Jазот меѓу елитата и гласачите е причина за „кризата на де­мократиjата“ во Европа

Евро­па во 2015 го­ди­на би мо­же­ла да се со­о­чи со по­ли­тич­ки зем­јо­тре­си – тоа го го­во­рат зак­лу­чо­ци­те од истра­жу­ва­ње­то на „Еко­но­мист ин­те­ли­џенс ју­нит“ за Де­нот на де­мо­кра­ти­ја­та на „Би-Би-Си“.

Спо­ред истра­жу­ва­ње­то, сè по­го­ле­ми­от за­мав што го зе­ма­ат по­пу­ли­стич­ки­те пар­тии мо­же да им до­не­се из­бор­на по­бе­да, што ќе ги при­си­ли пар­ти­и­те од цен­та­рот да се здру­жу­ва­ат во ко­а­ли­ции што не им па­ѓа­ле на па­мет.

„Jа­зот ме­ѓу ели­та­та и гла­са­чи­те е причина за ’кри­зата на де­мо­кра­ти­јата‘ во Европа. Сè под­ла­бок е ја­зот во ср­це­то на европ­ска­та по­ли­ти­ка, ка­де што, всуш­ност, тре­ба да би­дат го­ле­ми­те идеи“, зак­лу­чу­ва „Еко­но­мист ин­те­ли­џенс ју­нит“.

Сла­би­от од­ѕив на из­бо­ри­те и вр­тог­ла­ви­от пад на бро­јот на чле­но­ви на тра­ди­ци­о­нал­ни­те пар­тии се клуч­ни фа­кто­ри за овој фе­но­мен.

Ра­стеч­ка де­ста­би­ли­за­ци­jа

Из­бо­ри­те во Обе­ди­не­то­то Кралс­тво се за­ка­жа­ни за мај, а кралс­тво­то е на пра­гот од мо­жен по­долг пер­и­од на по­ли­тич­ка не­ста­бил­ност, ве­лат истра­жу­ва­чи­те и до­да­ва­ат де­ка има го­ле­ма мож­ност из­бо­ри­те да ре­зул­ти­ра­ат со не­ста­бил­на вла­да, пред­ви­ду­вај­ќи де­ка бри­тан­ска­та по­пу­ли­стич­ка­та пар­ти­ја УКИП ќе им со­бе­ре гла­со­ви и на кон­зер­ва­тив­ци­те, и на ла­бу­ри­сти­те.

По­дел­ба­та на гла­са­чи­те, во ком­би­на­ци­ја со бри­тан­ски­от из­би­рач­ки си­стем, крај­но го отеж­ну­ва фор­ми­ра­ње­то ед­но­пар­ти­ска вла­да со пар­ла­мен­тар­но мно­зинс­тво.

Се­пак, Гр­ци­ја е нај­ско­ра­шен при­мер за по­ли­тич­ки пре­диз­вик и све­дош­тво за ве­ро­ја­тен из­бо­рен ус­пех на за­ле­та­ни­те по­пу­ли­стич­ки пар­тии. Пред­вре­ме­ни­те оп­шти из­бо­ри на 25 ја­ну­а­ри беа пос­ле­ди­ца од не­ус­пеш­ни­от обид на пар­ла­мен­тот да из­бе­ре нов пре­тсе­да­тел во де­кем­ври.

Ако СИРИЗА ус­пее да фор­ми­ра вла­да, тоа би ја раз­бра­ну­ва­ло Европ­ска­та уни­ја и ќе би­де ка­та­ли­за­тор на по­ли­тич­ки не­ми­ри.

„Ако СИРИЗА фор­ми­ра вла­да, тоа ќе би­де мно­гу де­ста­би­ли­зи­рач­ки мо­мент и за зем­ја­та, и за ре­ги­о­нот. Из­вес­но е де­ка ќе сле­ду­ва кри­за во од­но­си­те ме­ѓу Гр­ци­ја и ме­ѓу­на­род­ни­те до­ве­ри­те­ли би­деј­ќи мер­ка­та за от­пис на дол­го­ви е еден од но­сеч­ки­те стол­бо­ви на по­ли­тич­ка­та пла­тфор­ма на пар­ти­ја­та. Слич­ни пар­тии зе­ма­ат сè по­го­лем за­мав и во мно­гу дру­ги зем­ји во кои се за­ка­жа­ни из­бо­ри во те­кот на 2015 го­ди­на, па та­ка пре­ви­ра­ња­та во Гр­ци­ја мо­же да пре­диз­ви­ка­ат зна­ча­ен и дол­го­тра­ен до­ми­но-ефект“, пи­шу­ва „Еко­но­мист ин­те­ли­џенс ју­нит“.

Ими­гра­ци­jа и си­ро­ма­шти­jа

Дру­ги при­ме­ри на европ­ски из­бо­ри со мож­ност за не­пред­ви­де­ни ре­зул­та­ти се тие што ќе се одр­жат во Дан­ска, Фин­ска, Шпа­ни­ја, Фран­ци­ја, Швед­ска, Гер­ма­ни­ја и во Ир­ска.

