Мисајловски: Иднината ја градиме како никогаш досега

Оп­шта оцен­ка е де­ка се ра­бо­ти на из­град­ба на пат­на ин­фра­стру­кту­ра ка­ко ни­ко­гаш до­се­га. Не­о­дам­на се нај­а­ви авто­пат­ско по­вр­зу­ва­ње на Скоп­је со Охрид. Се под­го­тву­ва по­стап­ка за тен­дер за кон­це­си­ја за де­лот ме­ѓу Ки­че­во и Го­сти­вар, па има ли за­ин­те­ре­си­ра­ни?
Ми­сај­лов­ски: Се гра­ди ка­ко што ни­ко­гаш не се гра­де­ло, се­га е мо­мен­тот да ја из­гра­ди­ме ид­ни­на­та. Во мо­мен­тов гра­ди­ме ре­чи­си се­ка­де, има­ме гра­деж­на екс­пан­зи­ја во се­кој дел од Ма­ке­до­ни­ја, се гра­дат авто­па­ти­шта, екс­прес­ни па­ти­шта, ре­ги­о­нал­ни, ма­ги­страл­ни и ло­кал­ни па­ти­шта.

Нај­но­ви­от по­да­ток ве­ли де­ка по­ве­ќе од 900 гра­деж­ни ра­бот­ни­ци и ин­же­не­ри ра­бо­тат на Охрид – Ки­че­во, што за ме­не е чест и за­до­волс­тво, најм­но­гу ра­бот­ни­ци во еден про­ект во исто­ри­ја­та на Ма­ке­до­ни­ја да ра­бо­тат ток­му во гра­деж­на­та зо­на во овој пер­и­од. Оче­ку­вам да се зго­ле­ми до две ил­ја­ди лу­ѓе, што зна­чи при­до­би­вки и за еко­но­ми­ја­та, и за вра­бо­ту­ва­ње­то, ка­ко и за на­ба­ву­ва­чи­те, зна­чи во се­кој ас­пект на жи­ве­е­ње­то. Освен ма­ке­дон­ски­те гра­деж­ни ком­па­нии, ра­бо­тат и ком­па­нии кои се дој­де­ни од Ки­на, око­лу сто­ти­на ра­бот­ни­ци ра­бо­тат на два авто­па­ти, од Ки­че­во до Охрид и на град­ба­та од Ми­ла­ди­нов­ци до Штип. Гра­деж­ни­те ра­бо­ти се во полн ек, оче­ку­вам и зго­ле­му­ва­ње, за но­ва­та дел­ни­ца од Го­сти­вар до Ки­че­во. Тоа, ка­ко што спом­на­вте, тре­ба да би­де еден вид кон­це­си­ја. На­ја­ва по­стои, по­ми­на сту­ди­ја­та за кон­це­си­ја на Вла­да, во по­стап­ка е фор­ми­ра­ње ко­ми­си­ја и дру­ги­те за­кон­ски об­вр­ски кои про­из­ле­гу­ва­ат, а по­тоа да се рас­пи­ше ја­вен ог­лас за кон­це­си­ја. По­стои го­лем ин­те­рес, ду­ри и не­кол­ку де­ле­га­ции од стран­ски ам­ба­са­ди дој­доа на раз­го­вор, од мно­гу ком­па­нии се рас­пра­шу­ваа за овој про­ект, да разг­ле­да­ат кол­ка­ва би би­ла до­би­вка­та, кои се не­га­тив­ни­те, а кои по­зи­тив­ни­те мож­но­сти. За­ин­те­ре­си­ра­ни се ки­не­ски ком­па­нии, ком­па­нии од Тур­ци­ја, од дру­ги др­жа­ви. Ду­ри и не­кои ком­па­нии од Ма­ке­до­ни­ја поч­на­ле раз­го­во­ри да се спо­ју­ва­ат за да ви­дат да­ли мо­жат за­ед­но да из­ле­зат на ог­ла­сот. Се­ри­о­зен про­ект за комп­лет­но по­вр­зу­ва­ње на па­тот од Скоп­је до Охрид. Ни­ко­гаш не сме го има­ле, а Вла­да­та се оби­ду­ва да го на­пра­ви.

