МОН ќе произведува научници со политички инает

Со Кон­кур­сот за за­пи­шу­ва­ње уче­ни­ци во јав­ни­те сред­ни учи­ли­шта во Ре­пуб­ли­ка Ма­ке­до­ни­ја за учеб­на­та 2017/2018 го­ди­на е пред­ви­де­но на пр­ви сеп­тем­ври во учи­лиш­ни­те клу­пи да сед­нат вкуп­но 35.909 уче­ни­ци и тоа 25.127 што ќе учат на ма­ке­дон­ски на­ста­вен ја­зик, 9.830 на ал­бан­ски на­ста­вен ја­зик, 918 на тур­ски на­ста­вен ја­зик и 34 на срп­ски на­ста­вен ја­зик. Во исти­от кон­курс бе­ше на­ве­де­но де­ка „од учеб­на­та 2017/2018 го­ди­на во сред­но­то обра­зо­ва­ние во Ре­пуб­ли­ка Ма­ке­до­ни­ја се во­ве­ду­ва­ат адап­ти­ра­ни на­став­ни про­гра­ми од Ме­ѓу­на­род­ни­от цен­тар за на­став­ни про­гра­ми на Кем­бриџ по пред­ме­ти­те ма­те­ма­ти­ка, би­о­ло­ги­ја, фи­зи­ка и хе­ми­ја“.

За­се­га ова не­ма да се слу­чи. Ре­на­та Тре­не­ска – Де­ско­ска из­ја­ви де­ка се ана­ли­зи­ра­ат за­ко­ни­те за да се спре­чи во­ве­ду­ва­ње­то на про­гра­ма­та во сред­но­то обра­зо­ва­ние, до­да­вај­ќи де­ка актив­но­сти­те мо­ра да се де­фи­ни­ра­ат до кра­јот на след­на­та не­де­ла би­деј­ќи ве­ќе се об­ја­ве­ни кон­кур­си­те за упис во сред­ни­те учи­ли­шта.

– Се пра­ват на­по­ри за да се за­пре во­ве­ду­ва­ње­то на про­гра­ма­та „Кем­бриџ“ во сред­но­то обра­зо­ва­ние – ве­ли таа и до­да­ва – таа про­гра­ма пре­диз­ви­ка не­га­тив­ни ре­ак­ции кај ро­ди­те­ли­те, уче­ни­ци­те и кај на­став­ни­ци­те.

Со дру­ги збо­ро­ви, ова зна­чи де­ка нај­мал­ку 35.909 ро­ди­те­ли во зем­ја­та ќе здив­нат ле­то­во, но не за­тоа што про­гра­ма­та е не­дос­лед­на, а но­ва­та вла­да е ре­форм­ска, ту­ку за­тоа што во при­ро­да­та на чо­ве­кот е да да­ва от­пор кон не­поз­на­то­то. Жи­во­тот во за­ед­ни­ца, пак, ги на­у­чил лу­ѓе­то де­ка про­ме­ни­те поч­ну­ва­ат со не­до­ста­то­ци, а, пак, но­ва­та вла­да по­втор­но, ка­ко и во слу­ча­јот со ек­стер­но­то те­сти­ра­ње, по­ну­ди при­вид на ра­дост.

– Тие што има­ат искус­тво во обра­зов­ни­от про­цес, од­нос­но на­став­ни­ци­те, по­со­чи­ја де­ка има мно­гу не­дос­лед­но­сти, поч­ну­вај­ќи од тоа ка­ко е стру­кту­и­ра­на про­гра­ма­та, не­со­од­вет­ни пред­во­ди што соз­да­ваа кон­фу­зи­ја – ве­ли Тре­не­ска – Де­сков­ска.

