са­да и зе­ле­ни­ло – ве­ли Гор­да­на.

На проектот за аеродромот во Абу Даби работела додека била во Лондон

Таа е за­до­вол­на од жи­во­тот во Шан­гај.

– Шан­гај има око­лу 23 ми­ли­о­ни жи­те­ли и тоа, де­фи­ни­тив­но, се чув­ству­ва ко­га се дви­жиш по ули­ца за­тоа што се­ко­гаш има мно­гу лу­ѓе. На­у­тро, во под­зем­на­та же­лез­ни­ца има тол­кав ме­теж што не­ко­гаш тре­ба да че­кам во ре­ди­ца са­мо за да из­ле­зам од ста­ни­ца­та. Но, во Ки­на ни­кој не че­ка во ред, ту­ку си­те се тур­ка­ат, ка­ко жи­во­тот да им за­ви­си од тоа кој по­ве­ќе ќе се истур­ка. Мно­гу ра­бо­ти што кај нас се сме­та­ат за не­при­стој­ни, ту­ка се со­се­ма нор­мал­ни. Но, на крај, се­ко­гаш се дви­жиш во одре­де­на сре­ди­на и ко­га ќе ви­диш, не е бит­но да­ли жи­ве­еш во мал или го­лем град. На­ши­те све­то­ви се се­ко­гаш ма­ли – ве­ли Гор­да­на.

Шан­гај е град што има дол­га исто­ри­ја. Во 30-ти­те го­ди­ни Фран­цу­зи­те, Гер­ман­ци­те и Анг­ли­ча­ни­те фор­ми­ра­ле свои ко­ло­нии, што мно­гу се одра­зи­ло врз ар­хи­те­кту­ра­та на гра­дот. Од ед­на стра­на во Шан­гај има европ­ска ко­ло­ни­јал­на ар­хи­те­кту­ра, а од дру­га стра­на се мо­дер­ни­те об­ла­ко­де­ри. Мо­мент­но во из­град­ба е вто­ра згра­да по ви­со­чи­на во све­тот, ко­ја има 121 кат и е по­ви­со­ка од 600 ме­три.

Јакимовска на едно од приватните патувања во околината на Шангај

– Мис­лам де­ка не раз­мис­лу­вав мно­гу ко­га ја на­пу­штив Ма­ке­до­ни­ја. Не­ко­гаш, ако раз­мис­лу­ваш и ана­ли­зи­раш прем­но­гу, ќе нај­деш и мно­гу проб­ле­ми. Јас мис­лам де­ка го сле­дев ин­стин­ктот и не раз­мис­лу­вав мно­гу. Ед­но­став­но, гле­дав да си соз­да­дам мож­но­сти и да си да­дам про­стор да од­би­рам. Да­ли из­бо­рот бил до­бар или не, ни­ко­гаш не­ма да знам, ама знам де­ка се­ко­гаш из­би­рав што са­кам да пра­вам и гле­дав да нај­дам на­чин да го ос­тва­рам тоа. Тоа не ми го на­пра­ви жи­во­тот по­ле­сен, но, де­фи­ни­тив­но, е по­ин­те­ре­сен – ве­ли Гор­да­на за од­лу­ки­те што ги до­не­ла во жи­во­тот.

Таа рас­ка­жу­ва и за жи­во­тот во Ки­на, кој има по­зи­тив­ни и не­га­тив­ни стра­ни.

Островот Пом-Пом во Саба кој го посетила Јакимовска

– Вла­дее мис­ле­ње де­ка стран­ци­те во Ки­на мо­жат да из­др­жат да жи­ве­ат две го­ди­ни. По­мал е про­цен­тот на тие што жи­ве­ат ме­ѓу пет и се­дум го­ди­ни, но ре­чи­си си­те, по­ра­но или по­доц­на, се вра­ќа­ат од та­му од ка­де што дош­ле. Јас ја по­ми­нав гра­ни­ца­та од две го­ди­ни, што зна­чи гле­дам по­ве­ќе по­зи­тив­но откол­ку не­га­тив­но на жи­во­тот ту­ка. Мо­рам да ка­жам де­ка да се жи­вее во Шан­гај е мно­гу по­и­на­ку, откол­ку да се жи­вее во дру­ги­те ки­не­ски гра­до­ви. Ду­ри и Пе­кинг е мно­гу по­и­на­ков. Ту­ка е мно­гу по­ед­но­став­но за стран­ци­те, по­ве­ќе лу­ѓе збо­ру­ва­ат анг­ли­ски, има по­ве­ќе про­дав­ни­ци со стран­ска хра­на, мо­же да се оди низ гра­дот и транс­пор­тот е до­бар. И по­крај тоа што са­кам да ја­дам ки­не­ска хра­на, не­ко­гаш сум под­го­тве­на да пла­там огром­на це­на за си­ре­ње, стран­ски леб, ка­фе… Сѐ што е нор­мал­на хра­на за нас, ту­ка е увоз­на и е мно­гу ска­па. И чуд­на ра­бо­та, ама ко­га си во ту­ѓа зем­ја, хра­на­та ти оста­ну­ва не­што што ти не­до­сти­га од тво­ја­та кул­ту­ра. Ова не ва­жи са­мо за ме­не. Во Ки­на си­те стран­ци пол­нат ку­фе­ри со хра­на ко­га одат до­ма на по­се­та – ве­ли Гор­да­на.