Исто та­ка, се ра­бо­ти на Ми­ла­ди­нов­ци – Штип. Јас сум за­до­во­лен од тоа ка­ко се од­ви­ва­ат ра­бо­ти­те. Из­ми­на­ти­от пер­и­од има­ше не­вре­ме со мно­гу во­да, што ги по­пре­чи гра­деж­ни­те актив­но­сти, но оче­ку­вам во след­ни­те ме­се­ци, ако вре­ме­то е во ред, де­ка ќе се зго­ле­мат актив­но­сти­те и де­ка ќе до­би­е­ме полн ек и ќе по­стиг­не­ме сè ка­ко што сме за­цр­та­ле. Мно­гу ком­па­нии ра­бо­тат, пре­теж­но ма­ке­дон­ски, но има и стран­ски. Де­мир Ка­пи­ја – Смо­кви­ца се гра­ди со грч­ка­та ком­па­ни­ја „Актор“, ко­ја е ква­ли­тет­на, ги по­се­тив и ви­дов де­ка се ра­бо­ти актив­но. Ни­ка­де не­ма за­стој, што ме ра­ду­ва. Не­за­вис­но ко­ја ин­сти­ту­ци­ја го во­ди про­е­ктот, си­те сме по­вр­за­ни – Ми­ни­стерс­тво­то за транс­порт, Ми­ни­стерс­тво­то за фи­нан­сии, на­ше­то прет­при­ја­тие за др­жав­ни па­ти­шта – и има­ме свои об­ли­га­ции во се­кој про­ект. Си­те ра­бо­тат кон­ти­ну­и­ра­но и ме ра­ду­ва тоа што си­те проб­ле­ми ги ре­ша­ва­ме вед­наш. По­сто­ја­но сме на те­рен и из­ле­гу­ва­ме во пре­срет. Са­мо та­ка ќе ги за­вр­ши­ме си­те про­е­кти би­деј­ќи ова е нај­го­ле­ми­от ин­ве­сти­ци­ски бум што Ре­пуб­ли­ка Ма­ке­до­ни­ја го до­жи­ве­а­ла. Не са­мо еко­ном­ски или фи­нан­си­ски, ту­ку во се­кој ас­пект на жи­ве­е­ње­то.

Ако гра­деж­на­та екс­пан­зи­ја на по­че­то­кот на гло­бал­на­та кри­за ја спа­си ма­ке­дон­ска­та еко­но­ми­ја со тоа што отво­ри ра­бо­та за го­лем број ус­луж­ни и до­пол­ни­тел­ни деј­но­сти, да­ли тоа се слу­чу­ва и при из­град­ба­та на пат­на­та ин­фра­стру­кту­ра?
Ми­сај­лов­ски: Ап­со­лут­но, има­ат на­ба­ву­ва­чи, по­диз­ве­ду­ва­чи за се­кој вид гра­деж­ни актив­но­сти, за ма­те­ри­ја­ли и дру­ги по­треб­ни гра­деж­ни ра­бо­ти и су­ро­ви­ни, по­треб­но е да се на­ба­ви од не­ка­де до во­да за пи­е­ње. Оп­што се ра­бо­ти за мно­гу лу­ѓе кои ра­бо­тат по­сто­ја­но и во полн ек, па има но­ви и но­ви фир­ми кои ги гле­да­ме на са­мо­то ме­сто, на тра­са. И ќе се зго­ле­му­ва тој број би­деј­ќи се­га се про­би­ва тра­са­та, а со про­би­ва­ње­то се отво­ра по­тре­ба за но­ви до­маш­ни ком­па­нии и по­диз­ве­ду­ва­чи. „Си­но­хи­дро“, кон­крет­но за дел­ни­ца­та Ки­че­во – Охрид, има пот­пи­ша­но до­го­вор со че­ти­ри ком­па­нии, а тие мо­жат да пот­пи­шат до­го­вор со кол­ку са­ка­ат по­диз­ве­ду­ва­чи, се­ка­ко тоа да би­де на­вре­ме­но, ква­ли­тет­но, во сог­лас­ност со до­го­во­рот и про­е­ктот. Ди­на­ми­ка­та ќе рас­те и ќе би­де го­лем тренд на­ши­те ком­па­нии да се вклу­чу­ва­ат во си­те про­е­кти за­тоа што не се гра­ди са­мо во за­пад­ни­от дел, ту­ку на­се­ка­де низ Ма­ке­до­ни­ја. Екс­прес­ни­те па­ти­шта што ги гра­ди­ме пов­ле­ку­ва­ат го­ле­ма ра­бот­на си­ла, мо­же да за­бе­ле­жи­те де­ка по­сто­ја­но има ог­ла­си за вра­бо­ту­ва­ње ра­бот­ни­ци од гра­деж­ни­те ком­па­нии. Ду­ри им не­до­ста­су­ва­ат ра­бот­ни­ци, има и нат­пре­вар во пла­ќа­ње­то, се зго­ле­му­ва пла­та­та на гра­деж­ни­те ра­бот­ни­ци, што е до­бро за си­те. Ду­ри има и тренд да до­а­ѓа­ат ин­же­не­ри од над­вор од Ма­ке­до­ни­ја. А ка­ко се зго­ле­му­ва гра­деж­на­та офан­зи­ва, тоа ќе се зго­ле­му­ва по­сто­ја­но.