Искус­тво со про­гра­ма­та, за ко­ја Би­ро­то за раз­вој на обра­зо­ва­ни­е­то (БРО) ве­ли де­ка не прет­ста­ву­ва ни­ка­ква но­ви­на во на­ши­от обра­зо­вен си­стем спо­ред глав­ни­те ка­ра­кте­ри­сти­ки: спи­рал­на на­став­на про­гра­ма, на­уч­ни истра­жу­ва­ња и ре­ша­ва­ње проб­ле­ми, има­ат на­став­ни­ци­те од ос­нов­ни­те учи­ли­шта. Пра­шал­ни­ци­те што ги по­пол­ну­ва­ат на­став­ни­ци­те од ос­нов­но­то обра­зо­ва­ние, кои ве­ќе ја спро­ве­ду­ва­ат оваа про­гра­ма, по­ка­жу­ва­ат де­ка по спро­ве­де­на­та обу­ка око­лу 90 про­цен­ти од на­став­ни­ци­те од си­те од­де­ле­ни­ја се здо­би­ле со по­треб­ни­те ве­шти­ни за да ра­бо­тат по но­ва­та на­став­на про­гра­ма.

И по­крај тоа што се снаш­ле со ма­те­ри­ја­та, на­став­ни­ци­те имаа за­бе­ле­шки. Сме­та­ат де­ка про­гра­ма­та не е адап­ти­ра­на на во­зра­ста на де­ца­та и по­ка­жу­ва не­дос­лед­но­сти, пре­ра­но и не­ор­га­ни­зи­ра­но поч­на­ло неј­зи­но­то во­ве­ду­ва­ње во ос­нов­ни­те учи­ли­шта, пр­во во пр­во и тре­то од­де­ле­ние во учеб­на­та 2014/2015 го­ди­на.

„Пред де­ца­та се по­ста­ву­ва­ат проб­лем­ски си­ту­а­ции, а тие се во фа­за на кон­крет­но раз­мис­лу­ва­ње (ба­рем до се­дум­го­диш­на во­зраст). Во пр­во од­де­ле­ние, по пред­ме­ти­те ма­те­ма­ти­ка и при­род­ни на­у­ки се ба­ра од уче­ни­ци­те да за­пи­шу­ва­ат одре­де­ни иска­зи. Па­ра­до­ксот е во тоа што кај уче­ни­ци­те опис­ме­ну­ва­ње­то поч­ну­ва во вто­ро од­де­ле­ние“, пи­шу­ва про­фе­сор­ка­та Ире­на Хри­стов­ска, во анализата за бло­гот „Рес­пуб­ли­ка“ (ResPublica).

Но, таа е ве­ќе во­ве­де­на во ос­нов­но­то обра­зо­ва­ние и неј­зи­ни­от кон­ти­ну­и­тет при­род­но про­дол­жу­ва во сред­но­то обра­зо­ва­ние. Се­пак, не­кој сме­та де­ка про­фе­со­ри­те во сред­ни­те учи­ли­шта не­ма да мо­жат да му од­го­во­рат на пре­диз­ви­кот и во пра­кти­ка­та да нај­дат ре­ше­ни­ја за да ја по­до­брат про­гра­ма­та.

До­де­ка Ми­ни­стерс­тво­то за обра­зо­ва­ние и за на­у­ка е во тр­ка со вре­ме­то ба­рај­ќи пра­вен ме­ха­ни­зам да го спро­ве­де за­мис­ле­но­то, се на­мет­ну­ва зак­лу­чо­кот де­ка и во овој слу­чај, ка­ко и во прет­ход­ни­от, не ста­ну­ва збор за по­до­бру­ва­ње на ква­ли­те­тот на обра­зо­ва­ни­е­то, ту­ку за по­ли­тич­ки ина­ет. Иа­ко но­во­то ра­ко­водс­тво на МОН ам­би­ци­оз­но нај­а­ву­ва­ше по­до­бру­ва­ње на со­стој­би­те во обра­зо­ва­ни­е­то, ре­фор­ми, за­се­га ус­пеа да уки­не две ве­ќе спро­ве­де­ни ре­фор­ми, ек­стер­но­то те­сти­ра­ње и про­гра­ма­та „Кем­бриџ“, но не гле­да­ме де­ка се пре­зе­ма­ат кон­крет­ни че­ко­ри што ќе во­дат кон ре­фор­ми. Ви­стин­ски, су­штин­ски ре­фор­ми во обра­зо­ва­ни­е­то, ка­кви што му се по­треб­ни.

