Над­во­реш­на­та по­ли­ти­ка во 2014 го­ди­на – Ста­тус кво без на­деж за про­ме­на 

Ако тре­ба да се из­би­ра кој е на­ста­нот што ја обе­ле­жи дип­ло­мат­ска­та актив­ност на ма­ке­дон­ска­та др­жа­ва, тој ќе тре­ба да се ба­ра во нај­го­ле­ма­та и нај­моќ­на зем­ја во ЕУ, Гер­ма­ни­ја. Во кон­ку­рен­ци­ја вле­гу­ва­ат не­кол­ку из­ја­ви на ви­со­ки гер­ман­ски по­ли­ти­ча­ри, пред сè на кан­це­лар­ка­та Ан­ге­ла Мер­кел и на ми­ни­сте­рот за над­во­реш­ни ра­бо­ти Франк Вал­тер Штајн­ма­ер, и кон­фе­рен­ци­ја­та што офи­ци­ја­лен Бер­лин ја ор­га­ни­зи­ра­ше за зем­ји­те од За­па­ден Бал­кан во август. Се­пак, за авто­рот на овој текст нај­ва­жен мо­мент е еден мал и на­ви­дум не­ва­жен че­кор на гер­ман­ска­та кан­це­лар­ка на­пра­вен на кон­гре­сот на неј­зи­на­та пар­ти­ја ЦДУ ко­ја пред две не­де­ли со убед­ли­ва под­др­шка ја из­бра за свој ста­ро-нов ли­дер.

Се ра­бо­ти за мо­мен­тот ко­га во те­кот на сво­јот за­вр­шен го­вор Ан­ге­ла Мер­кел зем­ја­ва ја спом­на ка­ко Ма­ке­до­ни­ја, а не со ре­фе­рен­ца­та од Обе­ди­не­ти­те на­ции. Се раз­би­ра, по два­е­се­ти­на го­ди­ни би­тка за упо­тре­ба на устав­но­то име ве­ќе не е вест ко­га не­кој ќе нè на­ре­че Ма­ке­до­ни­ја, но, се­пак, во оваа си­ту­а­ци­ја мо­ра да се сле­ди кон­тек­стот. Са­мо еден ме­сец прет­ход­но ше­фот на гер­ман­ска­та дип­ло­ма­ти­ја од кон­фе­рен­ци­ја на ин­сти­ту­тот Ас­пен приз­на де­ка Гер­ма­ни­ја не мо­же да ѝ на­ре­ди на Гр­ци­ја да се од­не­су­ва со­од­вет­но, а во ју­ли кан­це­лар­ка­та из­ја­ви де­ка на не­кој на­чин мо­ра да се по­стиг­не Ма­ке­до­ни­ја да ста­не член­ка на НА­ТО и на Европ­ска­та уни­ја.

Со­вет­ни­ци­те на Мер­кел точ­но зна­ат де­ка неј­зи­ни­от го­вор ќе го сле­дат и го­сти­те на кон­гре­сот од Гр­ци­ја, а и де­ка транс­крип­тот од го­во­рот вед­наш ќе стиг­не во Ати­на на ма­са­та на Са­ма­рас. Се­ка­ко ед­но спом­ну­ва­ње на збо­рот Ма­ке­до­ни­ја не зна­чи де­ка не­што дра­ма­тич­но е про­ме­не­то во гер­ман­ски­те по­зи­ции по се­ко­ја це­на да се бра­ни Са­ма­рас со цел да се спре­чи бан­крот на Гр­ци­ја и пад на евро­то. Се­пак, јас­но е де­ка Мер­кел, без раз­ли­ка да­ли тоа го сто­ри­ла на­мер­но или слу­чај­но, не­ма ди­ле­ми кое е име­то на зем­ја­ва и, во крај­на ли­ни­ја, кој е во пра­во во грч­ко-ма­ке­дон­ски­от спор за име­то. Ако на тоа се до­да­де неј­зи­на­та лич­на ас­пи­ра­ци­ја да по­мог­не во ре­ша­ва­ње на спо­рот, мо­же да се на­де­ва­ме де­ка гер­ман­ска­та дип­ло­ма­ти­ја во 2015 го­ди­на ќе пре­зе­ме че­ко­ри во тој пра­вец. За тоа да се слу­чи, се­ка­ко, пред сè, тре­ба да се обез­бе­ди на че­ло на Гр­ци­ја да не дој­де ле­ви­ча­рот Дру­цас, кој се за­ка­ни со ни­за мер­ки што не им од­го­ва­ра­ат на Бер­лин и на Бри­сел. Во се­кој слу­чај, шан­си­те в го­ди­на да се нај­де фи­нал­но ре­ше­ние за име­то оста­ну­ва­ат ми­ни­мал­ни.

