Колку чини името?

Ма­ке­до­ни­ја до­би уште еден ен­дем­ски вид по­ли­ти­ча­ри. Ста­на единс­тве­на­та зем­ја во све­тот во ко­ја до­маш­ни­те по­ли­ти­кан­ти за да ста­нат по­ли­ти­ча­ри тр­гу­ва­ат ни по­мал­ку ни по­ве­ќе, ту­ку со име­то на др­жа­ва­та?! Уни­кат­но­ста на зем­ја­та ја до­пол­ну­ва и па­за­ре­ње­то со на­ци­о­нал­но­ста, но и фа­ктот де­ка во неа се ста­ну­ва ли­дер на опо­зи­ци­ја со ан­ти­на­ци­о­нал­но дејс­тву­ва­ње, а ме­ра за ус­пеш­но­ста и за по­доб­но­ста за функ­ци­ја­та прет­ста­ву­ва сте­пе­нот на ела­стич­ност на ли­де­ро­ви­от ’рбет. Кол­ку што е не­го­ва­та „кич­ма“ по­е­ла­стич­на и по­до­бро се ви­тка, тол­ку по­ве­ќе сим­па­тии ќе освои од стран­ци­те, а таа „сим­па­ти­ја“ е сраз­мер­но про­пор­ци­о­нал­на со по­мо­шта (чи­тај сним­ки) што исти­от тој лик ќе ја до­бие од нив за да дој­де на власт. По ова сле­ду­ва од­дол­жу­ва­ње­то кон до­бро­де­те­ли­те, а крај­ни­от ре­зул­тат е поз­нат… Во све­тот свит­ли­во­ста на ’рбе­тот е доб­лест за ра­бо­та во ста­ри­от, до­бар цир­кус, а во Ма­ке­до­ни­ја пре­дис­по­зи­ци­ја за рол­ја во со­вре­ме­ни­от опо­зи­ци­ски цир­кус. Се­ка­ко, ова тре­ба да е во ва­ши­те ге­ни, за­чи­не­то со вро­де­на по­низ­ност кон ме­ѓу­на­род­на­та за­ед­ни­ца, а со тоа и кон ал­бан­ски­от блок пар­тии и сла­бост кон те­ри­то­ри­јал­ни по­дел­би, из­ме­ќар­лак, ме­ну­ва­ње на­ци­о­нал­ни сим­бо­ли пред све­тот и до­маш­на осу­да на каз­ни за ху­ли­га­ни што кр­шат су­до­ви по­ра­ди пре­су­ди за те­ро­ри­сти што уби­ва­ат мом­чи­ња на Ве­лиг­ден.

И до­де­ка ед­ни тр­гу­ваа со име­то и со на­ци­о­нал­но­ста, во­оп­што не би би­ло чуд­но, исто­вре­ме­но, дру­ги да тр­гу­ва­ле со ја­зи­кот, тре­ти со те­ри­то­ри­ја­та, че­твр­ти, пак, со ма­ке­дон­ски­от воз­дух, ма­кар и за­га­ден. Кол­ку да се про­да­ва не­што, не­ли, са­мо да е ма­ке­дон­ско. Во оваа зем­ја одам­на ни­што не се иск­лу­чу­ва, осо­бе­но имај­ќи пред­вид де­ка сме све­до­ци на свет­ска пре­ми­е­ра – па­зар со име­то, во­ден од са­мо­бен­ди­са­ни­от „па­три­от“, кој се оби­де на оваа кар­та да би­де ка­та­ли­за­тор во по­бе­да­та на СДСМ врз ВМРО-ДПМНЕ во 2011 го­ди­на. Којз­нае ка­ко ќе се ви­кав­ме до­се­га…

