Британците вадат странски пасоши во страв од излез од ЕУ

Ил­јад­ни­ци лу­ѓе, кон­ти­нен­тал­ни­те Евро­пеј­ци во Ве­ли­ка Бри­та­ни­ја, ка­ко и др­жав­ја­ни­те на Ве­ли­ка Бри­та­ни­ја во странс­тво, се тол­ку воз­не­ми­ре­ни од по­тен­ци­јал­но­то вли­ја­ние на из­ле­гу­ва­ње­то на Ве­ли­ка Бри­та­ни­ја од Европ­ска­та уни­ја врз нив­ни­от жи­вот што поч­ну­ва­ат да ап­ли­ци­ра­ат за втор па­сош, по­ка­жу­ва­ат истра­жу­ва­ња­та на „Гар­ди­јан“.

Ед­но истра­жу­ва­ње на ин­тер­нет-стра­ни­ца­та на „Гар­ди­јан“ до­би по­ве­ќе од 1.200 од­го­во­ри од европ­ски­те гра­ѓа­ни, а го­лем дел од нив би­ле во про­цес на про­ме­на на на­ци­о­нал­но­ста или на др­жав­јанс­тво­то, или раз­мис­лу­ва­ат да го на­пра­ват тоа. Мно­гу­ми­на изра­зи­ја за­гри­же­ност де­ка без двој­но др­жав­јанс­тво, до­кол­ку Ве­ли­ка Бри­та­ни­ја из­ле­зе од ЕУ, нив­ни­от жи­вот ка­ко гра­ѓа­ни на ЕУ во Ве­ли­ка Бри­та­ни­ја, или ка­ко гра­ѓа­ни на Ве­ли­ка Бри­та­ни­ја во ЕУ, ќе ста­не мно­гу проб­ле­ма­ти­чен.

Ду­ри и најв­ни­ма­тел­на­та ек­стра­по­ла­ци­ја од истра­жу­ва­ње­то би ука­жа­ла де­ка мно­гу ил­јад­ни­ци Евро­пеј­ци пре­зе­ма­ат слич­на ак­ци­ја.

– Нај­ло­ша од сѐ е не­си­гур­но­ста – ве­ли Сте­фа­ни Цимс, гер­ман­ска др­жав­јан­ка, ко­ја жи­вее во Един­бург.

– Си­те збо­ру­ва­ат за из­ле­гу­ва­ње на Ве­ли­ка Бри­та­ни­ја од ЕУ во пог­лед на еко­ном­ски или по­ли­тич­ки ус­ло­ви; ни­кој не раз­мис­лу­ва што би мо­же­ло тоа да зна­чи лич­но, за тол­ку мно­гу лу­ѓе. Мо­јот жи­вот се­га е ту­ка. Да­ли ќе ми тре­ба ви­за за да го по­се­там мо­е­то се­мејс­тво? Ми­ни­ма­лен број по­е­ни за да мо­жам да ра­бо­там? Ни­кој не знае – ве­ли Цимс.

Нај­го­ле­ма­та гри­жа на европ­ски­те до­се­ле­ни­ци во слу­чај на из­ле­гу­ва­ње на Ве­ли­ка Бри­та­ни­ја од ЕУ е кра­јот на бр­зо­то по­ми­ну­ва­ње при па­со­шка кон­тро­ла; вра­ќа­ње на ра­бот­ни­те доз­во­ли за вра­бо­те­ни­те; на­пу­шта­ње на ре­ци­проч­ни­те до­го­во­ри во јав­но­то здрав­ство; по­стро­ги огра­ни­чу­ва­ња за сту­ди­ра­ње и за во­де­ње биз­нис; мож­ни по­ви­со­ки да­но­ци за стран­ски сопс­тве­ни­ци на имот и при па­рич­ни транс­фе­ри ме­ѓу зем­ји­те-член­ки; и трет­ма­нот на стран­ски­те пен­зии.

