Без потврда за ноќна апнеа нема возење низ патиштата на ЕУ

Про­фе­си­о­нал­ни­те во­за­чи од 1 ја­ну­а­ри на­ред­на­та го­ди­на не­ма да мо­жат да во­зат по па­ти­шта­та во ЕУ до­кол­ку не по­се­ду­ва­ат уве­ре­ние де­ка не­ма­ат или на со­од­ве­тен на­чин не го ле­ку­ва­ат на­ру­шу­ва­ње­то ноќ­на ап­неа . Ма­ке­дон­ски­те во­за­чи мо­жат да во­зат во зем­ја­ва, да оти­дат до Ср­би­ја или до Цр­на Го­ра, но не и да за­ми­нат во Хр­ват­ска… При­чи­на за ва­ква­та од­лу­ка е оби­дот да се на­ма­лат со­о­бра­ќај­ки­те на па­ти­шта­та. Екс­пер­ти­те сме­та­ат де­ка ноќ­на­та ап­неа, ко­ја всуш­ност се ма­ни­фе­сти­ра со пре­кин во ди­ше­ње­то во те­кот на со­нот, а пос­ле­ди­ци­те се за­мор и пос­па­ност, е при­чи­на­та за око­лу 30 про­цен­ти од со­о­бра­ќај­ни­те нез­го­ди кои се слу­чу­ва­ат. Спо­ред хр­ват­ски­те ме­ди­у­ми, ова е про­пи­ша­но со ди­ре­кти­ва на ЕУ и си­те зем­ји-член­ки мо­ра да ги усво­јат одред­би­те на таа ди­ре­кти­ва, да ги об­ја­ват и да поч­нат да ги при­ме­ну­ва­ат од пр­ви­от ден од на­ред­на­та го­ди­на. Врз ос­но­ва на тоа, не­ма да мо­же да се из­да­ва­ат или да се об­но­ву­ва­ат ин­тер­на­ци­о­нал­ни­те во­зач­ки доз­во­ли на ли­ца­та кои бо­ле­ду­ва­ат од ноќ­на ап­неа, а не­ма­ат ме­ди­цин­ска по­твр­да за со­од­ве­тен трет­ман. Ва­ква­та об­вр­ска ќе се од­не­су­ва на си­те про­фе­си­о­нал­ни во­за­чи – од во­за­чи на авто­бус, пре­ку во­за­чи на шле­пе­ри, до пи­ло­ти.

Не­ма тест за во­за­чи­те

Хр­ват­ски­те ме­ди­у­ми ко­мен­ти­ра­ат де­ка ова ќе се од­не­су­ва и на зем­ји­те кои не се член­ки на ЕУ, од при­чи­на што на овој на­чин ЕУ се оби­ду­ва да го на­ма­ли бро­јот на со­о­бра­ќај­ни нез­го­ди. Но ма­ке­дон­ски­те пре­воз­ни­ци ве­лат де­ка тие не­ма­ат ни­ка­кви нај­а­ви де­ка им е по­треб­на до­пол­ни­тел­на по­твр­да за да мо­жат да ја из­вр­шу­ва­ат сво­ја­та ра­бо­та.

– До­се­га не­ма­ме ни­ка­ква нај­а­ва де­ка на во­за­чи­те им е по­треб­на по­твр­да де­ка не бо­ле­ду­ва­ат од ноќ­на ап­неа или по­твр­да де­ка под­ле­жат на со­од­ве­тен ме­ди­цин­ски трет­ман. Не мо­ра да зна­чи де­ка ако е за­дол­жи­тел­но за член­ки­те на ЕУ, ќе би­де за­дол­жи­тел­но и за ма­ке­дон­ски­те во­за­чи. Не се­ко­ја ре­гу­ла­ти­ва ко­ја ва­жи за член­ки­те на ЕУ ва­жи и кај нас. Мо­же та­ква­та ди­ре­кти­ва да не се од­не­су­ва на во­за­чи­те кои до­а­ѓа­ат од зем­ји кои не се член­ки на ЕУ – ве­ли Бил­ја­на Му­ра­тов­ска, од Асо­ци­ја­ци­ја­та на пре­воз­ни­ци „Ма­кам­транс“.

Сог­лас­но со За­ко­нот, ма­ке­дон­ски­те пре­воз­ни­ци се за­дол­же­ни да има­ат два прег­ле­да – си­сте­мат­ски прег­лед, кој се пра­ви се­ко­ја го­ди­на и ле­кар­ски прег­лед, на кој се до­би­ва по­твр­да де­ка ли­це­то мо­же да ја из­вр­шу­ва таа ра­бо­та. Во­за­чи­те ја но­сат по­твр­да­та во сво­е­то во­зи­ло и таа не смее да би­де по­ста­ра од три го­ди­ни.

