Направи елаборат за твоето да биде твое

Ле­га­ли­за­ци­ја­та на не­ле­гал­но из­гра­де­ни­те об­је­кти е про­цес што поч­на до­бро, но не­ка­де се за­ба­ви, пред сѐ, по­ра­ди од­ло­жу­ва­ње­то на ро­кот за комп­ле­ти­ра­ње на до­ку­мен­та­ци­ја­та до кра­јот на 2015 го­ди­на. А, би­деј­ќи на­ши­те лу­ѓе сѐ пра­ват во пет до два­на­е­сет, тоа ги охра­бру­ва да го че­ка­ат пос­лед­ни­от рок за за­вр­шу­ва­ње на про­це­ду­ра­та, што, пак, го заг­ла­ву­ва це­ли­от си­стем на ре­ша­ва­ње на сопс­тве­но­ста на нед­виж­ни­от имот. И до­де­ка над­леж­ни­те апе­ли­ра­ат по­стап­ка­та за ле­га­ли­за­ци­ја да се за­бр­за, лу­ѓе­то, кои би тре­ба­ло са­ми да са­ка­ат да си го ре­шат ста­ту­сот, си те­ра­ат по свое. Нај­чест проб­лем во пред­ме­ти­те е не­до­сти­гот од ела­бо­ра­ти за об­је­кти­те.

– Ле­га­ли­за­ци­ја­та на не­ле­гал­но из­гра­де­ни­те об­је­кти е од за­ед­нич­ки ин­те­рес. Гра­ѓа­ни­те ќе ста­нат сопс­тве­ни­ци на имо­тот, а оп­шти­ни­те ќе мо­же да до­не­сат но­ви де­тал­ни ур­ба­ни­стич­ки пла­но­ви, во кои ќе би­дат впи­ша­ни и но­во­ле­га­ли­зи­ра­ни­те об­је­кти, што е и крај­на цел на овој про­цес – го наг­ла­си зна­че­ње­то на про­це­сот на ле­га­ли­за­ци­ја, гра­до­на­чалнч­ка­та на оп­шти­на Ки­се­ла Во­да, Бил­ја­на Бе­ли­ча­нец-Але­ксиќ, за вре­ме на до­де­лу­ва­ње­то 40 ре­ше­ни­ја за ле­га­ли­за­ци­ја во оп­шти­на­та Ки­се­ла Во­да, со што бро­јот на вкуп­но ре­ше­ни пред­ме­ти во оваа оп­шти­на­та се иска­чи на 2.877.

Од Оп­шти­на­та ин­фор­ми­ра­ат де­ка по­до­бру­ва­ње­то на ди­на­ми­ка­та на ле­га­ли­за­ци­ја на не­ле­гал­но из­гра­де­ни­те об­је­кти се дол­жи на по­ве­ќе­то тех­нич­ки мер­ки што ги во­ве­ле. Се­пак, од­го­вор­но­ста ја но­сат и ли­ца­та што не­ле­гал­но ги по­се­ду­ва­ат об­је­кти­те и кои тре­ба да ги за­па­зат за­кон­ски пред­ви­де­ни­те ро­ко­ви за до­ста­ву­ва­ње на до­ку­мен­ти­те.

– Бро­јот на ли­ца што не­ма­ат до­ста­ве­но ге­о­дет­ски ела­бо­рат из­не­су­ва 3.877. Се на­де­ва­ме де­ка тие гра­ѓа­ни не­ма да го че­ка­ат крај­ни­от рок, кој, во сог­лас­ност со пос­лед­ни­те вла­ди­ни из­ме­ни, е од­ло­жен до 31.12.2015 го­ди­на – истак­на Бе­ли­ча­нец-Але­ксиќ.

И пе­де­сет гра­ѓа­ни од оп­шти­на Бу­тел до­би­ја ре­ше­ни­ја за ле­га­ли­за­ци­ја на не­ле­гал­но из­гра­де­ни­те об­је­кти. Во Оп­шти­на Бу­тел во за­кон­ски­от рок се под­не­се­ни вкуп­но 6.374 ба­ра­ња за ле­га­ли­за­ци­ја. До­се­га се за­вр­ше­ни 2.800 пред­ме­ти.