Всуш­ност, пра­ктич­ни­те пос­ле­ди­ци од из­ле­гу­ва­ње­то на Ве­ли­ка Бри­та­ни­ја за око­лу 2,4 ми­ли­о­ни гра­ѓа­ни на ЕУ во Ве­ли­ка Бри­та­ни­ја и за ре­чи­си два ми­ли­о­на Бри­тан­ци што се про­це­ну­ва де­ка жи­ве­ат на кон­ти­нен­тот, сѐ уште не се јас­ни. Про­це­сот на евен­ту­ал­но­то из­ле­гу­ва­ње на Ве­ли­ка Бри­та­ни­ја од ЕУ, при што ќе би­дат по­треб­ни де­це­нии за да се сре­дат за­ко­но­дав­ство­то и ре­гу­ла­ти­ви­те, нај­ве­ро­јат­но ќе по­трае со го­ди­ни. Но, се чи­ни де­ка мал­ку­ми­на се под­го­тве­ни да оста­ват сѐ на слу­чај­но­ста.

На­ту­ра­ли­за­ци­jа­та во по­раст

Спо­ред вла­ди­ни прес­ме­тки, на­ту­ра­ли­за­ци­ја­та на гра­ѓа­ни­те на ЕУ, вклу­чу­вај­ќи ги и тие од зем­ји­те во Источ­на Евро­па, кои при­ста­пи­ја во Уни­ја­та во 2004 го­ди­на, бе­ле­жи го­лем по­раст во пос­лед­ни­ве го­ди­ни, од по­ве­ќе од 10.000 во 2009 го­ди­на на не­што по­ве­ќе од 18.000 во 2013 го­ди­на.

Цимс, ко­ја дош­ла во Ве­ли­ка Бри­та­ни­ја ка­ко сту­ден­тка во 2005 го­ди­на и има де­ве­тго­диш­на вр­ска со Бри­та­нец, пла­ни­ра да го до­да­де сво­е­то име кај Бри­тан­ци­те по­доц­на оваа го­ди­на.

– Прет­ход­но, се ше­гу­вав де­ка ако дој­де на власт Пар­ти­ја­та за не­за­вис­ност на Обе­ди­не­то­то Кралс­тво би мо­же­ла да би­дам во не­вол­ја… Но, се­га на­ви­сти­на не е мно­гу смеш­но. Ќе по­ла­гам тест за до­би­ва­ње бри­тан­ско др­жав­јанс­тво нај­бр­зо што мо­жам, а во сеп­тем­ври ќе ап­ли­ци­рам за др­жав­јанс­тво – ве­ли таа.

Во спо­ред­ба со про­це­сот во дру­ги­те член­ки на ЕУ, здо­би­ва­ње­то бри­тан­ско др­жав­јанс­тво е ска­па ра­бо­та. Фа­бри­цио Фа­ци­но, 44-го­диш­ни­от еле­ктрон­ски ин­же­нер од Си­ци­ли­ја, кој се пре­се­лил во Бри­стол со сво­ја­та со­пру­га и со две­те де­ца, кои се­га има­ат де­вет и шест го­ди­ни, ве­ли де­ка ве­ќе го по­ло­жил те­стот за бри­тан­ско др­жав­јанс­тво кон кра­јот на 2010 го­ди­на и де­ка ќе мо­же да ап­ли­ци­ра за др­жав­јанс­тво кон кра­јот на след­на­та го­ди­на – про­цес што ќе го чи­ни не­го и не­го­во­то се­мејс­тво по­ве­ќе од 3.500 фун­ти.

– Не мо­жам да за­мис­лам што, всуш­ност, ќе се слу­чи ако Ве­ли­ка Бри­та­ни­ја из­ле­зе од ЕУ. Ова е са­мо за се­кој слу­чај. Ги гле­дам ко­ле­ги­те од Ин­ди­ја и од дру­ги­те зем­ји, кои не се член­ки на ЕУ, низ што сѐ по­ми­ну­ва­ат за да ги до­би­јат или об­но­ву­ва­ат сво­и­те до­се­ле­нич­ки ви­зи… не би са­кал и ние да ми­ну­ва­ме низ тоа. Ние сме среќ­ни ту­ка. Ги бро­јам де­но­ви­те до­де­ка нај­пос­ле не ин­ве­сти­рам 4.000 фун­ти за че­ти­ри комп­лет­но но­ви па­со­ши – ве­ли тој.

Не­кои сме­та­ат де­ка не­ма­ат го­лем из­бор. Барт Шид­лов­ски, 28-го­ди­шен пол­ски ин­же­нер за мул­ти­ме­ди­ја, кој до­шол во Бри­та­ни­ја на сту­дии пред де­вет го­ди­ни, е за­гри­жен де­ка без да има ба­рем ста­тус на по­сто­јан жи­тел, за што ќе ап­ли­ци­ра вед­наш штом мо­же в го­ди­на, тој ве­ќе не­ма да би­де си­гу­рен де­ка ќе мо­же да про­дол­жи да ра­бо­ти та­му.

