Алоjз Петерле: Функционален парламент ќе jа подобри атмосферата на Советот на ЕУ

Це­лос­но функ­ци­о­на­лен пар­ла­мент ќе ја по­до­бри ат­мо­сфе­ра­та на Со­ве­тот на ЕУ, ве­ли Алојз Пе­тер­ле, пре­тсе­да­те­лот на ме­шо­ви­ти­от пар­ла­мен­та­рен ко­ми­тет на ЕУ и на Ма­ке­до­ни­ја. За не­го, пре­по­ра­ка­та на ЕК е до­вол­на за по­че­ток на пре­го­во­ри­те, но ја наг­ла­су­ва и опас­но­ста од дол­ги­от за­стој во евро­ин­те­гра­ци­и­те, кој мо­же да до­не­се не­са­ка­ни пос­ле­ди­ци.

ПЕТЕРЛЕ: Ко­га се соз­да­ва ва­ку­ум, праз­ни­от про­стор мно­гу лес­но се по­пол­ну­ва, но не се­ко­гаш и не­за­дол­жи­тел­но во на­со­ка на ин­те­ре­си­те на ЕУ. Во крај­но по­роз­ни­от свет­ски по­ре­док, ЕУ не би тре­ба­ло да ја за­не­ма­ри ин­те­гра­ци­ја­та и без­бед­нос­ни­те ас­пе­кти на За­па­ден Бал­кан. Ова во се­бе со­др­жи и го­ле­ма од­го­вор­ност на др­жа­ви­те-член­ки на Уни­ја­та, кои тре­ба мно­гу до­бро да раз­бе­рат де­ка без ја­сен план за ин­те­гра­ци­ја на кан­ди­да­ти­те, со јас­ни одред­ни­ци за да се по­стиг­не тоа, ре­ги­о­нот те­шко ќе се на­со­чи во пра­вец на ЕУ. Јас се сог­ла­су­вам со из­ја­ва­та на евро­ко­ме­са­рот Јо­ха­нес Хан де­ка ква­ли­те­тот е мно­гу ва­жен, не са­мо бр­зи­на­та. За­тоа, мо­ра да би­де из­бег­на­та го­ле­ма­та аси­ме­трич­ност во ин­те­гри­рач­ки­от про­цес на ре­ги­о­нот.

Пре­го­во­ри­те со Гр­ци­ја се во за­стој, со­стој­ба што ја кон­ста­ти­ра­ше са­ми­от Мет­ју Ни­миц. Ше­сте пре­по­ра­ки при­до­не­соа за по­раст на евро­скеп­ти­циз­мот во Ма­ке­до­ни­ја. Го пра­шав­ме Пе­тер­ле, да­ли Ма­ке­до­ни­ја мо­же да се на­де­ва на упо­тре­ба на хр­ват­ско-сло­ве­неч­ки­от мо­дел на па­ра­лел­ни пре­го­во­ри?

ПЕТЕРЛЕ: Кол­ку што јас раз­брав, пре­дус­лов на Гр­ци­ја за да ги одб­ло­ки­ра пре­го­во­ри­те е зем­ја­та да ги ис­пол­ни ко­пен­ха­шки­те кри­те­ри­у­ми и, под по­кро­ви­телс­тво, да се нај­де ре­ше­ние за пра­ша­ње­то за име­то. Мис­лам де­ка отво­ра­ње­то на пре­го­во­ри­те, всуш­ност, ќе по­мог­не во ре­ша­ва­ње­то на пра­ша­ње­то за име­то нас­про­ти се­гаш­но­то ста­тус кво, што е да­ле­ку од до­бар из­бор и за Гр­ци­ја. Ко­га ве­ќе сте до­бри со­се­ди во од­нос на еко­но­ми­ја­та, тр­гов­ска­та раз­ме­на, ин­ве­сти­ци­и­те и стра­те­ги­ски­те ин­те­ре­си, по­че­то­кот на пре­го­во­ри­те со ЕУ ќе овоз­мо­жи нов мо­мен­тум за две­те стра­ни за, ко­неч­но, да дој­дат до до­го­вор за пра­ша­ње­то за име­то. Би би­ло мно­гу важ­но во зак­лу­чо­ци­те да се ре­е­таб­ли­ра до­вер­ба­та и во про­це­сот на при­ем во ЕУ и во иск­лу­чи­тел­ни­те би­ла­те­рал­ни пра­ша­ња. Во од­нос на би­ла­те­рал­ни­те пра­ша­ња, се­кој слу­чај е по­се­бен и те­шко е да се на­пра­ват па­ра­ле­ли. По­ли­тич­ки­те од­лу­ки мо­ра да се на­пра­ват и во од­нос на овој пре­диз­вик. Во ме­ѓу­вре­ме, јас би зе­мал пред­вид де­ка зем­ја­та ин­ве­сти­ра мно­гу енер­ги­ја во вклу­чу­ва­ње­то во ма­кро­ре­ги­о­нал­на­та стра­те­ги­ја на ЕУ за ја­дран­ски­от и за јон­ски­от ре­ги­он и, исто та­ка, го тра­си­ра сво­јот пат во НАТО, со ог­лед на да­де­ни­от по­зи­ти­вен мо­мент за да се слу­чи тоа.