Ако од Скоп­је до Штип по но­ви­от авто­пат ќе се стиг­ну­ва за око­лу 40 ми­ну­ти, за кол­ку ќе се стиг­ну­ва до Охрид, се­ка­ко по­чи­ту­вај­ќи ги пра­ви­ла­та?
Ми­сај­лов­ски: Се­ка­ко де­ка ќе би­де по­бр­зо. Со­о­бра­ќај­ни­те ре­ше­ни­ја ќе го опре­де­лат вре­ме­то, но ќе би­де по­кра­тко. Ве­лат де­ка вре­ме­то ќе се скра­ти око­лу 30 ми­ну­ти. Ќе би­де ши­рок пат, со не­кол­ку лен­ти, ви­стин­ски авто­пат ка­ков што зас­лу­жу­ва Ма­ке­до­ни­ја. Но, пред сè, ќе би­де без­бед­но. Без­бед­но­ста ќе би­де мно­гу по­го­ле­ма од се­га иа­ко пра­ви­ме ма­кси­мал­ни на­по­ри да до­би­е­ме и да по­ста­ву­ва­ме но­ва со­о­бра­ќај­на сиг­на­ли­за­ци­ја на пре­ку ил­ја­да ки­ло­ме­три вер­ти­кал­на и хо­ри­зон­тал­на сиг­на­ли­за­ци­ја. Ко­га сме кај без­бед­но­ста, ги са­ни­ра­ме и дуп­ки­те низ це­ла­та зем­ја за да из­ле­зе­ме во пре­срет на без­бед­но­ста на си­те гра­ѓа­ни.

Око­лу по­стој­ни­те па­ти­шта, на при­мер авто­па­тот „Але­ксан­дар Ма­ке­дон­ски“, кој најм­но­гу се ко­ри­сти од до­маш­ни­те и од стран­ски­те ту­ри­сти пре­ку ле­то, се по­пра­ва­ат ли тие?
Ми­сај­лов­ски: Ап­со­лут­но, дел од па­ти­шта­та се во про­гра­ма­та за одр­жу­ва­ње пре­ку „Ма­ке­до­ни­ја пат“ и тие ги ра­бо­ти­ме кон­ти­ну­и­ра­но не­кол­ку го­ди­ни. Но, ре­чи­си си­те па­ти­шта во Ма­ке­до­ни­ја се вле­зе­ни во про­гра­ма­та на ВМРО-ДПМНЕ, а по­тоа и во вла­ди­на­та про­гра­ма со ко­а­ли­ци­ски­те парт­не­ри. Не­ма да по­стои дел­ни­ца или ко­ри­дор во Ма­ке­до­ни­ја што не­ма да би­де оп­фа­тен и ре­кон­стру­и­ран или са­ни­ран. Ду­ри и та­му ка­де што не­ма­ме мож­ност за но­ва тра­са, ги мо­дер­ни­зи­ра­ме и ре­ха­би­ли­ти­ра­ме. А од Скоп­је, со вле­зот на Скоп­је до Ге­вге­ли­ја, до Ку­ма­но­во од­нос­но од Ку­ма­но­во до Ге­вге­ли­ја и обрат­но, ќе има комп­лет­но но­ва тра­са, од­нос­но ре­ха­би­ли­ти­ра­на мо­дер­на тра­са, и тоа го ра­бо­ти­ме во мо­мен­тот. Два­та ко­ри­до­ра, осум и де­сет, ќе би­дат на­ви­сти­на европ­ски со си­те стан­дар­ди и си­те оние прик­луч­ни ко­ри­до­ри ќе би­дат пре­ку екс­прес­ни па­ти­шта, ма­ги­страл­ни, ре­но­ви­ра­ни, мо­дер­ни­зи­ра­ни. Та­му ка­де што има­ме проб­ле­ми со цр­ни точ­ки и со опас­ни кри­ви­ни се оби­ду­ва­ме да ги ис­пра­ви­ме па­ти­шта­та. Ма­ке­до­ни­ја ќе до­бие но­ва сли­ка, се­га се гра­ди ид­ни­на­та за си­те и ова не мо­же да си го доз­во­ли се­ко­ја др­жа­ва. Тре­ба да имаш сил­на про­гра­ма, зад­ни­на и спло­те­ност за да го ре­а­ли­зи­раш се­то тоа. Ме­не ми е чест што сум ди­ре­ктор би­деј­ќи се со­жи­ву­вам со овие про­е­кти, ги жи­ве­ам се­којд­нев­но и ко­га ќе ви­ди­те кол­ку им зна­чи пат на гра­ѓа­ни­те, на­ви­сти­на е чест и од­го­вор­ност да се сра­бо­ти тоа. А, убе­ден сум де­ка си­те овие ќе би­дат из­гра­де­ни би­деј­ќи не­ма­ме со­пи­рач­ка на ни­ту еден про­ект – од про­е­кти­ра­ње до из­град­ба.