– Но, проб­ле­мот е тоа што не сум ни си­гу­рен де­ка ќе мо­жам да се вра­там мно­гу лес­но. Жи­ве­ам ту­ка мно­гу го­ди­ни и не знам да­ли ќе мо­жам да нај­дам ра­бо­та во Пол­ска со мо­ја­та стру­ка, си­гур­но не и ра­бо­та што ќе ми го овоз­мо­жи жи­вот­ни­от стан­дард што го имам ту­ка – ве­ли тој.

Шид­лов­ски ре­че де­ка раз­го­ва­рал со сво­ја­та дол­го­го­диш­на де­вој­ка, Бри­тан­ка, за мож­но­ста за здо­би­ва­ње др­жав­јанс­тво пре­ку брак, но ве­ли де­ка тоа не е до­бра при­чи­на да се ста­пи во брак, де­ка тоа е че­кор што би го на­пра­ви­ле по сопс­тве­на вол­ја.

Шид­лов­ски ве­ли де­ка раз­би­ра зо­што вла­да­та на Ве­ли­ка Бри­та­ни­ја мис­ли де­ка е по­треб­но да се одр­жи ре­фе­рен­дум.

– Вие си ги гле­да­те ва­ши­те ин­те­ре­си. Не мо­же да ги иг­но­ри­ра­те мис­ле­ње­то на лу­ѓе­то – ве­ли тој.

Убе­де­ни­те евро­фи­ли, се­пак, не се тол­ку си­гур­ни.

– Се­то тоа прет­ста­ву­ва ма­ло оту­ѓу­ва­ње – ве­ли Ви­кто­ри­ја Пи­нон­се­ли, 27-го­диш­на Фран­цу­зин­ка, кој оста­на­ла да ра­бо­ти во Лон­дон по неј­зи­на­та ма­ги­стра­ту­ра и ќе ап­ли­ци­ра за по­сто­јан пре­стој во Ве­ли­ка Бри­та­ни­ја. По­тоа ќе мо­ра да по­че­ка уште ед­на го­ди­на за да по­ба­ра двој­но др­жав­јанс­тво.

– ЕУ не е со­вр­ше­на, но ве­ру­вам во европ­ски­от про­ект: Се пре­се­лив ту­ка пре­ку Ераз­мус [Европ­ска про­гра­ма за раз­ме­на на сту­ден­ти] – без до­ку­мен­та­ци­ја, без ме­теж, са­мо со број­че за на­ци­о­нал­но оси­гу­ру­ва­ње. Евро­па се за­ла­га за мир, раз­би­ра­ње ме­ѓу на­ро­ди­те. Не сум си­гур­на ка­ко би се чув­ству­ва­ла да жи­ве­ам во зем­ја што го свр­те­ла гр­бот на тоа. Чув­ству­вам мал­ку гнев. Ка­ко да сум се ка­чи­ла на по­гре­шен коњ – ве­ли таа.

Не чув­ству­ва­ат не­за­до­волс­тво са­мо европ­ски­те до­се­ле­ни­ци во Ве­ли­ка Бри­та­ни­ја. Ри­чард Рид, 35-го­ди­шен бри­тан­ски пе­да­гог, кој жи­вее ту­ка со сво­јот гер­ман­ски парт­нер, ве­ли де­ка го де­при­ми­ра­ат не­до­сти­гот од отво­ре­ност и од ви­стин­ска бри­тан­ска де­ба­та­та за ЕУ.

Бри­тан­ски­те др­жав­ја­ни на кон­ти­нен­тот не се по­мал­ку за­гри­же­ни. Во Фран­ци­ја, Вен­ди Џо­инт, пен­зи­о­ни­ра­на др­жав­на служ­бе­нич­ка, ве­ли де­ка неј­зи­но­то членс­тво во фран­цу­ски­те здрав­стве­ни ус­лу­ги, ка­ко и при­ма­ње­то бри­тан­ска пен­зи­ја за­ви­сат од до­го­во­ри­те на ЕУ.

– Ако Ве­ли­ка Бри­та­ни­ја из­ле­зе од ЕУ, ќе мо­ра да пре­го­ва­ра за ре­ци­проч­ни до­го­во­ри со Фран­ци­ја и со дру­ги­те зем­ји од ЕУ во од­нос на здрав­стве­но оси­гу­ру­ва­ње за гра­ѓа­ни­те на Ве­ли­ка Бри­та­ни­ја … Тоа е не­си­гур­ност – ве­ли таа.