Ре­цеп­тот на то­гаш­ни­те „па­три­о­ти“, из­ме­ша­ни со „др­жа­во­твор­ци“, ба­рем за нив, бил ед­но­ста­вен, ја­сен и од­ли­чен. Бо­шков­ски тре­ба­ло до­бро да „на­га­зи“ и да ги ќа­ри не­за­до­вол­ни­те, ви­стин­ски па­три­о­ти и да ги до­да­де на сме­тка­та на СДСМ, се­ка­ко, се­то тоа естет­ски „про­ша­ра­но“ со по не­кој но­ви­нар од ер­ге­ла­та на Рам­ков­ски. А це­ли­от тој мар­ке­тинг и фи­нан­сии за ус­пеш­на пре­зен­та­ци­ја на лаж­на­та при­ка­ска, обез­бе­де­ни со „са­мо“ ед­но име. Проб­ле­мот на­ста­на и во сла­би­от иму­ни­тет на на­па­те­ни­те „др­жа­во­твор­ци“ од тол­ку го­ди­ни безв­ласт­ност, кои по­ра­ди тоа се за­ра­зи­ја од „па­три­о­тиз­мот“ на нив­ни­от „обе­ди­нет“ парт­нер. Та­ка, тие вле­гоа во са­мо­за­мис­ле­на, „па­три­от­ска“ ми­си­ја за спас на др­жа­ва­та од ре­жи­мот, кој, ре­ал­но, не по­сто­е­ше, освен во нив­ни­те гла­ви. Неј­се што не им „сто­е­ше“ да спа­су­ва­ат не­што, ма­кар и та­тко­ви­на­та, ко­ја во мо­мен­тот има­ше по­тре­ба од сѐ – ра­бот­ни ме­ста, ин­ве­сти­ции, влез во НАТО, па­ти­шта, да­тум за пре­го­во­ри со ЕУ, по­до­бро обра­зо­ва­ние, но не и од нив­на­та бо­жес­тве­на или стран­ска ин­тер­вен­ци­ја, ко­ја ја од­да­ле­чи иста­та таа та­тко­ви­на од си­те ви­стин­ски по­треб­ни не­шта.

От­скоч­на­та шти­ца на­ре­че­на име?!

При пре­зен­та­ци­ја­та на сним­ки­те од „Јут­јуб“ , за кои „не­за­вис­ни­те“ пер­а диг­наа вре­ва са­мо за по­тек­ло­то, за­не­ма­ру­вај­ќи ја це­лос­но нив­на­та скан­да­лоз­на и бе­срам­на со­др­жи­на, на­ро­дот се пра­ша ед­на ра­бо­та. Зар го про­дал име­то за 70.000 евра? Или за сто? Ова бе­ше ос­нов­ни­от му­а­бет што се вр­те­ше по ма­ке­дон­ски­те ко­о­пе­ра­ции и по­ши­ро­ко. Лу­ѓе­то не мо­жеа да сфа­тат кол­ку ни­ско пад­нал Бо­шко­ски, но за­бо­ра­ваа на ед­на ра­бо­та. Овие ре­ла­тив­но ма­ли су­ми беа са­мо влог во не­што мно­гу, мно­гу по­го­ле­мо. Име­то бе­ше са­мо „от­скоч­на шти­ца“. Со до­би­е­ни­те па­ри од Гр­ци­ја се тра­си­ра­ше па­тот кон до­би­ва­ње на вла­ста, ко­ја по­греш­но ко­ри­сте­на но­си ми­ли­о­ни. Овој мо­тив го спо­де­лу­ваа и не­го­ви­те „др­жа­во­твор­ни“ парт­не­ри, факт што ја оправ­ду­ва нив­на­та ма­ка и жел­ба за вла­де­е­ње. При­ме­рот за „до­хо­дов­но­ста“ на вла­де­е­ње­то го има­ат кај сво­и­те прет­ход­ни­ци од пар­ти­ја­та, кои имаа чест да вла­де­ат 15 го­ди­ни. И да ги пар­ти­зи­ра­ат судс­тво­то, обра­зо­ва­ни­е­то, по­ли­ци­ја­та и це­ла­та ад­ми­ни­стра­ци­ја. Во ме­ѓу­вре­ме, ар­гу­мен­ти­те за „до­хо­дов­но­ста“ на вла­де­е­ње­то се оче­ку­ва­ат од швај­цар­ска­та ХСБЦ. Мож­но­ста се­то тоа да се на­пра­ви по­втор­но, по це­на на „са­мо“ ед­но име, не­ко­му и не изг­ле­да­ла страш­но. За­мис­ле­те ја са­мо ид­на­та ди­мен­зи­ја на се­гаш­ни­те тен­де­ри и ки­рии? И се­то тоа под пре­ве­зот на бо­жем­на бор­ба за де­мо­кра­ти­ја.