До­бри­от поз­на­вач на вна­треш­но­по­ли­тич­ка­та си­ту­а­ци­ја во Ма­ке­до­ни­ја ба­ра по­ли­тич­ки ди­ја­лог и функ­ци­о­ни­ра­ње на пар­ла­мен­тот.

ПЕТЕРЛЕ: Цел­та на си­те из­бра­ни чле­но­ви на пар­ла­мен­тот би тре­ба­ло да би­де по­втор­но­то вос­по­ста­ву­ва­ње на ра­бо­та­та на Со­бра­ни­е­то во це­лост. Во од­нос на ова, тре­ба да се про­нај­де не­ка­ков тип по­ли­тич­ки до­го­вор ме­ѓу ли­де­ри­те на вла­де­јач­ки­те пар­тии и ме­ѓу опо­зи­ци­ја­та. Не­сом­не­но, ов­де се ра­бо­ти за за­ед­нич­ка од­го­вор­ност и, во нај­го­лем ин­те­рес на по­бед­нич­ки­те пар­тии е да го олес­нат ре­о­фор­ми­ра­ње­то на це­лос­но функ­ци­о­на­лен пар­ла­мент, ду­ри и ако тоа зна­чи одр­жу­ва­ње пре­го­во­ри на не­фор­мал­но ни­во. Спо­ред ме­не, „што“ е по­важ­но од „ка­ко“. Ка­на­ли­те на ди­ја­лог тре­ба да би­дат по­ну­де­ни ка­ко прв че­кор.

Сло­ве­неч­ки­от евро­пра­те­ник не са­ка да го пре­ју­ди­ци­ра ре­зул­та­тот на Со­ве­тот на ЕУ за Ма­ке­до­ни­ја, но по­втор­но апе­ли­ра до­то­гаш да се овоз­мо­жи це­лос­но функ­ци­о­ни­ра­ње на пар­ла­мен­тот.

ПЕТЕРЛЕ: Мис­лам де­ка глав­ни­от факт што тре­ба да се зе­ме пред­вид е про­це­на­та на Европ­ска­та ко­ми­си­ја да­ли Ма­ке­до­ни­ја до­вол­но ги ис­пол­ну­ва по­ли­тич­ки­те кри­те­ри­у­ми за отво­ра­ње на при­стап­ни­те пре­го­во­ри со ЕУ. Јас би бил за­до­во­лен до­кол­ку чле­но­ви­те на Со­ве­тот на ЕУ го зе­мат пред­вид и не­га­тив­ни­от им­пакт на одол­жу­ва­ње­то на ста­тус кво. Не мис­лам де­ка из­бо­ри­те ов­де или та­му се до­бар из­го­вор за не­до­сти­гот од ак­ци­ја. По­ра­ди тоа, јас ќе по­вто­рам де­ка комп­лет­но­то функ­ци­о­ни­ра­ње на пар­ла­мен­тот во це­лост ќе ја по­до­бри ат­мо­сфе­ра­та на Со­ве­тот на ЕУ.

Бри­сел му „вр­ти“ на СДСМ, но „претп­лат­ни­кот не е до­ста­пен“?!