Кол­ку се­то тоа е пот­тик за оп­шти­ни­те да вле­зат во про­е­кти­те и да до­пол­нат со свои ло­кал­ни па­ти­шта?
Ми­сај­лов­ски: Тие са­ми­те се сти­му­ли­ра­ат ко­га гле­да­ат кол­ку се ра­бо­ти на те­рен и кол­ку средс­тва на­о­ѓа Вла­да­та за ло­кал­ни па­ти­шта, и тие се оби­ду­ва­ат да нај­дат из­вор на фи­нан­си­ра­ње за да ра­бо­тат. Пре­ку под­др­шка од не­кол­ку бан­ки има­ме на­пра­ве­но по­ве­ќе од 700 ки­ло­ме­три пат­на ло­кал­на ин­фра­стру­кту­ра. Се­га во мо­мен­тот гра­ди­ме во мно­гу оп­шти­ни, во Ску­дри­ње, во Ае­ро­дром, во Окти­си, во Охрид, во Сви­ла­ре и та­ка на­та­ка. Оче­ку­вам де­ка до кра­јот на го­ди­на­ва си­те ќе би­дат за­вр­ше­ни со кре­ди­тот што е зе­мен, од­нос­но со под­др­шка­та од Свет­ска бан­ка. Та­му не­ма­ме ни­ка­ков про­ект, гра­до­на­чал­ни­ци­те се за­ин­те­ре­си­ра­ни си­те про­е­кти да би­дат за­вр­ше­ни. Но, гле­дам де­ка ап­ли­ци­ра­ат на по­ве­ќе ме­ста ка­де што мо­же да до­би­јат средс­тва, се­кој де­нар да мо­же да го со­бе­рат за да мо­же да на­пра­ват пат­на ин­фра­стру­кту­ра би­деј­ќи тоа е по­тре­ба­та, без тоа не­ма­те сил­на оп­шти­на, си­лен град, сил­на др­жа­ва. Се­кој гра­до­на­чал­ник вло­жу­ва во ин­фра­стру­кту­ра, што е за поз­драв, а во пре­срет им из­ле­гу­ва­ат и Ми­ни­стерс­тво­то за транс­порт, на се­кој мо­жен на­чин, и Ми­ни­стерс­тво­то за фи­нан­сии, со се­ка­кви фи­нан­си­ски ин­јек­ции за нив.

Гла­вен из­вор на фи­нан­сии се па­та­ри­ни­те, а и за тоа има но­ви­ни. Ка­ква е со­стој­ба­та, беа на удар на кри­ти­ка, но и на без­бед­но­ста на вра­бо­те­ни­те?
Ми­сај­лов­ски: Со­стој­ба­та е до­бра, мо­же­ме да се по­фа­ли­ме де­ка со из­ми­ну­ва­ње на вре­ме­то има­ме сè по­си­гур­на и по­го­ле­ма нап­ла­та, по­мал­ку зло­у­по­тре­би, но нив се­ко­гаш ќе ги има. Иа­ко, дра­стич­но се на­ма­ле­ни од не­кои вре­ми­ња. Мно­гу не пла­ќа­ле, бе­га­ле, но се­га има кон­тро­ла, но и по­го­лем мо­рал и до­вер­ба кон ин­сти­ту­ци­и­те од гра­ѓа­ни­те, пла­ќа­ат пат­на та­кса. Има и та­кви што ќе по­бег­нат. Ние вед­наш алар­ми­ра­ме, ги за­пи­шу­ва­ме тие што ќе на­пра­ват пре­кр­шок, го ин­фор­ми­ра­ме Ми­ни­стерс­тво­то за транс­порт, Др­жав­ни­от инс­пе­кто­рат. Има­ме и ви­де­о­над­зор. Сни­ма­ме сè, за­кон­ски, ка­ко што до­ли­ку­ва. Има­ме па­но­рам­ско сни­ма­ње, кој авто­мо­бил по­ми­нал, да­ли ин­ка­сан­тот вра­тил точ­но па­ри за од­нос­на­та ка­те­го­ри­ја… Це­лос­но се по­кри­е­ни и тие би­деј­ќи се слу­чу­ва да се вра­тат по­мал­ку или по­ве­ќе па­ри и не­кој да се по­жа­ли. И то­гаш ка­ме­ри­те ја по­ка­жу­ва­ат си­ту­а­ци­ја­та. Пос­лед­ни­те два ме­се­ца има до­бар тренд на нап­ла­та на во­зи­ла, по­мал­ку бе­га­ат. Има ди­ви та­кси­сти кои „се ле­пат“ на авто­мо­би­лот пред нив, ја кр­шат рам­па­та, но кон­тро­ла­та е за­јак­на­та.