– Оп­штин­ски­те ти­мо­ви што ра­бо­тат на ле­га­ли­за­ци­ја има­ат обра­бо­те­но уште 1.160 ба­ра­ња за кои се че­ка раз­ре­шу­ва­ње­то на имот­но-прав­ни­те спо­ро­ви – ин­фор­ми­ра­ат од Оп­шти­на Бу­тел.

Про­це­сот на ле­га­ли­за­ци­ја не­сом­не­но вли­јае врз зго­ле­му­ва­ње­то на нап­ла­та­та на да­но­кот на имот пре­ку при­ја­ву­ва­ње­то но­ви да­ноч­ни об­врз­ни­ци.

Име­но, нап­ла­та­та на да­нок на имот на ни­во на град Скоп­је е зго­ле­ме­на за 35 от­сто, об­ја­ви гра­до­на­чал­ни­кот на Скоп­је, Ко­це Тра­ја­нов­ски.

– Нап­ла­та­та на да­но­кот на имот е зго­ле­мен за 35 про­цен­ти до кра­јот на ју­ни, спо­ре­де­но со исти­от пер­и­од ми­на­та­та го­ди­на – обе­ло­де­ни Тра­ја­нов­ски.

Спо­ред од­го­вор­ни­те од Град Скоп­је, тоа во го­ле­ма ме­ра се дол­жи на фа­ктот што Град Скоп­је и оп­шти­ни­те кон­ти­ну­и­ра­но ра­бо­тат на по­до­бру­ва­ње на нап­ла­та­та на да­но­кот на имот пре­ку два па­ра­лел­ни про­це­си.

– Пр­во, во те­кот на овој пер­и­од прв­пат бе­ше спро­ве­де­на при­сил­на нап­ла­та за фи­зич­ки ли­ца по ос­но­ва на неп­ла­тен да­нок на имот за 2008 го­ди­на. Пред да би­де спро­ве­де­на при­сил­на­та нап­ла­та, Град Скоп­је пред око­лу се­дум ме­се­ци до­ста­ви опо­ме­ни до си­те да­ноч­ни об­врз­ни­ци што има­ат долг по ос­но­ва на неп­ла­тен да­нок на имот. Вто­ро, Град Скоп­је, за­ед­но со оп­шти­ни­те, из­ми­на­ти­те две го­ди­ни кон­ти­ну­и­ра­но ра­бо­те­ше на еви­ден­ти­ра­ње но­ви да­ноч­ни об­врз­ни­ци за да­нок на имот. Еви­ден­ти­ра­ње­то го вр­шат ти­мо­ви кои за­ед­нич­ки се фор­ми­ра­ни од Град Скоп­је и од оп­шти­ни­те.  Со овој про­цес ќе се про­дол­жи и во на­ред­ни­от пер­и­од – ве­лат од Град Скоп­је.

От­та­му апе­ли­ра­ат до си­те прав­ни и фи­зич­ки ли­ца што има­ат неп­ла­тен долг по ос­но­ва на да­нок на имот на­вре­ме да ги на­ми­ру­ва­ат об­вр­ски­те.

Што се од­не­су­ва до дру­ги­те оп­шти­ни во Ма­ке­до­ни­ја, со­стој­ба­та со про­це­сот на ле­га­ли­за­ци­ја е раз­ли­чен и флу­кту­и­рач­ки, со ог­лед на тоа де­ка бро­јот за ре­ше­ни пред­ме­ти по­сто­ја­но рас­те.

На по­драч­је­то на оп­шти­на Ма­вро­во-Ро­сту­ше, ко­ја оп­фа­ќа 42 на­се­ле­ни ме­ста, од до­ста­ве­ни­те 3.775 ба­ра­ња за ле­га­ли­за­ци­ја на бес­прав­но из­гра­де­ни об­је­кти, ре­ше­ни се по­ве­ќе од ил­ја­да. Ти­мо­ви­те за ле­га­ли­за­ци­ја се­којд­нев­но се на те­рен и по­ста­пу­ва­ат по ба­ра­ња­та на гра­ѓа­ни­те.