„Си­те тие зем­ји има­ат не­што за­ед­нич­ко – по­дем на по­пу­ли­стич­ки­те пар­тии. Низ це­ла­та евро­зо­на (ка­ко и низ це­ла ЕУ) ве­ќе се чув­ству­ва от­пор про­тив по­ре­до­кот, а рас­те ри­зи­кот од по­ли­тич­ки пре­ви­ра­ња и мож­ни кри­зи“, пи­шу­ва „Еко­но­мист ин­те­ли­џенс ју­нит“.

Спо­ред нив­на­та ана­ли­за, по­пу­ли­стич­ки­те пар­тии и дви­же­ња­та на ле­ви­ца­та, дес­ни­ца­та и не­о­пре­де­ле­ни­те гла­са­чи теж­не­ат да го по­пол­нат про­це­пот што се по­ја­ви ме­ѓу ста­ри­те по­ли­тич­ки пар­тии и нив­ни­те тра­ди­ци­о­нал­ни оп­штес­тве­ни ос­но­ви. Про­ти­ве­ње­то на вла­ста во Бри­сел, ими­гра­ци­ја­та и си­ро­ма­шти­ја­та се клуч­ни­те те­ми, кои ги обе­ди­ну­ва­ат кри­ци­те на та­кви­те пар­тии.

Кре­вањ­е про­те­сти

Па­ра­лел­но со по­де­мот на по­пу­ли­стич­ки­те пар­тии, во мно­гу де­ло­ви од све­тот во пос­лед­ни­те го­ди­ни на­ро­дот сè по­че­сто се кре­ва и на про­те­сти.

„Еко­но­мист ин­те­ли­џенс ју­нит“ про­це­ну­ва де­ка зна­чај­ни про­те­сти има­ло во по­ве­ќе од 90 зем­ји во пос­лед­ни­те пет го­ди­ни, а пре­теж­но се ини­ци­ра­ни од мла­ди, обра­зо­ва­ни по­е­дин­ци од сред­на­та кла­са, кои ги пре­зи­ра­ат нив­ни­те по­ли­тич­ки ли­де­ри и ги прет­по­чи­та­ат „Тви­тер“ и дру­ги­те друш­тве­ни мре­жи ме­сто по­ли­тич­ки­те го­вор­ни­ци.

Во из­ми­на­ти­те го­ди­ни се кре­наа на­род­ни про­те­сти низ Евро­па, Сред­ни­от Исток, Се­вер­на Афри­ка и Ла­тин­ска Аме­ри­ка. Дру­ги­те ре­ги­о­ни – ка­ко Ази­ја и Се­вер­на Аме­ри­ка – беа по­мал­ку из­ло­же­ни на про­те­сти, иа­ко не беа це­лос­но по­ште­де­ни.

Глав­ни­те при­чи­ни за про­те­сти­те се ме­ну­ва­ат од од­го­вор на еко­ном­ска­та кри­за, ре­вол­ти­ра­ност од ди­кта­ту­ра­та, жел­ба по­ли­тич­ки­те ели­ти да го слуш­нат гла­сот на на­ро­дот, а во не­кои слу­чаи се и оли­це­тво­ре­ние на стре­ме­жот за соз­да­ва­ње но­ва сред­на кла­са во бр­зо­ра­стеч­ки­те зем­ји.

Си­те тие слу­чу­ва­ња го на­мет­ну­ва­ат пра­ша­ње­то да­ли тие, на­ви­сти­на, се за­ка­на за де­мо­кра­ти­ја­та или, пак, се до­каз де­ка таа е здра­ва и жи­ва.

Ако прет­по­ста­ви­ме де­ка Арап­ска­та про­лет е от­скоч­на­та шти­ца за де­мо­кра­ти­ја­та во ре­ги­о­нот, кој бе­ше поз­нат по неј­зи­но отсус­тво, до­се­гаш­ни­от ре­зул­тат ќе се све­де на ми­ни­мал­на де­мо­крат­ска про­ме­на и на го­ле­ми не­ми­ри.

Вли­ја­ни­е­то, пак, на про­де­мо­крат­ско­то дви­же­ње во Хон­гконг до­пр­ва тре­ба да из­ле­зе на ви­де­ли­на. Та­мош­ни­те де­мон­стран­ти ги од­би­ва­ат пред­ло­зи­те на Пе­кинг за на­чи­нот на кој Хон­гконг би го из­би­рал сво­јот ли­дер, оце­ну­вај­ќи ги ка­ко „лаж­на де­мо­кра­ти­ја“.

А, пак, во нај­на­се­ле­на­та зем­ја во све­тот, за­пад­на­та де­мо­кра­ти­ја не се ни на­ѕи­ра. Пра­ша­ње е да­ли та­кво­то уре­ду­ва­ње мо­же бе­скрај­но да трае во вре­ме ко­га низ це­ла Ази­ја ник­ну­ва­ат де­мо­крат­ски трен­до­ви и во вре­ме ко­га се зго­ле­му­ва сред­на­та кла­са во Ки­на.

За­се­га, не­пред­вид­ли­ва­та суд­би­на на „ста­ри­те“ де­мо­кра­тии, не­сом­не­но, ќе би­де под лу­па­та на вла­ди и на акти­ви­сти од си­те свет­ски по­ли­тич­ки ни­јан­си.

Извор | „Би-Би-Си“
Превод | Ма­ри­ја Ма­на­си­е­ва

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.