Се на­де­вам де­ка кон кра­јот на мај ќе поч­не­ме со из­град­ба на но­ви нап­лат­ни ста­ни­ци, но­ва тех­но­ло­ги­ја на еле­ктрон­ски нап­лат­ни ста­ни­ци, за да се из­бег­не чо­веч­ки­от фа­ктор. Ќе се ко­ри­стат еле­ктрон­ски кар­тич­ки и обе­ле­жу­ва­ње на во­зи­ла­та, а со што со са­мо­то доб­ли­жу­ва­ње до па­та­ри­на­та, рам­па­та авто­мат­ски ќе се кре­ва. Има не­кол­ку мо­де­ли ка­ков ќе би­де ко­мер­ци­јал­ни­от дел, ка­ко ќе се про­да­ва­ат тие кар­тич­ки.

Што е тоа што се ну­ди ко­га се ба­ра кон­це­си­о­нер за из­град­ба на авто­пат?
Ми­сај­лов­ски: Има раз­лич­ни мо­де­ли, за­ви­си од тој што ја пра­ви сту­ди­ја­та, од тоа што др­жа­ва­та е под­го­тве­на да го по­ну­ди, кол­ку е дол­га и на ка­ква тра­са се на­о­ѓа, кол­ку во­зи­ла по­ми­ну­ва­ат на таа тра­са, исп­лат­ли­во­ста, мно­гу фа­кто­ри има. Но, мно­гу е важ­но др­жа­ва­та да мо­же да по­ну­ди и па­та­ри­на под кон­це­си­ја и не­кој вид суб­вен­ци­ја и дру­ги по­вол­но­сти. Би­деј­ќи тој што ќе би­де кон­це­си­о­нер, тре­ба да до­бие не­што за да при­фа­ти. Ста­ну­ва збор за се­ри­оз­ни па­ри, не­кој тре­ба да ин­ве­сти­ра мно­гу, да зе­ме па­ри од не­кол­ку бан­ки за да поч­не да ин­ве­сти­ра, да про­е­кти­ра, да гра­ди. Тоа е се­ри­о­зен за­фат за­ра­ди што Вла­да­та мо­ра да по­ну­ди не­што. Оваа сту­ди­ја по­ка­жу­ва де­ка има не­кол­ку на­чи­ни ка­ко да се на­пра­ви тоа, де­ка во дел е мож­но да се да­дат и па­та­ри­ни, суб­вен­ции, но и дру­ги прав­ци. Да ви­ди­ме ка­ко ќе стиг­не во фа­за­та на до­го­ва­ра­ње. За­ви­си од ком­па­ни­ја­та, од­нос­но кол­ку ком­па­нии ќе се при­ја­ват. То­гаш до­а­ѓа до фа­за­та на пре­го­ва­ра­ње и до­го­ва­ра­ње, ко­ја е иск­лу­чи­тел­но те­шка и на­пор­на. Но, мо­ра да им да­де­те не­што за да дој­дат да гра­дат. Да на­пра­ви­те са­мо сту­ди­ја, да дој­дат да ви из­гра­дат, а да не им да­де­те ни­што, не е ре­ал­но. Вла­да­та ну­ди пра­ва при­до­би­вка да има­ат др­жа­ва­та и гра­ѓа­ни­те, а тој да има скром­на и ре­ал­на за­ра­бо­тка на тоа што ќе го вло­жи. Тоа е ре­ал­ни­от свет.

Разговараше: Наум Стоилковски
Фото: Александар Ивановски
(Интервјуто со Владо Мисајловски е објавено во 139. број на неделникот Република, 1.05.2015)

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.