Нуркањето е едно од задоволствата во кои се ужива на Пом-Пом

Во Ки­на тем­по­то за ра­бо­та е мно­гу по­бр­зо во спо­ред­ба со Евро­па и со Аме­ри­ка. Та­му се гра­ди, бу­квал­но, пре­ку ноќ и тоа за ар­хи­те­кти­те зна­чи мно­гу по­бр­за и по­ин­тен­зив­на ра­бо­та.

Ма­ке­дон­ка­та во Шан­гај не­ма мно­гу сло­бод­но вре­ме би­деј­ќи ра­бот­но­то вре­ме ѝ е од де­вет до 19.30 ча­сот, но, ка­ко што ве­ли и са­ма­та, не се се­ќа­ва де­ка из­лег­ла пред 20 ча­сот од кан­це­ла­ри­ја.

– По та­ков на­по­рен ра­бо­тен ден одам да веж­бам јо­га или на ма­са­жа. Тоа е ед­на од оми­ле­ни­те актив­но­сти во Шан­гај за стран­ци­те, но и за Ки­не­зи­те. Пре­ку ви­кен­ди, че­сто се оди на „бранч“ или по ки­не­ски „дим сам“. Гра­дот не­ма мно­гу кул­тур­ни актив­но­сти, за раз­ли­ка од Пе­кинг, ама и за се­којд­нев­на про­ше­тка е ин­те­ре­сен. Во око­ли­на­та на Шан­гај има мно­гу уба­ви ан­тич­ки грат­чи­ња и че­сто оди­ме на ви­кенд во не­кое од нив – ве­ли Гор­да­на.

Богат животински и растителен свет на Пом-Пом

Таа е си­гур­на де­ка не­ма да оста­не цел жи­вот во Ки­на.

– И по­крај тоа што знам де­ка не­ма да оста­нам цел жи­вот во Ки­на, мо­мент­но не­мам кон­крет­ни пла­но­ви. Се­ле­ње во но­ва зем­ја се­ко­гаш зна­чи да поч­неш сѐ од по­че­ток и да па­у­зи­раш со жи­во­тот до­де­ка да из­гра­диш ос­но­ва за нор­ма­лен жи­вот. Тоа се­ко­гаш ба­ра вре­ме и мно­гу енер­ги­ја – ве­ли Ја­ки­мов­ска.

И по­крај тоа што е мно­гу да­ле­ку од сво­е­то се­мејс­тво, таа е во се­којд­не­вен кон­такт со сво­и­те најб­ли­ски во Скоп­је. До­ма до­а­ѓа ед­наш или два­па­ти во го­ди­на­та, во за­вис­ност од тоа кол­ку ѝ доз­во­лу­ва­ат об­вр­ски­те.

– Пред да дој­дам во Ки­на, не зна­ев што да оче­ку­вам би­деј­ќи ми бе­ше не­поз­на­та. Се­га, ко­га сум ту­ка, гле­дам де­ка жи­во­тот во Ма­ке­до­ни­ја и ту­ка е мно­гу сли­чен. Тоа е еден пер­фе­ктен ха­ос што функ­ци­о­ни­ра – сме­та Ја­ки­мов­ска.

Патувањата на Јакимовска најчесто се поврзани со работата

Ја­ки­мов­ска во пос­лед­ни­те 16 го­ди­ни жи­ве­е­ла во Евро­па, САД и во Ази­ја и ве­ли де­ка од­лу­ки­те за се­ле­ње од ед­на во дру­га зем­ја би­ле се­ко­гаш лич­ни, но по­не­ко­гаш по­вр­за­ни со ра­бо­та и со про­е­кти.

– Во Ки­на па­ту­вам мно­гу, но сѐ е тоа по­вр­за­но со ра­бо­та­та. Тоа па­ту­ва­ње не е ег­зо­тич­но, ту­ку одам на гра­ди­ли­ште или со­ста­но­ци или по­се­ту­вам не­кои фа­бри­ки за да ја кон­тро­ли­рам ра­бо­та­та на про­е­кти­те што ги гра­ди­ме. При­ват­но, се оби­ду­вам да па­ту­вам кол­ку што мо­жам по­ве­ќе, по­себ­но се­га до­де­ка сум во Ази­ја. Во Ки­на бев на мно­гу ме­ста. На по­че­то­кот на го­ди­на­та бев на Бор­нео две не­де­ли, ама сѐ уште не сум па­ту­ва­ла мно­гу низ дру­ги­те ази­ски зем­ји – за­вр­шу­ва Ја­ки­мов­ска.

Пи­шу­ва: Але­ксан­дра М. Бун­да­лев­ска

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.