Во чест и слава на Горан Стефановски

Горан Стефановски беше еден од најзначајните писатели на македонска драма, чии драми ја отсликуваат самата срж на македонскиот живот и дух. Неговата смрт е огромна загуба за неговото семејство, за пријателите, но и за македонскиот театар. Ретко кроток човек.

Има напишано повеќе од 30 драми, сценарија за ТВ-филмови и серии, либрета и радио драми меѓу кои и „Дупло Дно“, „Чернодрински се враќа дома“, „Тетовирани души“, „Зодијак“, „Наши години“ итн.

Од нив произлегле и овие култни реченици и цитати кои уште долго ќе се паметат.

Јаков: Затоа што сум жив. Вам ви е сеедно. Луѓето копнеат да умрат. Основците копнеат да станат гимназијалци, гимназијалците студенти, студентите да најдат работа, вработените да се оженат, оженетите копнеат по стан и да им пораснат децата за мирно да си се пензионираат, пензионерите копнеат по здравје, а сите копнеат да умрат и мртви копнеат да се родат за пак да се условно живи, во нов расчекор со себе. (Дупло Дно)

Цибра: Иднината никако да дојде, минатото никако да си отиде, а ние овде глумиме сегашност. (Тетовирани души)

Киро: Не ме боли газот за народните права, ниту народот ги заслужува, ниту може да ги има, ниту ако ги добие ќе знае што да прави со нив. (Лет во место)

Анастазија: Има помалку души одошто луѓе. Знаете ли тоа? Има повеќе тела одошто души. Па една душа опслужува повеќе тела. Душите се како кучиња. Сакаат да се блиску до господарот. А вам ви е гајле. Ги пуштате да гладуваат, да лутаат неспокојно. (Жив Човек)

Никола: А што значи самоубиство? Нас не повика татковината. Јас зедов пушката и тргнав. Како и татко ми пред мене. Имам вера во Бога. Имам вера во власта. (Екс-ју)

Денес сè се купува и продава. Дури и она кое луѓето мислат нема цена. Тоа обично е и најевтино. (Диво Месо)

Јаков: Ѕидот во вашата глава. Одбивам да сум жив по инерција, да дишам на шкрги. Одбивам да чекам како јаре пред Ѓурѓовден, како свиња пред Божиќ. Одбивам да шетам со цревата во раце, да гледам како нестручно ме оперирате, сечете и шиете, како ми гнојат раните и да се прашувам колку ли ќе ме боли кога ќе дојдам на себе. Не сакам седативи. Не сум купче протплазма. Имам волја и разум и ја преземам одговорноста за својот живот. (Дупло Дно)

Димитрија: Да знаев какви ќе излезете ќе ве издркав во чаша. Ебави младоста. Сè ќе запустите. Не признавате ни ѓавол ни бог. Немате ред ни во главите, ни во телата… (Диво Месо)

Посебно впечатливо беше неговото писмо до внуката Калина.