Во Гер­ма­ни­ја, Ре­бе­ка Сим, уред­нич­ка, ве­ли де­ка оста­ну­ва­ње­то та­му по из­ле­зот на Бри­та­ни­ја од ЕУ, мо­же да ста­не при­лич­но комп­ли­ку­ва­но.

– Од таа при­чи­на, но и за да мо­жам да гла­сам ту­ка, ап­ли­ци­рав за гер­ман­ско др­жав­јанс­тво. Мо­јот со­пруг, кој е, исто та­ка, Бри­та­нец, ќе го на­пра­ви исто­то в го­ди­на, мо­ра да пре­сто­ју­ва­те ту­ка нај­мал­ку осум го­ди­ни за да мо­же да ап­ли­ци­ра­те – ве­ли таа.

Не­кол­ку бри­тан­ски ис­пи­та­ни­ци ре­коа де­ка бла­го­да­ре­ние на по­тек­ло­то на ба­ба или на де­до, тие го поч­на­ле про­це­сот на ап­ли­ци­ра­ње за ир­ски па­сош. И ре­чи­си си­те што жи­ве­е­ле над­вор од Ве­ли­ка Бри­та­ни­ја по­ве­ќе од 15 го­ди­ни се мал­ку бес­ни што не им е доз­во­ле­но да гла­са­ат на ре­фе­рен­ду­мот што би мо­жел да има ди­рект­но и, мо­же­би, дла­бо­ко вли­ја­ние врз нив­ни­от жи­вот.

Во Шпа­ни­ја, Џор­џи­на Хоџ­сон ја су­ми­ра­ше лич­на­та за­гри­же­ност на мно­гу до­се­ле­ни­ци.

– Це­ли­от мој жи­вот го по­ми­нав во Шпа­ни­ја, би­деј­ќи се пре­се­лив ту­ка ко­га имав 18 го­ди­ни. Си имам ка­ри­е­ра, дом и парт­нер со ко­го са­кам да оста­нам. Ужи­вам во мож­но­ста да па­ту­вам низ Евро­па без ви­зи. Ќе би­де ка­та­стро­фал­но ако Ве­ли­ка Бри­та­ни­ја ја на­пу­шти ЕУ – ве­ли таа.

Џо­зи Сил­ва, мла­да бри­тан­ска учи­тел­ка што ќе ѝ се вра­ти на сво­ја­та ра­бо­та во учи­ли­ште во Гер­ма­ни­ја в го­ди­на, по за­вр­шу­ва­ње­то на до­пол­ни­тел­ни­те ква­ли­фи­ка­ции во Ве­ли­ка Бри­та­ни­ја, ги изра­зи чув­ства­та на мно­гу­ми­на ко­га ре­че де­ка не­ма да раз­мис­ли два­па­ти за да по­ба­ра двој­но др­жав­јанс­тво.

– Са­кам да би­дам дел од гло­бал­на­та за­ед­ни­ца и од отво­ре­на­та ви­зи­ја на ЕУ. Не мис­лам де­ка тоа е со­вр­шен при­мер за де­мо­кра­ти­ја или за еко­ном­ска ста­бил­ност, но прин­ци­пи­те што ги прет­ста­ву­ва за обич­ни­от чо­век се мно­гу важ­ни. Ако Ве­ли­ка Бри­та­ни­ја ја на­пу­шти ЕУ, се пла­шам де­ка тоа, ко­неч­но, ќе ја тур­не зем­ја­та во про­паст и во изо­ла­ци­ја – ве­ли таа.

Што ре­коа…

Ти­не Јух­лерт е Дан­ка, ко­ја 20 го­ди­ни жи­вее во Ве­ли­ка Бри­та­ни­ја, но ду­ри се­га ап­ли­ци­ра за бри­тан­ско др­жав­јанс­тво.

– За си­те на­ме­ри и це­ли, јас сум бри­тан­ски гра­ѓа­нин. Пла­ќам да­но­ци, имам хи­по­те­ка. Ова е мо­јот дом. Но алар­мот поч­на да ѕво­ни со од­лу­ка­та на Пар­ти­ја­та за не­за­вис­ност на Обе­ди­не­то­то Кралс­тво. А ви­стин­ски шок бе­ше ко­га на еден мно­гу бли­зок при­ја­тел од Ка­на­да, ед­но­став­но, му бе­ше ка­жа­но да си ги со­бе­ре пар­та­ли­те отка­ко ќе за­вр­ши со до­ктор­ски­те сту­дии – ве­ли таа.