– По по­го­ле­ми­от дел од ба­ра­ња­та не мо­же­ме да по­ста­пу­ва­ме би­деј­ќи сопс­тве­ни­ци­те сѐ уште го не­ма­ат под­не­се­но ге­о­дет­ски­от ела­бо­рат. Врз тоа, се­ка­ко, вли­јае и од­ло­жу­ва­ње­то на ро­кот за ле­га­ли­за­ци­ја на ди­во­град­би­те – ве­ли Ха­рис Ибра­и­ми од Од­де­ле­ни­е­то за ур­ба­ни­зам при Оп­шти­на­та.

Со до­пол­ни­тел­ни­те мер­ки што Вла­да­та ги до­не­се за со­ци­јал­но­ран­ли­ви­те гру­пи, кои ќе се ос­ло­бо­ду­ва­ат од пла­ќа­ње ела­бо­рат, од Оп­шти­на­та изра­зи­ја на­деж де­ка дел од ба­ра­ња­та ќе би­дат ре­ше­ни бр­зо.

Гра­до­на­чал­ни­кот на оп­шти­на Ма­вро­во-Ро­сту­ше, Му­крем Мех­ме­ди, при вра­чу­ва­ње­то на 30 но­ви ре­ше­ни­ја за ле­га­ли­за­ци­ја на не­ле­гал­но из­гра­де­ни об­је­кти на фи­зич­ки и на прав­ни ли­ца, упа­ти апел до гра­ѓа­ни­те да по­ка­жат по­го­лем ин­те­рес и да ги до­комп­ле­ти­ра­ат по­треб­ни­те до­ку­мен­ти.

Тој апе­ли­ра­ше и да не се поч­ну­ва со град­ба без прет­ход­но обез­бе­де­на по­треб­на до­ку­мен­та­ци­ја би­деј­ќи, ка­ко што ре­че, инс­пе­кто­ри­те се­којд­нев­но се на те­рен, а каз­ни­те за поч­ну­ва­ње град­ба без до­ку­мен­та­ци­ја се ри­го­роз­ни.

Во Оп­шти­на Охрид за­бр­за­но те­че про­це­сот на ле­га­ли­за­ци­ја на ди­во­град­би­те, ин­фор­ми­ра­ат од ло­кал­на­та са­мо­у­пра­ва. Ко­ми­си­и­те за ле­га­ли­за­ци­ја на ди­во­град­би­те за пер­и­о­дот април 2013 – ју­ни 2014 из­да­ле 810 ре­ше­ни­ја и под­го­тви­ле 654 ур­ба­ни­стич­ки сог­лас­но­сти. Тоа се дол­жи на ефи­кас­на­та ра­бо­та на се­гаш­на­та ло­кал­на са­мо­у­пра­ва , твр­дат од Оп­шти­на­та. Се­гаш­на­та ло­кал­на са­мо­у­пра­ва за 15 ме­се­ци, спо­ре­де­но со по­ра­неш­на­та, сра­бо­ти­ла мно­гу по­ве­ќе ре­ше­ни­ја и сог­лас­но­сти. За спо­ред­ба, во пер­и­о­дот од 2012 го­ди­на до март 2013 ко­ми­си­и­те од по­ра­неш­ни­от со­став на ло­кал­на­та са­мо­у­пра­ва из­да­ле 373 ре­ше­ни­ја и 480 ур­ба­ни­стич­ки сог­лас­но­сти. Од Оп­шти­на­та истак­ну­ва­ат де­ка се­гаш­ни­те ко­ми­сии ма­кси­мал­но се за­ла­га­ат за да ги ре­шат до­ста­ве­ни­те ба­ра­ња.

– Во мај и ју­ни го­ди­на­ва се до­не­се­ни 32 ре­ше­ни­ја за утвр­ду­ва­ње пра­вен ста­тус на не­ле­гал­но из­гра­де­ни­те об­је­кти, а 14 се од­би­е­ни. До­не­се­ни се 46 ур­ба­ни­стич­ки сог­лас­но­сти и 152 зак­лу­чо­ци за пре­кин на по­стап­ка­та по­ра­ди не­до­ста­то­ци во до­ку­мен­та­ци­ја­та – ука­жу­ва­ат од Оп­шти­на Охрид.

