Иако е широко распространето мислењето дека грипот не вирее на студено време какво што имаме во овој период од годината, оваа заразна болест во услови на студено време и релативно ниска влажност на воздухот останува подолго време во воздухот. Поради студеното време, поретко се проветруваат просториите во кои се престојува, така што веројатноста да се вдише е поголема, вели во интервју за „Република“ специјалист д-р Владимир Микиќ од Институтот за јавно здравје (ИЈЗ).
ИЈЗ е задолжен за следење на состојбата со заразните болести, а последната анализа покажа дека има двојно зголемување на заболени од грип во споредба со минатата година.
На што се должи двојното зголемување на заболени од грип во споредба со минатата година?
МИКИЌ: Повеќе фактори влијаат врз сезонското појавување на грипот. Ниската температура кон крајот на годината поволно влијае врз ширење на вирусот на грип. Вирусот на грип подобро преживува и се шири во услови на ниска температура. Поради ниската температура, луѓето поминуваат подолго време во затворени простории, кои ретко се проветруваат, што ја зголемува можноста за пренос на грип доколку во истата просторија престојува лице заболено од грип.
Кога се прогласува епидемија од грип?
МИКИЌ: Постојат повеќе фактори за прогласување епидемија, кои не се исти за различни заболувања. За одредени заразни заболувања и два поврзани случаја се доволен сигнал да се прогласи епидемија. Факторите што се земаат предвид за прогласување епидемија се: бројот на заболени лица, оптоварување на здравствениот систем, тежина на болеста, бројот на тешки форми/смртни исходи, потреба од вклучување други министерства во одговор на епидемијата итн.
Грипот по правило се јавува во епидемиска форма, што значи голем број заболени за релативно краток временски период. Во овој случај не е прогласена епидемија затоа што и покрај големиот број заболени лица, бројот на тешки форми е мал, а сите предвидени мерки за справување со епидемијата се во надлежност на Министерството за здравство.
Што покажуваат вашите податоци, кој дел од населението најчесто заболува од грип, во која возрасна група има најмногу заболени?
МИКИЌ: Епидемиолошките податоци за бројот на пријавени случаи на грип, заболувања слични на грип и лабораториски потврдени случаи на грип укажуваат на ран почеток на сезоната, а неделниот број ја надминува границата на многу висока активност (првпат по пандемската сезона 2009/2010). Оваа недела на територија на 13 ЦЈЗ/ПЕ се регистрира многу висока активност.
Како и претходната, во 52. недела најголем број заболени (6.247), односно 65,9 проценти од сите случаи се пријавени во најголемата возрасна група од 15 до 64 години, што не претставува значајна промена на процентуалното учество од претходната недела (66,1 проценти). Во пријавените случаи од 52. недела, децата на возраст од 5 до 14 години учествуваат со 18,4 проценти (1.745), лицата над 65 години со 9,8 проценти (928) и децата од 0-4 години со 6,0 проценти (565).
Најголем број заболени од 753,9/100.000 жители е регистриран кај децата на возраст од 5-14 години, кај децата на возраст од 0-4 години тој изнесува 486,3/100.000, кај лицата на возраст од 15-64 години е 428,1/100.000 жители, а кај најстарата возрасна група е регистриран најмал број заболени од 354,0 на 100.000 жители.
Дали очекувате високиот број на заболени да продолжи и во наредните неколку недели?
МИКИЌ: Иако зимскиот распуст на училиштата може да го ублажи интензитетот на ширење на грипот, се очекува високиот број на заболени да се одржува и во наредните неколку недели.
Дали студеното време ќе го намали бројот на заболени од грип?
МИКИЌ: Спротивно на вообичаеното мислење, студеното време поволно влијае на ширењето на грипот. Во услови на студено време и релативно ниска влажност на воздухот (студениот воздух има пониска влажност) по кашлање и кивање вирусот на грип останува подолго време во воздухот, па веројатноста да се вдише е поголема. Дополнително, вирусот преживува подолго време на предмети и површини во услови на ниска температура, па вирусот може да се шири и доколку се допрат вакви предмети, а потоа се допре уста, нос или очи.
Кој тип грип е изолиран, односно преовладува во Македонија?
МИКИЌ: Во текот на 52. недела од 2016, во вирусолошката лабораторија на Институтот за јавно здравје се тестирани 24 примероци, од кои 17 или 70,8% се позитивни, сите на A/H3.
Досега во вирусолошката лабораторија на Институтот се тестирани вкупно 78 биолошки материјали од рутинскиот и сентинел надзор – од амбулантски и болнички лекувани пациенти, од кои 26 (33,3%) се позитивни за присуство на вирусот на грип, и тоа Influenza A/H3.
Кога го очекувате најголемиот пик на грипот во земјава?
МИКИЌ: Иако е неблагодарно да се предвидува текот на една сезона на грип, имајќи ги предвид сите фактори и епидемиологијата на вирусот на грип, најголемиот број, или пикот, го очекуваме токму во овој период – крајот на 2016 и првите неколку недели од 2017 година.
Иако е сезона на грип и Институтот за јавно здравје веќе ги соопшти препораките околу оваа заразна болест, да ги повториме најважните работи и на што треба да внимаваат луѓето?
МИКИЌ: Да се избегнува собирање и престој во простории каде што престојуваат повеќе луѓе, особено да се избегнува близок контакт со луѓе што се болни или кашлаат, киваат, имаат покачена телесна температура.
Одржување лична хигиена и често миење на рацете.
Да се загреваат просториите за престој и често да се проветруваат.
Препорачливо е топло, слоевито облекување, топли бањи.
Да се пијат топли напитоци (чаеви и супи), овошни цедени сокови, вода со лимон.
Да се земаат свежи продукти богати со витамини и минерали, најдобро овошје и зеленчук кои му се неопходни на организмот. Се препорачуваат продукти богати со витамин Ц (цитрони, лимони, портокали, пиперка). Доколку не се располага секогаш со свежи прехранбени продукти, може да се користат и мултивитамински напитоци и препарати. Како дополнителни средства може да се користат препарати на база на прополис, ехинацеа, мед, ѓумбир, лук и сл.
Практикување здрав начин на живот и здрави навики, вклучително добар сон и одмор, здрава храна, одржување на физичката активност и намалување на стресот. Силниот имунитет ќе ви помогне да останете здрави или полесно да се справите со грипот и со заболувањата слични на грип.
Доколку имате грип или заболување слично на грип:
Останете дома и не одете на работа, во училиште или на места каде што има многу луѓе.
Одморајте се и земајте многу течности и лесна храна!
Избегнувајте блиски контакти со лицата со кои живеете, не примајте посети додека сте болни!
Ставајте маска/шамивче на устата и на носот кога контактирате со своите блиски во домот, кога кашлате и кивате!
Мијте ги рацете со топла вода и со сапун – често и темелно, особено по кивање или кашлање!
Користете влажни марамчиња што содржат алкохол или средство за дезинфекција на рацете!
Избегнување допирање на очите, носот и на устата со раце!
Отстранете ги или дезинфицирајте ги загадените предмети од околината адекватно!
Проветрувајте ја често просторијата каде што престојувате додека сте болни!
Ако сте во група на лица под висок ризик од компликации (над 65 години и под 3 години, имате хронични заболувања) или доколку симптомите на болеста се влошуваат или траат повеќе денови – побарајте лекарска помош!
Разговараше: Александра М. Бундалевска
(интервјуто е објавено во 228. број на неделникот Република кој излезе во печат на 12.1.2017)
Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.