Што ка­жа Мер­кел во ју­ли во Ду­бров­ник

То­гаш Мер­кел бе­ше оп­ти­мист де­ка мо­же да се нај­де ре­ше­ние за тоа пра­ша­ње.

„Мис­лам де­ка мо­же и мо­ра не­ка­ко да го ре­ши­ме тоа. Јас лич­но се вклу­чив во тоа и раз­мис­лу­вав за си­те мож­ни ком­би­на­ции за име­то, но не­ко­гаш мис­лам де­ка не по­стои ни­што по­ве­ќе што мо­же да се из­мис­ли“, ре­че Мер­кел.

Гер­ма­ни­ја, ка­ко што подв­ле­че, е под­го­тве­на на кон­стру­ктив­на со­ра­бо­тка за ре­ша­ва­ње на ова пра­ша­ње, но до­да­де де­ка не се мо­же без ком­про­мис.

– Во Гер­ма­ни­ја ве­ли­ме ком­про­мис е ко­га си­те вклу­че­ни се ед­на­кво не­за­до­вол­ни. Кај ком­про­мис не мо­же да оче­ку­ва­те де­ка сè ќе за­вр­ши. Но, ко­га си­те се ед­на­кво не­за­до­вол­ни, тоа е фер ком­про­мис. Мо­ра на не­кој на­чин да се по­стиг­не Ма­ке­до­ни­ја да ста­не член­ка на НА­ТО и на Европ­ска­та уни­ја – истак­на гер­ман­ска­та кан­це­лар­ка пред осум­те ли­де­ри од Ју­го­и­сточ­на Евро­па.

Ива­нов во Мос­ква

Друг на­стан што по по­се­та­та на ру­ски­от ми­тро­по­лит од­го­во­рен за над­во­реш­на­та по­ли­ти­ка на Ру­ска­та пра­вос­лав­на цр­ква до­би но­во зна­че­ње е по­се­та­та на пре­тсе­да­те­лот Ѓор­ге Ива­нов на Мос­ква во фе­вру­а­ри. То­гаш на сред­ба­та ру­ски­от па­три­јарх Ки­рил да­де под­др­шка за пра­вос­ла­ви­е­то во Ма­ке­до­ни­ја без да го спом­не во­оп­што Вра­ни­шков­ски или да нај­а­ви не­ка­кви цр­ков­но-дип­ло­мат­ски по­те­зи во пра­вец на сми­ру­ва­ње на со­стој­би­те. Иа­ко од ка­би­не­тот на Ива­нов, и то­гаш и се­га, не са­ка­ат да да­дат по­ве­ќе де­та­ли од тие што то­гаш беа об­ја­ве­ни во јав­но­ста, не е те­шко да се прет­по­ста­ви де­ка по­се­та­та на ми­тро­по­ли­тот Ила­ри­он има не­ка­ква вр­ска со сред­ба­та ме­ѓу Ива­нов и ру­ски­от па­три­јарх. Осо­бе­но за­тоа што ако сè оди во нај­до­бар ред, пре­тсе­да­те­лот на Ма­ке­до­ни­ја ќе тре­ба да ста­ви па­раф на по­ми­лу­ва­ње­то за срп­ски­от ег­зарх.