До Оп­шти­на Охрид се под­не­се­ни вкуп­но 11.320 ба­ра­ња за ре­ша­ва­ње на прав­ни­от ста­тус на не­ле­гал­но из­гра­де­ни­те об­је­кти.

Од ло­кал­на­та са­мо­у­пра­ва  ин­фор­ми­ра­ат де­ка на те­рен ра­бо­тат че­ти­ри ко­ми­сии од по три чле­на и ги по­ви­ку­ва­ат гра­ѓа­ни­те што има­ат не­ле­гал­но из­гра­де­ни об­је­кти да не че­ка­ат во пос­ле­ден мо­мент да под­не­су­ва­ат ела­бо­ра­ти за ле­га­ли­за­ци­ја на об­је­кти­те.

– За ефи­кас­но спро­ве­ду­ва­ње на про­це­сот на ле­га­ли­за­ци­ја, во тек е комп­ле­ти­ра­ње на пред­ме­ти­те, по­тоа ќе сле­ду­ва ин­фор­ма­ци­ја до гра­ѓа­ни­те што не­до­ста­су­ва во до­ку­мен­та­ци­ја­та и што тре­ба да се пра­ви за да про­дол­жи по­стап­ка­та. Апе­ли­ра­ме до гра­ѓа­ни­те за по­го­ле­ма со­ра­бо­тка и за сле­де­ње на пре­по­ра­ки­те од струч­ни­те служ­би во ло­кал­на­та са­мо­у­пра­ва – на­по­ме­ну­ва­ат од Оп­шти­на­та.

Во Стру­ми­ца до­се­га се ле­га­ли­зи­ра­ни 1.619 ди­во­град­би.

Во сог­лас­ност со за­ко­нот за по­ста­пу­ва­ње со бес­прав­но из­гра­де­ни об­је­кти, Се­кто­рот за ур­ба­ни­зам и ко­му­нал­ни деј­но­сти при Оп­шти­на Стру­ми­ца из­дал 1.619 ко­неч­ни ре­ше­ни­ја за ле­га­ли­зи­ра­ње на не­ле­гал­но из­гра­де­ни­те об­је­кти, а 25 ба­ра­ња се од­би­е­ни. За 3.536 пред­ме­ти до­ку­мен­та­ци­ја­та е комп­ле­ти­ра­на со до­ста­ве­ни ела­бо­ра­ти, врз ос­но­ва на кои за 1.972 пред­ме­ти е изра­бо­те­на ур­ба­ни­стич­ка сог­лас­ност со прес­ме­тка за пла­ќа­ње та­кса за ле­га­ли­за­ци­ја. Спо­ред Сто­јан Ди­нев, ра­ко­во­ди­тел на Се­кто­рот за ур­ба­ни­зам и ко­му­нал­ни деј­но­сти, раз­ли­ка­та ме­ѓу из­да­де­ни­те прес­ме­тки и ур­ба­ни­стич­ки сог­лас­но­сти во од­нос на из­да­де­ни­те ко­неч­ни ре­ше­ни­ја ука­жу­ва де­ка ба­ра­те­ли­те за ле­га­ли­за­ци­ја ја има­ат при­ме­но прес­ме­тка­та, ме­ѓу­тоа сѐ уште се че­ка од нив по­твр­да за пла­те­на та­кса за ле­га­ли­за­ци­ја.

Де­ка гра­ѓа­ни­те бав­но ги ис­пол­ну­ва­ат сво­и­те об­вр­ски во ле­га­ли­за­ци­ја­та на бес­прав­но из­гра­де­ни­те об­је­кти по­твр­ду­ва и фа­ктот де­ка за пер­и­од од че­ти­ри го­ди­ни за вкуп­но под­не­се­ни­те 9.307 ба­ра­ња, до­се­га се до­ста­ве­ни са­мо 3.536 ела­бо­ра­ти. Тоа зна­чи де­ка са­мо 30 про­цен­ти од под­но­си­те­ли­те на ба­ра­ња­та го за­вр­ши­ле овој дел од по­стап­ка­та за ле­га­ли­за­ци­ја.