– Ние усог­ла­сив­ме на си­сте­мат­скиот прег­лед пре­воз­ни­ци­те да ги до­би­јат два­та ти­па по­твр­ди. До­кол­ку во ид­ни­на тре­ба да се до­би­ва по­твр­да и за ноќ­на ап­неа, Ми­ни­стерс­тво­то за здрав­ство тре­ба да го вмет­не и тој прег­лед во ве­ќе по­стој­на­та ле­кар­ска кон­тро­ла на ко­ја под­ле­жат во­за­чи­те – ве­ли Му­ра­тов­ска.

Што е ноќ­на ап­неа?

За­ра­ди по­ве­ќе­крат­ни­те пре­ки­ни на ди­ше­ње­то за вре­ме на со­нот, од кои се­кој мо­же да трае од десет се­кун­ди до две ми­ну­ти, кај па­ци­ен­ти­те со ноќ­на ап­неа до­а­ѓа до на­ма­лу­ва­ње на до­то­кот на кис­ло­род до ви­тал­ни­те ор­га­ни, ме­ѓу кои и до ср­це­то и до мо­зо­кот. Ва­ква­та со­стој­ба, до­кол­ку не се открие и не се ле­ку­ва, мо­же да пре­диз­ви­ка број­ни се­ри­оз­ни за­бо­лу­ва­ња, ка­ко ви­сок кр­вен при­ти­сок, ср­це­ви на­па­ди, мо­зо­чен удар и ди­ја­бе­тес. Исто та­ка, за­ра­ди зас­пи­ва­ње­то во те­кот на де­нот овие па­ци­ен­ти има­ат и до 12 па­ти по­го­лем ри­зик да пре­диз­ви­ка­ат со­о­бра­ќај­на нез­го­да во спо­ред­ба со здра­ви­те лу­ѓе. Ва­кви­те пос­ле­ди­ци се прем­но­гу се­ри­оз­ни за да мо­жат да би­дат иг­но­ри­ра­ни.

Трет­ма­нот на оваа бо­лест е пре­ку апа­рат кој овоз­мо­жу­ва кон­ти­ну­и­ран про­ток на воз­дух пре­ку но­сот со ко­ри­сте­ње ма­ска.

Мно­гу­ми­на ја има­ат, мал­ку­ми­на ја ле­ку­ва­ат

По­да­то­ци­те на Уни­вер­зи­тет­ска­та кли­ни­ка за пул­мо­ло­ги­ја и алер­го­ло­ги­ја во Скоп­је, об­ја­ве­ни пред не­кол­ку ме­се­ци, по­ка­жу­ва­ат де­ка во Ма­ке­до­ни­ја оп­струк­тив­на ноќ­на ап­неа го­диш­но се откри­ва са­мо кај 50-ина па­ци­ен­ти, иа­ко нив­на­та ре­ал­на број­ка до­стиг­ну­ва и до по­ве­ќе од 100.000 ли­ца.

„Са­мо 16 от­сто од мал­ку­те па­ци­ен­ти кај кои се ди­јаг­но­сти­ци­ра ноќ­на ап­неа се ле­ку­ва­ат. Оста­на­ти­те про­дол­жу­ва­ат да жи­ве­ат со проб­ле­мот што го за­гро­зу­ва нив­но­то здрав­је, им го скра­ту­ва жи­вот­ни­от век и до де­сет го­ди­ни во про­сек и го зго­ле­му­ва ри­зи­кот за со­о­бра­ќај­ни и за дру­ги не­сре­ќи кои мо­жат да ги пре­диз­ви­ка­ат овие лу­ѓе по­ра­ди тоа што зас­пи­ва­ат во­зеј­ќи во те­кот на де­нот“, из­ја­ви проф. д-р Би­сер­ка Јо­вков­ска Ќа­е­ва од Уни­вер­зи­тет­ска­та кли­ни­ка за пул­мо­ло­ги­ја и алер­го­ло­ги­ја.

Пре­тсе­да­те­лот на Ма­ке­дон­ско­то здру­же­ние за ноќ­на ап­неа, про­фе­сор д-р Де­јан До­киќ, не­о­дам­на по­ви­ка и во зем­ја­ва да се при­ме­ни ре­гу­ла­ти­ва­та на ЕУ за за­дол­жи­тел­но те­сти­ра­ње на во­за­чи­те за оваа бо­лест и до­пол­ни­тел­но да се пре­зе­мат ефе­ктив­ни мер­ки за на­вре­ме­но откри­ва­ње и ус­пеш­но ле­ку­ва­ње на оп­стру­ктив­на­та ноќ­на ап­неа од ко­ја стра­да пет от­сто од во­зрас­на­та по­пу­ла­ци­ја или 100 ми­ли­о­ни лу­ѓе во све­тот.

Пишува: Билјана Зафирова
(Текст објавен во 161. број на неделникот „Република“, 2.10.2015)

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.