Ка­но­на­да­та на по­ви­ци до ма­ке­дон­ска­та опо­зи­ци­ја од Бри­сел по­ми­на без ни­ка­ков ре­зул­тат. Си­те ба­ра­ат СДСМ да им по­мог­не за да ни по­мог­нат. Прет­хо­деа мно­гу­ми­на, а во те­кот на са­мо ед­на не­де­ла, се из­на­ре­ди­ја 10 раз­лич­ни европ­ски по­ли­ти­ча­ри. Евро­ко­ме­са­рот Јо­ха­нес Хан им по­ра­ча: „Осо­бе­но би са­кал да ја ви­дам опо­зи­ци­ја­та да се вра­ти во Со­бра­ни­е­то и се­ко­гаш ко­га ќе мо­жам ќе го ка­жу­вам ова…“ Но­ви­от из­ве­сту­вач од ЕП за Ма­ке­до­ни­ја, Иво Вајгл, бе­ше уште по­ди­ре­ктен: „Опо­зи­ци­ја­та мо­ра да се вра­ти во пар­ла­мен­тот. Тоа бе­ше и мо­ја­та по­ра­ка до ли­де­рот на опо­зи­ци­ја­та…“ Исто­то го ка­жа и не­го­ви­от прет­ход­ник, Ри­чард Хо­вит: „Бој­ко­тот не е ре­ше­ние. Над­ми­ну­ва­ње­то на проб­ле­ми­те е знак за зре­ла де­мо­кра­ти­ја“. На иста ли­ни­ја беа и Але­ксан­дра Кас Гра­ње, Ма­ри­ја­на Пе­тир, Бернд По­селт и де­се­ти­ци дру­ги европ­ски по­ли­ти­ча­ри од раз­лич­ни ин­сти­ту­ции, со­ци­ја­ли­сти, де­мо­хри­сти­ја­ни, ли­бе­ра­ли… Поз­на­ва­чи­те, пак, се пра­шу­ва­ат, од се­то ова, што е не­јас­но за опо­зи­ци­о­не­ри­те, кои из­гра­ди­ја ка­ри­е­ра са­мо­на­ре­ку­вај­ќи се др­жа­во­твор­ци, кои бес­по­го­вор­но ја пос­лу­шаа иста­та таа ме­ѓу­на­род­на за­ед­ни­ца за зна­ме­то, име­то, те­ри­то­ри­јал­на­та по­дел­ба и што ли не, а се­га, ко­га се ра­бо­ти за нив, се пра­ват не­до­вет­ни и пар­ти­ски­те ин­те­ре­си ги ста­ва­ат над на­ци­о­нал­ни­те и др­жав­ни­те?! Нај­но­ва­та ше­га на со­ци­јал­ни­те мре­жи е де­ка на се­кое „вр­те­ње“ од Бри­сел до ра­ко­водс­тво­то на опо­зи­ци­ја­та, Евро­пеј­ци­те слу­ша­ат: „Претп­лат­ни­кот не е до­ста­пен или не е во оп­се­гот на мреж­но по­кри­ва­ње“. Раз­бир­ли­во, не мо­же­те да мон­ти­ра­те бом­ба и да се ја­ву­ва­те на те­ле­фон, не­ли?! Вто­ра­та ше­га ги вле­че ко­ре­ни­те од 2004 го­ди­на: „Не­кои по­ви­ци не зас­лу­жу­ва­ат од­го­вор…