Од Се­кто­рот за ур­ба­ни­зам и ко­му­нал­ни деј­но­сти апе­ли­ра­ат до гра­ѓа­ни­те да ја за­вр­шат поч­на­та­та по­стап­ка, од­нос­но да ја комп­ле­ти­ра­ат до­ку­мен­та­ци­ја­та и да ја пла­тат та­кса­та за да мо­же по­бр­зо да се ре­ша­ва­ат ба­ра­ња­та за ле­га­ли­за­ци­ја на ди­во­град­би­те во оп­шти­на Стру­ми­ца.

Порт­па­ро­лот на Оп­шти­на Штип, Дра­ган Ри­стов, ин­фор­ми­ра де­ка во из­ми­на­ти­те две и пол го­ди­ни се ре­ше­ни или ле­га­ли­зи­ра­ни по­ве­ќе од 5.100 ди­во­град­би, што е по­ве­ќе од по­ло­ви­на од ре­ги­стри­ра­ни­те пре­ку 10.000 ди­во­град­би во Штип.

– По­стап­ка­та е пре­ки­на­та за 4.800 пред­ме­ти, пред сѐ, по­ра­ди не­до­стиг на еден од три­те ба­ра­ни до­ку­мен­ти, а нај­че­сто тоа е ге­о­дет­ски­от ела­бо­рат. Ко­га сме кај ела­бо­ра­ти­те, ро­кот за комп­ле­ти­ра­ње на до­ку­мен­та­ци­ја­та по­ле­ка из­ми­ну­ва – ве­ли Ри­стов.

Во исто вре­ме те­че и по­стап­ка­та за ле­га­ли­за­ци­ја на бал­ко­ни, при што ба­ра­ња­та што се под­не­су­ва­ат тре­ба да би­дат до­ста­ве­ни нај­доц­на до 30 ју­ни 2015 го­ди­на.

И во При­леп до­де­лу­ва­ње­то ре­ше­ни­ја за ве­ќе ле­га­ли­зи­ра­ни­те об­је­кти про­дол­жу­ва да се ре­а­ли­зи­ра во сог­лас­ност со прет­ход­но про­е­кти­ра­на­та ди­на­ми­ка.

Пе­ри­о­дов уште ше­е­се­ти­на  гра­ѓа­ни се стек­наа со пра­во­то за за­кон­ско ко­ри­сте­ње на имот, на кој не би­ле ви­стин­ски  сопс­тве­ни­ци и по­крај тоа што со де­це­нии го ко­ри­сте­ле. До­де­лу­ва­ње­то на ре­ше­ни­ја­та, ве­ќе тра­ди­ци­о­нал­но на ма­ла при­год­на све­че­ност, го на­пра­ви гра­до­на­чал­ни­кот Мар­јан Ри­сте­ски, кој при­сут­ни­те уште ед­наш ги по­тсе­ти на го­ле­ми­от бе­не­фит што гра­ѓа­ни­те го до­би­ва­ат со За­ко­нот за ле­га­ли­за­ци­ја. Офи­ци­јал­ни­те ин­фор­ма­ции по­ка­жу­ва­ат де­ка При­леп оста­ну­ва на пр­во­то ме­сто на ни­во на др­жа­ва­та ка­ко по ле­га­ли­зи­ра­ни об­је­кти, та­ка и спо­ред изра­бо­тка­та на де­тал­ни ур­ба­ни­стич­ки пла­но­ви.

– Во Ко­ча­ни од вкуп­но 5.938 ба­ра­ња за ле­га­ли­за­ци­ја на бес­прав­но из­гра­де­ни об­је­кти, до­се­га се ре­ше­ни око­лу 2.600 – из­ја­ви  Вла­тко Ди­ми­тров, ра­ко­во­ди­тел на Се­кто­рот за ур­ба­ни­зам во Оп­шти­на Ко­ча­ни.