Драга Калина
Внуко моја,
Ти пишувам писмо во првите часови по твоето раѓање,пред Коледе,во очи на Новата година,во дните на зимската краткодневица,најкратките денови во годината,кога сонцето запира зачудено,речиси паднато во бездна,пред одеднаш чудесно пак да реши да крене глава и да тргне угоре,како обновено божество на светлоста.
Со радост во срцето те поздравувам и брзам да ти кажам дека светот одново се раѓа со секое новородено детенце!
Сиот свет сега ти припаѓа тебе
и се во него е твое!
Твои се земјата и луѓето и животните и
билките,
И морето и рибите
И небото и птиците
Твои се сонцето и ѕвездите
И твоја е месечината
Се е твое!
Твои се четирите страни на светот
И исток и запад
и север и северозапад
А посебно југ
И немој да имаш тага за југ,туку ти самата биди југ,
И носи го во себе кај и да си,
Твои се и Охрид и Струга
Лондон и Цариград
И Мачу Пичу и Кинескиот ѕид
И градот на Вардар
Твое е Дебар Маало
Твои се и Канео и Нерези и Матка
И иконите и ангелот од Курбиново
Твои се Битилси и Стоунси и Ерик Сати
и свитите на Бах за виолончело
Твои се оперите на Моцарт
Се е твое!
И строгата и проста македонска песна
На твоите предци знајни и незнајни
Везот дебарски на Атлана и каменот ѕидарски на Стрезо
И тие сега се твои
И претставите кои ги режираше прадедо ти Мирко
И улогите во кои играше прабаба ти Нада
Твоја е магијата на чичко ти Влатко,ем електрична,ем акустична
Се е твое!
Се ти е дадено на располагање
Твои се моите драми
За да ми кажеш еден ден па дедо,проблемите за кои си пишувал веќе се решени,со рака однесени,
македонските прашања се станати македонски
одговори со извичници,светот сега е чудесен!
Твоја е глаголицата на Кирил и Методиј
И кирилицата на Климент и наум
Твој е македонскиот јазик
И Блаже Конески
И сета македонска книжевност
И бушавата азбука
Твои се и сите други јазици
И англискиоѕ на Шекспир и албанскиот на Фрашери и
српскиот на Нушиќ и грчкиот на Омир и
бугарскиот на Вазов
За да осознаеш и почувствуваш однатре
За да умееш да ги поздравиш соседите по нивно,
како што е ред
Твои се Тарковски и Фелини и Рубљов и Амаркорд
И Чехов и Бекет
Твој е ептен Марко Цепенко
Твои се Силјан Штркот и сите триста самовили
Твое е да ме прашаш еден ден а зошто ви требале Ај-пад и Ај-под и Ај-Фон и Ај-Мак
покрај толку телепатија?
И зошто толку ве мачела
квадратурата на кругот,
Па решението го учевме во прво одделение!
Твои се рецептите за раванија и чомлек
И пастрмка со магданос
И посно гравче со нане
И дробена сува пиперка во расолница
И патлиџанот јабучар и крушките стегалки
Се е твое
и ваше
На целата твоја генерација
Се ти е на дофат
Сите придобвки
На демократијата
И човековите права
Сите широчини и височини и длабочини
И непал и Катманду и Ацтеките
и Маите кои те пратиле да објавиш
дека ова не бил крајот на стариот свет
туку почеток на новиот
Твоја е добрата мисла
И сите добрини
кои ти личат и доликуваат
И да не куртулиш од нив
Твој е пламенот на мајка ти Пламена
И гордоста на татко ти Игор
И патешствието на баба ти Патриша
И јасновидноста на тетка ти Јана
Твои се сите мои плочи ,синглови и лонгплејки
на винил касети и ЦД и ДВД
Сите мои книги сега се твои
се што сум збирал со страв дека некој ќе мо го земе
Ти ќе патуваш без шубе дека ќе ти побегне возот
Ќе живееш со насмевка,во еден друг свет
без раскол и делби
без братоубиства
свет радосен,раскошен,возвишен
Ќе се сетиш на сите кои поминале пред тебе
ќе ги видиш нивните лица ќе ги чуеш
нивните гласови,
ќе знаеш дека нивните маки довеле до твојата радост,
И ќе ги спомнеш по добро и ќе ги благословиш
Па ќе им расправаш на твоите внуки и внуци
за македонските работи,за шчо напраифме,
а што расипавме кога го губевме умот,
Па ќе не подучиш што да напрајме за однапред
ако некој каже ,овде има провалија
Ти кажи му,онде има мост!
Ако се најдеш пред гори високи
Ти стори се сокол пиле,прелетај ги!
Ако се најдеш пред реки длабоки
Ти стори се риба мрена,препливај ги!
Каљо Калино,момиче
Виши Каљо, црни очи
Извиши ги,на високо
На високо,на широко
Твој е сиот свет!
Да имаш срце
Срце-на срца срцата
цел свет да збере па да је за тија гради малечко
Манданата те имал и тебе во предвид,секако,
во оној благослов,во снегот,на Пирин Планина
Бреј луѓе,дете ни се роди во четава.
Ај да ми бидеш здраво и живо детуле ,да пораснеш големо,на лице бело и црвено тетовско јаболко,на снага вита ела Пиринска,грлото бисер да ти рони,гласот да ти биде
како славејче.
И кога еден ден ќе гледаш во синото небо и ќе слушаш славеј,
спони си за нас.
Спомни ја четата во која си се родило.
Таа чета се бори за твојата слобода
Моето име сега е твое!
Мојата куќа е твоја куќа,мојата крв си сега ти
Ќе те чувам и да се чуваш
и да се сочуваш и да не дочуваш!
Се клањам пред тебе
Внуко моја
И пред неслутените величини
на животот кој ти претстои!

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.