Ед­на од глав­ни­те при­до­би­вки од про­гра­ма­та „Кем­бриџ“ во ма­ке­дон­ско­то обра­зо­ва­ние е по­ква­ли­тет­но обра­зо­ва­ние на уче­ни­ци­те ба­зи­ра­но на ме­ѓу­на­род­но спо­ред­ли­ви стан­дар­ди. Ква­ли­те­тот на обра­зо­ва­ни­е­то се по­диг­ну­ва би­деј­ќи со овие на­став­ни про­гра­ми се фа­во­ри­зи­ра при­ме­на на со­вре­ме­ни ме­то­ди и тех­ни­ки во на­ста­ва­та и актив­но уче­ње пре­ку истра­жу­вач­ки уче­нич­ки актив­но­сти, што, пак, од сво­ја стра­на, ја по­до­бру­ва пе­да­го­ги­ја­та на по­у­чу­ва­ње­то и при­ста­пот на уче­ње кај уче­ни­ци­те.

„Ре­фор­ми во обра­зо­ва­ни­е­то се­ка­ко де­ка се по­треб­ни, но тие тре­ба да се ба­зи­ра­ат на цвр­сти до­ка­зи по­ткре­пе­ни со по­зи­тив­ни ре­зул­та­ти за на­пре­док. За да се из­вр­ши гло­бал­на про­ме­на, тре­ба да по­стои де­тал­на ана­ли­за и по­зи­ти­вен ефект кај тој за кој се во­ве­ду­ва про­ме­на­та. Мо­же­би е кус пер­и­о­дот од во­ве­ду­ва­ње­то на нај­круп­на­та ре­фор­ма во обра­зо­ва­ни­е­то, адап­ти­ра­ни­те про­гра­ми спо­ред про­гра­ма­та ‘Кем­бриџ’. Се­пак, до­се­гаш­но­то искус­тво по­ка­жу­ва де­ка тие тре­ба да се ре­ор­га­ни­зи­ра­ат. Во ре­ор­га­ни­за­ци­ја­та тре­ба да се вклу­чат струч­ни ли­ца од се­ко­ја об­ласт (про­фе­со­ри, на­став­ни­ци, со­вет­ни­ци, пси­хо­ло­зи, пе­да­го­зи), кои ќе ги усог­ла­сат про­гра­ми­те, пред сѐ со во­зра­ста и со раз­во­јот на уче­ни­ци­те, нив­ни­те мож­но­сти, спо­соб­но­сти, ин­те­ре­сот на де­ца­та во одре­де­на во­зраст и, се­ка­ко, да се обез­бе­дат ус­ло­ви за ра­бо­та во учи­ли­шта­та, за це­лос­на ре­а­ли­за­ци­ја и по­стиг­ну­ва­ње на цел­та – ква­ли­тет­но обра­зо­ва­ние“, пи­шу­ва Хри­стов­ска.

По­ра­неш­ни­от ми­ни­стер за обра­зо­ва­ние Спи­ро Ри­стов­ски оби­дот да се за­пре во­ве­ду­ва­ње­то на про­гра­ма­та „Кем­бриџ“ во сред­но­то обра­зо­ва­ние го сме­та за ан­ти­ре­форм­ски. Тој е де­ци­ден де­ка со­ра­бо­тка­та со бри­тан­ски­от уни­вер­зи­тет е ко­ри­сен и ква­ли­те­тен про­ект на­со­чен осо­бе­но во изу­чу­ва­ње­то на ма­те­ма­ти­ка­та и на при­род­ни­те на­у­ки, две об­ла­сти во кои на­ши­те уче­ни­ци по­долг пер­и­од по­ка­жу­ва­ат сла­би ре­зул­та­ти.

Напос­лед­но­то ме­ѓу­на­род­но те­сти­ра­ње спро­ве­де­но од Свет­ска­та бан­ка, ма­ке­дон­ски­те уче­ни­ци на 15 го­ди­ни се на пос­лед­ни­те че­ти­ри ме­ста ме­ѓу сво­и­те врс­ни­ци од 72 зем­ји спо­ред ре­зул­та­ти­те од при­род­ни­те на­у­ки, ма­те­ма­ти­ка и чи­та­ње.

Пишува: Катерина Митиќ
(Текст објавен во 250. број на неделникот „Република“, 16.6.2017)

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.