Ни­ков­ски: Крај­но вре­ме е да се раз­бу­ди­ме. Во спро­тив­но…

Ме­ѓу­себ­ни­те по­дел­би и до­ми­на­ци­ја­та на лич­ни­те и на дру­ги по­тес­ни ин­те­ре­си над на­ци­о­нал­ни­те е, за жал, не­ка­ква ма­ке­дон­ска таж­на исто­ри­ска при­ка­ска, ве­ли по­ра­неш­ни­от ам­ба­са­дор и др­жа­вен се­кре­тар во МНР, Ри­сто Ни­ков­ски. Гле­да­ме де­ка и во 21 век – таа сѐ уште не е над­ми­на­та, по­со­чу­ва тој, а де­нес, под­го­тве­но­ста да го ви­ткаш ’рбе­тот на сме­тка на дол­го­роч­ни­те стра­те­ги­ски ин­те­ре­си на сопс­тве­на­та др­жа­ва и на­род, а сѐ со цел да ги за­до­во­лиш сопс­тве­ни­те и пар­ти­ски­те ам­би­ции, и за­ра­ди не­ка­кви на­мет­на­ти стран­ски ин­те­ре­си, е мно­гу по­ве­ќе од пре­дав­нич­ко од­не­су­ва­ње.

НИКОВСКИ: Тоа е и срам­но, не­до­стој­но, не­до­вет­но, не­од­го­вор­но, ку­ка­вич­ко, по­ни­жу­вач­ко… И уште ка­кво не тре­ти­ра­ње на са­ми­от се­бе и на сопс­тве­ни­от на­род. Ток­му та­кви лич­но­сти и по­ли­тич­ки вр­во­ви има­ме во одре­де­ни пар­тии и крај­но вре­ме е си­те тие што по­бр­гу да за­ми­нат на ѓу­бри­ште­то од исто­ри­ја­та. Тоа не им ги­не. На­ро­дот ни­ко­гаш не им про­сту­ва на та­кви­те ама кај нас ем ги има прем­но­гу, ем се прег­лас­ни, пре­а­гре­сив­ни и под­го­тве­ни на сѐ, са­мо за да ја зе­мат вла­ста и да ги ре­а­ли­зи­ра­ат не­чес­ни­те за­мис­ли. Во­оп­што не сме­е­ме да би­де­ме на­ив­ни и да ве­ру­ва­ме де­ка си­те овие по­ја­ви на на­ша­та по­ли­тич­ка сце­на се автох­то­ни и без ме­ша­ња од над­вор. Вед­наш по рас­па­дот на Ју­гос­ла­ви­ја, си­те поз­на­чај­ни тај­ни служ­би се ма­сов­но при­сут­ни кај нас, има­ат не­о­гра­ни­че­ни фон­до­ви на рас­по­ла­га­ње и од­вр­за­ни ра­це да ги ре­а­ли­зи­ра­ат це­ли­те и ин­те­ре­си­те на сопс­тве­ни­те др­жа­ви. И, ка­ко што ве­лат: ка­де што не дуп­чи бур­ги­ја, про­би­ва па­ра­та. Та­ка – мно­гу­број­ни „лич­но­сти“ и по­ја­ви на до­маш­на­та по­ли­тич­ка сце­на до­би­ва­ат ло­гич­но об­јас­ну­ва­ње. До­каз за тоа се и (ско­ро!) иден­тич­ни­те „фа­кти“ и „ар­гу­мен­ти“ што ги ко­ри­стат про­тив из­бра­на­та власт и на­ши­те „струч­ња­ци“, ка­ко и стран­ци­те. Со­се­ма слу­чај­но.