СДСМ со гра­ма­тич­ки гре­шки ги крие по­ра­ки­те од ЕУ

Ста­ра­та пра­кти­ка на зат­скри­ва­ње на по­ра­ки­те на ЕУ про­дол­жи со нес­ма­лен ин­тен­зи­тет. Прав­до­љу­би­ви­те „за­штит­ни­ци“ на ви­сти­на­та по којз­нае кој пат ја „за­гу­би­ја“ по­ра­ка­та на Бри­сел, овој пат пре­не­се­на лич­но од но­ви­от из­ве­сту­вач за Ма­ке­до­ни­ја во ЕП, Иво Вајгл. Тој во ин­терв­ју за те­ле­ви­зи­ја „Ал­фа“ из­ја­ви:
„Опо­зи­ци­ја­та мо­ра да се вра­ти во пар­ла­мен­тот. Тоа бе­ше и мо­ја­та по­ра­ка до ли­де­рот на опо­зи­ци­ја­та – ко­га се има 30 про­цен­ти од гла­со­ви­те, се има го­ле­ма моќ, се има зна­ча­ен ман­дат од сво­и­те гла­са­чи и тој тре­ба да се иско­ри­сти, а не, пра­ктич­но, да се отфр­ли“.
Во шту­ро­то со­оп­ште­ние на СДСМ по сред­ба­та со Вајгл, не­ма­ше ни­ту збор за ва­ква по­ра­ка, ко­ја За­ев ја до­бил ди­рект­но од из­ве­сту­ва­чот. Освен што из­ја­вил ли­де­рот, за ка­жа­но­то од Вајгл има­ше три ре­да, па ду­ри и тие со се­ри­оз­на гра­ма­тич­ка гре­шка:
„Евро­пра­те­ни­кот Вајгл наг­ла­си де­ка ин­те­гра­ци­ја­та на Ре­пуб­ли­ка Ма­ке­до­ни­ја во ЕУ го сме­та за при­о­ри­тет. Тој нај­а­ви про­дол­жу­ва­ње на при­ја­тел­ска­та по­мош и под­др­шка за Ре­пуб­ли­ка Ма­ке­до­ни­ја за зем­ја­та да ги до­стиг­не по­треб­ни­те стан­дар­ди за членс­тво во ЕУ“. И тол­ку… Во бр­за­ње­то, очиг­лед­но, не­за­до­вол­ни од по­ра­ка­та на Вајгл и во оби­дот што по­бр­зо да ја зат­скри­јат ви­сти­на­та, во СДСМ за­бо­ра­ви­ја де­ка Вајгл не мо­же „ин­те­гра­ци­ја­та на РМ во ЕУ“ да „го сме­та за при­о­ри­тет“. Ед­но­став­но, не со­од­вет­ству­ва ро­дот на имен­ка­та и на кра­тка­та за­мен­ска фор­ма…

И Хо­вит јас­но, глас­но и јав­но по­ра­ча де­ка бој­ко­тот е по­гре­шен че­кор. Те­шко де­ка тоа не му го пре­нел ди­рект­но и на ра­ко­водс­тво­то на СДСМ, но во со­оп­ште­ни­е­то по сред­ба­та со не­го не­ма­ше ни­ту збор за ова.

Кри­е­ње­то на ви­сти­на­та е ста­ра ше­ма во пар­ти­ја­та, осо­бе­но ко­га се ра­бо­ти за сред­би­те на ли­де­ри­те со чел­ни­ци на ЕУ. Та­ка, два­па­ти по ред, пар­ти­ја­та ги кри­е­ше по­ра­ки­те на по­ра­неш­ни­от евро­ко­ме­сар Ште­фан Фи­ле. На Бо­жик и во ју­ни 2014 го­ди­на, се из­ле­гу­ва­ше со из­ја­ва по сред­ба­та, втор­пат и со со­оп­ште­ние, но глав­ни­те по­ра­ки на Фи­ле беа скри­е­ни и „из­гу­бе­ни во пре­во­дот“. За жал, ги из­да­доа со­оп­ште­ни­ја­та на ЕК, а се­га ди­рект­но и са­ми­те евро­пра­те­ни­ци.

Не­кои ве­лат де­ка ус­пеш­но­ста на ин­ди­јан­ски­от танц за дожд би­ла го­ле­ма по­ра­ди фа­ктот што игра­ле до не­дог­лед и до бе­свест сѐ ду­ри дож­дот не пад­не, а ко­га-то­гаш, не­ко­гаш и мо­ра да за­вр­не. Слич­но е и со ма­ке­дон­ска­та опо­зи­ци­ја и игра­та со ла­ги­те и со бом­би­те. Не­ко­гаш, не­кој и ќе по­ве­ру­ва…

(Пишува: Љупчо Цветановски
(Текст објавен во 119. број на неделникот „Република“, 12.12.2014)

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.