За­тоа Јух­лерт ап­ли­ци­ра за бри­тан­ски па­сош.

– Не ми е се­ед­но, да би­дам искре­на. Да ги пла­ќа­те си­те тие па­ри са­мо за да се прик­лу­чи­те на клу­бот на кој ве­ќе сте член и ве­ќе ужи­ва­те во си­те не­го­ви при­до­би­вки. Мис­лев де­ка сум ги на­пра­ви­ла си­те ра­бо­ти што тре­ба­ше да се на­пра­ви, но не е та­ка – до­да­ва таа.

– Но, би мо­же­ло да се по­ка­же де­ка ал­тер­на­ти­ва­та е ви­стин­ска не­при­јат­ност… ви­зи, доз­во­ли, здрав­ство ко­га ќе са­ка­ме со со­пру­гот да ја по­се­ти­ме фа­ми­ли­ја­та. Не де­ка ЕУ е со­вр­ше­на: по­сто­јат мно­гу ра­бо­ти што мо­же да се сме­нат. Но, се­пак, ве­ру­вам де­ка сме по­сил­ни за­ед­но. Та­ка што, за­гри­же­на сум за ре­фе­рен­ду­мот – ве­ли таа.

Са­му­ел Шварц­копф, не­вро­лог на Уни­вер­зи­тет­ски­от ко­леџ во Лон­дон, че­сто по­мис­лу­вал да ап­ли­ци­ра за бри­тан­ско др­жав­јанс­тво би­деј­ќи тој прв­пат до­шол во зем­ја­та во 1999 го­ди­на, но, од­ло­жу­вал би­деј­ќи до не­о­дам­на Гер­ма­ни­ја не доз­во­лу­ва­ше двој­но др­жав­јанс­тво.

– Се­га доз­во­лу­ва за зем­ји­те што се член­ки на ЕУ. Зна­чи, ќе тре­ба да го на­пра­вам тоа пред одр­жу­ва­ње­то на ре­фе­рен­ду­мот. Но, мо­мент­но сум са­мо збу­нет. Ни­кој не знае што ќе се про­ме­ни – ве­ли тој.

Шварц­копф ре­че де­ка лич­но не бил прем­но­гу за­гри­жен:

– Оже­нет сум, по пет го­ди­ни во брак се до­би­ва доз­во­ла за по­сто­јан пре­стој… Не мо­жам да за­мис­лам де­ка би ме из­бр­ка­ле. Но, про­фе­си­о­нал­но, тоа е дру­га при­каз­на. Мо­ја­та ра­бо­та е фи­нан­си­ра­на од да­реж­лив грант на ЕУ, што ќе мо­рам да го об­но­вам ко­га за­вр­ши по три го­ди­ни. Што ќе се слу­чи то­гаш?

По­крај мо­ја­та истра­жу­вач­ка про­гра­ма и мно­гу дру­ги ќе стра­да­ат. Бри­тан­ско­то фи­нан­си­ра­ње за истра­жу­ва­ња бе­ле­жи за­стој; Под­др­шка­та на ЕУ е сѐ уште сил­на. И на­ро­дот … Раз­ме­на­та на лу­ѓе се­га е тол­ку лес­на. Имам од­лич­ни сту­ден­ти, пост­до­кто­ран­ди, истра­жу­вач­ки аси­стен­ти од си­те европ­ски зем­ји, но са­мо за­тоа што се член­ки на ЕУ – ве­ли тој.

– Др­жав­јанс­тво­то ќе ме на­пра­ви да се чув­ству­вам по­ин­те­гри­ран. Ќе го за­си­ли чув­ство­то на при­пад­ност. Но … не знам. Ако Ве­ли­ка Бри­та­ни­ја на­ви­сти­на из­ле­зе од ЕУ, тоа би мо­же­ло да ја про­ме­ни и мо­ја­та ид­ни­на. Всуш­ност, би мо­жел са­мо да оти­дам на не­кое дру­го ме­сто.

Из­вор: „Гар­ди­јан“
Пре­вод: Ана Цве­та­но­ска

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.