По­се­та­та на пре­ми­е­рот на Са­у­ди­ска Ара­би­ја

И по­крај ди­рект­ни­от обид на пог­ла­ва­рот на Ис­лам­ска­та вер­ска за­ед­ни­ца на Ма­ке­до­ни­ја пре­ку свои вер­ски ка­на­ли да ја спре­чи по­се­та­та на пре­ми­е­рот Ни­ко­ла Гру­ев­ски на Ри­јад, тоа не се слу­чи. Пре­ми­е­рот за кра­тко вре­ме бе­ше при­мен од нај­ви­со­ки­те прет­став­ни­ци на Су­ди­ска Ара­би­ја, ед­на од нај­бо­га­ти­те зем­ји на све­тот кои де­но­ви­ве ја по­ка­жаа се­та сво­ја моќ со на­ма­лу­ва­ње­то на це­на­та на на­фта­та, што им но­си го­ле­ма ште­та пред сè на Ру­си­ја и на САД, а по­тоа и на Иран и на Ве­не­цу­е­ла. Иа­ко од оваа по­се­та сè уште не­ма кон­крет­ни до­го­во­ри или ин­ве­сти­ции, по­се­та­та е важ­на и по­ра­ди дру­га при­чи­на. Во Ма­ке­до­ни­ја е ур­нат ми­тот де­ка Гру­ев­ски е екс­цен­три­чен де­мо­хри­сти­ја­нин кој ка­ко член на европ­ска­та дес­ни­ца има пре­дра­су­ди за ис­лам­ски­те зем­ји и во­оп­што за ис­лам­ска­та кул­ту­ра, ка­ко што тоа го тол­ку­ва­ат и го на­мет­ну­ва­ат дел од не­го­ви­те кри­ти­ча­ри. По­се­та­та на Са­у­ди­ска Ара­би­ја, ко­ја за­пад­ни­те ме­ди­у­ми и нев­ла­ди­ни ор­га­ни­за­ции ја сме­та­ат за ед­на од из­воз­ни­ци­те на ра­ди­ка­лен ва­ха­би­зам, по­ка­жа де­ка ко­га се ра­бо­ти за др­жа­вен ин­те­рес, иде­о­ло­ги­ја­та не мо­же да би­де по­важ­на од мож­но­ста да се до­не­сат ин­ве­сти­ции.

Дип­ло­мат­ски сра­мо­ви

На Ма­ке­до­ни­ја во 2014 го­ди­на ѝ се слу­чи­ја два те­шки дип­ло­мат­ски га­фа отка­ко двај­ца из­бра­ни ам­ба­са­до­ри не за­ми­наа на ме­ста­та за кои беа из­бра­ни и за кои се под­го­тву­ваа. Пр­ви­от пат тоа се слу­чи со екс­пре­го­ва­ра­чот за име­то Ни­ко­ла Ди­ми­тров, кој се отка­жа од ам­ба­са­дор­ска­та по­зи­ци­ја во Мос­ква и оста­на да ра­бо­ти на пре­сти­жен ме­ѓу­на­ро­ден ин­сти­тут во Хо­лан­ди­ја. Вто­ри­от пат исто­то се слу­чи со Не­над Ко­лев, еден од нај­та­лен­ти­ра­ни­те ма­ке­дон­ски дип­ло­ма­ти, кој од за­се­га не­поз­на­ти при­чи­ни се отка­жа од ам­ба­са­дор­ско­то ме­сто во Бер­лин. Со тоа во еден ист пер­и­од, кој не мо­же да се на­ре­че исто­ри­ски, зем­ја­та оста­на без ам­ба­са­до­ри во две од не­кол­ку­те глав­ни свет­ски по­ли­тич­ки и еко­ном­ски де­сти­на­ции. Ако на тоа се до­да­де и ин­ци­ден­тот во Мос­ква од ка­де што вр­ши­те­лот на долж­но­ста за­ми­нал на од­мор без да ја ин­фор­ми­ра цен­тра­ла­та во Скоп­је, то­гаш е јас­но де­ка во 2015 го­ди­на ма­ке­дон­ско­то Ми­ни­стерс­тво за над­во­реш­ни ра­бо­ти ќе мо­ра да ги про­ме­ни про­це­ду­ри­те и да обез­бе­ди во ид­ни­на на­ци­о­нал­на­та дип­ло­ма­ти­ја да не мо­же да за­ви­си од чо­веч­ка гре­шка или по­ве­де­ние.

Пишува: Горан Момироски

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.