Се­пак, до­кол­ку не­кој и по­бе­ди на из­бо­ри со ва­ква аген­да, за со тоа да дој­де на че­кор до ис­пол­ну­ва­ње на ве­ту­ва­ња­та за про­ме­на на име­то, на­ци­о­нал­но­ста, ја­зи­кот – да­ли по­зи­ци­ја­та на „др­же­ње“ на вла­ста мо­же да му обез­бе­ди та­ква ко­мо­ци­ја за да ре­ша­ва за ва­кви све­ти ра­бо­ти? Кој и да е, ќе му по­ми­не ли кај на­ро­дот ва­кво не­што или, се­пак, ќе би­де каз­нет ток­му од исти­от тој на­род за та­ква­та без­о­браз­на иде­ја? Ни­ков­ски ве­ру­ва де­ка та­кви­те аван­ту­ри ни­ко­гаш не­ма да по­ми­нат кај, од мно­гу­ми­на, пот­це­не­ти­от ма­ке­дон­ски на­род.

НИКОВСКИ: За на­ша го­ле­ма сре­ќа, си­те ва­кви аван­ту­ри и по­ли­тич­ки ма­ни­пу­ла­ции и зло­у­по­тре­би – под­мет­на­ти, сти­му­ли­ра­ни и/или пла­те­ни од над­вор, не­ма­ат ни­ка­ква перс­пе­кти­ва. За­чу­ду­ва ду­ри и фа­ктот што стран­ци­те игра­ат на нив­на кар­та. Со­се­ма по­греш­но, тие сме­та­ат де­ка на­ши­от на­род е тр­пе­лив, то­ле­ран­тен и де­ка е под­го­твен сѐ да про­гол­та. Ама, за сре­ќа, не е та­ка. Си­те тие, во ос­но­ва­та по­зи­тив­ни ка­ра­кте­ри­сти­ки, има­ат сво­ја гра­ни­ца и цр­ве­на ли­ни­ја. Ако Ва­шин­гтон и Бри­сел, пот­по­мог­на­ти од „на­ша­та“ пет­та ко­ло­на, не до­те­ра­ат до ка­пи­ту­ла­ци­ја – гор­ко ќе за­жа­лат. Ќе нѐ вра­тат во вре­ме­то на бал­кан­ски­те вој­ни, што ќе зна­чи крај на ми­рот во Евро­па. Уве­рен сум де­ка не­ма да го доз­во­лат тоа. Сме­там де­ка, се­пак, тие са­мо про­дол­жу­ва­ат се те­сти­ра­ње на на­ша­та из­држ­ли­вост – за да ви­дат до ка­де мо­жат да одат. Оста­ну­ва да се на­де­ва­ме де­ка на­ско­ро ќе ста­нат свес­ни за сво­ја­та по­греш­на по­ли­ти­ка. Ме­ѓу­тоа, за да се дој­де до тоа и ние мо­ра­ме и до­бро, и на­вре­ме да изи­гра­ме. Топ­ка­та е ве­ќе од по­о­дам­на кај нас. По­точ­но, по Бу­ку­решт 2008 го­ди­на. Крај­но вре­ме е да се раз­бу­ди­ме. Во спро­тив­но…