Спо­ред ин­фор­ма­ци­и­те, во источ­ни­от дел на зем­ја­ва до­се­га се ле­га­ли­зи­ра­ни по­ло­ви­на од не­ле­гал­но из­гра­де­ни­те об­је­кти. Од вкуп­но 30.000 об­је­кти, до­ку­мент за ле­га­ли­за­ци­ја до­би­ле 14.000. Нај­го­лем проб­лем при ле­га­ли­за­ци­ја­та е не­комп­лет­на­та до­ку­мен­та­ци­ја, од­нос­но не­ма­ње­то ге­о­дет­ски ела­бо­рат.

– Нај­го­ле­ми­от проб­лем при про­це­сот на ле­га­ли­за­ци­ја е доц­не­ње­то на ела­бо­ра­ти­те, нај­че­сто по­ра­ди не­ре­ше­ни имот­но-прав­ни од­но­си – по­тен­ци­ра Мир­ко Ри­стов, пре­тсе­да­тел на Ко­ми­си­ја­та за ле­га­ли­за­ци­ја во Оп­шти­на Ви­ни­ца.

– За да се из­бег­нат гуж­ви­те кај ге­о­дет­ски­те фир­ми, апе­ли­ра­ме гра­ѓа­ни­те на­вре­ме да под­не­сат ба­ра­ња и да ги под­го­тват ела­бо­ра­ти­те за да мо­же­ме да ја ре­а­ли­зи­ра­ме по­стап­ка­та за ле­га­ли­за­ци­ја во це­лост – по­тсе­ту­ва­ат ло­кал­ни­те вла­сти.

Освен за ку­ќи и за ста­но­ви, ле­га­ли­за­ци­ја мо­ра да се спро­ве­де и на не­ле­гал­но из­гра­де­ни об­је­кти на зем­јо­дел­ско зем­ји­ште, ка­ко што се фар­ми и оран­же­рии. За нив ба­ра­ња мо­же да се под­не­сат до 2 август го­ди­на­ва.

Вла­да­та до­не­се од­лу­ка за по­мош на со­ци­јал­но­ран­ли­ви­те ка­те­го­рии пре­ку бесп­лат­на ле­га­ли­за­ци­ја на не­ле­гал­но из­гра­де­ни­те об­је­кти.При­ма­те­ли­те на со­ци­јал­на и на по­сто­ја­на па­рич­на по­мош ќе тре­ба да обез­бе­дат по­твр­да од цен­три­те за со­ци­јал­на ра­бо­та, а тие со ни­ски при­ма­ња, до 168.000 де­на­ри го­диш­но, по­твр­да од Упра­ва­та за јав­ни при­хо­ди, а по­тоа мо­жат да под­не­сат ба­ра­ња за бесп­ла­тен ела­бо­рат за ле­га­ли­за­ци­ја во по­драч­ни­те од­де­ле­ни­ја на Аген­ци­ја­та за ка­та­стар на нед­виж­но­сти.

Си­те што ќе из­вр­шат ле­га­ли­за­ци­ја на об­је­кти­те ка­де што жи­ве­ат не­ма да го за­гу­бат пра­во­то на со­ци­јал­на и на по­сто­ја­на па­рич­на по­мош. Оваа вла­ди­на мер­ка се оче­ку­ва де­ка ќе ја иско­ри­стат 34.000 при­ма­те­ли на со­ци­јал­на по­мош и 5.000 при­ма­те­ли на па­рич­на по­мош.

Аген­ци­ја­та за ка­та­стар на нед­виж­но­сти ќе вр­ши пре­мер на нед­виж­но­сти­те по служ­бе­на долж­ност за при­ма­те­ли­те за со­ци­јал­но­ран­ли­ви­те ка­те­го­рии гра­ѓа­ни, за што има до­во­лен ка­па­ци­тет, од­нос­но има вра­бо­те­но 150 ге­о­дет­ски ин­же­не­ри и 250 ге­о­дет­ски тех­ни­ча­ри.

(Пишува: Александрија Стевковска
Текст објавен во 98. број на неделникот „Република“, 18.07.2014)

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.