Ма­ке­до­ни­ја – зем­ја­та во ко­ја служ­би­те се сни­ма­ат са­мо се­бе­си

Др­жа­во­твор­ци­те ос­мис­ли­ја и нов тер­тип на ра­бо­та на до­маш­ни­те служ­би. Бла­го­да­ре­ние на нив, Ма­ке­до­ни­ја по­втор­но бе­ше единс­тве­на во не­што – зем­ја во ко­ја служ­би­те се сни­ма­ат са­ми­те се­бе и, се­ка­ко, нај­че­сто сво­и­те на­дре­де­ни, а по­ли­тич­ки­те про­тив­ни­ци ги сни­ма­ат са­мо ко­га збо­ру­ва­ат со сво­и­те де­ца и да­ва­ат ин­терв­јуа?! Не­до­сти­га­ше са­мо те­ле­фон­ска сним­ка од ли­де­рот За­ев ка­ко, со тре­пер­лив, соб­ла­зен глас да­ва ил­јад­ни­ци евра за ху­ма­ни це­ли. И та­ка, це­ла­та ма­ке­дон­ска јав­ност оче­ку­ва­ше де­ка пра­те­ни­ци­те на опо­зи­ци­ја­та, ко­ја не стап­на во пар­ла­мен­тот, ќе да­де ба­рем по ед­на пла­та за поп­ла­ве­ни­те, са­мо ед­на од де­сет­те зе­ме­ни без ра­бо­та, сле­деј­ќи го при­ме­рот на доб­лес­ни­от Иван Стиљ­ко­виќ, но по­пу­сто… Де­мо­кра­ти­те, опи­е­ни од сопс­тве­ни­те бом­би, са­мо ла­мен­ти­раа зо­што ни­кој не ги ис­чи­стил ка­на­ли­те. Зас­лу­же­ни­те пла­ти на ква­зи­пок­ло­ни­ци­те на Че Ге­ва­ра оста­наа на си­гур­но, в џеб. И па­ри­те од ки­ри­ја­та, се­ка­ко…

Опо­зи­ци­ско­то дејс­тву­ва­ње и „бом­би­те“ ма­ке­дон­ски­те дра­ма­тур­зи ги сме­сти­ја во ка­те­го­ри­ја­та вод­виљ, ве­се­ла ко­ме­ди­ја зас­но­ва­на на ко­мич­но­ста, ко­ја це­ли да ги за­ба­ву­ва гле­да­чи­те. Се­пак, са­ти­ра­та во „бом­ба­та“ и па­ро­ди­ја­та на служ­би­те и вла­сти­те што се сни­ма­ле са­ми­те се­бе, сѐ по­ве­ќе нав­ле­гу­ва во жа­нрот на бур­ле­ска­та, ко­ја сво­и­те ху­мо­ри­стич­ни ефе­кти ги про­из­ве­ду­ва од неск­лад­но­ста на те­ма­та и неј­зи­ни­от стил­ски трет­ман. Ток­му т.н. „ви­со­ка“ бур­ле­ска ко­ри­сти ви­сок, воз­ви­шен стил за прет­ста­ву­ва­ње на три­ви­ја­лен пред­мет, ка­ко, на при­мер, „Би­тка­та на жа­би­те и на глув­ци­те“, ан­тич­ки еп во кој ба­на­лен на­стан е опи­шан со воз­ви­шен еп­ски стил и тех­ни­ка. Во овој стил се и опо­зи­ци­ски­те пом­пез­но и тра­гич­но нај­а­ве­ни „бом­би“, во ре­ал­ност пе­тар­ди што сво­ја­та нај­сил­на де­то­на­ци­ја ја до­жи­ве­а­ја со по­врат­на­та експ­ло­зи­ја пре­диз­ви­ка­на од дејс­тву­ва­ње­то на Љу­бе Бо­шко­ски. А три­те де­на за оста­вка на вла­да­та по­ми­наа мно­гу одам­на. Или, мо­же­би, ли­де­рот мис­лел на три го­ди­ни? Се збу­нил, не­ли. По­втор­но пре­поз­нат­ли­ва­та ли­дер­ска лап­сус лин­гва.

(Пишува: Љупчо Цветановски
(Текст објавен во 130. број на неделникот „Република“, 27.02.2015)

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.